İçeriğe atla

El-Kureyya

El-Kureyya
القريا
Kasaba
Suriye üzerinde el-Kureyya
el-Kureyya
el-Kureyya
Koordinatlar: 32°32′33″K 36°35′49″D / 32.54250°K 36.59694°D / 32.54250; 36.59694
Ülke Suriye
İlSüveyda
İlçeSalkhad
Nahiyeel-Kureyya
Nüfus
 (2004 nüfus sayımı)[1]
 • Toplam6.789
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)

El-Kurayya (Arapça: القريا), Suriye'nin güneyinde, idari olarak Süveyda valiliğinin bir parçası olan ve Süveyda'nın güneyinde yer alan bir kasabadır. Güneybatısında Busra, güneyinde Hout, güneydoğusunda Salkhad, kuzeydoğusunda el-Kufr, Hibran ve Sehvet el-Hadri, kuzeyinde Sehvet Bilata ve Rasas ve kuzeybatısında Ira ve el-Muceymer bulunmaktadır. Suriye Merkezi İstatistik Bürosuna (MİB) göre 2004 nüfus sayımında el-Kureyya'nın nüfusu 6789'dur.[1] Kasaba aynı zamanda toplam nüfusu 9892 olan dört kasabadan oluşan el-Kureyya nahiyesinin idari merkezidir.[1]

Tarih

Batılı bilim adamı Josias Leslie Porter, el-Kureyya'yı Yeremya'nın Moab ovasındaki şehirlerden biri olarak bahsettiği İncil'deki "Kerioth" ile özdeşleştirmiştir. Peygamber Amos "Kerioth'un saraylarını yiyip bitireceğini" yazmıştır. Kentten daha sonra MS 4. yüzyılda Roma eyaleti Arabia Petraea'daki Busra'ya bağlı bir köy olan "Koreath" olarak bahsedilir. Ancak bu "Koreath", Lejat ovasının güneyindeki Eyn Karata sarayı ile de özdeşleştirilmiştir.[2] Köy boyunca cadde ve sokaklarda birkaç sütun kalıntısı vardı.[3] Taşlardan birinin üzerinde MS 296 yılına tarihlenen Yunanca bir yazıt bulunmuştur.[2]

Osmanlı dönemi

1596 yılında el-Kureyya, Osmanlı vergi kayıtlarında Havran kazasındaki Beni Nasiyye nahiyesinin bir parçası olarak görünmektedir. Tamamen Müslüman olan nüfusu 65 hane ve 36 bekârdan oluşuyordu. Vergiler buğday, arpa, yaz mahsulleri, meyve ve diğer ağaçlar üzerinden ödenirdi.[4]

1810 yılında el-Kureyya birkaç Dürzi aileyi barındırıyordu ve Cebel el-Dürzi'de Ira'nın güney ve güneybatısındaki bölgelerin başlıca köyüydü. 1830'lar ve 1840'lar arasında, önde gelen el-Atraş klanı köyü ana ikametgâhları olarak seçti.[5] Köyün ilk Dürzi yöneticileri olan el-Hamdan klanı tarafından kendilerine verilmişti.[6] O dönemde hala Bedevi göçebelerin baskınlarına maruz kalıyordu. Nisan 1838'de, el-Kureyya'dan genç Dürzi savaşçılar İbrahim Paşa'nın Mısır Ordusuyla karşı karşıya gelirken, Şeyh İbn Sumayr ve onun 'Anza Bedevi kabilesi tarafından yapılan bir baskında köy yağmalandı ve sakinlerinin birçoğu öldürüldü. El-Kureyya'ya yönelik diğer büyük baskınlar 1842 ve 1846 yıllarında gerçekleşti.[5]

Görece istikrar ancak 1850'lerde kök salmaya başladı.[5] O zamanlar İsmail el-Atraş'ın merkezi olan el-Kureyya, 1852'de Osmanlı'nın askere alma kararına karşı Dürzi direnişinin merkezi haline geldi.[7] 1853'te el-Kureyya'yı ziyaret eden Porter'a göre köy, Havran ovasının en büyük kasabalarından birinden küçük bir köye dönüşmüştü. Evlerin çoğu eski malzemelerden inşa edilmişti. Köyün 1850'lerdeki reisi, Havran'daki en güçlü Dürzi şeyhi olan Sami Faruk Paşa el-Atraş'tı.[2] El-Kureyya 1856-57 yıllarında Dürzilerin Havran'daki Müslüman köylerine karşı saldırılarında bir üs görevi gördü.[7]

Fransız Mandası dönemi

Fransız Mandası yönetimi yetkilileri 1921'deki bir çatışmada el-Kureyya'yı bombaladılar ve şeyhi Sultan el-Atraş'ın evini yıktılar.[8] Sultan Paşa'nın öncülük ettiği 1925-27 Büyük Suriye İsyanı sırasında el-Kureyya, yerel isyancı aşiretlerin şeyhleri için başlıca buluşma yeri olarak hizmet verdi.[5]

Önemli insanlar

Kaynakça

  1. ^ a b c "General Census of Population and Housing 2004". archive.ph (Arapça). 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2023. 
  2. ^ a b c Porter, Josias Leslie (1858). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine: Including an Account of the Geography, History, Antiquities, and Inhabitants of These Countries, the Peninsula of Sinai, Edom, and the Syrian Desert (İngilizce). John Murray ;Paris. s. 524. 
  3. ^ Porter, Josias Leslie (1858). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine: Including an Account of the Geography, History, Antiquities, and Inhabitants of These Countries, the Peninsula of Sinai, Edom, and the Syrian Desert (İngilizce). John Murray ;Paris. s. 523. 
  4. ^ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 219.
  5. ^ a b c d Firro, Kais. A History of the Druzes (İngilizce). BRILL. s. 152. ISBN 978-90-04-09437-6. 
  6. ^ Batatu, Hanna (21 Temmuz 1999). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics (İngilizce). Princeton University Press. s. 113. ISBN 978-0-691-00254-5. 
  7. ^ a b Firro, Kais. A History of the Druzes (İngilizce). BRILL. s. 188. ISBN 978-90-04-09437-6. 
  8. ^ Dana, Nissim (2003). The Druze in the Middle East: Their Faith, Leadership, Identity and Status (İngilizce). Sussex Academic Press. s. 9. ISBN 978-1-903900-36-9. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri</span> İsraile ait bir bölge

Golan Tepeleri ya da Cevlan Tepeleri veya sade bir şekilde Golan, Levant'ta yaklaşık 1,800 kilometrekarelik bir bölgedir. 'Golan Tepeleri' olarak tanımlanan bu bölge, disiplinler arasında farklılık gösterir: jeolojik ve biyocoğrafik bir bölge olarak Golan Tepeleri, güneyde Yermuk Nehri, batıda Celile Denizi ve Hula Vadisi ile sınırlanan bazaltik bir platoyu ifade eder. Sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğu ucundaki bir bölgedir. Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Bir bölümü Kuneytire Valiliği, bir bölümü Dera Valiliği'nin sınırları içinde kalır.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Ulu Camii</span>

Gazze Ulu Camii aynı zamanda Büyük Ömer Camii olarak da bilinmekte olan, Gazze'nin eski şehir kısmında yer alan, Gazze Şeridi'ndeki en büyük ve en eski camidir.

<span class="mw-page-title-main">Casem</span>

Casem, Dera ilinin, es-Senemeyn İlçesi'ne bağlı bir kasabadır. 631 metrelik (2.073 ft.) bir rakıma sahiptir. 2012 hesaplamalarına göre 35.088 kişilik bir nüfusa sahiptir. Sanayi ve ticari bakımdan faaliyetler göstermesine rağmen, kırsal özelliklerini yitirmeyip, tamamen şehirleşmediği için kasaba olarak sınıflandırılan yerleşkelerdendir.

Kitâb el-Mecmû, Nusayrî inancının temelini teşkil eden gizli bir kutsal kitap olduğu iddia edilen metin. Nusayrîlerin çoğunluğu ise bu görüşü reddeder ve kitabın Hristiyan misyonerler tarafından uydurulduğunu iddia ederler.

<span class="mw-page-title-main">Üniter Çağrı</span>


Üniter Çağrı, İlâhî Dâvet ya da Dâ‘vet et-Tevḥīd; Dürzîlik ile alâkalı olan bir zaman dilimine verilen addır. Fâtımîler Hâlifesi EbûʿAlî el-Mansûr el-Hâkim bi-EmrʿAllâh, Ed-Derezî gibi kendisinin soteriyolojik ilâhiyatına inanarak Dîn-i İslâm'ın resmî hudutları dışına çıkan tâkipçilerini de iknâ etmeği başararak, 30 Mayıs 1017 Perşembe günü gün batımından itibaren tüm dini serbestlikleri arttırdığını ilân eden bir kararnâme ile İlâhî Çağrı'yı resmen başlatmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Risaleleri</span> Dürziye inancına yönelik metinler ve şiirler içeren dini kitaplar

Hikmet Risaleleri ya da Risalet'ûl-Hikmet ya da (Arapça: Rase’il el-Hikme Dûrz’îyye inancının kurucuları Târik’ûl-Hâkim, Hamza ibn Ali ibn Ahmed ve El-Mu'tenâ Baha’ud-Dîn gibi din uluları tarafından yazılmış mukaddes metinler ve pastoral şiirler içeren dini kitaplardır.

Seyyîd el-Tenukhî Tam Adı: El-Emîr el-Seyyîd Cemâl ed-Dîn 'Abdalla el-Tenukhî Dürzî teolog ve tefsir alimi. Tarihteki en saygıdeğer Dürzî âlimi, hudud ismindeki eseriyle Dürzîliğin i'tikadî sınırlarını belirleyen âlim. Lübnan'daki türbesi Dürzîlerce bir hac yeri olarak ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Devleti</span> 1925ten 1930a kadar Fransız manda bölgesi

Suriye Devleti, Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.

ʿIzz al-Dawla Rāfiʿ ibn Abīʾl-Layl ibn ʿUlayyān al-Kalbī, 11. yüzyılın ortalarında Suriye Beni Kelb kabilesinin emiriydi. Amcası Sinan ibn Ulayyan'ın 1028'deki ölümünden sonra yerine geçti. Sinan, Kelb'i diğer iki Bedevi birliği olan Fatımiler'e karşı, Hassan ibn Mufarrij yönetimindeki Tay ve Salih ibn Mirdas yönetimindeki Kilab ile ittifaka girmişti. Ancak, Rafi döneminde Kelb, Fatımilere sığındı. Bu, Rafi'nin, Sinan'ın iktasının (tımarlarda) kontrolü karşılığında Halife al-Zahir'e (1021-1036) sadakatini ilan etmesinden sonra gerçekleşti. Fatımiler, Tay ve Kilab ile yüzleşmek için Anuştakin el-Dizbari'yi gönderdiklerinde, Rafi ve Kalb, Taberiye Gölü yakınlarındaki al-Uqhuwana savaşında onunla birlikte savaştı. Salih'in öldürüldüğü savaştan sonra, Rafi 'kendisinin ve oğlunun cesedini teşhis etti, başlarını kesip başlarını Anuştakin'e gönderdi.

<span class="mw-page-title-main">İrbid</span>

İrbid, Ürdün'ün İrbid ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin kuzeybatı ucunda başkent Amman'ın 70 km kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 410 km² olan şehrin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 907.675 olup ülkenin üçüncü büyük kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Beşir el-Azma</span> Suriyeli doktor ve siyasetçi (1910-1992)

Beşir el-Azma (1910-1992), Suriyeli doktor ve politikacıdır. 16 Nisan - 14 Eylül 1962 tarihleri arasında Suriye Başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.

<span class="mw-page-title-main">Süveyda</span> Suriyede bir şehir

Süveydâ veya es-Süveydâ, Suriye'nin güneybatısında, Ürdün sınırına yakın bir konumda yer alan, çoğunluğu Dürzi olan bir şehirdir.

Kafr Kaddum, Batı Şeria'nın kuzeyinde, Nablus'un 13 kilometre batısında ve Kalkilya Valiliği'nde Kalkilya'nın 17 kilometre doğusunda yer alan bir Filistin kasabasıdır. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'na (PCBS) göre 2006 yılı ortalarında kasabanın nüfusu yaklaşık 3.500 kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

Beni el-Atraş olarak da bilinen el-Atraş, Güneybatı Suriye'deki Cebel el-Dürzi merkezli bir Dürzi aşiretidir. Ailenin el-Atraş ismi Arapçada "sağır" anlamına gelmektedir ve ailenin sağır reislerinden birinden türemiştir. El-Atraş aşireti 19. yüzyılın başlarında Cebel el-Dürzi'ye göç etti ve şeyhleri İsmail el-Atraş'ın liderliğinde 19. yüzyılın ortalarında el-Hamdan'dan görevi devralarak Cebel el-Dürzi'nin en önemli yönetici Dürzi ailesi haline geldi. Savaş alanındaki ünü ve diğer Dürzi aşiretleri, Bedevi aşiretleri, Osmanlı yetkilileri ve Avrupalı konsoloslarla kurduğu siyasi entrikalar sayesinde İsmail el-Atraş gücünü pekiştirdi. 1880'lerin başlarında aile, aralarında Süveyda, Salkhad, el-Kureyya, Ira ve Arman'ın da bulunduğu on sekiz köyü kontrol ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim el-Cundi</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1932-1969)

Abdülkerim el-Cundi Suriyeli bir subay ve 1963 Darbesi'nden sonra ülkede iktidarı ele geçiren Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesiydi. Tarım Reformu bakanı ve Ulusal Güvenlik Bürosu komutanı olarak da görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de Dürzîlik</span> Suriyedeki Dürzî etnik-dinsel grubuna genel bakış

Dürzîlik, Suriye'de önemli bir azınlık dinidir. The World Factbook'a göre, Dürziler Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde 3,2'sini ya da Golan Tepeleri sakinleri de dahil olmak üzere yaklaşık 700.000 kişiyi oluşturmaktadır. Dürziler, Şam'ın doğu ve güneyindeki kırsal, dağlık bölgelerde, resmi olarak Dürzi Dağı olarak bilinen bölgede yoğunlaşmışlardır.