İçeriğe atla

Ekvatoryal kundak

üzerinde büyük bir Alman ekvatoryal kundağı ile 50cm odak açıklıklı Forststernwarte Jena Cassegrain reflektör teleskobu

Ekvatoryal kundak, Dünya'nın dönme eksenine paralel bir dönme eksenine sahip olarak yani Dünya'nın dönüşünü taklit ederek teleskop vs. optik aletlerin bir gök cismini bulma ve takip hususunda Dünya'nın dönüşünden kaynaklı sorunlarını telafi eden bir kundak türüdür.[1][2] Bu tip kundak, astronomik teleskoplar ve kameralar için astrofotografi için kullanılır. Ekvatoryal bir kundağın avantajı, bir ekseni sabit bir hızda sürerek, kendisine bağlı aletin günlük hareketle herhangi bir gök cismi üzerinde sabit kalmasına izin verme yeteneğinde yatmaktadır. Böyle bir düzenlemeye yıldız veya saat sürücüsü denir.

Ekvatoral olarak monte edilmiş yeşil teleskop, dünya ile aynı hızda ancak ters yönde dönerken, kırmızı teleskop ise bunu yapamaz.

Astronomik teleskop kundakları

Astronomik teleskop kundaklarında, ekvator ekseni (sağ yükseliş) ikinci bir dikey hareket ekseni (sapma olarak bilinir) ile eşleştirilir. Kundağın ekvator ekseni genellikle, bu ekseni her 23 saat ve 56 dakikada bir, gökyüzünün görünür günlük hareketiyle tam olarak senkronize olarak döndüren motorlu bir "saat sürücüsü" ile donatılmıştır.[3] Ayrıca, nesnelerin göksel koordinatlarına göre konumlarına izin vermek için ayar daireleri ile donatılabilirler. Ekvator kundakları, gökyüzündeki sabit bir nesneyi izlemek için her iki eksen etrafında değişken hızlı hareket gerektiren mekanik olarak daha basit altazimut kundaklarından farklıdır. Ayrıca, astrofotografi için, dönen bir dikici prizma veya başka bir alan saptırıcı kurulmadıkça, hedefin hareketini izlemek için yönlendirildiklerinde altazimut kundaklarında olduğu gibi görüntü odak düzleminde dönmez.

Astronomik gözleme,astrofotoğrafçılığa uygun bir kundak olmakla birlikte altazimut kundağın aksine karasal gözleme uygun değildir.

Ekvator teleskop montajları birçok tasarımda gelir. Son yirmi yılda motorlu izleme, bilgisayarlı nesne konumu ile giderek daha fazla destekleniyor. İki ana türü vardır. Dijital ayar çemberleri, kodlayıcılara bağlı bir nesne veritabanına sahip küçük bir bilgisayarı alır. Bilgisayar, teleskopun gökyüzündeki konumunu izler. Operatör teleskopu itmelidir. Git bul (Go-to) sistemleri (çoğu durumda) servo motorlar kullanır ve operatörün gökyüzündeki konumunu değiştirmek için alete hiç dokunmasına gerek yoktur. Bu sistemlerdeki bilgisayarlar tipik olarak ya bir kontrol "raketinde" elde tutulur ya da bir elektronik kameradan görüntü yakalamak için kullanılan bitişik bir dizüstü bilgisayar aracılığıyla sağlanır. Modern teleskop sistemlerinin elektroniği genellikle otomatik yönlendirme için bir bağlantı noktası içerir. Özel bir alet bir yıldızı takip eder ve gökyüzünün fotoğrafını çekerken teleskopun konumunda ayarlamalar yapar. Bunu yapmak için otomatik kılavuz, teleskopun kontrol sistemi aracılığıyla komutlar verebilmelidir. Bu komutlar, teleskopu hareket ettiren solucan sürücüsünün neden olduğu periyodik hatalar gibi izleme performansındaki çok küçük hataları telafi edebilir.

Yeni gözlemevi tasarımlarında, ekvatoryal kundaklar, büyük ölçekli profesyonel uygulamalarda onlarca yıldır gözden düşmüştür. Devasa yeni enstrümanlar, bir alt-azimut (yukarı aşağı, yan yana) konfigürasyonunda monte edildiğinde en kararlı hale gelir. Bilgisayarlı izleme ve alan derotasyonunun profesyonel düzeyde uygulanması zor değildir. Ancak amatör düzeyde, ekvatoryal kundaklar özellikle astrofotografi için popüler olmaya devam ediyor.

Alman ekvatoryal kundağı

Alman ekvatoryal kundağı

Alman ekvatoryal kundağı[4] (bazen İngilizcesi German equatorial mount olduğundan bunun başharfleri ile kısaca "GEM " olarak da adlandırılır) birincil yapı, alt çubuğun sağ yükseliş ekseni (görüntüde alt diyagonal eksen) ve üst çubuğun olduğu bir T şeklidir. sapma ekseni (görüntüdeki üst çapraz eksen). 1824'te bu kundak[5] Joseph von Fraunhofer tarafından geliştirildi. Teleskop, sapma ekseninin bir ucuna (resimde sol üstte) ve diğer ucuna (sağ altta) uygun bir karşı ağırlık yerleştirilir. Sağ yükselme ekseni, T ekleminin altında yataklara sahiptir, yani eğim ekseninin üzerinde desteklenmez.

Açık çatal (open fork) kundağı

Açık çatal montajı

Açık Çatal montajının tabanında bir sağ yükseliş eksenine bağlı bir Çatal bulunur. Teleskop, eğimde sallanabilmesi için çatalın diğer ucundaki iki pivot noktasına bağlanmıştır. En modern seri üretilen katadioptrik yansıtmalı teleskoplar (200 mm veya daha büyük çap) bu türden olma eğilimindedir. Montaj, bir Altazimut montajına benzer, ancak azimut ekseni eğimli ve genellikle "kama" olarak adlandırılan bir donanım parçası ile dünya dönüş eksenine uyacak şekilde sıralanmıştır.[6]

Birçok orta boy profesyonel teleskopta ekvatoryal çatalları da bulunur, bunlar genellikle 0,5-2,0 metre çap aralığındadır.

İngiliz veya Boyunduruk (Yoke) kundağı

Hooker teleskopunda İngiliz kundağı

İngiliz kundağı veya Boyunduruk (Yoke) kundağı[7] , üst ve alt uçlarında sağ yükselme ekseni yatakları olan bir çerçeve veya " boyunduruk " ve boyunduruğun orta noktasına takılı bir teleskopa sahiptir ve bunun sapma ekseni üzerinde sallanmasına izin verir. Mt. Wilson 2.5 m reflektör gibi istisnalar olsa da teleskop genellikle tamamen çatalın içine takılır ve Alman kundağında olduğu gibi karşı ağırlık yoktur.

Orijinal İngiliz çatal tasarımı, teleskopun kuzey veya güney gök kutbuna çok yakın işaret etmesine izin vermediği için dezavantajlıdır.

At nalı kundağı

At nalı kundağında Hale teleskopu

At nalı kundağı veya Horseshoe kundağı, teleskopun Polaris'e ve yakınındaki yıldızlara erişmesine izin vermek için kutup yatağını açık bir "at nalı" yapı ile değiştirerek İngiliz veya Boyunduruk montajlarının tasarım dezavantajının üstesinden gelir. Hale teleskopu, kullanımda olan at nalı kundağının en belirgin örneğidir.[8]

Çapraz eksen kundağı

Çapraz eksen kundağı

Çapraz eksen[8] veya İngiliz çapraz eksen kundağı (cross-axis kundak), büyük bir "artı" işareti (+) gibidir. Sağ yükselme ekseni her iki uçta da desteklenir ve sapma ekseni, bir ucunda teleskop ve diğer ucunda bir karşı ağırlık ile yaklaşık olarak orta noktada ona bağlanır.

Ekvatoryal platform

Ekvatoryal platform, üzerine oturan herhangi bir cihazın ekvator ekseninde izlemesini sağlayan özel olarak tasarlanmış bir platformdur.[9] Bunu, "sanal kutup ekseni" etrafında dönen bir yüzeye sahip olarak başarır. Bu, küçük kameralardan tüm gözlemevi binalarına kadar platformda oturan her şeye ekvatoral izleme sağlar. Bu platformlar genellikle , yaygın Dobsonian teleskop tipi gibi altazimut monteli amatör astronomik teleskoplarla birlikte, bu tür bineğin gece gökyüzünü takip edememesinin üstesinden gelmek için kullanılır.

Ayrıca bakınız

  • Altazimut kundak
  • Ahır kapısı takip kundağı
  • Ekvatoryal Oda
  • Hexapod-Teleskop
  • teleskop parçaları ve inşaat listesi
  • Teleskop türlerinin listesi
  • paralaktik açı
  • Kutupsal hizalama
  • Polar kundak - çanak antenlerde kullanılan benzer bir montaj
  • Poncet Platformu

Kaynakça

  1. ^ "LAS MONTURAS". Observatorio J. A. Soldevilla. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2008. 
  2. ^ "Observatorio ARVAL - Polar Alignment for Meade LXD55/75 Autostar telescopes". Observatorio ARVAL. 6 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Turn left at Orion: a hundred night sky objects to see in a small telescope ... By Guy Consolmagno, Dan M. Davis, Karen Kotash Sepp, Anne Drogin, Mary Lynn Skirvin, page 204". 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 
  4. ^ "German and Fork Equatorial Mounts". 2002-2007 Mathis-Instruments. 2 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Firefly Astronomy Dictionary. Firefly Books Ltd. 2003. s. 71. 
  6. ^ "Telescope Mount". Universe Today. 1 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "IMSS - Multimedia Catalogue - Glossary - Telescope mounts". 1995-2006 IMSS Piazza dei Giudici 1 50122 Florence ITALY. 8 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b "Telescope Mountings". 2001, 2004 John J. G. Savard. 18 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Philip S. Harrington, Star Ware: The Amateur Astronomer's Guide to Choosing, Buying, and Using Telescopes and Accessories, page 168". 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tutulum</span>

Tutulum, ekliptik veya tutulum düzlemi ya da ekliptik düzlem, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörünge düzlemidir. Dünya'da bulunan bir gözlemcinin bakış açısından, Güneş'in bir yıl boyunca gök küre etrafındaki hareketi, yıldızların arka planına karşı ekliptik boyunca bir yol izler. Ekliptik önemli bir referans düzlemidir ve ekliptik koordinat sisteminin temelidir.

<span class="mw-page-title-main">Astrometri</span>

Gök ölçümü, gökölçüm veya astrometri, yıldızların ve diğer gökyüzü cisimlerinin konumlarının ve hareketlerinin yüksek hassasiyetle hesaplanmasını içine alan bir gök bilimi dalıdır. Astrometrik ölçümlerden elde edilen bilgiler kinematik, Güneş Sistemi'nin fiziksel kökeni ve galaksimiz Samanyolu ile ilgili bilgiler sunar.

<span class="mw-page-title-main">Kuş anatomisi</span> Kuş bedeninin fiziksel özellikleri

Kuş, Aves sınıfını oluşturan; yumurtlayan, akciğerli, sıcak kanlı, vücudu tüylerle örtülü, gagalı, iki ayaklı, iki kanatlı uçucu hayvanların ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız</span> Gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isim

Takımyıldız, gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isimdir. Terim genellikle, yanlış bir biçimde, görünüşte birbiriyle ilgili gözüken yıldız gruplarını tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş denetimleri</span>

Uçuş denetimleri ya da kumanda yüzeyleri; pilota uçağın uçuş yönü ve yeryüzüne göre durumunu (attitude) kumanda etme yetisi sağlayan uçak parçalarının genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Herbig-Haro cismi</span>

Herbig-Haro Cisimleri, yeni oluşmuş yıldızlar ile ilişkilendirilmiş, nispeten küçük sayılabilecek bulutsu benzeri oluşumlardır. Genç yıldızlardan dışa akan gazların yakınlarda bulunan gaz bulutları ile yüksek hızla gerçekleşen çarpışmalar ile oluşurlar. Herbig-Haro cisimlerine yıldız oluşumunun sürdüğü bölgelerde sıkça rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Dönme</span>

Dönme ya da dönüş; bir merkeze bağlı olarak dairesel hareket yapan cisimlerin hareketine denir. Üç boyutlu cisimler her zaman hayali bir dönüş eksen çizgisi etrafında döner. Eğer bu eksen cismin gövdesinden ve kütle merkezinden geçerse, cismin kendi etrafında döndüğü söylenir. Bir dış noktaya göre merkez seçilirse bu harekete dönüş veya orbital dönüş denir ve genellikle yerçekimi tarafından oluşturulur.

<span class="mw-page-title-main">Meridyen çemberi</span>

Meridyen çemberi, yerel meridyenden geçen transit olarak bilenen, yıldız geçidi zamanlaması için kullanılan bir alettir, aynı anda nadir'den açısal uzaklıklarını da ölçer. Bunlar meridyende ufkun kuzey noktasından(zenit) ve ufkun güney noktasından(nadir) geçen büyük daireyi işaretleme imkânı versin diye yapılmıştır. Meridyen teleskopları objeleri görüş alanına getirmek için dünyanın rotasına dayanır ve doğru batı ekseninde yatay olarak sabitlenmiştir. Benzer transit aleti, transit dairesi veya transit teleskobu aynı şekilde yatay eksende konuşlanmıştır ama eksen doğu-batı ekseninde sabitlenmek zorunda değildir. Örneğin ölçü teodoliti eğer teleskobu yatay eksen hakkındaki devrimlere hakimse transit aleti olarak iş görebilir. Daha az spesifik olmalarına rağmen, meridyen daireleri bu isimlerle bilinirler. Yıllarca transit zamanlaması göksel cisimlerin konumlarını belirlemede en doğru yöntemdi ve meridyen aletleri bu itinalı işi uygulamaya dayanır. Spektroskopi, fotografi ve yansıtmalı teleskopun mükemmelliğinden önce, konumları belirlemek gözlem evlerinin en önemli göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Optik teleskop</span>

Optik teleskoplar esas olarak elektromanyetik spektrumun görünür ışık kısmından ışığı toplayan ve odaklayan teleskop çeşididir. Kullanım amacı bakılan nesnenin doğrudan görünümü için büyütülmüş görüntüsünü oluşturmak, fotoğrafını çekmek ya da elektronik görüntü sensörleri üzerinden veri toplamaktır.Optik teleskop, başlıca elektromanyetik spektrumun görünür bölgesinden olmak üzere direkt görüş için büyütülmüş bir imaj oluştururken, bir fotoğraf yaratırken ya da elektronik imaj sensörleri boyunca veri toplarken ışığı odaklar ve toplar.

<span class="mw-page-title-main">Kırılmalı teleskop</span> görüntülemek için lens kullanan bir optik teleskop türü

Kırılmalı teleskop veya refraktör, bir görüntüyü görüntülemek için lens (mercek) kullanan bir optik teleskop türüdür.Işığı kırmak yoluyla görüntüyü elde eder.Bunun için tüp sonunda odak dediğimız en büyük merceğin olduğu kısim vardir.ışık buradan görerek tüpün ucuna kadar ilerler tüp ucunda ise gözlemcinin büyütmede kullandığı mercek oküler bulunur. Sonradan çıkan aynalı teleskop'dan bu yönleri ile ayrılır. İlk ve uzun dönemden beri bilinen teleskop türüdür. Kırılmalı teleskop tasarımı başlangıçta casusluk camları ve astronomik teleskoplarda kullanıldı halen de belli ölçekte kullanılmaktadır ancak aynı zamanda uzun odaklı kamera mercekleri için de kullanılmaktadır. Bir refraktörün büyütmesi, objektif merceğinin odak uzunluğunun okülerinkine bölünmesiyle hesaplanır. Kırılma teleskoplarının tipik olarak önde bir lensi, ardından uzun bir tüp, daha sonra teleskop görüntüsünün odaklandığı arkada bir mercek veya enstrümantasyon bulunur. Başlangıçta teleskopların merceği bir elementdi, ancak bir asır sonra iki ve hatta üç elementli lensler yapıldı. Kırılma teleskopu teknolojisi, dürbün ve büyüteç lensleri gibi diğer optik cihazlarda sıklıkla uygulanan bir teknolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Newton teleskobu</span>

Newton teleskobu, İngiliz bilim insanı Isaac Newton (1642-1727) tarafından icat edilen, 1668'de tamamlanan ve bilinen en eski fonksiyonel yansıtıcı teleskoptur. Newton teleskobunun basit tasarımı, amatör teleskop yapımcıları arasında çok popüler olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Astrofotoğrafçılık</span>

Astrofotoğrafçılık, astronomik cisimlerin, gök olaylarının ve gece gökyüzü alanlarının fotoğraflanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maksutov teleskobu</span>

Maksutov, tüm yüzeylerin neredeyse "küresel olarak simetrik" olmasından yararlanan bir tasarımda küresel bir aynayı zayıf negatif bir menisküs merceğiyle birleştiren bir katadioptrik teleskop tasarımıdır. Negatif mercek genellikle tam çaplıdır ve teleskopun giriş göz bebeğine yerleştirilir. Tasarım, yansıtıcı teleskoplarda bulunan koma gibi eksen dışı sapmaların sorunlarını düzeltirken aynı zamanda renk sapmalarını da düzeltir. 1941 yılında Rus optisyen Dmitri Dmitrievich Maksutov tarafından patenti alındı. Maksutov, tasarımını, küresel bir birincil aynadaki zıt hataları düzeltmek için negatif bir merceğin küresel hatalarını kullanan Schmidt kamerasının arkasındaki fikir üzerine kurdu. Tasarım en yaygın olarak, tüm küresel elemanları kullanabilen, böylece üretimi basitleştiren entegre bir ikincil mercek ile bir Cassegrain varyasyonunda görülür. Maksutov teleskopları, 1950'lerden beri amatör piyasada satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Küresel sapınç</span> Optik sapma

Optikte, küresel aberasyon , küresel yüzeylere sahip elemanlara sahip optik sistemlerde bulunan bir sapma türüdür. Lensler ve kavisli aynalar başlıca örneklerdir çünkü bu şeklin üretimi daha kolaydır. Merkez dışında küresel bir yüzeye çarpan ışık ışınları, merkeze yakın gelenlerden daha fazla veya daha az kırılır veya yansıtılır. Bu sapma, optik sistemler tarafından üretilen görüntülerin kalitesini düşürür.

<span class="mw-page-title-main">Katadioptrik sistem</span>

Bir katadioptrik optik sistem biri kırılma ve yansıma genellikle lens ve kavisli aynalar (katoptrik) yoluyla bir optik sistem içinde bir araya getirilmiştir. Katadioptrik kombinasyonlar, projektörler, farlar, erken deniz feneri odaklama sistemleri, optik teleskoplar, mikroskoplar ve telefoto lensler gibi odaklama sistemlerinde kullanılır. Lensleri ve aynaları kullanan diğer optik sistemlere, gözetleme katadioptrik sensörleri gibi "katadioptrik" de denir.

<span class="mw-page-title-main">Altazimuth kundak</span> biri dikey diğeri yatay olmak üzere iki dikey eksen etrafında teleskop gibi bir aleti desteklemek ve döndürmek için iki eksenli kundak

Bir altazimuth kundağı, altazimut kundağı veya alt-azimut kundağı, bir enstrümanı biri dikey ve diğeri yatay olmak üzere iki dikey eksen etrafında desteklemek ve döndürmek için basit bir iki eksenli kundaktır. Dikey eksen etrafındaki dönüş, aletin işaret yönünün azimutunu değiştirir. Yatay eksen etrafındaki dönüş, işaret yönünün yüksekliğini değiştirir.

<span class="mw-page-title-main">Dobson teleskobu</span>

Bir Dobson teleskobu, 1965 yılında John Dobson tarafından popüler hale getirilen ve amatör astronomlar için mevcut teleskopların boyutunu büyük ölçüde artırmasıyla tanınan, altazimut kundaklı bir Newton teleskop tasarımıdır. Dobson'ın teleskopları, büyük, taşınabilir, düşük maliyetli bir teleskop oluşturmak için hazır bileşenlerden üretilmesi kolay olan basitleştirilmiş bir mekanik tasarıma sahipti. Tasarım, bulutsular ve galaksiler gibi soluk, derin gökyüzü nesnelerini gözlemlemek için optimize edilmiştir. Bu tür bir gözlem, nispeten kısa odak uzaklığına sahip büyük bir objektif çapı ve daha az ışık kirliliği olan yerlere seyahat için taşınabilirlik gerektirir.

Astigmatizm (veya Astigmatizma) ile bir optik sistemde, iki dik düzlemde yayılan ışınların farklı odaklara sahip olduğu bir sistem sorunudur. Bir çarpı görüntüsünü oluşturmak için astigmatizma ile optik bir sistem kullanılırsa, dikey ve yatay çizgiler iki farklı mesafede keskin odakta olacaktır. Terim, "yok" anlamına gelen Yunanca α- (a- ) ve στίγμα ( stigma), ("bir işaret, nokta, delinme" anlamına gelen") birleşiminden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çapraz ayna</span>

Yıldız köşegen,Yıldız diyagonal, dikme merceği, prizma diyagonal, diyagonal ayna veya çapraz ayna teleskoplarda kullanılan ve normal mercek eksenine dik bir yönden görüntülemeye izin veren açılı bir ayna veya prizmadır. Teleskop doğrultulduğunda veya başucuna yakın olduğunda daha rahat ve kolay görüntüleme sağlar. Ayrıca, elde edilen görüntünün sağ tarafı yukarı, ancak soldan sağa ters çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Yörünge durum vektörleri</span>

Yörünge durum vektörleri veya durum vektörleri, gök mekaniği ve yörünge mekaniğinde, konum ve hız kartezyen vektörlerin zaman (devir) ile birlikte uzaydaki yörüngede bulunan bir cismin benzersiz şekildeki gidim izinin belirlenmesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.