Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.
Robert James "Bobby" Fischer, satranç çevrelerince dünyanın en iyi satranç ustalarından sayılmaktadır. 1972-1975 yılları arasında 11. Dünya Satranç Şampiyonu ünvanını taşımıştır. ABD'de doğan Fischer, vatandaşlıktan çıkarıldıktan sonra İzlanda'ya yerleşmiş ve parlamento kararıyla kendisine vatandaşlık takdim edilmiştir. Burada şehirden uzak bir hayat sürdüren Fischer, 2008 yılında hayata gözlerini yummuştur. ABD'nin yetiştirdiği tek dünya satranç şampiyonu olan Fischer'ın oyunlarında kullandığı taktikler, uyguladığı kombinasyonlar, yaptığı çarpıcı hamleler ve etkileyici galibiyetleri topluca "Fischer Humması" olarak adlandırılmıştır.
Vladimir Kramnik, Rus satranç büyük ustası. 2000 yılında Londra'da Garri Kasparov'u 16 oyunluk bir maçta yenmiştir. Bu maç FIDE için resmi bir dünya şampiyonası maçı olmasa da, genel olarak böyle kabul edildiğinden, kendisi 2000 yılından beri dünya satranç şampiyonu olarak kabul edilmektedir. Kasparov bu maçın ardından 2005 yılında satrancı bıraktığını açıklamıştır.
Xiang qi : Satrancın Çin ve Doğu Asya versiyonudur.
Paul Charles Morphy, Amerikalı satranç ustasıdır. Kendi döneminin en iyi satranç ustası ve gayri-resmi dünya şampiyonu sayılır. Bir satranç dâhisi olarak "Satrancın Gururu ve Kederi" olarak anıldı. Ancak satrancı erken yaşta bıraktı. Eleştirmenler, Morphy'nin döneminin ötesinde bir satranç oyuncusu olduğunda hemfikirlerdir ancak modern satranç oyuncularıyla kıyaslandığında kendisinin ne kadar iyi bir sıralamaya sahip olduğuyla ilgili tartışmalar vardır.
Los Alamos satrancı 6x6lık küçük bir satranç tahtasında filler olmadan oynanan bir satranç türevidir. Bir bilgisayar programı tarafından oynanmış ilk satranç benzeri oyundur. Los Alamos satrancı programı 1956 yılında MANIAC I bilgisayarı için ABD'deki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nda yazılmıştır. O yıllardaki bilgisayarların yeteneklerinin sınırlı olması nedeniyle satranç tahtasının boyutu ve oyundaki taş sayısı azaltılmıştır.
Bir satranç türevi, satranç oyunundan türetilmiş, bu oyunla ilgili ya da bu oyuna benzer bir oyundur.
Altıgen satranç, altıgen bir tahtanın üzerinde oynanan satranç türevlerinin ortak adıdır. En fazla bilineni 1936 yılında Władysław Gliński tarafından oluşturulmuş Gliński'nin altıgen satrancıdır.
Büyük Satranç Hollandalı bir oyun tasarımcısı olan Christian Freeling tarafından 1984 yılında oluşturulmuş, yaygın olarak oynanan bir satranç türevidir. 10x10'luk bir satranç tahtası üzerinde oynanır ve sıradan satranç oyununa ek olarak her oyuncunun fazladan 4 piyonu ve mareşal ve kardinal adlı birer taşı bulunur.
Mareşal hem kale hem de at gibi hareket eder.
Kardinal hem fil hem de at gibi hareket eder.
Yer değiştirmeli satranç sıradan satranç oyunundaki bazı taşların yerleri değiştirilerek oynanan bir satranç türevi oyun ailesidir. Açılışta bütün taşların rastgele dağıtıldığı Satranç960 oyunun bir alt kümesidir. Yer değiştirmeli satrancın ana amacı oyuncuların sıradan satrançtaki açılış hamlelerini ezberlemelerinin önüne geçmektir.
Dunsany'nin satrancı, bir tarafın olağan satranç taşlarıyla diğer tarafın ise 32 piyon ile oynadığı bir satranç türevidir. Diğer bazı satranç türevlerinin aksine sıradan satranç oyununda kullanılan satranç taşlarının dışında taş kullanılmaz. Oyun 1942 yılında Lord Dunsany tarafından türetilmiştir.
Vügar Haşimov, büyükusta unvanlı Azeri satranç oyuncusu.
Betül Cemre Yıldız, WGM unvanlı Türk satranç oyuncusu. 11 Kez Türkiye Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazanmış, 2004 yılında FIDE tarafından verilen WIM unvanı, 2012 yılında da WGM unvanını almıştır. WGM unvanını alan ilk Türk olup, 2007 yılında Dünya 18 Yaş Altı Kadınlar Şampiyonası ve 2009 yılında Dünya Genç Kadınlar Şampiyonalarında bronz madalya kazanmıştır.
GNU Chess bir insana ya da bir bilgisayar programına karşı satranç oynayan özgür yazılım satranç motorudur. GNU Chess'in hedefi araştırmalar için taban olmaktır. Çeşitli araştırmalar kapsamında kullanılmıştır.
Bebek satrancı veya baby chess, iki takım halinde dört oyuncu tarafından iki satranç tahtasında oynanan popüler bir satranç çeşididir. Normal satranç kuralları geçerlidir, ancak tek bir tahtada bulunan piyonlar diğer tahtada bulunan takım arkadaşına geçirilir ve daha sonra sıra kendisindeyken taş hareket ettirmek yerine bu parçaları kendi tahtasına koyma seçeneği bulunmaktadır.
Nino Khurtsidze Gürcü kadın satranç oyuncusudur. Ülkesi Gürcistan'ı temsilen 1993 ve 1995'te Dünya Gençler Satranç Şampiyonu olmuştur. Birçok satranç turnuvasında aldığı başarılı dereceleriyle 1999'da satranç büyükustaları arasında girmiştir.
Satrancın tarihi neredeyse 1500 yıl öncesine dayanmaktadır. Oyun M.S. 6. yüzyılda kuzey Hindistan'da ortaya çıktı ve İran'a yayıldı. Araplar İran'ı fethettiğinde, satranç İslam dünyası tarafından ele geçirildi ve daha sonra İspanya fetihleri yoluyla Güney Avrupa'ya yayıldı. Ancak erken Rusya'ya, oyun doğrudan müslüman bölgelerden güneye doğru geldi.
Viktorija Čmilytė-Nielsen, Litvanyalı bir politikacı ve satranç oyuncusu. 2010 yılında FIDE tarafından büyükusta unvanını aldı, 2011 yılında Avrupa kadınlar şampiyonu oldu ve iki kez Litvanya şampiyonu oldu. 13 Kasım 2020'den beri Litvanya Meclisi Başkanı olarak görev yapmaktadır.
Timur satrancı veya Timurlenk satrancı bir Orta Çağ satranç çeşididir. Modern satranç gibi, shatranj'dan türetilmiştir. Timur satrancı, Türk lider Timur döneminde Orta Asya'da geliştirilmiş, icadı da Timur'a atfedilmiştir. Timur satrancının üst varyantı, Chaturanga'nın daha büyük bir çeşidi olduğundan, yaygın satranca karşılık gelen Shatranj ash-shaghir 'a karşıt olarak Shatranj Al-Kabir olarak da adlandırılır. Oyun genel hatlarıyla modern satranca benzese de önemli farklılıklar bulundurmaktadır, örneğin piyonların çeşitlerinin olması ayırt edici bir özelliktir.
Hızlı satranç, her oyuncuya hamlelerini düşünmesi için klasik satrancın zaman kontrolüne kıyasla daha az süre verilen bir satranç türüdür. Azalan zaman kontrollerine göre hızlı satranç, yıldırım satrancı ve mermi satrancı olarak ayrılan türleri vardır. Hızlı satrancın özel bir çeşidi olan "Armageddon" satrancı ise her oyuncu için farklı kurallar içerir.
