İçeriğe atla

Ekomodernizm

Greenhouse, Beeston, Leeds : geliştiricileri tarafından 'eko-modernist' olduğu iddia edilen bir bina [1][2][3]

Ekomodernizm, teknolojik ilerlemenin çevresel zararlarından ekonomik büyümeyi ayrıştırarak doğayı korumanın ve insan refahını artırmanın mümkün olduğunu savunan bir çevre felsefesidir.

Tanım

Ekomodernizm, çevre üzerindeki etkiyi azaltmaya yardımcı olduğu ölçüde doğal ekolojik hizmetlerin enerji, teknoloji ve sentetik çözümlerle[4] ikame edilmesini benimsemektedir.

Başka şeylerin yanı sıra, ekomodernistlerin benimsedikleri arasında tarımsal yoğunlaştırma, hassas tarım, dikey tarım ve yenileyici tarım, genetiği değiştirilmiş gıdalar, hücresel tarım (yapay et), kültür balıkçılığı, desalinasyon, geri dönüşüm, döngüsel ekonomi, sürdürülebilir ormancılık ve ekolojik restorasyon, erozyon kontrolü, yeniden ağaçlandırma, egzotik ve yabani otların ortadan kaldırılması, bozulmuş habitatların restorasyonu, su tasarrufu, yeşil bina ve yeşil altyapı, kaynak verimliliği, kentleşme, akıllı şehir, kentsel yoğunluk ve dikeyleştirme, elektrikli araçların ve hidrojenli araçların adapte edilmesi, drone sanatı, video haritalama, hologramlar, havai fişekler, otomasyon, karbondioksitin jeolojik depolanması, enerji depolama, alternatif malzemeler, temiz enerjiye geçişe, 3 boyutlu baskı, dijital dönüşüm, minyatürleştirme, hizmet ekonomisi ve kaydileştirme kavramları bulunmaktadır. Ekomodern çevre etiğinin hedefleri arasında kilit nokta, insan faaliyetini yoğunlaştırmak ve vahşi doğaya daha fazla yer açmak için teknolojinin kullanılmasıdır.[5][6][7][8][9][10][11]

Ekomodernizmin temelini oluşturan tartışmalar, geleneksel çevre organizasyonlarının, nükleer enerji gibi enerji kaynaklarını reddederek fosil yakıtlara olan bağımlılığın artmasına ve emisyonların azaltılması yerine artmasına yönelik hayal kırıklığından doğmuştur.[12]

Ekomodernizm, kanıta dayalı, bilimsel ve pragmatik pozisyonlardan yola çıkarak, doğal çevrenin en iyi nasıl korunacağı, iklim değişikliğini hafifletmek için karbonsuzlaşmanın nasıl hızlandırılacağı ve dünyadaki yoksulların ekonomik ve sosyal gelişiminin nasıl hızlandırılacağı konularındaki tartışmalara katılmaktadır. Bu tartışmalarda ekomodernizm kendisini ekolojik ekonomi, küçülme, nüfusun azaltılması, laissez-faire ekonomisi, "yumuşak enerji" yolu ve merkezi planlama dahil olmak üzere diğer düşünce okullarından ayırmaktadır. Ekomodernizm Amerikan pragmatizminden, siyasi ekolojiden, evrimsel ekonomiden ve modernizmden yararlanmaktadır. Aşırılık ve dogmatizmden doğan hoşgörüsüzlükten kaçınmak için fikir çeşitliliği ve fikir ayrılığı talep edilen unsurlardır[13]

Almanya,[14] Finlandiya,[15] ve İsveç'in de aralarında bulunduğu birçok ülkede ekomodernist örgütler kurulmuştur.[16] 'Ekomodernizm' kelimesi 2013'ten bu yana yalnızca modernist çevreciliği tanımlamak için kullanılmış olsa da,[17] terimin akademik yazımda daha uzun bir geçmişi bulunmaktadır[18] ve Ekomodernist fikirler, Martin Lewis'in Yeşil Yanılsamalar da dahil olmak üzere daha önceki bir dizi metinde geliştirilmiştir.[19] Aralarında Breakthrough Enstitüsü, Harvard Üniversitesi, Jadavpur Üniversitesi ve Long Now Vakfı'ndan akademisyenlerin de bulunduğu, kendini ekomodernist olarak tanımlayan 18 kişi, 2015 yılında yayınladıkları manifesto ile hareketin vizyonunu açıklığa kavuşturmaya çalıştı: "İnsanlığın doğaya daha fazla yer açmak için çevre üzerindeki etkisini azaltması gerektiğine dair uzun süredir var olan bir çevre idealini onaylıyor, insan toplumlarının ekonomik ve ekolojik çöküşten kaçınmak için doğayla uyumlu hale gelmesi gerektiğine dair başka bir ideali ise reddediyoruz."[20][13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ 'Developer homes in on eco-scheme', The Express (28 September 2007), 72.
  2. ^ 'Housing plan's Greenhouse effect', Yorkshire Post (27 December 2007).
  3. ^ 'Leeds 'unique' green flats', Yorkshire Evening Post (23 September 2010).
  4. ^ "The Breakthrough Institute". thebreakthrough.org. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2019. 
  5. ^ Lynas, Mark (2011). The God Species: Saving the Planet in the Age of Humans. Washington: National Geographic. ISBN 978-1426208911. 
  6. ^ Breewood, Helen; Garnett, Tara (2022). "What is ecomodernism?". TABLE Explainer Series. doi:10.56661/041dba86. 
  7. ^ Kallis, Giorgos; Bliss, Sam (2019). "Post-environmentalism: origins and evolution of a strange idea". Journal of Political Ecology. 26 (1). doi:10.2458/v26i1.23238. 
  8. ^ Brand, Stewart (2010). Whole Earth Discipline: Why Dense Cities, Nuclear Power, Transgenic Crops, Restored Wildlands, and Geoengineering Are Necessary. New York: Penguin Books. ISBN 978-0143118282. 
  9. ^ Ellis, Erle C; Lynas, Mark; Nordhaus, Ted (27 Aralık 2023). "Ecomodernism: A clarifying perspective". The Anthropocene Review. doi:10.1177/20530196231221495. 
  10. ^ Sagoff, M. (2018). "Ecomodernism and the Anthropocene". Encyclopedia of the Anthropocene: 61-66. doi:10.1016/B978-0-12-809665-9.10302-7. 
  11. ^ Karlsson, Rasmus (2 Ocak 2018). "The high-energy planet". Global Change, Peace & Security. 30 (1): 77-84. doi:10.1080/14781158.2018.1428946. 
  12. ^ Brand, Stewart (2010). Whole Earth Discipline. 
  13. ^ a b Nisbet, Matthew (2018). "The Ecomodernists: A New Way of Thinking about Climate Change and Human Progress". Skeptical Inquirer. 42 (6): 20-24. 
  14. ^ "Ecomodernist energy transition 4.0 – Investments in a modern future". 19 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2024. 
  15. ^ "In English – SUOMEN EKOMODERNISTIT" (Fince). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020. 
  16. ^ "Svenska Ekomodernisterna". www.facebook.com (İngilizce). 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2020. 
  17. ^ Symons, Jonathan (30 Temmuz 2019). Ecomodernism : technology, politics and the climate crisis. Cambridge, UK. s. 56. ISBN 978-1-5095-3119-6. OCLC 1061731179. 
  18. ^ "Sustainable design education rethought: The case for Eco-Modernism". 2010. 
  19. ^ Lewis, Martin W. (1992). Green delusions : an environmentalist critique of radical environmentalism. Durham: Duke University Press. ISBN 0-8223-1257-3. OCLC 25552831. 
  20. ^ John Asafu-Adjaye et al (April 2015). "An Ecomodernist Manifesto." 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekoloji</span> Organizmaların ve çevrelerinin incelenmesi

Ekoloji ya da doğa bilimi, canlıların hem kendi aralarında hem de fiziksel çevreleri ile olan ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Ekoloji canlıları birey, popülasyon, komünite, ekosistem ve biyosfer düzeylerinde inceler. Ekoloji çok yakından ilişkili olduğu biyocoğrafya, evrimsel biyoloji, genetik, etoloji ve doğa tarihi dallarıyla örtüşür. Ekoloji, biyoloji biliminin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilirlik</span> insanların doğayla uyum içinde ve devamlı şekilde yaşayabilmesi durumu

Sürdürülebilirlik daimi olma yeteneği olarak adlandırılabilir. 21. yüzyılda genel olarak biyosfer ve uygarlığın bu yeteneğine atfen kullanılır. Aynı zamanda, kaynakların sömürülmesi, yatırımların yönü, teknolojik gelişmenin yönlendirilmesi ve kurumsal değişimin uyum içinde olduğu ve insan ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayabilme potansiyelinin hem günümüzde hem de gelecek için korunduğu dengeli bir ortamda değişimin sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu alanda çalışanların birçoğu için, sürdürülebilirlik birbirine bağlı şu etki alanları ile tanımlanır: çevre, ekonomik ve sosyal; ve bunlar Fritjof Capra'ya göre Sistemsel Düşüncenin prensiplerine dayanmaktadır. Sürdürülebilir gelişmenin alt etki alanları kültürel, teknolojik ve politik olarak kabul edilir. Bazıları için sürdürülebilir gelişme sürdürülebilirlik için ana prensip olmasına karşın diğerleri için bu iki terim paradoksaldır. Sürdürülebilir gelişme gelecek neslin ihtiyaçlarını karşılama yetisine zarar vermeden günümüzdeki ihtiyaçları karşılayabilen gelişmedir. Sürdürülebilir Gelişme terimi Çevre ve Gelişme Dünya Komisyonu için Brundtland Raporu (1987) tarafından ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çevrecilik</span> çevreyi korumakla ilgili ideoloji ve sosyal hareket

Çevrecilik, çevre hareketini destekleme veya katılmaktır. Doğal kaynakları ve ekosistemleri korumak için lobi faaliyeti yapma, çevre eğitimi, çevreci eylemler ve örnekler geliştirmekle merkezi ve yerel yönetimlerdeki karar alma süreçlerini etkileme arayışında olan sosyal bir harekettir. Çevre ile ilişkili konulardan bazıları; kirlilik, türlerin yok olması, katı atıkların azaltılması, geri dönüşüm, küresel ısınma tehdidi ve genetiği değiştirilmiş ürünler.

<span class="mw-page-title-main">Doğal çevre</span> Dünya üzerindeki canlı ve cansız varlıklar

Doğal çevre veya doğal dünya, yalnızca doğal yollarla meydana gelmiş canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar. Doğal çevre terimi çoğunlukla Dünya ve Dünya'nın bazı bölgeleri için kullanılır. Bu kavram, insanlığın hayatta kalmasını ve ekonomik faaliyetlerini etkileyen tüm canlı türlerinin, iklimin, hava durumunun ve doğal kaynakların etkileşimini kapsamaktadır. Doğal çevre kavramı, aşağıdaki bileşenlerine göre incelenebilir:

Sürdürülebilir gelişme ya da Sürdürülebilir kalkınma, doğal sistemlerin, ekonominin ve toplumun dayandığı doğal kaynakları ve ekosistem hizmetlerini sağlama yeteneğini sürdürürken, insani gelişme hedeflerine ulaşmak için örgütlenme ilkesidir. Arzulanan sonuç, yaşam koşullarının ve kaynakların, doğal sistemin bütünlüğünü ve istikrarını baltalamaksızın insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için kullanıldığı bir toplumsal durumdur. Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin yeterliklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişme olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil siyaset</span>

Yeşil siyaset, ekolojik ve çevresel amaçlara önem veren, şiddet karşıtlığı ve toplumsal adaleti savunan, katılımcı demokrasi üzerinde biçimlenmiş bir ideolojidir. Yeşil siyasette doğanın ve barışın korunması ön plandadır. Yeşil siyasetin uluslararası simgesi ayçiçeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Koruyucu tıp</span>

Koruyucu tıp çevre şartları, insan sağlığı ve hayvan sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen gelişmekte olan bir disiplinler arası alandır. Ayrıca ekolojik tıp, çevre tıbbı ya da tıbbi jeoloji olarak da bilinir..

<span class="mw-page-title-main">İnsanın çevre üzerindeki etkisi</span>

İnsanın çevre üzerindeki etkisi veya çevre üzerindeki antropojenik etki, biyofiziksel ortamlarda ve ekosistemlerde, biyoçeşitlilikte ve doğal kaynaklarda doğrudan veya dolaylı olarak insanlar tarafından neden olunan küresel ısınma, çevresel bozulma, okyanusların asitlenmesi, kitlesel yok oluş, biyoçeşitlilik kaybı, ekolojik kriz, yasak avlanma ve ekolojik çöküş gibi değişikliklerdir. Doğayı toplumun ihtiyaçlarına göre şekillendirmenin şiddetli etkileri, aşırı insan nüfusu artışı ile daha kötü bir hale gelmiştir. İnsanların çevrede hasara yol açan aktivitelerine nüfus artışı, aşırı tüketim, aşırı kullanma, çevre kirliliği ve ormansızlaşma örnek verilebilir. İnsanların yol açtığı bu sorunlardan bazıları, örnek olarak küresel ısınma ve biyoçeşitlilik kaybı, insanlık için bir varoluşsal risk teşkil etmektedir ve aşırı insan nüfusu artışı bu sorunlarla yakından ilişkilidir.

Ekolojik terörizm, çevrecilik hedeflerini desteklemek için insanlara veya mülke karşı işlenen bir şiddet eylemidir.

Ecocity Builders tarafından tanımlanan bir eko-kent veya eko kentin, "doğal ekosistemlerin kendi kendini idame ettiren esnek yapısı ve işlevi üzerine modellenen bir insan yerleşimidir". Basitçe ifade etmek gerekirse, bir eko-kent ekolojik anlamda sağlıklı bir kenttir. Dünya Bankası, ekolojik şehirleri "ekolojik sistemlerin faydalarından yararlanan ve bu varlıkları gelecek nesiller için koruyan ve besleyen entegre kentsel planlama ve yönetim yoluyla vatandaşların ve toplumların refahını artıran kentler" olarak tanımlamaktadır. Mevcut tanımlar arasında evrensel olarak kabul edilmiş bir 'eko-kent' tanımı olmamasına rağmen, bir eko-kentin temel özellikleri üzerinde bazı fikir birlikleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil parti</span>

Yeşil parti, sosyal adalet, çevrecilik ve şiddetsizlik gibi yeşil politika ilkelerine dayanan, resmi olarak organize edilmiş siyasi partilere denir.

Çevre biyoteknolojisi, doğal çevreye uygulanan ve araştıran biyoteknoloji dalıdır. Ayrıca ticari kullanımlar ve işletmeler için biyolojik süreçlerden faydalanılması çalışmalarını da kapsamaktadır. Uluslararası Çevre Biyoteknolojisi Derneği çevre biyoteknolojisini "Kirlenmiş çevresel ortamların iyileştirilmesi ve çevre dostu süreçler için biyolojik sistemlerden yararlanılması, geliştirilmesi ve düzenlenmesi" olarak tanımlamaktadır. Katı, sıvı ve gaz atıkların biyolojik olarak işlenerek çevre kirliliğinin önlenmesi, kirlenmiş çevrenin iyileştirilmesi, çevrenin ve arıtım süreçlerinin biyolojik olarak izlenmesi amaçlarıyla biyolojik organizmaların ve ürünlerinin kullanılmasına dayanan bilimsel ve mühendislik bilgi sistemi olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çevre hareketi</span>

Koruma ve yeşil politikayı da içeren çevre hareketi (ekoloji hareketi olarak da anılır ), çevresel sorunları ele alan için çeşitli felsefi, sosyal ve politik hareketlerdir. Çevreciler, kamu politikası ve bireysel davranışlardaki değişiklikler yoluyla kaynakların ve çevrenin adil ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini savunurlar. Ekosistemlerin düşmanı değil bir katılımcısı olarak insanlığın tanıyan çevre hareketi ekoloji, sağlık ve insan haklarına odaklanır.

Yeşil sol, terim kullanıldığı ülkelerde çevrecilik, feminizm, sosyalizm ve pasifizm unsurlarını birleştiren siyasi bir görüşü ifade eder. İnsan dışındaki diğer türlerin haklarına doğru bir genişleme ile öncelikle sosyal adalet ve insan hakları odaklı bir ideolojidir. Karar alma süreçlerinde doğrudan katılım ile birlikte hiyerarşik tutumlar aşılmak istenir. Çevreye dair hedeflerini, kapitalist düzenle uzlaştırmaya çalışan merkez sol yeşil partilerin ile nadiren görülen ve anti-feminist görüşler içeren merkez sağ yeşil partilerden farklı biçimde, çevreye dair eşitlik vurgusunu öne çıkararak kullanır.

İslami çevrecilik, çevre felsefesinin bir kolu; aynı zamanda İslami kutsal metinlerden ve geleneklerden türetilen çevre ilkelerini çevreye ve günümüz çevre krizine uygulayan İslami bir harekettir. Müslüman çevreciler, Allah'ın doğa üzerindeki mutlak egemenliğine inanırlar ve insanlığın, Allah'ın halifesi olarak rolünü vurgulayarak çevreyi korumayı ve korumayı kendilerine görev edinirler. İslami çevrecilik, İslami ekolojik felsefeyi, Şeriat temelli çevre yasasını ve İslami çevre aktivizmini kapsar.

Radikal çevrecilik, çevre hareketi içinde ana akım çevreciliğe yönelik eleştirilerden doğan; konuya daha geniş ve farklı bir bakış açısı getiren bir taban hareketidir.

Ekoeleştiri, edebiyatçıların çevresel kaygılarını gösteren metinleri analiz eden ve edebiyatın doğa konusunu ele almanın çeşitli yollarını inceleyen disiplinlerarası bir bakış açısıyla edebiyat ve ekolojinin incelenmesine verilen isimdir. İlk kez Joseph Meeker tarafından The Comedy of Survival: Studies in Literary Ecology adlı eserinde "edebi ekoloji" adı verilen bu fikir olarak ortaya atılmıştır.

Yeşil emperyalizm, Batı'nın çoğunlukla gelişmekte olan ülkelerin iç işlerini çevrecilik hakkında duyar kasarak etkilemeye yönelik bir stratejisine verilen aşağılayıcı lakaptır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Shellenberger</span>

Michael D. Shellenberger, siyaset, çevre, iklim değişikliği ve nükleer enerji konularında yazan Amerikalı bir yazar ve gazetecidir. Breakthrough Institute ve California Peace Coalition'ın kurucularındandır. Shellenberger, 2016 yılında nükleer yanlısı, kâr amacı gütmeyen Environmental Progress(Çevresel İlerleme)'i kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil altyapı</span>

Yeşil altyapı, kentsel ve iklimsel zorlukları doğayla birlikte inşa ederek çözmek için "bileşenler" sağlayan bir ağ anlamına gelmektedir. Bu yaklaşımın ana bileşenleri arasında yağmur suyu yönetimi, iklim adaptasyonu, ısı stresinin azaltılması, biyoçeşitliliğin artırılması, gıda üretimi, daha iyi hava kalitesi, sürdürülebilir enerji üretimi, temiz su ve sağlıklı toprakların yanı sıra rekreasyon yoluyla yaşam kalitesinin artırılması ve kasaba ve şehirlerde ve çevresinde gölge ve barınak sağlanması gibi daha insan odaklı fonksiyonlar yer almaktadır. Yeşil altyapı aynı zamanda çevrenin sosyal, ekonomik ve çevresel sağlığı için ekolojik bir çerçeve sağlamaya da hizmet etmektedir. Son zamanlarda akademisyenler ve aktivistler, mevcut yapıları güçlendirmek yerine sosyal kapsayıcılığı ve eşitliği teşvik eden yeşil altyapı projelerine çağrıda bulunmaktadırlar.