İçeriğe atla

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

EİT Üyeleri
Kuruluş1985
TürEkonomik İşbirliği
Merkezİran Tahran, İran
Üyeler
10 Üye
1 Gözlemci
Resmî dillerİngilizce
Genel SekreterTacikistan Khusrav Noziri
Resmî siteeco.int

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Türkiye, İran, Pakistan tarafından kurulan ve Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla diğer Türk Devletleri'nin de dahil olduğu ekonomik örgüttür. EİT'nin on üyesi ve bir gözlemci üyesi bulunmaktadır.

EİT'in üyeleri kültürel ve ekonomik alanda iş birliğini hedeflemektedir. Statü ve güç olarak büyümeye devam eden örgüt üyeleri arasında, 17 Temmuz 2003 tarihinde İslamabad'da ticaret anlaşması imzalandı.

Tarihi

1985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan tarafından kurulan EİT, Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği örgütünün ardılıdır. 1992 yılında Orta Asya cumhuriyetleri ve Azerbaycan'ı da kapsayacak şekilde genişlemiştir.

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Türkiye ile Orta Asya ülkeleri arasında kurulan Orta Asya İşbirliği Teşkilatı (CACO)'nın da devamı niteliğindedir. Tarihi köklerinde Sadabat Paktı da vardır. Birlik aynı zamanda Türk/Fars ortaklığını, ortak Selçuklu kültürünü yansıtmaktadır. EİT'nin genel merkezi ve kültür bürosu İran'da, ekonomik bürosu Türkiye'de ve bilimsel bürosu ise Pakistan'dadır.

Yapısı

  • Bakanlar Konseyi: En üst düzey karar alma organı. Dışişleri Bakanlarından oluşur. Yılda bir kez toplanır.
  • Sürekli Temsilciler Konseyi: Büyükelçiler ve diğer üyelerden oluşur.
  • Bölgesel Planlama Konseyi
  • Genel Sekreterlik
    • Sanayi ve Tarım Direktörlüğü
    • Ticaret ve Yatırım Direktörlüğü
    • Enerji, Madenler ve Çevre Direktörlüğü
    • Ulaştırma ve İletişim Direktörlüğü
    • Ekonomik Araştırma ve İstatistik Direktörlüğü
    • Proje Araştırma Direktörlüğü

Üye Ülkeler

Devlet Başkent Yüzölçümü (km²)Nüfus (2015) Nüfus Sıklığı
(per km²)		BİMG (2015)(toplam)BİMG (2015)
(Kişi Başına)		Para Resmî dil
Afganistan AfganistanKabil &0000000000647500.000000647.500 &0000000026023100.00000026.023.100 40.2 $&0000000000000020.44400020,444 milyon $&0000000000000614.892000614,892 AfganiDarice, Peştuca
Azerbaycan AzerbaycanBakü&0000000000086600.00000086.600 &0000000009676500.0000009.676.500 111.7 $&0000000000000074.14500074,145 milyon $&0000000000006794.4320006.794,432 ManatAzerice
İran İranTahran&0000000001648195.0000001.648.195 &0000000078859600.00000078.859.600 47.8 $&0000000000000416.490000416,490 milyon $&0000000000005047.8350005.047,835 RiyalFarsça
Kazakistan KazakistanAstana&0000000002724900.0000002.724.900 &0000000017630700.00000017.630.700 6.5 $&0000000000000216.036000216,036 milyon $&0000000000011028.06900011.028,069 TengeKazakça
Kırgızistan KırgızistanBişkek&0000000000199900.000000199.900 &0000000005975000.0000005.975.000 29.9 $&0000000000000007.4020007,402 milyon $&0000000000001197.7550001.197,755 SomKırgızca
Özbekistan ÖzbekistanTaşkent&0000000000447400.000000447.400 &0000000031022500.00000031.022.500 69.3 $&0000000000000062.61300062,613 milyon $&0000000000002129.5040002.129,504 SomÖzbekçe
Pakistan Pakistan İslam Cumhuriyeti İslamabad&0000000000796095.000000796.095 &0000000192208550.000000192.208.550 241.4 $&0000000000000246.849000246,849 milyon $&0000000000001427.0850001.427,085 RupiUrduca, İngilizce
Tacikistan TacikistanDuşanbe&0000000000143100.000000143.100 &0000000008354000.0000008.354.000 58.4 $&0000000000000009.2420009,242 milyon $&0000000000000949.052000949,052 SomoniTacikçe
Türkiye Türkiye CumhuriyetiAnkara&0000000000783562.000000783.562 &0000000077695904.00000077.695.904 99.2 $&0000000000000798.332000798,332 milyon $&0000000000009290.4250009.290,425 LiraTürkçe
Türkmenistan TürkmenistanAşkabat&0000000000488100.000000488.100 &0000000004751120.0000004.751.120 9.7 $&0000000000000047.93200047,932 milyon $&0000000000007534.0210007.534,021 ManatTürkmence

Diğer Örgütlerle İlişkileri

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi ülkeler, aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı'nın da (İİT) üyesidirler. EİT'in İİT'de 1995 yılından bu yana gözlemci statüsü bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslam İşbirliği Teşkilatı</span> 57 üye devleti bulunan uluslararası kuruluş

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Eylül 1969 tarihinde Fas'ın başkenti Rabat'ta toplanıp İslam ülkelerini çatısı altında toplamak üzere İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan 57 üyeye sahip, uluslararası hukuk tüzel kişiliğini haiz bir uluslararası teşkilattır.

<span class="mw-page-title-main">OECD</span> Uluslarası bir ekonomi örgütü

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü bazen de İktisadi İş Birliği ve Gelişme Teşkilatı uluslararası bir ekonomi örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span> sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluş

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ya da D-8, sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Bu ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye olup 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde bir araya gelerek oluşturmuş oldukları bir organizasyondur. D-8 içinde yer alan ülkeler, aynı zamanda İslam İşbirliği Örgütü'nün de üyeleridir. D-8 üyeleri tabii kaynakları, kalabalık nüfusları ve potansiyel pazarlarından ötürü kendi bölgelerinde önemli konum arz etmektedirler.

Uluslararası ilişkiler, siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükûmetler arası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Ekonomik İşbirliği</span> uluslararası bir kuruluş

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİÖ), 25 Haziran 1992 tarihinde İstanbul'da düzenlenen zirvede imzalanan anlaşma ile kurulan ve Karadeniz havzasındaki ülkelerin ekonomik iş birliğini amaçlayan uluslararası kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Şanghay İşbirliği Örgütü</span> uluslararası işbirliği örgütü

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) veya bilinen adlarıyla Şanghay Beşlisi ve Şanghay Paktı, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996 yılında oluşturdukları uluslararası bir örgüt. 2001 yılında Özbekistan'ın katılımıyla üye sayısını altıya çıkarttı. 9 Haziran 2017'de Astana'da gerçekleştiren zirvede Hindistan ve Pakistan'ın örgüte katılması ile üye sayısı sekize çıktı. Gözlemci statüsünde olan İran'ın 17 Eylül 2021'de Şanghay İşbirliği Örgütüne tam üye olarak kabul edilmesi ile üye sayısı dokuza çıktı.

2006 Bakü Zirvesi, 2006 tarihinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de ECO'nun yaptığı zirve. Zirveye ev sahibi Azerbaycan dışında diğer ECO üyeleri de katıldı. Zirvede Başbakan Recep Tayyip Erdoğan İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad ile görüşerek nükleer krizi hafifletme çağrısında bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği</span> Asya-Pasifik ülkeleri ekonomik forumu

Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği ya da APEC Büyük Okyanus kıyısındaki 21 ülkenin katıldığı, dünya ekonomisinin %60'ını temsil eden ve bölgesel ekonomik, iş birliği, ticaret ve yatırım konularının paylaşıldığı uluslararası bir örgüttür. Üye ülkelerin bakanlarının yıllık toplantıları da dahil olmak üzere örgütün tüm eylemleri APEC Sekreterliği tarafından yürütülür.

<span class="mw-page-title-main">ECO Kupası</span>

ECO Kupası Ekonomik İşbirliği Örgütü üye ülkelerin kendi aralarında düzenlemiş olduğu 1965 ve 1993 yılları arasında düzenlenmiş kupa organizasyonudur. Adnan Süvari teknik direktörlüğünde 2 kez kupayı müzesine götüren Türkiye turnuvayı 3 kez kazanarak İran'la birlikte kupayı en çok alan, aynı zamanda da kupayı kazanan yegane ülkelerdir.

Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği, Türkiye, İran ve Pakistan arasında bölgesel iş birliğini güçlendirmek amacıyla kurulan uluslararası örgüt.

<span class="mw-page-title-main">CENTO</span> Soğuk Savaş askeri ittifakı (1955-1979)

CENTO (Central Treaty Organization; Merkezi Antlaşma Teşkilatı; önceki adı ile Bağdat Paktı, Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve Birleşik Krallık arasında, Sovyetler Birliği'nin Ortadoğu'da nüfuz kurmasını önlemeye yönelik olarak kurulan eski karşılıklı güvenlik ve savunma örgütü.

İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği (İSİPAB) (İngilizce: Parliamentary Union of the Organization of Islamic Cooperation Member States, Fransızca: 'Union Parlementaire des Etats Membres de l'OCI, Arapça:اتحد مخالس الدول الأضاء في منظمه التعاون الإسلامي),İslam ülkeleri arasında dayanışmanın arttırılması amacıyla kurulan İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT)’nın parlamento ayağını oluşturur. İİT’ye üye ülkelerin parlamentolarından heyetlerin bir araya geldiği bir platformdur. Ancak, İİT’ye üye olup da İSİPAB’a henüz üye olmamış beş ülke vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</span>

Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Ekonomik İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Ekim 2012'den bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

Hüseyin Avni Botsalı Türk büyükelçi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı</span>

Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı, Güney Asya ülkeleri arasında uluslararası örgüt ve jeopolitik bir birliktir. Örgüt 1985 yılında Dakka'da kurulmuş olup ekonomik ve bölgesel entegrasyonun gelişimini desteklemektedir. Merkezi Katmandu'da yer almaktadır.

Kuzey Kıbrıs ve İslam İşbirliği Teşkilatı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile İslam İşbirliği Teşkilatı arasında uluslararası süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC daha önceden farklı statü ve isimlerde temsil edildiği örgütte, Haziran 2005'ten bu yana Kıbrıs Türk Devleti adıyla gözlemci üye olarak yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Macaristan-Türkiye ilişkileri, Macaristan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. İki ülke arasındaki ilişkiler tarihsel ve kültürel bağlar ile uluslararası örgütlerde iş birliği nedeniyle dost ve iş birliğine dayalıdır.

<span class="mw-page-title-main">D-8-Türkiye İlişkileri</span>

D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1996 yılında 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde kurulan ekonomik işbirliği teşkilatıdır. D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyeleri aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı üyeleridir. Üye ülkeler: Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye'dir.

İslam İşbirliği Teşkilatı-Türkiye ilişkileri, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın kurulduğu dönem başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti, örgütün kurulduğu 21 Ağustos 1969 tarihinden beri üyedir. İstanbul 2016, 2017 ve 2018 senelerinde İslam Zirvesi Konferansına ev sahipliği yapmıştır. Ekmeleddin İhsanoğlu, 2004-2014 yılları arasında teşkilatın genel sekreterliği görevini üstlenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.