İçeriğe atla

El-Ula

El-Ula
العلا
Şehir
El-Ula tarihi kenti
Suudi Arabistan üzerinde El-Ula
El-Ula
El-Ula
El-Ula'nın Suudi Arabistan'daki konumu
Ülke Suudi Arabistan
BölgeMedine
Nüfus
 (2010)
 • Toplam32.413
Zaman dilimiUTC+03.00 (AST)

El-Ula (Arapçaالعلا‎‎), Suudi Arabistan'ın Medine Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir Teyma'nın 110 km güneybatısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 32,413'tür.[1]

El-Ula eski Lihyanitler'in (Dedanitler) başkenti idi. Osmanlı döneminde ise Hac yollarından biriydi. Şehirde 2000 yıllık arkeolojik kalıntılar bulunmaktadır.

Tarihi

El Ula Vahası, M.Ö. 5000 yılından Bronz Çağı'na kadar kalıcı insan yerleşimine ev sahipliği yapmıştır.

Duvarlarla çevrili El-Ula şehri, MÖ 6. yüzyılda kuruldu; çöl vadisinde verimli topraklara ve bol suya sahip bir vahaydı.[2] Aksum krallığı, Arabistan, Mısır ve Hindistan üzerinden baharat, ipek ve diğer lüks eşyaların ticaretini kolaylaştıran güzergahlar ağı olan Tütsü Yolu üzerinde bulunuyordu. El Ula, İncil'de adı geçen Dedan şehrinin yerinde yer alır ancak MÖ 5. yüzyıldan 2. yüzyıla kadar hüküm süren eski kuzey Arap krallığı Lihyan ile birlikte kurulmuştur.[3] Vahanın eski tarihi birkaç aşamaya ayrılmıştır. Dedan krallığı M.Ö. yedinci ve altıncı yüzyılları kapsamaktadır. Harran Yazıtlarında Dedan'dan bahsedilmektedir. Bunlarda, Babil Kralı Nabonidus'un M.Ö. 552'de veya daha sonra Kuzey Arabistan'a askeri bir sefer düzenleyerek Tayma Dedan ve Yesrib'i (Medine) ele geçirdiği anlatılır. MÖ beşinci yüzyılın başlarında krallığın kalıtsal hale geldiği düşünülüyor.

Sonraki dört yüz yıl, yani M.Ö. 100 civarına kadar, Lihyan Krallığı'nın dönemiydi. Nebatiler, en azından MS 106 yılında Romalıların başkentleri Petra'yı fethetmesine kadar bölgenin efendileriydi. Nebatiler, modern Mada'in Salih olan Hegra'yı ikinci başkentleri yaptılar. Böylece bölgenin güç merkezi, Al-'Ula'nın yaklaşık 22 km (14 mil) kuzeyindeki Hegra'ya kaydı.

Yaklaşık 20 km (12 mil) uzakta, Mugaira yakınlarındaki El-Mabiyat, bölgenin bir sonraki ticaret merkezi haline geldi. Daha sonra bölge 650 civarından 1230'a kadar geriledi. 13. yüzyılda eski Al-'Ula şehri inşa edildi ve eski Dedanite ve Lihyanit kalıntılarının birçok taşı yeniden kullanıldı. Al-'Ula artık modern zamanlara kadar bölgenin en büyük yerleşim yeri haline geldi. Osmanlılar 1901-1908 yılları arasında Şam'ı Medine'ye bağlamak için Hicaz demiryolunu inşa ettiler. Demiryolunun hem Mada'in Salih'te (Hegra) hem de Al-'Ula'da ana istasyonları vardı; burada Al-Khuraybah'ın batı kısmı boyunca, eski Orta Çağ kentinin yaklaşık 12 km (7,5 mil) kuzeyinde bir hat inşa edildi. Burasının, kötü durumda olmasına rağmen hala orada duran eski Dedanite ve Lihyanit kasabasının yeri olduğuna inanılıyor.

Kaynakça

  1. ^ "Saudi Arabia: Regions & Major Cities" (İngilizce). citypopulation.de. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  2. ^ "Dedan". Livius. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Al 'Ula". 13 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rodos</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Rodos Ege Denizi'nde bir ada, On İki Adalar'ın en büyüğü, Yunanistan'ın en doğuda bulunan adası, adanın aynı adlı idari merkezi. Türkiye kıyılarının en yakın noktası olan Bozburun Yarımadası'ndan 18 km mesafededir. Adanın 2019 nüfusu 130.000 olup, bunun 55.000'i Rodos şehrinde yaşamaktadır. Rodos şehri, Yunanistan'ın On İki Adalar idari bölgesinin ve Rodos ilinin (nomos) merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Medine</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Medine, resmî adıyla Medine-i Münevvere veya eski adıyla Yesrib, bugünkü Suudi Arabistan'ın Hicaz bölgesinde, Mekke'nin kuzeyinde yer alan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lagaş</span> Uruk’un doğusunda antik şehir devlet

Lagaş, Fırat ve Dicle nehirlerinin birleşme yerinin kuzeybatısında Uruk'un doğusunda yer alır. Lagaş hem Sümerlilerin hem de daha sonraları Babillilerin en eski şehirlerinden biridir. Yakınındaki Girsu şehri, Lagaş'ın dini merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">Kapıkırı, Milas</span>

Kapıkırı, Muğla ilinin Milas ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Girona</span> İspanyanın Girona ilinde belediye

Girona, Kuzeydoğu Katalonya 'da il ve bu ilin merkezi olan şehir. İspanya'ya bağlı Katalonya Özerk Bölgesi'ni oluşturan 4 ilin en küçüğü olan Girona'nın il nüfusu ise 756.000'dir. Merkez nüfusu ise 96.236 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin (bölge)</span> Orta Doğuda coğrafi bölge

Filistin, Doğu Akdeniz'de ve Orta Doğu'da, İsrail topraklarının tamamı ile Gazze Şeridi ve Batı Şeria gibi Filistin Devleti topraklarını kapsayan coğrafi bölgedir. Bölgenin sınırları oldukça tartışmalıdır ve bazı kaynaklar Ürdün'ü de dahil ederler. Filistin, Kutsal Topraklar olarak bilinir ve Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar için kutsaldır. 20. yüzyıldan beri bölgede Arap ve Yahudi millî unsurlarının mücadelesi devam etmekte, zaman zaman uzun süreli şiddete ve hatta savaşa dönüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trieste</span> Trieste iline bağlı komün (Friuli Venezia Giulia, İtalya)

Trieste, İtalya'nın kuzey doğusunda Friuli-Venezia Giulia bölgesinde aynı adı taşıyan Trieste ili merkezi olan bir belediye, şehir ve limandır. Slovenya sınırına doğru bulunan Trieste Adriyatik Denizi'ndeki Trieste Körfezi'nin başında yer alır. Trieste, 1867-1918 yılları arasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun sınırları içinde Orta Avrupa'daki gösterişli bir Akdeniz limanı ve refah içindeki müzik ve edebiyat başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Győr</span>

Győr, Macaristan' ın kuzeybatısında, Győr-Moson-Sopron İdarî Bölgesinin baş şehri olan bir kenttir. Tuna Nehri kollarından Mosoni Duna, Rába ve Rábca nehirlerinin buluştuğu yerde bulunan şehir, Budapeşte ve Viyana şehirlerinin ortasında önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Székesfehérvár</span>

Székesfehérvár, Osmanlı Türkçesi: İstolni Belgrad, Almanca: Stuhlweißenburg, Latince: Alba Regia, Sırpça: Stolni Beograd, Slovakça: Stolicný Belehrad, Çekçe: Stolicný Belehrad, Hırvatça: Stolni Biograd, Lehçe: Białogród Królewski. İstolni Belgrad), Macaristan'daki Fejér ilinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Hicaz</span> Suudi Arabistanının batısında bir bölge

Hicaz, Arap Yarımadası'nda günümüz Suudi Arabistan'ının batısında bir bölgedir. Hicaz kelimesi Arapçada "engel, bariyer" anlamına gelir. Kızıldeniz boyunca kuzeydeki Ürdün'den güneydeki Asir bölgesine doğru uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Katanya</span> Sicilya, İtalyada bir şehir

Katanya, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde kendi adını taşıyan Katanya ili merkezidir. Hem yüzölçümü hem de nüfus bakımından Palermo'dan sonra Sicilya'nın en büyük ikinci belediyesidir. Adanın ikinci şehri olarak bilinmesine rağmen Katanya, Sicilya'nın en büyük şehir merkezidir ve önemli karayolu ve demiryolu ulaşım altyapılarının yanı sıra Sicilya'daki ana havalimanı, İtalya'nın en büyük havalimanlarındandır. Sicilya'nın doğu kıyısında, Etna Yanardağı'nın eteklerinde yer alır ve İyon Denizi'ne bakar. İtalya'nın yedinci en büyük metropol şehri olan Katanya, 58 belediyelik bölgenin başkentidir. Şehrin nüfusu 311.584, Katanya Metropoliten Şehri'nin nüfusu ise 1.107.702'dir.

<span class="mw-page-title-main">Salamis</span>

Salamis veya Salamis harabeleri, Kıbrıs adasında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa şehrinin 6 km kadar kuzeyinde yer alan bir antik kenttir. Kent Trodos dağından doğan Pedios (Kanlıdere) nehrinin denize döküldüğü havzaya yakın bir yerde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beni Suveyf (il)</span>

Beni Suveyf, Yukarı Mısır'ın kuzeyinde il.

<span class="mw-page-title-main">Carlisle</span>

Carlisle, İngiltere'nin kuzey batısında bulunan Cumbria Kontluğu'na bağlı, Carlisle Vilayeti'nin ve Cumbria Kontluğu'nun idarî merkezlerinin bulunduğu kenttir.

<span class="mw-page-title-main">El-Baha Bölgesi</span>

El Baha Bölgesi, Suudi Arabistan'ın 13 yönetim bölgesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tebük</span>

Tebük, kuzeybatı Arap Yarımadası'nda Suudi Arabistan'ın Tebük Bölgesi'nin bir ana şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Lancaster, Lancashire</span>

Lancaster, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde Lancashire Kontluğu içinde bulunan ve ikinci seviyede yerel idare olan Lancaster Şehri'nin merkezi olan bir kenttir. Lancaster kenti bir coğrafya birimi ile "Lancaster Şehri" yerel idare birimi arasında önemli farklar bulunur. 1972'de kurulan "Lancaster Şehri" sınırları içinde "Lancaster" kent yerleşkesini ihtiva ettiği gibi ek olarak daha birkaç şehir, kasaba, köy ve kırsal yerleşim de ihtiva etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ed-Dammam</span>

Ed-Dammam, Suudi Arabistan'da El Huber şehir merkezinin 15 km kuzeybatısında olan bir ilçe. El Huber şehrinin ünlü limanı ve deniz feneri bu bölgede yer alır. Aynı zamanda Sheraton Oteli'nin El Huber'deki merkezi de Ed-Dammam'da yer alıp, ilçeye önemli bir turizm kaynağı sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Manfredonia</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Foggia iline bağlı ilçe (komün)

Manfredonia, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, Foggia iline bağlı ve Foggia şehrinin merkezinin 35 km kuzeydoğusunda bulunan bir komündür.