İçeriğe atla

Ekrem Reşit Rey

Ekrem Reşit Rey (1900 - 13 Temmuz 1959), Türk oyun yazarı. Revü ve operetleri ile tanınır. Kardeşi Cemal Reşit Rey'in bestelediği ve tamamı Darülbedayi'de sahnelenen eserleriyle Fransız müzikal kültürünü Türkiye'ye adapte etmeye çalıştı. Ayrıca pek çok ünlü romanı radyoya uyarlanmış; otuzu aşkın piyesi radyolarda oynanmıştır. En ünlü eseri Lüküs Hayat operetidir.

Yaşamı

1900 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Mâbeyn-i Hümâyun katibi Ahmet Reşit Rey, annesi ise Sadrazam İbrahim Edhem Paşa'nın oğlu Mustafa Bey'in kızı Fethiye Hanım'dır. Küçük yaşta resim dersleri almaya başladı. Galatasaray Lisesi'nde başladığı eğitimini, 1913 yılında ailesinin Paris'e göç etmesi üzerine Paris'te Buffon Lisesi'nde sürdürdü. I. Dünya Savaşı başlayınca, kendisinden dört yaş küçük kardeşi Cemal Reşit ve annesiyle birlikte İsviçre'ye gitti. Cenevre'de Güzel sanatlar Akademisi’nde okudu. 1919 yılında babası Dahiliye Nazırlığına atanınca ailesiyle birlikte İstanbul'a döndü. Bir süre Fransızca öğretmenliği yaptı.

Fransızca romanlar yazdı, 1930'da Fransa'da Désorientée adlı romanı yayınlandı. 1931'de yazdığı Barbaros Hayreddin'in Kitabı adlı biyografik romanı daha sonra sekiz dile çevrildi. Bu eseri sayesinde Fransız Yazarlar Cemiyeti üyesi oldu. 1942 de Fransa hükûmeti kendisine "Officier d 'Académie" unvanını verdi.[1]

1930'larda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelenmek üzere oyunlar yazdı ve çevirdi. Kardeşi Cemal Reşit Rey ile birlikte çalışarak Fransız müzikal kültürünü Türkiye'ye adapte etmeye çalıştı. Revü-operet tarzında ilk eseri olan Üç Saat adlı revü-opereti 1932'de kaleme aldı. Eseri Cemal Reşit Rey besteledi. Bu ilk çalışmayı Lüküs Hayat (1933), Deli Dolu(1934), Söz Caz (1935) ve Maskara" (1936) izledi. Tamamı İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi. Hava Cıva opereti, 1942'de Ses Tiyatrosu tarafından oynandı.

1938'de Ankara Radyosu'nda temsil şefi oldu. Daha sonra İstanbul Radyosu'nda pek çok ünlü tiyatro eseri ve klasik romanı radyoya uyarlayarak çalışmalarını sürdürdü. Otuzdan fazla piyesi radyolarda oynandı. İstanbul gazetelerinde çıkan yazıları ve eleştiriyle tanındı.[2]

Kaynakça

  1. ^ Andak, Selmi. "Ekrem Reşit Rey" (PDF). Taha Toros Arşivi. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 
  2. ^ "Ekrem Reşit Rey Kimdir? Hayatı ve Eserleri". Turkedebiyatcilar.net sitesi, 12 Haziran 2019. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İbrahim Necdet Ayral, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, tiyatro yönetmeni, seslendirme sanatçısıdır.

Türk Beşleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. Türk müziği için çok önemlidirler. Bu kişiler:

<span class="mw-page-title-main">Cemal Reşit Rey</span> Türk besteci (1904–1985)

Cemal Reşit Rey, Türk besteci, piyanist, eğitimci ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Suna Pekuysal</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (1933–2008)

Suna Pekuysal, kimlik adıyla Adile Suna Belener,, Türk sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu, seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Operet</span>

Operet, olayları gülünç ve toplumsal, siyasal yergi öğeleri içererek anlatan müzikal sahne oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Semiha Berksoy</span> Türk opera sanatçısı

Semiha Berksoy, Türk opera sanatçısı, tiyatrocu ve ressamdır.

<span class="mw-page-title-main">Zihni Göktay</span> Türk tiyatro sanatçısı

Abdullah Zihni Göktay, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Ufuk Özkan (oyuncu)</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Ufuk Özkan, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Şevkiye May</span> Türk oyuncu

Şevkiye May, Türk tiyatro, operet ve sinema oyuncusudur.

Dormen Tiyatrosu, İstanbul'da 1957-1977 ve 1987-2001 arasında oyunlar sahneleyen özel tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Güzin Özipek</span> Türk oyuncu

Güzin Özipek, Türk opera, sinema ve tiyatro sanatçısıdır.

Güneş Berberoğlu, Türk oyuncudur. En son DOT'ta oynadığı Sansürcü oyunundaki rolüyle çokça övgü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Önen</span>

Zafer Önen,, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Atacan Arseven</span> Türk oyuncu

Atacan Arseven, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Senan Kara, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<i>Lüküs Hayat</i>

Lüküs Hayat, 1933 yılında Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiş bir operettir.

Abdurrahman Palay, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı, yönetmen, senaristtir.

Sezai Altekin, Türk oyuncu.

<i>Lüküs Hayat</i> (film, 1950) 1950 filmi

Lüküs Hayat, Ekrem Reşit Rey'in yazdığı ve Cemal Reşit Rey'in bestelediği 1933 tarihli Lüküs Hayat operetinden Selahattin Küçük ve Lütfi Ö. Akad tarafından uyarlanarak Lütfi Akad'ın yönetmenliğinde çekilen 1950 yapımı Türk filmidir. Filmin yapımcısı Erman Film adına Hürrem Erman'dır. Görüntü yönetmenliğini Yuvakim Filmerides, sanat yönetmenliğini ise Sohban Koloğlu üstlenmiştir.

Mehmet Seyfettin Asal, Türk besteci, eğitimci.