Ektam Kıbrıs

Ektam Kıbrıs Ltd. 1981 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti merkezli bir içecek şirketidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin en büyük meşrubat üreticilerinden biri olan şirket, alkolsüz gazlı ve gazsız meşrubatları üretmektedir. Şirket Pepsi, Yedigün, Seven-Up, Tamek ve Tamsu gibi ürünleri ada genelinde üretmekte olup, dağıtımını ve pazarlamasını kendisi yapmaktadır. Şirketin üretim tesisi KKTC'nin Gazimağusa ilçesindedir.

Şirket KKTC genelinde Pepsi markasının genel distiribütörü konumundadır.^[1] Pepsi şirketinin başlıca ürünleri olan;

• Pepsi
• Yedigün
• Fruko
• Seven up

Ürünlerinini kendi tesislerinde üretip, ülke genelinde halka arz etmektedir. Ayrıca şirketin bu ürünler dışındaki diğer markaları ise şu şekildedir;

• Tamek
• Tamsu
• Charger
• Türk Kızılay

Ektam Kıbrıs şirketi 1981 yılında TC'den KKTC'ye yapılan ilk özel yatırım şirketi olma özelliğine sahiptir.^[2] Kuruluş yıllarında %75 ortaklığı Türkiye bazlı şirket olan Tamek Holding A.Ş. ye ait olan şirkette 2015 yılı itibarıyla bu ortaklık oranı %88 lik orana yükselmiştir, geri kalan %12 lik dilim ise KKTC bazlı şirket olan Erkman International LTD'.ye aittir.^[3] 1981 yılında faaliyete başlayan şirket KKTC'nin Gazimağusa ilçesinin Köprülü köyünde kurmuş olduğu tesiste yaklaşık olarak 200 kişiyi çalıştırmaktadır.^[3] Şirket tesisinde Pepsi,Yedigün, Fruko, Charger gibi markalarının üretimlerini, şişelenmelerini ve dağıtımları direkt olarak kendi bünyesinde yaparken, Tamsu, Tamek ve Kızılay soda ürünlerini Türkiye'den ithal ederek müşterilerine dağıtımlarını gerçekleştirmektedir. Şirketin 5810 metrekarelik depolama alanı kapasitesi, 38 dağıtım aracı ve 29 satış aracı vasıtası ile ada genelinde 3500 noktaya yakın ürünlerini tedarik sağlamaktadırlar.^[3] Şirket ayrıca birçok sosyal sorumluluk projeleri ve sportif branşlara da destek vermektedir.

Ektam Kıbrıs şirketi gerek Kıbrıs gerek Türkiye 200 den fazla firma ile iş ortaklığı yürütmektedir. Bu şirketler sadece gıda sektöründen olmamakla birlikte birçok çeşitlilik göstermektedir. Gıda sektörü dışında Kuzey Kıbrıs Turkcell şirketi ile telekomünikasyon sektöründe şirket satış, pazarlama ve ürün destek altyapılarını ve müşteri memnuniyeti gibi konuları desteklemek için birtakım kurumsal projelerde de çalışmışlardır.^[4] Kıbrıs Turkcell ile olan kurumsal işbirliği projesi ada genelinde iki büyük özel işletmenin ortak yürüttüğü ilk gıda- telekomünikasyon bazlı proje olma özelliğine sahiptir. Yapmış oldukları bu çalışmalar sayesinde Ektam Kıbrıs mobil pazarlama kullanarak şatışlarında %30 luk bir artış yaşamıştır.^[4] Türkiye genelinde de birçok firma ile kurumsal işbirliği olan Ektam Kıbrıs şirketi 2013 senesinden bu yana Türkiye'den Bio-Vet şirketinin şubesi olan Biosan Ltd şirketi ile “Intra Hydrocare” projesini birlikte gerçekleştirmişlerdir.^[5] Bu proje ile şirketin üretim tesisinin temizliğinde daha profesyonel ve sistematik bir oluşuma geçilmiştir. Bu çalışma sayesinde şirket kendi laboratuvarında yapmış olduğu içecek testlerinin sağlık açısından uygun olup, olmadığını denetimci başka bir firmanın gözetiminde yapmaktadır.

Ektam kıbrıs şirketi ticari faaliyetlerinin dışında Kıbrıs genelinde birçok sosyal toplum projelerine, sportif faaliyetlerde, yardım ve dayanışma organizasyonlarında ve çevre projelerinde de aktiftir. Ektam kıbrıs şirketi aynı zamanda Kıbrıs genelinde bazı öğrencilere eğitim bursları sağlamakla birlikte, yine üniversite öğrencilerine konser ve dans yarışmaları gibi sosyal faaliyetlerinde destekleyici olmaktadır.^[6] Üniversite öğrencileri dışında ilk, orta, lise ve hatta anasınıfında ki öğrencilerde sosyal sorumluluk projeleri dâhilinde birtakım organizasyonlar düzenlemektedir.^[7] Öğrenciler dışında da çevrecilik ve doğal hayatı destekleme kapsamında 2011 senesinde başlatmış olduğu deniz kaplumbağalı kutulu içecekler üretmiştir.^[8] Sportif faaliyetlerde de desteğini gösteren Ektam Kıbrıs şirketi voleybol, okçuluk gibi branşlarda turnuvalara sponsor olarak katkıda bulunmuştur.^[9][10]

2011 senesinde ise şirketin başlatmış olduğu bir kampanya için tüketicilerin TC ve KKTC kimlik numaraları ile kampanyaya katılması şartı ada genelinde yaşayan yabancı uyruklu birçok kişinin kampanyaya katılamaması sebebi ile ırkçı birtakım söylemlere sebebiyet vermiş olup, halk tarafından şirketin ürünlerinin satın alınmaması hareketi gibi bir oluşuma sebebiyet vermiştir.^[11]

2013 senesinde şirketin kendi yönetimsel kaynaklı tercihleri yüzünden özellikle ülke genelinde “Personel Kıyımı” olarak lanse edilen haber ada halkı tarafından olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Yönetim kadrosunda bulunan Kıbrıslı personelin yerine Türkiye'den gelen yeni yöneticiler medyada olumsuz karşılanmıştır.^[12]

2014 yılında da Türkiye Cumhuriyeti 12.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ada ziyaretinde şirketin düzenlemiş olduğu pankartta kimi ada halkı tarafından rahatsızlıkla karşılanmıştır.^[13]