İçeriğe atla

Ekzogami

Ekzogami ya da dıştan evlenme günümüz modern toplumlarının genelinde görülmekte olan evlilik türüdür. Ancak ilkel toplumlarda ve sosyal tarih içerisinde, kısıtlı bir bölge içerisindeki toplumlarda bu evlilik, kabile mensuplarının farklı kabile mensubu kadınlarla evlenmeleri şeklinde gelişmiştir ve akraba ile evlilik bu sosyal gruplarda kesinlikle yasaklanmıştır. Bu evlilik asıl olarak iki belirleyene sahiptir. Dışarıya yönelik, yani soy, kabile ya da aşiret dışından bir bireyle yapılan bu evlilikte biyolojik ya da kültürel farklılık esastır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aile</span> aralarında yakın akrabalık bağı bulunan kişiler grubu

Aile veya ocak, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapı. En küçük, yani "çekirdek" olarak adlandırılan bir aile; baba, anne ve çocuklardan oluşur.

Cahiliye Dönemi, İslamî literatürde Arap toplumunun İslam öncesi dönemine verilen ad. Cahiliye terimi, gerek Kur'an'da gerekse hadislerde Arapların İslam'dan önceki inanç, tutum ve davranışlarını İslam döneminkinden ayırt etmek veya benimsemek için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Evlilik</span> kişiler arasında gerçekleşen resmî veya gayriresmî ortaklık

Evlilik, hemen hemen tüm kültürlerde evrensel olarak yer edinmiş, evli çift ile sahip olabilecekleri çocuklar arasında haklar ve yükümlülükler içeren; ve yasalar, kurallar, gelenekler, inançlar ve tutumlarla düzenlenen, yasal ve sosyal olarak onaylanmış cinsel ve ekonomik bir birliktelik olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Başörtüsü</span> başa örtülen bez

Başörtüsü, başı özellikle saçları yıpratıcı dış etkenlerden korumak, örtünmeyi sağlamak, tanınmamak için kullanılan, başın üst kısmının çoğunu ya da tamamını kaplayan bir çeşit örtü ve giysi.

<span class="mw-page-title-main">Nikâh</span>

Nikâh veya evlenme, evlilik amacıyla bir araya gelmiş bir çiftin, nikâh memuru önünde, kamuya açık olarak evlenmeyi kabul etmesi ve bunun belgelenmesidir. Nikâh, Medeni hukuk ile ilgili bir husustur.

Görücülük, görücü usulü evlilik veya ayarlanmış evlilik, gelin ve damadın öncelikle çiftin kendisi dışındaki kişiler tarafından, özellikle ebeveynler gibi aile üyeleri tarafından seçildiği bir evlilik birliği türüdür. Bazı kültürlerde, genç bir kişiye eş bulmak için profesyonel bir çöpçatan kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Radcliffe-Brown</span>

Alfred Reginald Radcliffe-Brown İngiliz sosyal antropolog. Yapısal işlevselci teoriyi geliştirdi. İlkel medeniyetlerin sosyal yapısına ilişkin temel kavramları tarif eden bir çerçeve çizdi.

Aile hukuku, aileye ilişkin konularla ilgilenen, medeni hukukun kapsamı içinde yer alan bir hukuk dalıdır. Aile hukukunun başlıca konuları nişanlanma, evlenmenin koşulları ve hükümleri, boşanmanın koşulları ve sonuçları, mal rejimleri, aile konutu, soybağı, evlat edinme, velayet, çocuğun nafaka hakkı, vesayet, kayyımlık, yasal danışmanlık, yardım nafakasıdır. Kadın hakları ve çocuk hakları, başlı başına ayrı inceleme alanı oluştursa da aile hukukunun da ilgi alanı içindedir.

Kast sistemi veya kast, bir bireyin belirli bir sosyal tabakalaşma sistemi içinde doğduğu sabit bir toplumsal gruptur. Böyle bir sistem içinde, bireylerin yalnızca aynı kast içinde evlenmeleri (endogami), genellikle belirli bir meslekle bağlantılı yaşam tarzlarını takip etmeleri, bir hiyerarşi içinde gözlemlenen ritüel bir statüye sahip olmaları ve belirli kastların diğerlerinden daha saf veya daha kirli olduğu düşünülen kültürel dışlama kavramlarına dayalı olarak diğerleriyle etkileşimde bulunmaları beklenir. “Kast” terimi ayrıca karıncalar, arılar ve termitler gibi ösosyal böceklerdeki morfolojik gruplara da uygulanır.

Kanada Kızılderilileri, Kanada'da Eskimo İnuitler ile melez Métisler dışında kalan bütün Kanada yerlileri için kullanılan niteleme olup Kanada'da resmi olarak İlk Milletler adı kullanılır. Kanada'da Kızılderili (Indian) adı hâlâ yasal bir terim olsa da resmî olarak kullanımı günümüzde oldukça azalmıştır. Kanada Kızılderililerinin sayısı 2006 sayımına göre 698.025 kişidir. Şu an için Kanada tarafından kabul edilen 630 kabile hükûmeti yasal olarak tanınmaktadır ve bunların kabaca yarısı Ontario ile Britanya Kolumbiyası eyaletlerinde bulunmaktadır. Kanada'da yasal olarak yaşamak zorunda oldukları kısıtlayıcı yerlere Kızılderili rezervi adı verilir. Günümüzde Kanada Kızılderililerine karşı sistemik ırkçılık hâlâ uygulanmaktadır. eğitim ve öğretimleri yirminci yüzyılın ortalarına kadar ırkçı asimilasyon politikaları gereği oluşturulan Kanada Kızılderili yatılı okullarında yapılıyordu. Kızılderili Kütüğüne kayıtlı olanların hakları kayıtsız olanlara göre fazladır. Kızılderili işlerinden Kanada Kızılderili ajanı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">VII. Clemens</span>

Papa VII. Clemens, asıl adı Giulio di Giuliano de Medici'dir. Floransa ve İtalya'nın en önemli ve güçlü ailelerinden biri olan Medici’lere mensuptur. 19 Kasım 1523'ten 25 Eylül 1534'e kadar papalık yapmıştır.

<i>Damdaki Kemancı</i> (film, 1971) Norman Jewisonın 1971 tarihli müzikal filmi

Damdaki Kemancı, aynı adlı müzikal tiyatro eserinden uyarlanan, 1971 yapımı müzikal film. Fiddler on the roof filminin Türkçede yaygın olarak bilinen adı Damdaki Kemancı'dır. 1972 yılında aynı adla çekilmiş Türkçe bir uyarlaması da mevcuttur. Damdaki Kemancı, Sholom Aleichem hikâyelerinden Sütçü Tevye ya da Tevye ve Kızları adıyla bilinen hikâyenin 1964 yapımı Broadway'de sahnelenen müzikal gösterisinin, müzikal film olarak çekilmiş halidir. 1905 yılında Rus Çarlığı topraklarındaki bir Yahudi köyü olan Anatevka'da yaşayan fakir, geleneklerine bağlı Sütçü Tevye ve onun kızlarının başından geçen hikâyeleri anlatan film, arka planda da Rus toplumundaki değişimleri, Yahudi toplumunun yaşadığı zorlukları ve pogromları anlatmaktadır.

Toplumsal bütünleşme, sosyoloji veya sosyal bilimlerde, etnik azınlıklar, mülteciler veya toplumları oluşturan ana akım dışında kalan, sosyal haklardan mahrum bırakılmış bir topluluğun veya azınlık gruplarının hareketleridir.

Babayerli, evlilikten sonra çiftin erkek tarafının akrabaları yanında yerleşmesi ve böyle sosyal sistem geliştiren toplumları sosyal antropolojide belirten terim. Buradaki yerden kastedilen damadın ailesinin bulunduğu ev, köy, kasaba, şehir gibi yakınlıktır ve Türkçede kadınların evlenmesini ifade etmede kullanılan "göçmek" fiili gelinin damadın ailesinin bulunduğu yere göçmesini belirtir. Etimolojik olarak "gelin" kelimesi de "gelmek" fiilinden köken alır. Evli çiftin kadın tarafının yanına yerleşmesine ise anayerli (matrilocal) adı verilir. Babayerlilik anayerliliğe göre toplumların çoğunda görülür.

Evlilik öncesi cinsel ilişki, birbirlerine evlilik bağı ile bağlı olmayan kişiler arasında yaşanan cinsel ilişkidir. Tarihsel olarak evlilik öncesinde yaşanan cinsel ilişki birçok kültür ve inançta bir tabu olmuştur. Çoğu toplumlarda evlilik öncesi cinsel ilişkiler cinsel normları ihlal edir ve zina kabul edilir. 1950'li yıllara dek batı toplumlarında evlilik öncesi seks evlenme aşamasındaki çiftlerin cinsel ilişkiye girmesi durumunu tanımlamak için kullanılmıştır. Günümüzde ise evlilik öncesi seks tabiri çiftlerin evlilik aşamasında olması ya da olmaması göz önünde bulundurulmaksızın birbirine evlilik bağı ile bağlı olmayan çiftlerin cinsel ilişki yaşamasını tanımlamak için "evlilik dışı cinsel ilişki" anlamında da kullanılmaktadır. Bugün özellikle batı toplumlarında cinsel ilişkinin artık bir tabu olmaktan çıkması ve evliliğin seks için bir ön koşul olması durumunun son bulması ile birlikte bu ifadenin yerini tutabilecek "evlilik-dışı seks, ergen cinselliği" gibi ifadeler önerilmektedir.

Evlilik öncesi soyadı veya kızlık soyadı, kadınlarda soyadının, evlenmeden önce ailesinden kalan soyadını tanımlayan ifade. Bazı ülkelerde kadınlar evlenmeden önce ailesinden aldığı soyadı taşımakta, evlendikten sonra ise evlendiği erkeğin ailesinden taşıdığı yeni soyadı almaktadırlar. Bazı ülkelerde ise kadınlar istediği soyadı taşıyabilmektedir.

Mü'minlerin Anneleri, Kuran'a göre İslam peygamberi Muhammed'in eşlerini tanımlamak için kullanılan ifadedir. İslam peygamberi Muhammed'in farklı kaynaklarda geçen değişik isimlere göre 9 ile 19 arasında kadınla evlendiği düşünülmektedir. İranlı araştırmacı Ali Deştî ise Muhammed'in evlendiği 23 kadının listesini vermiştir. Evlilik olarak kaydedilen kadınların arasında cariye ve savaş esirlerinden hediye edilen isimler de bulunmaktadır. Bunlar evlilik olarak kaydedilse bile İslam kültüründe cariyelerin statüsü ayrıdır ve bu kadınlarla cinsel beraberlik için nikâh işlemi yapılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Meymûne bint Haris</span>

Meymûne bint Haris, İslâm peygamberi Muhammed’in son eşi. Asıl ismi Berra iken, Muhammed onu Meymune olarak isimlendirmişti.

Kiduşin ("Kutsama"), Mişna'nın Naşim faslının yedinci bölümü. İlk dört kısmı, bir erkeğin kadınla evlenmesini iki aşama dahilinde kabul eder: (l) "Erusin" - resmi evlilikten 12 ay evvelki işlem ve (2) "Nissuim" - resmi nikahın tamamlanması, bunun için gerekli işaret ve beraber yaşama safhası. Mişna evlilik ile ilgili yasaları, kadın ve erkek arasındaki sosyal davranışlara ilişkin ahlaki ilkeleri inceler. Konu her iki Talmud'da ve Tosefta'da daha ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

Mysore Narasimhachar Srinivas (1916-1999) Hint sosyolog.