İçeriğe atla

Ekrem el-Havrani

Ekrem el-Havrani
Arapça: أَكْرَم الْحَوْرَانِي
Birleşik Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Görev süresi
7 Mart 1958 - 19 Eylül 1960
Temsilciler Meclisi Başkanı
Görev süresi
14 Ekim 1957 - 20 Temmuz 1960
Yerine geldiğiNazım el-Kudsi
Yerine gelenEnver Sedat
Hama'dan Halk Meclisi Üyesi
Görev süresi
Temmuz 1947 - Ekim 1953
Görev süresi
Kasım 1954 - 1963
Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı Üyesi
Görev süresi
1952 - 1 Eylül 1959
Kişisel bilgiler
Doğum Kasım 1911
Şam, Osmanlı Suriyesi
Ölüm 24 Şubat 1996 (yaş 83-84)
Şam, Suriye
Partisi Arap Sosyalist Partisi (1936–52)
Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi (1952–62)
Arap Sosyalist Partisi (1962–63)
Evlilik(ler) Nezihe el-Humsi

Ekrem el-Havrani (Arapça: أَكْرَم الْحَوْرَانِي, romanize: ʾAkram al-Ḥawrānī) (1912 - 24 Şubat 1996), Suriye'de yaygın popülist, milliyetçi hareketin oluşmasında ve Baas Partisi'nin yükselişinde önemli rol oynamış Suriyeli politikacı. 1940'ların başından 1963'te sürgüne gidişine kadar Suriye siyasetinde oldukça etkiliydi. Havrani, bir hükûmet bakanlığı ve Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin ortak başkan yardımcılığı da dahil olmak üzere çeşitli görevlerde bulundu. Avustralya'daki RMIT Üniversitesi'nde kablosuz ağ mühendisliği ve sinyal işleme alanında öğretim görevlisi ve araştırmacı olan Ekrem el-Havrani'nin (1983 doğumlu) dedesidir.

Geçmişi

Havrani soy ağacının orijinal başlığı, 1519 tarihli. Soy ağacı, Havrani ailesinin peygamber Muhammed'in soyundan geldiğini iddia etmektedir. Günümüzde Hama müzesinde sergilenmektedir.

Havrani'nin ailesinin kökenleri güney Havran (Havrani kelimesinin kökeni) bölgesindeki Casem kasabasından, Suriye'nin merkezindeki Hama'ya taşınan Arap el-Halkiyyin kabilesinden geliyordu.[1] Hama müzesinde sergilenen soy ağacına göre Havrani ailesinin Muhammed'in soyundan geldiği iddia edilmektedir. Ekrem el-Havrani, Hama'da doğdu ve ailenin serveti dağıldığı için mütevazı koşullarda büyüdü. Hama ve Şam'da eğitim gördü.

1936'da Şam Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu ve Suriye Sosyal Ulusal Partisi'ne üye oldu. 1938'de partiden ayrıldı ve avukatlık yapmak için Hama'ya döndü. Orada bir kuzeni tarafından kurulan Hizb eş-Şebab'ı (Gençlik Partisi) devraldı.

Yirminci yüzyılın başlarında Hama eyaleti, toprakların çoğuna sahip olan toprak sahipleri ve feodalizm ile karakterize edildi. Toprak sahipleri, özel ordulara varan bir güçle desteklenen köylülük üzerinde tam kontrol uyguladılar. Havrani bu sisteme saldırmaya başladı ve tarım reformları çağrısında bulundu. Bu çağrı Hama vilayetinde ona hatırı sayılır bir halk desteği verdi ve 1943'te Suriye Parlamentosu'na milletvekili seçildi. 1947, 1949, 1954 ve 1962 seçimlerinde koltuğunu korudu.

Havrani kendi bölgesinde sosyal adaleti savunurken, aynı zamanda güçlü bir Arap milliyetçisi bakış açısına da sahipti.[2]

Havrani soy ağacının yeniden oluşturulmuş dijital bir kopyası olan orijinal belge 1519'a tarihlenmekte ve Hama müzesinde sergilenmektedir.

İktidara doğru

1950'de Havrani partisinin adını Arap Sosyalist Partisi olarak değiştirdi. Bu noktada, Batatu, "10.000'den az olmayan bir üyeye sahipti ve aynı yıl Halep'te Suriye tarihindeki ilk köylü kongresini toplarken kırsal kesimden 40.000 kadar insanı çekmeyi başardı" demektedir.[3]

1949 ve 1954 yılları arasında Suriye siyaseti dört askeri darbeyle noktalandı. Ordudaki güçlü etkisine dayanarak, Havrani'nin bu darbelerde rol oynadığı düşünülüyordu, ancak bunu destekleyecek somut bir kanıt yoktur. Başlangıçta, 1951'den 1954'e kadar Suriye'yi etkin bir şekilde yöneten üçüncü ve dördüncü darbelerin lideri Edib Çiçekli'ye yakındı. Çiçekli'nin Ocak 1952'de devlet topraklarını köylülere dağıtan bir kararnameyi imzalama kararının, Havrani'nin etkisi altında olduğu görülmektedir.[4] Ancak, diktatör daha otokratikleştikçe Havrani'nin etkisi azaldı ve Çiçekli, Nisan 1952'de Arap Sosyalist Partisi'ni yasaklamaya karar verdiğinde Havrani Lübnan'a sürgüne gitti. Orada, o yılın kasım ayında, Arap Sosyalist Partisi'ni Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar liderliğindeki Arap Baas Partisi ile birleştirmeyi kabul etti. Baas Partisi böylece ilk kez önemli bir aktif destekçi tabanı kazandı. Birleşik parti Arap Baas Sosyalist Partisi adını aldı. Parti, 1958'de Cumhurbaşkanı Nasır tarafından tüm Suriye siyasi partileriyle birlikte kapatıldı. Havrani ve Eflak arasındaki ilişki 1962'de sert bir şekilde sona erdi.

Arap Baas Sosyalist Partisi

Havrani, kurulduğu 1954'ten 1959'a kadar Baas Partisi'nin pan-Arap liderliği anlamına gelen ulusal komutanlığının bir üyesiydi. Diğer Baasçılarla ve Suriye'nin siyasi güçlerinin çoğunun üyeleriyle birlikte, 1954 başlarında Çiçekli'yi iktidardan vazgeçmeye zorlayan ajitasyon ve siyasi seferberlikte önemli bir rol oynadı. 1957'den Şubat 1958'e kadar Suriye parlamentosunun başkanlığını yaptı. Bu pozisyonda Havrani, sosyal ve ekonomik ilerici reformların başlatılmasını etkileyebildi.[5]

Birleşik Arap Cumhuriyeti

1958'de Suriye ile Mısır arasındaki birlik anlaşmasının ardından Havrani, 1959 yılına kadar Cemal Abdünnasır'ın altında Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin (BAC) Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Nasır, o yılın aralık ayında Baas Partisi'ne sert bir sözlü saldırı ve ardından üyelerine karşı bir baskı kampanyası başlattıktan sonra Havrani, görevinden istifa etti ve Lübnan'a sürgüne gitti. Daha sonra, Suriye'nin BAC'den ayrılmasına verdiği destek nedeniyle, partinin BAC ile ilgili pozisyonu konusunda Eflak ve Bitar ile anlaşamadı.

Suriye'de 1961 askeri darbesi BAC'nin dağılmasına yol açtığında, Havrani bunu alenen destekledi ve ayrılma lehinde bir bildiri imzaladı (tıpkı Bitar'ın yaptığı gibi, ancak Bitar daha sonra imzasını geri çekti). Baas Partisi birkaç rakip hiziplere bölündü, ancak ulusal komuta yeniden birleşme lehine karar verince Havrani partiden ayrıldı. Haziran 1962'de resmen sınır dışı edildi, ardından kendisi ve yandaşları Arap Sosyalist Partisi'ni yeniden kurdular. Bununla birlikte, birliğe yönelik halk desteği, büyümesini engelledi ve yalnızca asıl kalesi Hama'da güçlü kaldı. Eylül 1962'de Halid el-Azm tarafından kurulan "ayrılıkçı" (infisali) kabineye katıldı ve Baasçı ile Nasırcı hareketlerden güçlü eleştiriler aldı.

1963 yılında ve Baas'ı iktidara getiren askeri darbenin ardından, Havrani Suriye'den sürgün edilmeden önce tutuklandı ve Mezzah Hapishanesine konuldu. Hayatının son yıllarını Amman, Ürdün'de geçirdi ve sonunda 1996'da öldü.

Wikimedia Commons'ta Ekrem el-Havrani ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Notlar

  1. ^ Batatu, 1999, p. 370.
  2. ^ This section is based on the account of Hawrani's origins and early political career given by Batatu, pp. 728-729.
  3. ^ Batatu, p. 729.
  4. ^ Seale, p. 47.
  5. ^ Akram Al-Hourani Memoirs. Kahire: Madbouly Bookshop. 2000. 

Kaynakça

  • Batatu, Hanna, Irak'ta Eski Sosyal Sınıflar ve Yeni Devrimci Hareketler, Saqi Books, Londra, 2000
  • Seale, Patrick, Asad: Orta Doğu için mücadele, California University Press, Berkeley, 1990.0-520-06976-5ISBN'si 0-520-06976-5
  • Müftü, Malik, Egemen Yaratılışlar: Suriye ve Irak'ta Pan-Arabizm ve Siyasi Düzen, Cornell University Press: Ithaca, 1996.0-8014-3168-9ISBN'si 0-8014-3168-9
  • Suriye Ansiklopedisi'nden "Ekram el-Havrani"
  • Al-Hournai, Ekram, "Akram Al-Hurani Anıları", Madbouly Kitabevi, 2000

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Baasçılık</span> Pan-Arabist ve milliyetçi ideoloji

Baasçılık, ilerici bir devrimci hükûmet üzerinde öncü bir partinin liderliği aracılığıyla birleşik bir Arap devletinin gelişmesini ve yaratılmasını destekleyen bir Arap milliyetçiliği ideolojisidir. İdeoloji resmi olarak Suriyeli entelektüeller Mişel Eflak, Zeki el-Arsuzi ve Selahaddin el-Bitar'ın teorilerine dayanmaktadır. Modern çağın Baasçı liderleri arasında Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edib Çiçekli</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1909-1964)

Edib el-Çiçekli Suriye askeri lideri ve 1953'ten 1954'e kadar Suriye Devlet Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

Arap Kurtuluş Hareketi 25 Ağustos 1952'de Suriye Devlet Başkanı Edib Çiçekli tarafından kurulan bir Suriye siyasi partisiydi, hükûmeti sırasında 1954'e kadar Suriye'deki tek yasal partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

Arap Sosyalist Hareketi Arap Sosyalist Partisi olarak da bilinen, Suriye'de 1960'lardan bu yana aynı adı kullanmaya devam eden birkaç fraksiyona bölünmüş bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baas Hareketi</span> Suriyede eski bir siyasi parti

Arap Baas Hareketi - tam anlamıyla Arap Diriliş Hareketi ya da Arap Rönesans Hareketi olarak tercüme edilebilir - Baasçı siyasi hareketti ve Arap Sosyalist Baas Partisi'nin selefiydi. Parti ilk olarak Arap İhya Hareketi olarak adlandırıldı ve Baas adını aldığı zamana kadar kelimenin tam anlamıyla Arap Yeniden Canlanma Hareketi olarak tercüme edildi. Parti, 1940 yılında Mişel Eflak tarafından kurulmuştur. Kurucuları olan Eflak ve Bitar, milliyetçilik ve sosyalizmle ilişkilendirildi.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nazım el-Kudsi</span> Suriyenin ilk devlet başkanı

Nazım el-Kudsi, 14 Aralık 1961'den 8 Mart 1963'e kadar Suriye Devlet Başkanı olarak görev yapan Suriyeli bir politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Vahib el-Ganim</span> Suriyeli siyasetçi (1919-2003)

Vahib el-Ganim (1919-2003), Baas Partisini kuran Suriyeli bir doktordu. Patrick Seale'ye göre o, Zeki el-Arsuzi ile birlikte Baas Partisi'nin "Şam liderlerinden daha güçlü bir sosyalizm dozu istedi".

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ümran</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1922-1972)

Tümgeneral Muhammed Ümran, üniter Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesi ve 8 Mart Devrimi'nden 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Suriye siyasetinin önde gelen isimlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ziyad el-Hariri</span> Suriyeli asker ve siyasetçi

Muhammed Ziyad el-Hariri Suriye Ordusunun önde gelen eski subaylarından biridir. Sıkı bir Arap milliyetçisi olan Hariri, 1958 yılında Suriye ile Mısır arasındaki birleşmeyi desteklemiş, 1961 yılında Suriye'nin Mısır'dan ayrılmasına karşı çıkmış ve Mart 1963'te ayrılıkçı hükûmeti deviren darbenin baş lideri olarak görev yapmıştır. Nasırcılardan ve Baasçı rakiplerinden siyasi olarak bağımsız olan Hariri, darbenin ardından ordunun genelkurmay başkanı olarak görev yaptı ve ordudaki Baasçı olmayanların geniş çaplı tasfiyesi sırasında görevden alınana kadar kısa bir süre savunma bakanı olarak görev yaptı. Kısa bir süre sonra da siyasi faaliyetlerden çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.