Sâmiha Ayverdi, Türk mütefekkir ve mutasavvıf yazardır.
İlhan Ayverdi, İlhan Tolun. Türk dil bilimci, edebiyat öğretmeni.
Turgut Cansever, Türk mimar, şehir plancısı, düşünür. Dünyada üç kez Ağa Han Mimarlık Ödülü almış tek mimardır. "Bilge Mimar" da olarak anılır. Kent, imar, koruma alanlarında pek çok görev almış, Beyazıt Meydanı'nı tasarlamıştır. Türkiye'deki ilk sanat tarihi doktora tezinin sahibidir.
Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.
Mehmet Emin Onat, Türk mimar, eski İTÜ rektörü, Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957). Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.
Osmanlı mimarisi, Osmanlı İmparatorluğu'nun beylik olarak kurulup, imparatorluk olarak yayıldığı ve hüküm sürdüğü dönemlerde inşa ettiği veya fikir öncülüğü yaptığı mimari üslupları ve eserleri kapsar. Osmanlı mimarisi kendinden önce gelen Erken dönem Anadolu Türk mimarisi, Selçuklu mimarisi, Bizans mimarisi, İran mimarisi ve Memlük mimarisi'nden etkilenmiştir. Osmanlı mimarisinin, Akdeniz ile Ortadoğu mimari geleneklerinin sentezi olduğunu düşünen mimarlık eleştirmenleri de vardır. Her ne kadar farklı dönemlerdeki ihtiyaca ve teknolojiye göre farklı yapı türleri inşa edildiyse de, genelde Osmanlı'nın hakim olduğu bölgelerde camiler ve çevresinde yapıların inşa edilmesi sıklıkla rastlanan bir olguydu. Camiler, çevrelerine yapılan sosyal yapılarla birlikte bir külliye teşkil ediyorlardı.
Saraçhane veya Saraçhanebaşı, İstanbul'un tarihi ilçesi Fatih'te, merkezi Atatürk Bulvarı ile Şehzadebaşı Caddesi'nin kesiştiği nokta olan; Bozdoğan Kemeri'nin çevresinde ve kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda Zeyrek ve Aksaray, doğu-batı doğrultusunda ise Şehzadebaşı ile Kıztaşı arasında kalan semt.
Ahmed Kemaleddin, 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınan ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın önde gelen isimlerinden olan Türk mimar.
Zeynep Hanım Konağı, İstanbul’un Eminönü ilçesinde 1865 yılında yapılmış, 1942 yılında çıkan yangında yok olmuş üç katlı tarihi yapıdır. Konağın yerinde bugün İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri bulunur.
Abdüllatif Suphi Paşa Konağı, İstanbul’un Fatih ilçesinde, Osmanlı devlet adamı Abdüllatif Suphi Paşa tarafından yaptırılmış üç katlı tarihi konaktır.
Ken'an Rifâî Büyükaksoy,, Türk muallim, mutasavvıf, şairdir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında yaşayan İslâm âlimleri arasında önemli yeri olan bir mutasavvıftır. İslâmiyet'in ilk tarikatlarından biri olan Rıfâiyye'nin İstanbul kanadını kurmuş, tarikatın görüşlerini 20. yüzyılın modern hayat şartlarına göre yorumlamış, 1908 ile 1925 arasında tarikatın şeyhliğini yapmıştır. Osmanlı döneminde olduğu gibi cumhuriyet döneminde de, Türkiye'de pek çok entelektüel, yazar, edebiyatçı, sanatçıyı etkileyen Kenan Rifâî, 1925'te tekke ve zaviyelerin yasaklanmasını "Hakk'ın tasarrufu" olarak yorumlamıştır.
Osmanlı döneminde İstanbul
Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.
Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı ya da Kubbealtı Cemiyeti, 1970 yılında Fatih'te kurulan kültür ve sanat vakfıdır. Çemberlitaş'ta bulunan Köprülü Külliyesi'ni merkez olarak kullanan vakfın kurucuları arasında Samiha Ayverdi, Ekrem Hakkı Ayverdi, İlhan Ayverdi, Nihad Sâmi Banarlı, Fevziye Abdullah Tansel, Ergun Göze gibi yazar ve mütefekkirler bulunmaktadır.
Davud Paşa Külliyesi, II. Bayezid dönemi vezirlerinden Koca Davud Paşa tarafından yaptırılmış, içerisinde cami, medrese, mektep, mahkeme, aşevi gibi yapı ve kurumlar barındıran, 1485 yılında yapımı tamamlanan bir külliyedir. Külliye günümüzde Fatih İlçesi sınırlarında bulunan Kocamustafapaşa ile Cerrahpaşa semtlerinin tam ortasında bulunmaktadır.
İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul Fatih merkezli olarak Temmuz 1950'de kurulan dernektir. Çarşıkapı'da bulunan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi'ni merkez olarak kullanan dernek kuruluş amacını İstanbul'un Fethi'nin hatırasını kültürel olarak yaşatmak ve sürdürmek olarak açıklarken kentteki eski eser ve abidelerin korunmasına da önem vermekte ve bu doğrultuda muhtelif faaliyetler sürdürmektedir. Cemiyetin aynı isimde bir de yayınevi bulunmaktadır.
Muhtesib Karagöz Mescidi ya da diğer adıyla Saraçhane Karagöz Mescidi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki Saraçhane'de bulunan Arkeoloji Parkı çevresinde eskiden yer alan bir mesciddir. Horhor'un batısında yer alan mescid Kavaklı Sokağı'na denk düşmekte idi. Kubbeli bir yapısı olan mescidin, tahrir kaydına göre Mart 1488 tarihinde 1000 akçelik bir vakfiyesi vardı. Mescid banisinin ismi olarak Mehmed adlı bir isim gösterilir. 1930'da ibadete kapatılan mescid, alandaki arkeolojik kazının sürdürülebilmesi için 1953 yılında yıkılmıştır. İhyasını Bekleyen Eserler Derneği girişimiye mescidin yeninden inşa edilmesi beklenmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun mescidin yeniden ihyası konusunda talimatı olduğu bildirilmektedir.
Hızır Çavuş Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Balat mahallesinde bulunan Osmanlı döneminde inşa edilen cami. Çavuş Mescidi ve Sefer Çavuş Mescidi olarak da bilinir. Kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Fetih sonrası dönemde II. Mehmed'in divan çavuşu Hızır Ağa tarafından yaptırıldı. 1854'teki Büyük Balat Yangını'nda yandı ve bir hayırsever tarafından yeniden yaptırıldı. 1963-64 yılında ise betonarme olarak tamir gördü. Caminin iç avlusunda Hızır Çavuş'un mezarı ve caminin yanında aynı isimde bir Kuran kursu vardır.
Esmâ İbret Hanım Osmanlı döneminde yaşamış bir hattat ve şairdi. Zamanının en başarılı kadın hattatı olarak kabul edilmiştir.
Bu sayfada 1899 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.