İçeriğe atla

Előd

Budapeşte Kahramanlar Meydanı'ndaki Elöd Heykeli

Elöd – tarihçi ve Gesta Hungarorum'un yazarı Anonymus'a (''Master P.) göre – Macarları 895 yılında Karpat Havzası'na götüren yedi reisten birisiydi.

Elöd, Balaton Gölü çevresindeki bölgeyi, özellikle bugün Zala ve Somogy ilçeleri olarak bilinen bölgeleri işgal eden Macar Nyék kabilesinin reisiydi.[1]

Kaynakça

  1. ^ Béla Kálmán, The world of names: a study in Hungarian onomatology 11 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Akadémiai Kiadó, 1978, p. 134

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis</span> Türk denizci ve kartograf (1465–1553)

Pîrî Reis, Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalname gibi eserleride bulunmaktadır.

Aşiret ya da oymak, dil ve kültür yönünden büyük bir türdeşlik gösteren, birçok sülaleden oluşan, yapısındaki aileler arasında köken, ekonomi, din, kan veya evlilik bağları bulunan göçebe veya yerleşik nitelikteki topluluk, oymaktır. Türkiye'nin özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde gün geçtikçe azalan bir eğilim gösterse de hâlen aşiret sistemi bazı ailelerde varlığını sürdürmektedir. Başlıca bir reisten ve reisin yardımcılarından oluşan aile topluluğu genellikle diğer aşiretlere karşı kendi bölgelerini koruma adına oluşmuştur. Aşiret reislerine ağa diye hitap edilir. Ayrıca, ağaların çoğu zengin ve güçlü ailelerden gelir geniş topraklara sahiplerdir. Günümüz Türkiye'sinde aşiretler genellikle ülkenin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde varlıklarını sürdürmektedir. Fakat göçler nedeniyle bu aşiret bireyleri başta büyük şehirler olmak üzere ülkenin genelinde ikamet etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Barbaros Hayreddin Paşa</span> Osmanlı denizcisi ve kaptan-ı deryâsı (1478–1546)

Hızır Reis veya bilinen adıyla Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kaptan paşası ve 25. kaptan-ı deryâsı olan denizci ve askerdir. 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle Akdeniz'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin deniz politikasına ve Tersane-i Amire'ye nizam verdi.

<span class="mw-page-title-main">Macarca</span> Macaristanın resmi dili

Macarca (kendi dilinde

<span class="mw-page-title-main">Peçenekler</span> Batı Sibirya kökenli Türkî göçebe etno grup

Peçenekler veya Beçenekler, Göktürk Devleti'nin yıkılmasıyla birlikte ana yurtları olan Batı Sibirya'dan ayrılarak geldikleri Volga ve Ural Nehri arasındaki bölgeyi merkez edip oradan da Kuzey Kafkasya, Karadeniz, Doğu Avrupa ve Balkanlar'a akınlar düzenleyen göçebe Türk halkı.

<span class="mw-page-title-main">Macarlar</span> Macaristan vatandaşları veya sakinleri

Macarlar, ağırlıklı olarak Macaristan'da, ayrıca azınlık topluluklar halinde Orta Avrupa'da yaşayan ve Fin-Ugor dil ailesine bağlı Macarcayı konuşan halk.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Eflak Voyvodalığı</span> Tuna nehri merkezli bir orta, yeni çağ krallığı

Eflak Beyliği veya Eflak Voyvodalığı, 14. yüzyılın başında Karpatlar ile Tuna, Siret ve Milcov nehirleri arasındaki devletçiklerin birleşmesi sonucu Câmpulung merkezli olarak kurulan ilk bağımsız Rumen prensliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezâyir-i Garp (eyalet)</span> 1517-1830 arası Osmalı İmparatorluğu Afrika Eyaleti

Cezayir Eyaleti veya Cezayir Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti'nin Sâlyâneli eyaletlerindendir.

Kabarlar, 9. yüzyılda Hazarlar’dan ayrılarak Macar kabilelerine katılan Türk halkı.

Murat Reis Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Murat Reis Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Dönemin deniz komutanlarından olan Koca Murat Reis tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1608 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1609 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çinili Camii</span>

Çinili Camii, Orta Valide Camii ya da Mahpeyker Kösem Valide Sultan Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Murat Reis Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir cami. I. Ahmet'in eşi olan Mahpeyker Kösem Valide Sultan tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1638 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1640 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Macar Reis</span>

Ali Macar Reis, 16. yüzyılda yaşamış Osmanlı denizci ve kartograf. Osmanlı İmparatorluğu'na tabii bir korsan olan Ali Macar Reis'in nerede, ne zaman doğduğu ve öldüğü hakkında bir bilgi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Zenta</span>

Zenta veya Senta, Sırbistan'ın Voyvodina bölgesinde yer alan küçük bir kasabadır. Tisa nehrinin yakınlarında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 2011 yılı nüfus sayımına göre 18,704'dür.

<span class="mw-page-title-main">Álmos</span>

Álmos veya Almoş (820-895), Macar kabilelerinin öncüsü, hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Prensliği</span> İlk resmi Macar Devleti

Macaristan Prensliği veya Macaristan Dükalığı, Karpat Havzası'nın 9. yüzyıldaki Macar fetihinin ardından 895-896 yılında kurulan, ilk belgelenmiş Macar devletidir. Árpád liderliğindeki bir kabile ittifakı oluşturan yarı göçebe bir halk olan Macarlar Karpatlar'ın doğusundaki eski beylikleri olan Etelköz'den gelmişlerdir. Ancak Macar komutanlarının yönettikleri bölgelerde yarı bağımsız şehir devletleri haline dönüşmesi üzerine Macaristan Prensliğinin askeri başarılarına rağmen gücü gittikçe azalmaya başlamıştır. Bu bölgeler ilerleyen dönemlerde yine Arpad hanedanlığından olan I.István yönetimi altında birleşmiştir. Yarı göçebe olarak yaşamakta olan Macar nüfusu bu dönemle beraber yerleşik yaşamı benimsemeye başlamıştır. I.István dönemine dek kabilelere ayrılan macar toplumu I.István ile beraber devletleşmeye yönelik adımlar atmaya başladı. Macaristan Prensliği böylelikle 1000 yılında I.István tarafından Macaristan Krallığı'nın kurulması üzerine son bulmuştur. Bu sebeptendir ki Macarlar için, 896 ve 1000 yılları arasındaki dönem beylik dönemi olarak kabul görmektedir.

Macar karşıtlığı, Macarlara karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik, ırkçılık veya yabancı düşmanlığıdır. Macar halkına, diline ve kültürüne karşı nefret, keder, güvensizlik, gözdağı verme, korku ve düşmanlığı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinlik Kuşatması (1428)</span> kuşatma

Güvercinlik Kuşatması, 1426-1428 Osmanlı-Macar Savaşı'nda bir evre. Macar Kralı Sigismund'un bir yıl önce Osmanlıların Sırbistan Prensliği'nden devraldıkları Güvercinlik (Golubac) kalesini ele geçirmek için 1428 ilkbaharında icra ettiği askerî harekât. Macarların kuşatması başarısız olduğu gibi, kaleyi kurtarmak için gelen Türk birlikleri de geri çekilen Macar ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.

<span class="mw-page-title-main">Zerinvar Kuşatması (1664)</span> Mora Nehrinin kıyısında ve bataklık adalarında, kuzey Hırvatistan ile Macaristanın güneybatı kesimi arasındaki sınır çizgisine yakın yerde bulunan Zerinvar kalesi Osmanlı güçleri tarafından kuşatıldı

Zerinvar Kuşatması, Miklós Zrínyi liderliğindeki Hırvat kuvvetleri ile Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu arasında Haziran/Temmuz 1664'te gerçekleşti. Mora Nehri'nin kıyısında ve bataklık adalarında, kuzey Hırvatistan ile Macaristan'ın güneybatı kesimi arasındaki sınır çizgisine yakın yerde bulunan Zerinvar kalesi Osmanlı güçleri tarafından kuşatıldı. Savaş, kalenin yıkılması ve Hırvat mürettebatın Hırvatistan'ın daha güvenli iç bölgelerine geri çekilmesiyle sonuçlandı.