İçeriğe atla

El Salvador Kızılderilileri

El Salvador Kızılderilileri
(Indios de El Salvador)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
yerli diller, İspanyolca
Din
Hristiyanlık, yerel dinler

El Salvador Kızılderilileri (İspanyolca Los indios de El Salvador, indígenas de El Salvador), El Salvador'da yaşayan Mezoamerika ve Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. Ülkede % 86 Mestizolar ve % 12 Beyazlardan sonra % 1 lik oranlarıyla azınlıkta kalmışlardır. Günümüzde en büyük yerli halklar ülkenin doğu bölgelerinde yaşayan Pipiller ile Lenkalardır.

1932 Salvador köylü katliamı (Levantamiento campesino en El Salvador de 1932 ya da La Matanza) adı verilen ve ayaklanmayla başlayıp kültürel soykırımla biten süreçte radikal gruplar tarafından 30.000 Kızılderili soykırımvari katliama uğramışlardır.[1][2]

Halklar

  • Pipiller
  • Lenkalar (Lenca)
  • Kakaviralar (Kakawira, Cacaopera)
  • Şinkalar (Xinca)

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013. 
  2. ^ CIPES (27 Ocak 2007). "La sangre de 1932". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2008.  (İspanyolca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Honduras</span> Orta Amerikada bir ülke

Honduras, Orta Amerika'da bir demokratik cumhuriyettir. Britanya Hondurası'ndan farklı olarak İspanyol Hondurası olarak da bilinir. Batısında Guatemala, güneybatısında El Salvador, güneydoğusunda Nikaragua bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kızılderilileri</span>

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Arapaholar</span>

Arapaholar Kolorado civarında yaşayan Algonkin halklarından bir Kızılderili halkı. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler.

<span class="mw-page-title-main">El Salvador tarihi</span>

El Salvador ülkesinin tarihi Meksika'da başlamaktadır. Toprakların adına ilk kez Meksika'dan gelen İspanyolların adında rastlanır. Nahuatl dilindeki adı olan "Cuscatlan" veya "Cuxcatlan", yani verimli toprak anlamına gelen bu adlar ile anılır. Panama'dan gelenler ise bu bölgeden, "Nequepio" adı ile söz ederler.

<span class="mw-page-title-main">Çortiler</span>

Çortiler, Guatemala'nın Chiquimula Departmanı'nın Jocotán ve Camotán belediyesi ile Zacapa departmanında ve Honduras'ın Copán departmanında ve geçmişte de El Salvador'da yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. El Salvador'daki Çortiler Río Lempa ırmağının kuzey kısmında yerleşmişlerdi; 13.yüzyıl‘dan itibaren Pipil‘lerden etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika Kızılderilileri</span>

Orta Amerika Kızılderilileri, Orta Amerika'daki farklı dil ailelerinde toplanan yerli Kızılderili halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala Kızılderilileri</span>

Guatemala Kızılderilileri, Guatemala'da yaşayan Mezoamerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. 2001 yılında % 59.4 olan Ladinolardan sonra % 40.6 olan nüfuslarıyla ikinci sıradadır ve bunların büyük çoğunluğu Maya halkları olup en büyük grupları Kiçeler, Kakçikeller, Mamlar ve Kekçiler olarak sıralanır. Maya kökenli olmayan Kızılderililerin oranı ancak % 0.2 dir. İzole dilli Alaguilac'ların soyu Amerika'nın keşif yıllarında tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika'nın yerli halkları</span>

Meksika Kızılderilileri, Meksika'da yaşayan Kuzey Amerika Kızılderilileri grubunun Aridoamerika ile Mezoamerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları.

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya Kızılderilileri</span>

Kolombiya Kızılderilileri, Kolombiya'da yaşayan ve Karayip etrafında (kuzey) ya da And dağları (güney) veya Amazon yağmur ormanları (güneydoğu) kültür grubundan Kızılderili halkları. Organización Nacional Indígena de Colombia (ONIC) verilerine göre 102 yerli grubu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador Kızılderilileri</span>

Ekvador Kızılderilileri, Ekvador'da yaşayan ve Circum-Caribbean ile Andlar kültür gruplarından Kızılderili halkları. Ekvador nüfusunun yüzde 25'i Kızılderili, yüzde 65'i Yerli-Avrupalı melezi, yüzde 10'u da Afro-Ekvadorlu adı verilen zencilerdir. Ekvador Kızılderililerinin siyasi organizasyonu Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador (CONAIE) adlı kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Paraguay Kızılderilileri</span>

Paraguay Kızılderilileri, Paraguay'da yaşayan ve Gran Chaco, Güney Cone ve Amazonya kültür gruplarından Kızılderili halkları. 2002 sayımına göre Paraguay'da Kızılderililerin oranı % 1.7, sayısı 87,099 kişidir. Beş dil ailesinde 17 ya da 19 etnik grup vardır. En büyük yerli grupları ülkenin kuzeybatısında bulunan Gran Chaco yöresindedir.

<span class="mw-page-title-main">Peru Kızılderilileri</span>

Peru Kızılderilileri, Peru'da yaşayan ve Andlar ve Amazonya kültür gruplarından Kızılderili halkları. En büyük Kızılderilileri nüfusa sahip ülke % 45 oranla Peru'dur. Amazon bölgesinde 16 dil ailesinde 65 ten fazla etnik grup bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nikaragua Kızılderilileri</span>

Nikaragua Kızılderilileri, Nikaragua'da yaşayan Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları.

<span class="mw-page-title-main">Honduras Kızılderilileri</span>

Honduras Kızılderilileri, Honduras'ta yaşayan Mezoamerika ve Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları.

<span class="mw-page-title-main">Kosta Rika Kızılderilileri</span>

Kosta Rika Kızılderilileri, Kosta Rika'da yaşayan Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. Ülke genelinde 22 ~ 24 Kızılderili rezervi'nde toplanan ve sekiz farklı etnik halktan oluşan bu Kızılderililerden Consejo Nacional de Asuntos Indígenas (CONAI) adlı devlet kurumu sorumludur.

Belize Kızılderilileri, Belize'de yaşayan Mezoamerika ve Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. Günümüzde ana yerli halk Mayalardır ve onları Afrikalı-Kızılderili melezi olan Garifunalar izler.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili soykırımları</span> Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve Karayiplerdeki Kızılderili halklarının soykırımı

Kızılderili soykırımları, Kristof Kolomb'un 1492'de Amerika Kıtası'na ulaşmasından sonraki beş asır boyunca Avrupalılar tarafından kıtanın yerlileri olan Kızılderililere karşı yapılan soykırımlardır.

<span class="mw-page-title-main">Viyotlar</span>

Viyotlar ; İngilizce Wiyot), Amerika Birleşik Devletleri'nde Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında yaşayan Kaliforniya Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halkı. En yakın akrabaları Yuroklar ile Algonkin halklarıdır. Nüfusları kayıtlı 450 kişidir. Diğer ABD Kızılderilileri gibi Yuroklar da yasal olarak Kızılderili rezervi ya da rancheria adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">El Salvador Köylü Ayaklanması</span>

El Salvador Köylü Ayaklanması, El Salvador'un batı kısmında meydana gelen ayaklanmadır. Komünistlerin liderliğindeki köylüler tarafından başlatılan ayaklanmayı darbe yapan askerler katliamlar ile kısa bir süre içinde bastırdı.