Medrese, Müslüman ülkelerde orta ve yükseköğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adıdır. Medrese kelimesi Arapça ders (درس) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere "müderris", onların yardımcılarına "muid", okuyanlara "danışmend", "softa" veya "talebe" adı verilir.
Karatay Medresesi, Konya'da bulunan Selçuklu dönemine ait yapı. Medrese Karatay ilçesi, Ferhuniye Mahallesi, Adliye Bulvarı'nda bulunmaktadır.
Gök Medrese ya da diğer adıyla Sahibiye Medresesi, Sivas'ta yer alan medresedir.
Bayezid Medresesi, Osmanlı Padişahı II. Bayezid tarafından İstanbul'da Bayezid külliyesinin bir parçası olarak 1506-1508'de inşa ettirilen medrese
Pervane Medresesi, Sinop'taki tarihi bir medresedir. Medreselerin kapatılmasından beri medrese olarak kullanılmamaktadır. Şu an içindeki açık mekanda kafe, restoranlar ve hediyelik eşya satan mağazalar bulunmaktadır.
Kıbrıs'ta Osmanlı İmparatorluğu döneminde yapılmış on beş medrese bulunmaktaydı. Vakfıye defterlerine göre ise kayıtlı on bir tane medrese vardı. Bu medreseler, lise düzeyinde eğitim vermekteydi. Adadaki ilk medrese, 1573'te, Lefkoşa'da inşa edilen Büyük Medrese'dir. Yine Lefkoşa'da bulunan Küçük Medrese ise, ondan beş yıl sonra inşa edilmiştir. On iki medresenin sadece sekizi İngiliz dönemine kadar eğitimine devam edebilmiştir.
Merzifon Çelebi Mehmet Medresesi ya da Sultaniye Medresesi, 1414-1415 tarihleri arasında Osmanlı padişahı I. Mehmed'in emri ile Ebu Bekr b. Muhammed el-Müşeymeş tarafından inşâ edilen medresedir. Medrese, Amasya'nın Merzifon ilçesinin merkezinde yer almaktadır. Medrese'nin ilk müderrisi ise Ferîdüddîn-i Dîvânî'dir. Yapı, Çelebi Mehmet Medresesi Camii'nin hemen yan tarafında yer almaktadır.
İznik Medresesi ya da İznik Orhaniyesi, Osmanlı Beyliği'nin 1331'de kurulan ilk medresesidir.
Süleymaniye Medresesi ya da Medreseleri, Osmanlı padişahı I. Süleyman tarafından inşa edilen Süleymaniye Külliyesi içerisinde bulunan medresedir. Külliye 1551-1557 arasında inşa edilmiştir. Külliye, medrese-i evvel (ilk), sani (ikinci), salis (üçüncü) ve ra bi' (dördüncü) isimleriyle dört medrese, bir tıp medresesi ve darüşşifa ile darül- hadisten oluşuyordu. Osmanlı Devleti'nin eğitimde zirve noktası olarak tanımlanmaktadır. Daha önce kurulan Ayasofya ve Sahn-ı Seman medreseleri ile ilim hayatında egemen konumda idi. 16. yüzyıla kadar medreseler arasında en yüksek konum Ayasofya Medresesi'nde idi. 60 akçe ücretli müderrisler burada görev yapıyordu. Bunlara altmışlı deniyordu. Sahn-ı Semân medreselerinde 50 akçe ücretli müderrisler çalışyordu. 16. yüzyılda Süleymaniye medreseleriyle bu tasnif değişip genişledi. 16. yüzyılında Süleymaniye'nin inşası mesreseler arasında şu hiyerarşik düzeni oluşturdu: Dar'ulhadis-i Süleymaniye, Hamis-i Süleymaniye, Musile-i Süleymaniye, Hareket-i Altmıslı, İbtida-i Altmışlı, Sahn-ı Seman, Musile-i Sahn, Hareket-i Dahil, Ibtida-i Dahil, Hareket-i Haric, Ibtida-i Haric.
Registan, Orta Asya Türk mimarlığının nadir örneklerinden biridir. XV. asırda Emir Timur'un torunu Uluğ Bey tarafından kurulan, üzeri karolarla bezenmiş kapılara sahip üç ayrı medresenin bir arada bulunduğu, Semerkant'ın merkezindeki bir meydandır.
Gazanfer Ağa Medresesi, III. Mehmed'in Macar asıllı kapıağalarından Gazanfer Ağa'nın (ö.1602/03) yaptırdığı, İstanbul Fatih'te bulunan medresedir. Atatürk Bulvarı ve Kovacılar Caddesi'nin Eminönü'ne inen yolunun sol kenarında kalmaktadır. Bozdoğan Kemeri'nin de dibinde kalmakla beraber etrafında Unkapanı ve İstanbul Manifaturacılar Çarşısı (İMÇ) bulunmaktadır. Medresenin inşa tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Vakfiyesi ise 1595/96'da düzenlenmiştir. Bazı kaynaklarda mimarının Davud Ağa olduğu yönünde görüşler vardır. Medrese, dönemin bir külliye içinde yer almayan bağımsız kurumlarındandır.
Dündar Bey Medresesi Isparta ilinin Eğirdir ilçesinde yer alan tarihi bir medresedir. Medrese Eğirdir'in merkezindedir.
Latifiye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.
Mesudiye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.
Zinciriye Medresesi ya da bilinen diğer adıyla Sincariye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.
Zinciriye Medresesi, Türkiye'nin Aksaray şehrinde bulunan bir medresedir.
Yağıbasan Medresesi, Dânişmendliler Beyliği döneminde Tokat'ta ve Niksar'da inşa edilen medreselerden birisidir. Türkler tarafından Anadolu'da inşa edilen ilk medrese olarak bilinmektedir.
Süleymaniye Medresesi, Tunus'un başkenti Tunus'ta bulunan eski bir medresedir. Medrese, 1754 yılında Tunus beyi Ebu'l Hasan Ali tarafından inşa edilmiştir ve Zeytune Camii ile Sevkü'l-Kaşaşin arasında yer almaktadır.
El-Aşuriye Medresesi, Tunus'un başkenti Tunus'ta bulunan eski bir medresedir. Medrese, Osmanlı döneminde inşa edilmiştir ve Zeytune Camii ile Guvaşaşin Hamamı arasında yer almaktadır.
El-Cedid Medresesi, Tunus'un başkenti Tunus'ta bulunan eski bir medresedir. Medrese, Tunus beyi Hüseyin bin Ali tarafından inşa edilmiştir ve Tunus Medinesi'nde El-Cedid Camii'nde yer almaktadır.
Medrese kapası
Hatıra plaketi
Medresenin giriş kapısı
Medrese avlusu