Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.
Çetin Altan, Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçidir.
Lev Davidoviç Bronştayn ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Bolşevik siyasetçi, devrimci ve Marksist teorisyen.
Hayrettin Karaman, Türk ilâhiyatçı ve yazar.
Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.
Troçkizm, Marksizm'in Troçki'nin bakış açısıyla yorumlanmasıdır. Aynı zamanda 1917 Ekim Devrimi'nden sonra ortaya çıkmış bir ayrımı ifade eder. Sovyetler Birliği'nde "sol muhalefet" olarak örgütlenmiş, Troçki'nin kurduğu 4. Enternasyonal'le başlayarak günümüze kadar gelmiştir.
Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.
Dördüncü Enternasyonal, kapitalizme ve stalinizme karşı Troçki önderliğinde kurulmuş olan uluslararası örgüt. Öncülleri Sol Muhalefet ve Uluslararası Komünist Birlik'tir. Troçki ölümünden önce Dördüncü Enternasyonal'in zaferinin kesin olduğunu söylemiştir.
Aleksandra L'vovna Sokolovskaya, Rus Marksist Devrimci, Troçki'nin ilk eşi.
Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi, 2005 yılında Oğlak Yayınları'ndan çıkan kitaptır. Arka kapağında belirtildiği gibi "Bugüne kadar Türkiye'de yazılmış ve yayınlanmış en kapsamlı sinema kitabı"dır. Renkli ve siyah beyaz resimlerle de desteklenmiş bu başvuru kitabı tam 1024 sayfadır.
Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.
Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.
Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 10. Kongresi, Moskova’da 8-16 Mart 1921 tarihinde yapılmıştır. 732 bin parti üyesini temsilen 1135 delege hazır bulunmuştur.
Lenin'in Vasiyeti, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından 1922 yılı sonu – 1923 yılı başında yazılan belge. Belgede Lenin Sovyetler Birliği yönetim organlarında değişiklik yapılması gereğini bildirmektedir. Ayrıca Sovyet liderleri hakkında düşüncelerini de sıraladığı belgede özellikle Josef Stalin'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri görevinden alınmasını önermiştir. Yaptırım özelliği olmayan belgenin Merkez Komite'de gündem edilmesi üzerine Stalin görevinden istifa etse de, Merkez Komite tarafından buna izin verilmemiştir.
Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 11. Kongresi, Moskova’da 27 Mart ile 2 Nisan 1922 tarihleri arasında yapılmıştır. 11. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.
Troçki'nin treni ya da resmi olarak Cumhuriyet Devrimci Askeri Konseyi Başkanının Treni(Rusça: Поезд председателя Реввоенсовета Республики) SSCB Ordu ve Donanma Halk Komiseri ve Kızıl Ordu'nun kurucusu Lev Troçki'ye tahsis edilmiş zırhlı ve zırhsız vagonlardan oluşan tren. 1918 yılının ağustos ayında yapılmıştır. Treni seyahatleri boyunca korumak üzere özel bir birlik kurulmuştur. Kayıtlara göre tren yaklaşık 65000 mil (121.000 km) yol katetmiştir. Rus İç Savaşı esnasında tren Josef Stalin'de dahil olmak üzere birçok Bolşevik lider tarafından ziyaret edilmiştir. Daha sonra tren Zafer Treni olarak ünlenmiştir.
Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.
Adolf Abramoviç Joffe komünist devrimci, Bolşevik siyasetçi ve Karaylar diplomatı.
Ekim Devrimi'nin ve Sovyetler Birliği'nin lideri ve kurucularından Vladimir Lenin, 21 Ocak 1924'te, saat 18:50'de, komaya girdikten sonra 53 yaşında Gorki'de öldü. Lenin 1918 yılında uğradığı başarısız suikastten kurtulsa da ağır yaralanmış, iyileşmesi uzun süre almıştı. Erken denebilecek yaşta ölmesinin önemli sebeplerinden birisi bu suikasttir. Resmi ölüm nedeni tedavi edilemez bir kan damarı hastalığı olarak kaydedildi.Lenin için devlet töreni düzenlendi ve ardından 27 Ocak'ta özel olarak inşa edilen bir anıt mezara defnedildi. Bolşevik Parti Merkez Komitesinin bir komisyonu cenaze töreninin düzenlenmesinden sorumluydu.
Beşinci Enternasyonal ifadesi, sosyalist ve komünist grupların yeni bir işçi enternasyonali yaratma çabasıdır. Daha önce de birçok uluslararası işçi örgütü vardı ve Beşinci Enternasyonal çağrısı, her biri kendisini öncekilerin halefi olarak gören özellikle dört örgütün tanınmasını gerektiriyor:
- "Uluslararası İşçi Derneği" olarak bilinen Birinci Enternasyonal, 1864 yılında Londra'da kuruldu.
- Anarşistlerin Birinci Enternasyonal'den atılmasının ardından 1889'da kurulan İkinci Enternasyonal, 1916'da dağılıncaya kadar çalıştı. İkinci Enternasyonal, ana akım sosyal demokrat siyasi partilerin uluslararası bir örgütü olan Sosyalist Enternasyonal'in doğrudan atasıydı.
- Komünist Enternasyonal veya "Komintern" olarak bilinen Üçüncü Enternasyonal, Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında İkinci Enternasyonal'in başarısızlığının ardından 1919'da Vladimir Lenin tarafından kuruldu. Grup 1943'te feshedildi.
- 1938'de Leon Troçki tarafından Stalinizme karşı kurulan Dördüncü Enternasyonal. Troçki, Komintern'in düzeltilemez olduğunu ve Sovyetler Birliği'ndeki bürokratik elitlerin kontrolü altında karşı devrime geçmiş olduğunu düşünüyordu.
