İçeriğe atla

Ekloga

Ekloga (Grekçe: εκλογή), III. Leon'un 726 yılında[not 1] kendi ve oğlu V. Konstantinos adına yayımladığı hukuk derlemesi.

40 bölümden oluşan Ekloga, Bizans hukuk tarihinin en önemli gelişmelerinden biri sayılmaktadır.[2][3][4] İmparatorluğun temel hukuk düzenlemesi 5. yüzyılda yazılan Corpus Iuris Civilis'ti.[5] Latince olan bu kanun 8. yüzyıla gelindiğinde Suriye, Filistin, Mısır, Kuzey Afrika ve Balkanların kuzeyindeki topraklarını kaybetmiş bulunan Bizans İmparatorluğu'nda Yunancanın lingua franca haline gelmesi nedeniyle halen elde tutulan eyaletlerde hiç anlaşılamamakta, Yunanca kaleme alınan tefsirleri ise çok az anlaşılmaktaydı.[5][2] Özellikle de doğudaki eyaletlerde bu sorunun çözümü olarak resmî kanunlar yerine örfi görenekler tercih edilmekteydi.[5]

Ekloga, aile ve miras hukukuna ağırlık vermiş olmasına karşın eşya hukuku yönünde oldukça eksiktir.[2][6] Öncülü Corpus Iuris Civilis gibi Roma hukuku temel alınarak yazılmış olmasına rağmen aynı zamanda Doğu örf, adetleri ve kilise hukuku da göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir.[2] Örneğin erkeğe yönelik haklar kısıtlanıp kadın ve çocukların hakları genişletilse de uzuv kesmek gibi Roma hukukunda yeri olmayan adetler[not 2] de Ekloga'da yer edinmiştir.[10][11] Ayrıca bu yeni kanunda öncülünün aksine soylular ile yurttaşlar bir tutulmakta, her iki sosyal sınıf da aynı suç karşılığında aynı cezayı almaktaydı.[6] Bu yeni kanunun asıl amacı öncülünün birbiri ile çelişen kafa karıştırıcı kısımlarının yalınlaştırılması, teorik değil pratik konulara eğilinmesi ve anlaşılır olabilmesi adına Grekçe bir kanun hazırlanmak istenmesiydi.[12] Yalnızca hukukçular tarafından değil herkes tarafından anlaşılması kolay olacak şekilde yazılan bu kanun daha sonraları Slav ülkelerinin hukuk anlayışının da temelini oluşturmuştur.[13][14]

Notlar

  1. ^ Kanunun yayımladığı kesin tarih tartışmalı olmakla beraber kabul edilen genel görüş Mart 726'da yayımlandığına dairdir. Bununla beraber 739, 740, 741 gibi III. Leon'un son hükümdarlık yıllarına denk geldiği görüşü de bulunmaktadır.[1]
  2. ^ Ekloga'da öncülünde olmayan uzuv kesme, sakat bırakma gibi cezalar bulunmaktadır.[7] Bu cezalar "barbarca" olarak nitelenebilecek olsa da Corpus Iuris Civilis'teki ölüm cezası yerine bu cezaların getirilmiş olması Ekloga'nın daha "insaflı" bir kanun olduğu yönünde değerlendirilmektedir.[8][9] Ekloga'da ölüm cezası ancak çok aşırı durumlarda öngörülmüştür.[6]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Vasiliev 2016, s. 281.
  2. ^ a b c d Ostrogorsky 2015, s. 148.
  3. ^ Lemerle 1994, s. 70.
  4. ^ Barker 1995, s. 98.
  5. ^ a b c Vasiliev 2016, s. 280.
  6. ^ a b c Vasiliev 2016, s. 282.
  7. ^ Levtchenko 1999, s. 128.
  8. ^ Gregory 2008, s. 190.
  9. ^ Talbot Rice 1998, s. 117.
  10. ^ Halsall, Paul (Haziran 1997). "The Ecloga on Sexual Crimes (8th Cent.)" (İngilizce). sourcebooks.fordham.ed. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017. 
  11. ^ Halsall, Paul (Haziran 1997). "Byzantine Marriage Contract (726)" (İngilizce). sourcebooks.fordham.ed. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017. 
  12. ^ Gregory 2008, s. 184.
  13. ^ Ostrogorsky 2015, s. 149.
  14. ^ Vasiliev 2016, s. 283.
Genel
  • Barker, Ernest (1995), Bizans Toplumsal ve Siyasal Düşünüşü, Mete Tunçay, çev. (2 bas.), İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları, ISBN 9755331344 
  • Gregory, Timothy (2008), Bizans Tarihi, Esra Ermert, çev., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ISBN 9789750815072 
  • Lemerle, Paul (1994), Bizans Tarihi, Galip Üstün, çev., İstanbul: İletişim Yayınları, ISBN 9754704333 
  • Levtchenko, M. V. (1999), Kuruluşundan Yıkılışına Kadar Bizans Tarihi, Maide Selen, çev., İstanbul: Özne Yayınları, ISBN 975814345X 
  • Ostrogorsky, Georg (2015), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan, çev. (8 bas.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 9789751603487 
  • Talbot Rice, Tamara (1998), Bizans'ta Günlük Yaşam, Bilgi Altınok, çev., İstanbul: Göçebe Yayınları, ISBN 9758143182 
  • Vasiliev, Alexander A. (2016), Bizans İmparatorluğu Tarihi, Tevabil Alkaç, çev., İstanbul: Alfa Yayınları, ISBN 9786051712659 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargı</span> hukuku yorumlayan ve uygulayan mahkemeler sistemi

Yargı, yasal anlaşmazlıkları/uyuşmazlıkları karara bağlayan ve yasal davalarda yasayı yorumlayan, savunan ve uygulayan mahkemeler sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans imparatorları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bizans imparatorları listesi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorları hakkında kısa ayrıntılar sağlayan ve bu uzun süren imparatorluğun başına geçmiş olan kişileri hepsini bir arada gösteren bir bilgi kaynağıdır. Bu genel olarak, tek başına imparatorluk yapmayan ya da kıdemli imparator unvanını hiçbir zaman taşımayan birçok Bizans hükümdarlarının isimlerini kapsamamaktadır.

Aynî hak, kişilerin eşya üzerinde doğrudan doğruya hakimiyetini sağlayan ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen haklardandır. Özellikle de eşya hukukunda, hak sahibinin, söz konusu eşya üzerindeki tasarruf yetkisini tespit etme bakımından, hakkın sınırının tespit edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu hakkın aynî hak olması hâlinde farklı, olmaması hâlinde farklı hükümler uygulanabilecektir.

Gelibolu'nun fethi hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Sadece iki ordunun karşılaştığı ardından Osmanlı askerlerinin üstünlüğü ile savaşın bittiği ve Osmanlı Türklerinin Rumeli'ye geçtiği bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul kuşatmaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul kuşatmaları listesi, günümüzde Türkiye sınırları içerisinde yer alan İstanbul'un tarih boyunca yaşadığı kuşatmaların derlendiği listedir. Marmara Denizi'nin Karadeniz'e açıldığı boğazı denetleyen noktada, Asya ile Avrupa arasındaki kara bağlantısının üzerinde kurulu olan şehir, İpek Yolu'nun da geçtiği bu stratejik konumu nedeniyle farklı halklarca birçok kez ele geçirilmek istenmiştir.

Corpus Iuris Civilis ya da modern alfabeyle Corpus Juris Civilis, 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus tarafından hazırlatılan, Roma Hukuku konusunda en geniş ve derinlemesine bilgi veren, sonradan bu ismiyle anılan hukuk külliyatıdır.

Basilika, yaklaşık 892 yılında VI. Leon tarafından tamamlanan Bizans hukuk derlemesi. Basilika, I. Basileios'un adından gelmekle beraber Yunancada "Kraliyet Kanunları" anlamına da gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">III. Leon</span> Bizans imparatoru

III. Leon, 717'den 741'deki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Tahta geçmesi ile birlikte 695'ten beri süregelen Yirmi Yıllık Anarşi dönemini sonlandıran III. Leon döneminde Arapların Konstantinopolis kuşatması püskürtülmüş, Ekloga adında yeni bir kanun yazılmış ve ikonoklazm başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Konstantinos</span>

V. Konstantinos, 741'den 775'teki ölümüne dek hüküm süren Bizans imparatoru. Araplar ve Bulgarlara karşı olan başarılı seferleri ile bilinmektedir. Saltanatı ikonoklazmın en sert uygulandığı dönemdir ve bu nedenle vaftiz edilirken kutsal suya pislediği yönünde olan inanca uygun olarak ikonofiller arasında "gübreleyen" anlamına gelen "kopronimos" lakabı ile anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Theodora (VIII. Konstantinos'un kızı)</span> Bizans İmparatoriçesi

Teodora, 1042'de kız kardeşi Zoi ile birlikte ve 1055-1056 yılları arasında ise tek başına tahtta kalan Bizans imparatoriçesi.

<span class="mw-page-title-main">V. Mihail</span> Bizans imparatoru

V. Mihail Kalafates, 1041-1042 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Roma imparatoru</span> Roma İmparatorluğu hükümdarlarının kullandığı bir unvan

Roma imparatoru, ilk olarak MÖ 27 yılında teşkil edilen Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlarınca kullanılmaya başlanan unvan. İlk Roma imparatorları kendilerini princeps olarak tanımlarken ileriki dönemlerde augustus ve caesar unvanları da imparator ile eşanlamlı hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İoannis (aziz)</span> Hristiyan teolog

Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna, Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî, Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ikonoklazmı</span> Bizans İmparatorluğunda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönem

Bizans ikonoklazmı, Bizans İmparatorluğu'nda ikonaların tahrip edildiği ve ikonalarla ilişkili her türlü dinî pratiğin yasaklandığı dönemdir. Grekçe bir terim olan ikonoklazm, "tasvir kırıcılık" anlamına gelmekle beraber kültürel değer taşıyan çeşitli maddi ögelerin siyasi ya da dinî sebeplerle bilinçli olarak imha edilmesini tanımlamaktadır. Bu düşünceye sahip olan insanlara ikonoklast, karşıtlarına ise ikonolatrai denmekteydi. İki farklı dönem hâlinde cereyan eden Bizans ikonoklazmının ilk devresi III. Leon'un 726 yılında Halki Kapısı üzerinde bulunan İsa heykelini indirmesi ile başlayıp 787'de İkinci İznik Konsili'nin ikonoklazmı lanetlemesi ile son bulurken ikinci devre ise 814'te V. Leon tarafından yine Halki İsası'nın yerinden indirilmesi ile başlayarak 843'te yine bir konsilin ikonoklazm karşıtı kararları ile sonlanmıştır.

Logoi Apologitikoi Pros tus Diavallontas tas Agias İkonas, İoannis'in Bizans İmparatorluğu'nda gelişen ikonoklazma karşı öne sürdüğü teolojik görüşleri barındıran eser. İoannis, Kitâb-ı Mukaddes'ten alıntılar yaparak ikonalara hürmet göstermenin putperestliğin dirilmesi olduğu görüşünü toptan reddetmekte, Yeni Platonculuk çerçevesinde ikonaların bir araç olarak görülmesi gerektiğini belirtmekte ve ikonoklast görüşü Maniheist sapkınlık olarak nitelemektedir.

I. Theodotos, 1 Nisan 815 ile Ocak 821 tarihleri arasında Rum Ortodoks Patrikhanesi patriği.

I. Hadrianus, 1 Şubat 772'den 25 Aralık 795 tarihindeki ölümüne dek papalık yapan Katolik din adamı. Şarlman ve Bizans imparatorlarına Bizans ikonoklazmına dair yazdığı mektuplar tarihî olarak kaynak değerine sahiptir.

Anastasios, 20 Ocak 730 ile 754 tarihleri arasında Rum Ortodoks patriği.

<span class="mw-page-title-main">Tarasios</span>

Tarasios, 25 Aralık 784 ile 25 Şubat 806 tarihleri arasında Rum Ortodoks patriği.

<span class="mw-page-title-main">Bizans hukuku</span>

Bizans hukuku, artan Hristiyan etkisi ile özünde Roma hukukunun devamıdır. Çoğu kaynak Roma hukuk geleneği olarak Bizans hukuku'nu 6. yüzyılda I. Justinianus hükümdarlığı ile başlatıp 15. yüzyılda İstanbul'un Fethi ile bitirir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.