İçeriğe atla

Ekvador

Bu madde Güney Amerika ülkesi olan Ekvador ile ilgilidir. 0o enlem olan Ekvator ile karıştırılmamalı.
Ekvador
República del Ecuador  (İspanyolca)
Ekvador Cumhuriyeti
Slogan
"Dios, patria y libertad"  (İspanyolca)
"Pro Deo, Patria et Libertate"  (Latince)
"Tanrı, vatan ve hürriyet"
Millî marş
Salve, Oh Patria  (İspanyolca)
Ekvador haritadaki konumu
BaşkentQuito
00°9′G 78°21′B / 0.150°G 78.350°B / -0.150; -78.350
En büyük şehirGuayaquil
Resmî dil(ler)İspanyolca
Etnik gruplar
(2012)
%65 mestizo,
%25 Ekvador Kızılderilileri,
%7 Beyaz,
%3 Siyahi
DemonimEkvadorlu
HükûmetÜniter Cumhuriyet
Daniel Noboa
• Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Verónica Abad Rojas
Tarihçe 
• Bağımsızlık ilanı
10 Ağustos 1809
• İspanya'dan bağımsız oluşu
24 Mayıs 1822
• Büyük Kolombiya'dan bağımsız oluşu
13 Mayıs 1830
Yüzölçümü
• Toplam
256.370 [1] km2 (73.)
• Su (%)
5
Nüfus
• 2020 tahminî
17.084.358 (67..)
• Sayılan
17.300.000[2]
• Yoğunluk
61/km2 (151.)
GSYİH (SAGP)2020 tahminî
• Toplam
185.913 milyar $ (66.)
• Kişi başına
10.617 $[3] (107..)
GSYİH (nominal)2020 tahminî
• Toplam
93.078 milyar $ (65.)
• Kişi başına
5.316 $[3] (88.)
Gini (2014)▼ 45.4[4]
orta
İGE (2019)artış 0.759[5]
yüksek · 86.
Para birimiAmerikan doları ($, USD)
Zaman dilimiUTC-5, -6 (ECT, GALT)
Trafik akışısağ
Telefon kodu+593
ISO 3166 koduEC
İnternet alan adı.ec

Ekvador (İspanyolca: Ecuador) veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti (İspanyolca: República del Ecuador), Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir.[6] Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır.[6] Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir.[6] Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.[6]

Günümüzün Ekvador toprakları, bir zamanlar 15. yüzyılda yavaş yavaş İnka İmparatorluğu'na dahil olan çeşitli Yerli gruplara ev sahipliği yapıyordu. Bölge, 16. yüzyılda İspanyol İmparatorluğu tarafından sömürgeleştirildi ve 1830'da kendi egemen devleti olarak ortaya çıktığı Büyük Kolombiya'nın bir parçası olarak 1820'de bağımsızlığını kazandı.

Ekvador devleti, temsili bir demokratik cumhuriyettir ve ekonomisi büyük ölçüde petrol ve tarım ürünleri gibi emtia ihracatına bağımlı olan gelişmekte olan bir ülkedir. Demokratik bir başkanlık cumhuriyeti olarak yönetilir. Ülke, Birleşmiş Milletler, Amerikan Devletleri Örgütü, Mercosur, PROSUR ve Bağlantısızlar Hareketi'nin kurucu üyesidir.

Etimoloji

Ülkenin adı coğrafî bir terim olan ekvator'dan ve topraklarının tamamı Büyük Kolombiya'nın bir parçasıyken ülkenin çoğunluğunun bağlı bulunduğu Ekvator Departmanı'ndan gelir. Ekvator çizgisi ülkenin sınırlarından geçer.

Tarih

Yaklaşık 3 ayrı bağımsızlık tarihleri vardır.

İspanya hâkimiyetinin ardından Quito on bin kişinin yaşadığı bir şehirdi. 10 Ağustos 1809 yılında Quito'da, Carlos Montúfar, Eugenio Espejo ve Piskopos Cuero y Caicedo liderliği altında İspanya'dan bağımsızlık için halkın talebi olmuştur.

Ekvador, aynı zamanda İspanya'dan ayrılmak için ilk çağrıyı yapan Latin Amerika ülkesidir. 9 Ekim 1820'de Guayaquil, bağımsızlığını kazanan ilk Ekvador şehridir. 24 Mayıs 1822'de Mareşal Antonio José de Sucre komutasındaki Ekvador ordusu, Quito yakınlarındaki Pichincha Savaşı'nda İspanya'yı mağlup ederek bağımsızlığını elde etmiştir.

19. yüzyılda Ekvador'da yöneticilerin çabuk değişmesinden kaynaklanan bir dengesizlik vardır. 1941 yılında ise Peru ile aralarında yaşanan tansiyon savaşa dönüşmüştür. Peru, kendi toprakları olarak beyan ettiği yerlerde, Ekvador'un askeri varlığının bulunduğunu, bunun da işgal olduğunu ileri sürmektedir. Ekvador ise tam tersini iddia etmektedir. 1941 Temmuz'unda iki ordu da harekete geçti. Peru, 11.681 asker ile savaşa girerken, karşılarında kötü eğitilmiş ve yeterince takviye yapılamamış 5.300 askerli Ekvador ordusyla karşılaştılar. 5 Temmuz 1941'de Peru güçleri Zarumilla ırmağını yerleşti. 23 Temmuz 1941'de ırmağı aşıp Ell Oro'nun içlerine doğru ilerlemeye başladı. Ekvador, böylece savaştan çekilmek zorunda kaldı.

1960'larda piyasalardaki durgunluk ve toplumsal husursuzluk popülist politikalara ve askeri müdahalelere neden oldu. Bu arada yabancı şirketler Amazon'a yakın yerlerde petrol yatakları keşfetti. 1972'de, petrolü doğudan sahil şeridine taşıyan And Dağları boru hattının inşaatı, Ekvador'u Güney Amerika'nın ikinci büyük petrol ihraç eden ülkesi haline getirdi. 1970'li yıllarda askeri rejim döneminde ülkenin borçlarının kötü idare edilmesi ile başlayan kötü yönetim altındaki birçok yıl, ülkeyi esasen yönetilemez hale getirmiştir. 1990'lı yılların ortalarından itibaren, Ekvador hükûmeti, yasama ve yargıda temsil edilen idare sınıfını yatıştırmayla uğraşan zayıf bir sınıf olarak karakterize edildi.

Yerli halkın etken seçmenler olarak ortaya çıkması, son yıllarda ülkenin demokratik oynaklığına etki etti. Nüfus, hükûmetteki daha önceki hataları telafi etmek için toprak reformu, işsizlikte azalma ve sosyal hizmetleri sağlamakla motive edildi. Bu hareket, yürütmenin bozulmasına neden oldu.

Coğrafya

Ekvador, Galapagos Adaları da dâhil olmak üzere toplam 283.561 km² (109.484 sq mi) alana sahiptir. Bunun 276.841 km²'si (106.889 sq mi) kara ve 6.720 km²'si (2.595 sq mi) sudur. Galapagos Adaları bazen Okyanusya'nın bir parçası olarak kabul edilir. Bu nedenle Ekvador'u belirli tanımlar altında kıtalararası ülke yapar.

Ekvador, 2°K ve 5°G enlemleri arasında yer alır, batıda Pasifik Okyanusu tarafından sınırlanır ve 2.337 km (1.452 mil) kıyı şeridine sahiptir. Kuzeyde Kolombiya (590 km (367 mil) sınır ile) ve doğu ve güneyde Peru (1.420 km (882 mil) sınır ile) olmak üzere 2.010 km (1.250 mil) kara sınırına sahiptir. Ekvator çizgisi üzerinde yer alan en batıdaki ülkedir.

İklimde, büyük ölçüde rakıma göre belirlenen büyük bir çeşitlilik vardır. Dağlık vadilerde yıl boyunca ılıman iklim, kıyı bölgelerinde nemli subtropikal iklim ve ovalarda yağmur ormanları iklimi vardır. Pasifik kıyı bölgesi, şiddetli yağmur mevsimi ile tropikal bir iklime sahiptir. And dağlarındaki iklim ılıman ve nispeten kurudur ve dağların doğu tarafındaki Amazon havzası, diğer yağmur ormanı bölgelerinin iklimini paylaşır.

Ekvador, üç temel bölgeden, bir de Büyük Okyanus'ta bulunan bir adadan meydana gelmiştir.

  • La Costa, ülkenin batısındaki, Büyük Okyanus'u da kapsayan alçakta bulunan kıyı şeridini içerir.
  • La Sierra, ülkenin ortasından geçen, kuzeyden güneye uzanan yüksek irtifadaki bölge.
  • El Oriente, ülkenin doğusundaki Amazon yağmur ormanlarını kapsar. Ülke yüz ölçümünün yaklaşık yarısını kaplar.
  • Región Insular, ülkenin batısındaki Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları.

Ekvador'un üç temel bölgeden meydana gelmesi ile oluşan coğrafi konumu aynı zamanda iklim farklılığını oluşturur. Bu iklim farklılığı; muz, ananas gibi tropikal meyvelerin yanında kakao ve kahve gibi bitkiler ile pirinç, şeker, tütün, mısır, patates, elma, mandalina gibi değişik iklim tarımsal ürünlerinin yetişmesini de sağlar.

Ülke, 22 eyaletten meydana gelir ve her eyaletin kendi idarî merkezi bulunur

  • Chimborazo Dağı ve önünde duran bir alpaka
    Chimborazo Dağı ve önünde duran bir alpaka
  • Ekvador Haritası
    Ekvador Haritası
  • Ekvador Topoğrafik Haritası
    Ekvador Topoğrafik Haritası
  • Ekvador sınırları içinde Amazon Yağmur Ormanları
    Ekvador sınırları içinde Amazon Yağmur Ormanları

Siyaset

Başkent Quito'daki Ekvador Ulusal Meclisi binası

Ekvador Devleti, hükûmetin beş şubesinden oluşur: Yürütme Şubesi, Yasama Şubesi, Yargı Şubesi, Seçim Şubesi ve Şeffaflık ve Sosyal Kontrol.

Ekvador, dört yıllık bir dönem için demokratik olarak seçilmiş bir başkan tarafından yönetilmektedir. Ekvador'un şu anki başkanı Guillermo Lasso, gücünü Quito'daki cumhurbaşkanlığı sarayı Palacio de Carondelet'ten kullanıyor. Mevcut anayasa, 2007'de seçilen Ekvador Kurucu Meclisi tarafından yazılmış ve 2008'de referandumla onaylanmıştır. 1936'dan beri, 18-65 yaş arası tüm okuma yazma bilen kişiler için oy kullanmak zorunludur, diğer tüm vatandaşlar için isteğe bağlıdır.

Yürütme organı 23 bakanlığı içermektedir. İl valileri ve meclis üyeleri (belediye başkanları, belediye meclis üyeleri ve mahalle kurulları) doğrudan seçilir. Ekvador Ulusal Meclisi, Temmuz ve Aralık aylarındaki tatiller dışında yıl boyunca toplanır. On üç daimi komite vardır. Ulusal Adalet Divanı üyeleri, Ulusal Yargı Konseyi tarafından dokuz yıllık dönemler için atanır.

Demografi

Yerel kıyafet ve şapkalarıyla Ekvadorlu kadınlar

Ekvador'un nüfusu etnik olarak çeşitlidir ve 2021 tahminlerine göre Ekvador'un nüfusu 17.797.737'dir.[7] En büyük etnik grup (2010 itibarıyla), tipik olarak İspanyol sömürgecilerden gelen, Amerikan ve Avrupa kökenli karışık ırk insanları olan Mestizo'lardır. Bazı durumlarda bu terim, kültürel olarak İspanyol etkisine sahip olan Kızılderilileri de içerebilir ve oran nüfusun yaklaşık %71'ini oluşturur. Beyaz Ekvadorlular (Beyaz Latin Amerikalı), Ekvador nüfusunun %6,1'ini oluşturan bir azınlıktır ve başta kentsel alanlar olmak üzere tüm Ekvador'da bulunabilirler. Ekvador'un sömürge dönemindeki beyaz nüfusu esas olarak İspanya'nın torunları olsa da bugün Ekvador'un beyaz nüfusu, ağırlıklı olarak İspanya'dan gelen Avrupalı göçmenlerin 20. yüzyılın başlarında yerleşen İtalya, Almanya, Fransa ve İsviçre'den gelen insanlarla karışımının bir sonucudur. Ek olarak, esas olarak Quito'da ve daha az ölçüde Guayaquil'de yerleşik küçük bir Avrupalı Yahudi nüfus bulunur.[8] Hristiyan veya Müslüman olan Lübnanlı ve Filistinli göçmenler ve ataları 19. yüzyılın sonlarında madenci, çiftçi ve balıkçı olarak gelen Japon ve Çinli insanlar da ülkede yaşar.

Din

Guayaquil Metropolitan Kilisesi

Ekvador Ulusal İstatistik ve Sayım Enstitüsü'ne göre, ülke nüfusunun %91,95'i bir dine sahip, %7,94'ü ateist ve %0,11'i agnostik'tir. Bir dine sahip insanların %80,44'ü Katoliklerden, %11,30'u Evanjelik Protestanlardan, %1,29'u Yehova'nın Şahitlerinden ve %6,97'si diğer dinlerden oluşur. Bu diğer dinler Asya ve Ortadoğu'dan gelen Müslüman, Yahudi ve Budistlerden oluşur.[9][10]

Dil

İspanyolca, Ekvador'da resmi ve en çok konuşulan dildir. Başta Keçuva dilleri olmak üzere diğer sömürge öncesi Amerikan dilleri 2.500.000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Etnologlar, ülkede yaşayan yaklaşık 24 yerel dile sahip olduğunu tahmin ediyor.

Kültür

Spor

Isidro Romero Carbo Anıtsal Satadı

Ülkedeki en popüler spor, diğer Güney Amerika ülkeleri gibi futboldur. Ekvador millî takımının maçları ülkedeki en çok izlenen spor olayıdır. 2007 Haziranında FIFA, deniz seviyesinden 2.500 metre veya üzeri yükseklikteki yerlerde maç yapılmasını yasakladı. Rafael Correa ve Peru, Bolivya ve Kolombiya'daki meslektaşları bu kuralı protesto etmek için ortak bir mektup hazırladılar.

Ekvador, 2002 FIFA Dünya Kupası ve 2006 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı kazandı. 2006 FIFA Dünya Kupası'nda A Grubunda Polonya ve Kosta Rika'nın önünde bitirerek; Almanya'nın ardından ikinci sırada yer aldı. Futsal da toplum arasında popülerdir. Ekvador, ayrıca 2022 Katar dünya kupası'nda katılma hakkı gösterdi.

Mutfak

Fanesca

Ekvador'da yemek türleri çok çeşitlidir. Tarımsal şartlar ile yükseklikle birlikte değişir. Domuz eti, tavuk, sığır eti, engin çeşitlilikteki tahıllar, patates veya pirinçle birlikte, dağlık bölgelerde popülerdir. Ekvador'un dağlık bölgelerinde satılan sokak yiyeceği ise kavrulmuş domuz ile birlikte patatestir. Özellikle alçak bölgelerde birçok meyve çeşidi bulunur. Karides ve ıstakoz kıyı kesimlerin vazgeçilmez yiyecek maddesidir.

Medya

1991 yapımı film olan Sensaciones Ekvador'da çekilmiştir ve Ekvador'lu kardeşler Juan Esteban Cordero ve Viviana Cordero tarafından yönetilmiştir. Viviana Cordero, daha sonraları Ratas, Ratones, y Rateros ve Un Titán en el Ring adlı filmlerde görev almıştır.

Filmlerin dışında, Ekvador'da çok sayıda kitap basılmaktadır. Bunların en önemlileri Rod Glenn'in bilik kurgu romanı The King of America ve Kurt Vonnegut'un bilimkurgu romanı Galapagostur.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Şubat 2022. 
  2. ^ "Institut". 11 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  4. ^ "Gini Index". World Bank. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016. 
  5. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  6. ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2023. 
  9. ^ (İspanyolca) El 80% de ecuatorianos es católico 11 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. lahora.com.ec. 15 August 2012
  10. ^ (İspanyolca) El 80% de los ecuatorianos afirma ser católico, según el INEC 19 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. eluniverso.com. 15 August 2012

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Güney Amerika</span> kıta

Güney Amerika, Amerika'nın güneyinde bulunan bir kıta. Güney Yarımküre'de bulunmasına rağmen topraklarının küçük bir kısmı Kuzey Yarımküre'de yer almaktadır. Büyük Okyanus'un doğusunda, Atlas Okyanusu'nun batısında, Kuzey Amerika'nın güneyinde ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunur. Güney Amerika, 17.840.000 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. Dünya yüzeyinin yaklaşık olarak %3,5'ini kaplamaktadır. 2005 yılına göre nüfusu 371.000.000'dan fazladır. Güney Amerika kıtalar arası yüzölçümü sıralamasında dördüncü ve nüfusta beşincidir.

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya</span> Güney Amerikada bir ülke

Kolombiya veya resmî adıyla Kolombiya Cumhuriyeti, Güney Amerika'da yer alan ve Kuzey Amerika'da adaları bulunan bir ülkedir. Kuzeybatıda Panama, kuzeyde Karayip Denizi, doğuda Venezuela ve Brezilya, güneyde Ekvador ve Peru ve batıda Büyük Okyanus ile çevrilidir. Yüz ölçümüne göre Güney Amerika'nın 4., dünyanın ise 26. en geniş ülkesidir. Ülke 32 departman ve aynı zamanda en büyük şehir olan Bogotá Başkent Bölgesi'ne ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Galápagos Adaları</span>

Galapagos Adaları, Colón Takımadaları olarak da bilinir, Büyük Okyanusun doğusunda Ekvador'a bağlı takımadalar. Uzak ve izole bir konumda olan adalar, Güney Amerika kıtasının yaklaşık 1000 km batısında yer alır. Galapagos takımadaları toplam 50.000 km² yüzölçüme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Quito</span> Ekvadorun başkenti

Kito, Güney Amerika'nın kuzeybatısındaki Ekvador'un başkentidir. Şehrin yüksekliği 2,850 metredir ve bu onu dünyadaki ikinci en yüksekte yer alan başkent yapar. Yine de bu durumda bir karışıklık vardır, çünkü daha yüksekte yer alan La Paz, Bolivya'nın devlet başkentidir fakat Sucre - ki daha alçaktadır- devletin yasal başkentidir. Kito, Ekvator'un 25 km güneyinde yer alır. Bu yüzden, yüksekliğe rağmen, Kito'da her yıl düzenli olarak ılıman iklim görülür. En yüksek sıcaklık öğle ortasında görülürken en düşük sıcaklık geceleri görülür. Ortalama sıcaklık ise 15o C'tır. Şehirde sadece iki mevsim vardır: kuru ve nemli. Kuru mevsim yazdır, nemli mevsim ise kış mevsimidir.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hint Okyanusu</span> Okyanus

Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malay Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanır. Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ekvator Ginesi</span> Sahraaltı Afrika ülkesi

Ekvator Ginesi ya da resmî adıyla Ekvator Ginesi Cumhuriyeti, Afrika kıtasında Atlantik Okyanusu kıyısında bulunan bir ülke. Sahraaltı Afrikasında yer alan ülke, kıtanın en küçük ülkelerinden biridir. Ülke anakara ve adalar olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır. Ülkenin Mbini olarak adlandırılan anakarası kuzeyde Kamerun, güneyde ve doğuda Gabon ile komşu konumdayken, batıda Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Anakaranın güneybatısında Gabon açıklarında bulunan Annobón adası Ekvator çizgisinin 156 km güneyinde yer alırken, ülkenin başkenti Malabo'nun da bulunduğu Bioko adası anakaranın kuzeybatısında Kamerun açıklarında yer almaktadır. Kıyıya yakın bölgelerde bulunan Corisco, Elobey Grande ve Elobey Chico adaları da ülkeye aittir. Atlas Okyanusu üzerinde bulunan São Tomé ve Príncipe ile de ülkenin deniz sınırı mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Simón Bolívar</span> Büyük Kolombiyanın kurucusu

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco, genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar, günümüzde Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru, Panama ve Bolivya olarak bilinen ülkelerin İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmalarına öncülük etmiş Venezuelalı askeri ve siyasi liderdir. Halk arasında El Libertador ya da Amerika'nın Kurtarıcısı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">And Dağları</span>

And Dağları, dünyanın en uzun sıradağlar zinciridir.

<span class="mw-page-title-main">Karayip Denizi</span> Atlas Okyanusunun alt havzası

Karayip Denizi, Antil Denizi olarak da bilinir, Atlas Okyanusu'nun alt havzası. Batı Yarıküre'de, Ekvator çizgisinin kuzeyinde yer alır. Güney Amerika'nın kuzey, Orta Amerika'nın doğu kıyıları ile Meksika kıyılarının bir bölümü boyunca uzanır. Karayip Denizi, kapladığı yaklaşık 2,640,000 km²'lik alan ile dünyanın en geniş tuzlu su denizlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Peru Kral Vekilliği</span>

Peru Kral Vekilliği, önceden Yeni Kastilya Kral Vekilliği olarak adlandırılan Güney Amerika'daki İspanyol kolonisidir.

<span class="mw-page-title-main">Cali</span> Kolombiyada belediye

Santiago de Cali Kolombiya eyaleti Valle del Cauca'nın başkenti ve nüfusa göre ülkenin en büyük ikinci şehridir. Cali, Güneybatı Kolombiya'da ekonomik, endüstriyel ve tarım merkezi oluşturur. 1536 yılında kurulan Cali Amerika'nın en eski şehirlerinden biridir. Şehir "Salsanın başkenti" ya da Sucursal del cielo olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Atacama Çölü</span> Güney Amerikada bir çöl

Atacama Çölü, Şili'nin kuzeyinde bulunan dünyanın en kurak sıcak çölüdür. Batısında Büyük Okyanus bulunur. Kuzeyde Peru, doğuda ise Bolivya ve Arjantin sınırlarını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kolombiya-Peru Savaşı</span>

Büyük Kolombiya - Peru Savaşı, 1828 - 1829 yılları arasında gerçekleşmiştir. Peru Cumhuriyeti'nin ilk ulusal savaşıydı ve Büyük Kolombiya Cumhuriyeti'nin de dağılmasına yol açmıştır. Büyük Kolombiya, günümüz Kolombiya, Venezuela, Ekvador topraklarını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Costa</span>

Costa, Peru'nun Pasifik Okyanusu ve And etekleri arasında kalan uzun ve dar bölgesidir. 1865 yılında Peru'nun tanımlanan üç geleneksel bölgelerinden biri olduğu kabul edilir. Sahil uzunluğu 3080 km'dir. Yakın yerleşim yerleri olan Arequipa'ya 180 km ve Piura'ya 15 km uzaklıktadır. Costa bölgesinde düşük yağış ile karakterize sıcak bir iklim gözlenmektedir. Costa Humboldt Akıntısı'nın etkisi altında olup, tarımın sadece Andlar'dan gelen nehirler boyunca ve nehir vahalarında mümkün olduğu, geniş ölçüde bir kıyı çölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amazon Havzası</span>

Amazon Havzası, Güney Amerika'nın Amazon Nehri ve kolları tarafından beslenen bölümüdür. Amazon drenaj havzası 6.300.000 kilometrekare (2.400.000 sq mi) bir alanı kaplamaktadır ve bu değer Güney Amerika kıtasının yaklaşık %35,5'ini oluşturmaktadır. Havza Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Fransız Guyanası (Fransa), Guyana, Peru, Surinam ve Venezuela ülkeleri sınırları içinde yer almaktadır.

Ekvador-Peru Savaşı 1857-1860 yılları arasında gerçekleşti. Çatışma, Ekvador'un İngiliz alacaklılarla olan borcunu kapatmak için Peru'nun üzerinde hak iddia ettiği Amazon havzası arazisini satmaya teşebbüs etmesiyle başladı. Ekvador hükûmetinin birkaç rakip fraksiyona bölünmesinden önce iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler bozulduğunda, Peru hükûmeti satışın iptalini ve Peru'nun sahip olduğu resmi kabulü zorlamak için Ekvador limanlarının abluka altına alınmasını emretti. tartışmalı bölgeler 1859'un sonlarında, Ekvador'un kontrolü Guayaquil şehrinde General Guillermo Franco ile Quito'da Gabriel García Moreno başkanlığındaki geçici bir hükûmet arasında sağlamlaştırıldı. Peru Devlet Başkanı Ramón Castilla, Ekim 1859'da birkaç bin askerle Guayaquil'e gitti ve Ocak 1860'ta General Franco ile Mapasingue Antlaşması'nı müzakere etti. Anlaşmanın imzalanması, Ekvador'un Peru'nun tüm taleplerine uyduğunu gösterdi ve iki ülke arasındaki toprak anlaşmazlığının geçici olarak sona erdiğini gösterdi. Bununla birlikte, Eylül 1860'ta, García Moreno ve General Juan José Flores komutasındaki geçici hükûmetin güçleri, Guayaquil Savaşı'nda Franco hükûmetini yenerek Ekvador'daki iç savaşı sona erdirdi. Yeni hükûmet, Mapasingue Antlaşması'nı reddetti ve kısa bir süre sonra Perulu mevkidaşı tarafından takip edildi; bu, bölgesel anlaşmazlığı yeniden açtı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.