İçeriğe atla

Elçi Alayı Serisi

Elçi Alayı Serisi
Sanatçı Jean Baptiste Vanmour
Yıl 1725- ?
Tür Tuval üzerine yağlı boya
Boyutlar 90 cm × 121 cm (35 in × 48 in)
Konum Pera Müzesi, İstanbul
Koleksiyon Suna ve İnan Kıraç Vakfı Oryantalist Resim Koleksiyonu

Elçi Alayı serisi, 1699-1737[1] yılları arasında İstanbul'da yaşamış Flaman asıllı Fransız ressam Jean-Baptiste Vanmour'un Osmanlı İmparatorluğu'nda elçi kabul törenlerini betimleyen dört yağlı boya tablosudur.

Osmanlı'da gerek Müslüman gerekse Hristiyan elçilerinin sadrazam ve padişah tarafından kabulü belirli bir protokole bağlıydı. Elçilere eşlik eden birçok Avrupalı yazar bu protokolü ayrıntıyla anlatmış ve elçilerin birlikte getirdikleri ressamlar da bu törenleri resimlemiştir.[2] Vanmour'un resimleri, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki elçi kabul törenleri ile ilgili en önemli kaynaklardan birisi kabul edilir.[2][3][4]

Topkapı Sarayı'na kabulünü resimlediği elçiler arasında Venedik elçisi de vardır. Vanmour, bir Venedik balyosunun Topkapı Sarayı'na kabulünü hazırladığı dört resimlik seride aşamalarıyla göstermiştir. Resimlerde Venedik balyoslarına özgü giysiler içinde gördüğümüz elçinin 1723-1726 yılları arasında İstanbul'da bulunmuş Francesco Gritti olduğu sanılmaktadır.[5]

Suna ve İnan Kıraç Vakfı'nın Oryantalist Resim Koleksiyonu'nun bir parçası olan bu dört tablo, İstanbul'da Pera Müzesi'nde, Kesişen Dünyalar: Elçiler ve Ressamlar sergisinde sergilenmektedir.[6]

Elçi Alayı

Elçi Alayı, Jean-Baptiste Vanmour'un, Venedik Balyosunun Topkapı Sarayı'na kabulü sırasında kent içinden geçişini gösteren 1725 tarihli tuval üzerine yağlı boya tablosudur. Bu resim sanatçının imzasını barındırması bakımından özel bir yere sahiptir. Atlar, altın işlemeli uzun eğer örtüleriyle süslenmişlerdir. Yeniçerilerden oluşan muhafız bölüğü önden gitmekte, solda duvar dibinde kenera çekilmiş halktan kişiler alayı seyretmektedir.

Tabloda Topkapı Sarayı'ndan dönmekte olan elçi alayı betimlenmiştir. Arka planda yelkenlilerle dolu haliç, Süleymaniye Camii ve Bozdoğan Kemeri görülmektedir. Elçi, tablonun ön planında üzerinde kürklü hil'atiyle atının üzerinde gösterilmiştir. Kendisine maiyetindeki üniformalı kişiler atları ile izlemektedir.

Elçi Heyeti'nin Topkapı Sarayı'nın İkinci Avlusundan Geçişi

Serinin ikinci resmi, elçilerin sarayda padişah tarafından kabul ettikleri gün, “çanak yağması” sırasında Topkapı Sarayı'nın ikinci avludan geçişlerini gösterir. Elçilerin Saray'a kabulü ulufe dağıtım gününe (Yeniçerilerin üç ayda bir maaşlarını aldıkları Salı günü) rastlatılırdı.[2] Divan-ı hümayun tercümanının karşıladığı elçi kapıcıbaşıların nöbet odasında bir süre dinlendiği sırada ikinci avluda yeniçerilere pilav zerde ikram edilmekte olurdu. Ödemelerden memnun olan yeniçeriler yemekleri kapışırlar; elçilik heyeti Topkapı Sarayı'nın ikinci avlusundan geçerken ulufelerini almış yeniçerilerin yere konmuş tabaklardaki yemekleri kapışmasını izlerdi. “Çanak yağması” adı verilen bu olay ordunun gücünü ve askerlerin sultana olan bağlılığını yansıtan bir gösteriydi.

Elçi Onuruna Sarayda Verilen Yemek

Osmanlı sarayında elçi kabul töreninde, elçi ve maiyeti ikinci avludan geçtikten sonra çoğunlukla divan- hümayun toplantısına katılmalarına izin verilir; toplantının ardından sadrazam elçi onuruna yemek verirdi.[2] Serinin üçüncü tablosu, elçi onuruna verilen yemeği betimler.

III. Ahmet’in Avrupalı Elçiyi Kabulü

Serinin son resminde padişah III. Ahmet'in elçiyi Arz Odası'nda kabulü betimlenir. Sarazam kabulünden sonra özel bir odada elçiye “hilat” adı verilen samur kürk astarlı ipek kaftan giydirilir, maiyetindekilere de daha ucuz kürkten astarlı kaftan verilirdi[2] Elçi ve maiyeti daha sonra Arz Odası'nda padişah tarafından kabul edilirlerdi. Elçinin itimatnamesi bir vezir tarafından teslim alınır, Sadrazam tarafından padişahın yanındaki yastığın üzerine bırakılırdı.[5] Karşılıklı iyi niyetleri dile getiren konuşmaların ardından ve padişahın önünde eğilen elçi, geri geri yürüyerek odadan çıkardı.

Kaynakça

  1. ^ "Jean Baptiste Vanmour". www.rijksmuseum.n. Hollanda ulusal müzesi web sitesi. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016. 
  2. ^ a b c d e Renda, Gürsel. "Osmanlı Sarayı'nda Görkemli Bir Protokol: Elçi Kabul Törenleri". www.obarsiv.com/. Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Voyvoda Caddesi Toplantıları 2005-2006. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016. 
  3. ^ "www.journals.istanbul.edu.tr/iuarts/". 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  5. ^ a b "Oryantalist Resim Koleksiyonu Kesişen Dünyalar: Elçiler ve Ressamlar Öğretmen Rehber Kitapçığı (7-12 yaş)" (PDF). www.peramuzesi.org.tr/. Pera Müzesi. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 
  6. ^ "Kesişen Dünyalar Elçiler ve Ressamlar". www.peramuzesi.org.tr. Pera Müzesi web sitesi. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dîvân-ı Hümâyun</span> Osmanlı Devletinde bakanlar kurulu

Dîvân-ı Hümâyun, Osmanlı İmparatorluğu'nda 15. yüzyıl ortalarından 17. yüzyılın yarısına kadar en önemli yüksek karar organı. İmparatorluğun yıkılışına kadar varlığını korusa da 17. yüzyıldan sonra önemini kaybetmiş ve 19. yüzyılda II. Mahmud'un teşkilat reformuyla kabine sistemine geçilerek Divan-ı Hümayun sembolik hale gelmiştir. Sadrazam, kubbealtı vezirleri, Rumeli beylerbeyi, Rumeli ve Anadolu kazaskerleri, Rumeli ve Anadolu defterdarları, nişancı ve vezirlik rütbesine sahip olan yeniçeri ağası ve kaptan-ı derya'da divanın asli üyeleri arasında yer alırdı.

Topal Recep Paşa IV. Murad saltanatında 10 Şubat 1632 - 18 Mayıs 1632 tarihleri arasında dört ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Nikris (gut) hastalığından muzdarip olan Topal Recep Paşa aksak yürüyüşü dolayısıyla Topal ismini almıştı.

<span class="mw-page-title-main">Yirmisekizzade Mehmed Said Paşa</span> 136. Osmanlı sadrazamı

Yirmisekizzade Mehmet Said Paşa veya diğer tanınan adıyla Mehmed Said Efendi, III. Osman saltanatında 25 Ekim 1755 - 1 Nisan 1756 tarihleri arasında beş ay yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı saray mutfağı</span>

Osmanlı saray mutfağı ya da matbah-ı âmire, Osmanlı İmparatorluğu'nda saray mutfağına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kubbealtı</span> Topkapı Sarayında divan toplantılarının yapıldığı oda

Kubbealtı ya da Divanhane, Topkapı Sarayı'nın ikinci avlusu üzerinde yer alan ve Osmanlı İmparatorluğu'nda sadrazam ve diğer devlet adamlarının Dîvân-ı Hümâyun toplantılarını gerçekleştirdiği mekân. Burada devlet işleri görüşülür ve karara bağlanırdı.

<i>Fausto Zonaro</i> İtalyan ressam (1854–1929)

Fausto Zonaro, İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Pera Müzesi</span> İstanbulda bir sanat müzesi

Pera Müzesi, İstanbul'un Tepebaşı semtinde bulunan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Saadet Kapısı</span> Topkapı Sarayının bir kapısı

Saadet Kapısı (Bâbüssaâde) Topkapı Sarayı'nın bir kapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Vanmour</span>

Jean-Baptiste Vanmour veya diğer kullanımıyla Jean-Baptiste van Mour, tür resimleri, portreleri ve tarihsel yapıları konu alan resimleriyle tanınan Flaman asıllı Fransız ressam.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda elçi kabul töreni</span>

Elçi kabul töreni, yabancı devlet elçilerinin sadrazam ve padişahın huzuruna belli bir protokole göre kabul edildiği, Osmanlı Sarayı'na has bir törendir.

<i>Fransız Büyükelçisi Vergennes Kontu Charles Graviernin Türk Giysileri İçinde Portresi</i>

Fransız Büyükelçisi Vergennes Kontu Charles Gravier'nin Türk Giysileri İçinde Portresi, Fransız ressam Antoine de Favray'in o dönemde Fransa'nın İstanbul büyükelçisi olan ünlü Fransız devlet adamı ve diplomat Vergennes Kontu Charles Gravier'i resmettiği tablosudur.

<i>Vergennes Kontesinin Türk Giysileri İçinde Portresi</i>

Vergennes Kontesi'nin Türk Giysileri İçinde Portresi, Fransız ressam Antoine de Favray'in o dönemde Fransa'nın İstanbul büyükelçisi olan ünlü Fransız devlet adamı ve diplomat Vergennes Kontu Charles Gravier'in eşi Anne Testa Viviers'i resmettiği tablosudur.

<i>Yeniçeri</i> (tablo) Jean-Baptise Vanmour‘un yağlı boya tablosu

Yeniçeri, Flaman asıllı Fransız ressam Jean-Baptiste van Mour'un yağlı boya tablosudur. 1700'lü yılların başında yapıldığı düşünülmektedir.

<i>Yusuf Agah Efendi</i> (tablo)

Yusuf Agah Efendi, 1794-1796 yılları arasında İsveçli ressam Carl Frederik von Breda tarafından yapılan anıtsal boyutlu tuval üstüne yağlı boya bir tablodur. Eserde Osmanlı Devleti'nin ilk daimi elçiliğini kurmak üzere Ekim 1793'te heyeti ile birlikte Londra'ya gönderdiği Büyükelçi Yusuf Agah Efendi Osmanlı kıyafetleri içinde oturur vaziyette tasvir edilmiştir. Resmin arka planında Batılı bir tarz görünmesine karşın, Yusuf Agah Efendi sağ elinde tuttuğu tespih ile Doğuya vurgu yapan bir poz vermiştir. Eser halen Pera Müzesi Oryantalist Resim Koleksiyonu içinde yer almaktadır

<i>Sohbet</i> (tablo)

Sohbet , İstanbul'daki Vanmour Okulu sanatçıları tarafından 18.yüzyılın ilk yarısında yapılmış bir yağlı boya tablodur.

<i>İmam</i> (tablo) Sanat eseri

İmam, İstanbul'da, Pera Müzesi'nde sergilenen ve bir imamı sırtında kaftanı, elinde tespihi ve başında sarığı ile ayakta betimleyen yağlı boya tablodur.

<i>Kozbekçi Mustafa Ağa ve Maiyeti</i>

Kozbekçi Mustafa Ağa ve Maiyeti veya Kozbekçi Mustafa Ağa ve Beraberindekiler, İsveçli ressam Georg Engelhard Schröder'in 1727-1728 tarihleri arasında tamamladığı tablosudur. Eser, İstanbul'daki Pera Müzesi'nin Oryantalist Resim Koleksiyonu 'nda sergilenmektedir.

Beylerbeyi Vakası veya Beylerbeyi İsyanı, III. Murad devrindeki ekonomik krize karşı çıkan ayaklanma. Aynı zamanda bu isyanda ilk kez isyancılar belirttikleri kimselerin öldürülmesini istedi.

<i>III. Ahmed’in Avrupalı Elçiyi Kabulü</i> Jean Baptiste Vanmourun resmi

III. Ahmed'in Avrupalı Elçiyi Kabulü, Jean-Baptiste Vanmour tarafından 1700 - 1750 yılları arasında yapıldığı tahmin edilen kabul resmi türünde bir tablodur. Tablo Elçi Alayı Serisinin son parçasıdır.