İçeriğe atla

Ekerool Keçilool

Eker-ool Keçil-ool
Doğum01.12.1934
Ak-Kojagar, Ak-Hem Yenisey bölgesi
Ölüm09.03.2000
Tuva Cumhuriyeti
MeslekYazar, çocuk yazarı, gazeteci
MilliyetTuva (Türk)

Eker-ool Keçil-ool (Tıva Türkçesi: Экер-оол Түлүшевич Кечил-оол / Eker-ool Tülüş-oğlu Keçil-ool) (01.12.1934 -09.03.2000) — Tıvalı yazar, şair, çevirmen.

Hayatı

E. Keçil-ool 1934 yılında 1 Aralık gününde Tıva Arat Cumhuriyetinin Ulug-Hem bölgesinin Ak-Hem'e bağlı Ak-Kojagar köyünde doğmuştur. Çaa-Höl 7 yıllık ilk öğretim okulunu sonra da Kızıl şehrindeki Öğretmen Okulu ve ardından yine Kızıl şehrindeki Öğretmen Enstitüsünü bitirmiştir. Süt-Höl bölgesinin okullarında öğretmenlik yapmış, Tıva gençleri anlamına gelen «Tıva'nın anıyaktarı» gazetesinde muhabirlik yapmış, hakikat manasına gelen «Şın» gazetesinde edebi yazılarıyla, Tıva kültürünün unutulmaz yazarları arasına girmiştir. İlk kitabı çiçeklerim anlamında «Çeçekterim» adıyla şiirler yığındısı (güldestesi, antolojisi) 1967 yılında yayınlanmıştır. Bu eser, 1993 yılında tekrar yayınlanır. Sonraki yıllarda «Deerde kapusta» (1970), «Çarış adın munganım» (1973), «Höglüg çay» (1975), Rusça yayınlanan «Ujar tıvızık» (1977), «Meen olçam» (1981), Selam, Güneşim anlamında «Ekii, hünüm!» (1983), «Devideen ada» (1998) adlı kitapları yayınlanmıştır. Birçok Rus yazarın eserini de Tıva Türkçesine çevirmiştir.

SSCB-nin ödüllerinden bir madalya almış olup ve Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti tarafından da çok değerli yazılarına layık ödüllendirilmiştir.

E. T. Keçil-ool 2000 yılının 9 Mart gününde ölmüştür.

Eserleri

  • «Çeçekterim» 1967 ve 1993 yıllarında basıldı.
  • «Deerde kapusta» (1970),
  • «Çarış adın munganım» (1973),
  • «Höglüg çay» (1975),
  • Rusça yayınlanan «Ujar tıvızık» (1977),
  • «Meen olçam» (1981),
  • Selam, Güneşim anlamında «Ekii, hünüm!» (1983),
  • «Devideen ada» (1998)

Kaynakça

Kaynakça

  • Tuva yazarları («Tıvаnıñ çоgааlçılаrı / Pisаtеli Tuvı») 2000 yılda çıkmış kitap

Dış bağlantılar

  1. Dünya Kitap ve İnsanlar başlığı ile Nikolay Kuular tarafından kaleme alınan Ekerool Keçilool'un da adının geçtiği değerli bir yazı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

Yekaterina Tanova — Tuva Türklerinden şair, öykücü, dramaturg, tercüman. 1930 yılının Mart 27-de Süt-Gölün Karaçıraada doğmuştur.

Kızılenik Kudajı - Tıva yazar, şair, publitsist, çevirmen, piyes yazarı. Tıva Cumhuriyeti Ulus'un Yazarı. SSCB ve Rusya Federasyonu'nun Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Şagdıroğlu Kuular</span>

Nikolay Şagdıroğlu Kuular, Tıva romancı,şair, nesir ustası, çevirmen, Tıva'nın tanınmış yazarı. Rusya'nın Yazarlar ve Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Nüfus Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda mühendis, muhabir, "Şın" gazetesinin bölüm başkanı, Tıva kitap yayınevinin editör, Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı, "Ulug-Hem" dergisinin editörlük işlerini yaptı.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Salim Sürünool Batı Hemçik yöresindeki Akka'da doğmuştur. Tıvalı şair, nesir ustası, mütercim, Tıva ulusunun milli yazarlarından biri olup Çağdaş Tuva edebiyatında tanınmış bir kalemdir.

Oleg Sagan-ool — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı.

Baykara Hövenmey — Tıvalı yazar ve şairdir. Tıva Edebiyatının kurucularından.

Karaküske Çoodu, Tıvalı yazar, şair, gazeteci.

Tamba Salçak — Tıvalı şair, yazar, gazeteci. Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Gazeteciler Birliği'nin üyesi olmuştur.

Çerligool Kuular — Tıva yazar, şair, nesir ustası, çevirmen, tiyatro yazarı. Tıva Edebiyatının kurucularından. 1940 yılı 10 Aralık tarihinde Bağımsız Tuva Arat Cumhuriyeti'nin Çöön-Hemçik ili Horumdağ ilçesinin Şemi-Aksı'da doğmuştur. Soyadı olan Kuular, Türkiye Türkçesine Kuğular olarak çevrilir.

Kara-kıs Nomzat-uruu Munzuk Tandı Tıva ülkesi, Salçak kojuunu, Elegeste Köjeelik-Havak yerleşimia doğmuştur. Tıva Türklerinden sanatçı, tiyatro oyuncusu, şair, şarkıcı. Tıva ulusunun ve Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıva ulusal tiyatrosunun yöneticilerinden biri.

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Uluğhem kojuun idaresine bağlı Çaa-Höl beldesinin Kaşpal köyünde doğmuştur. Tıva Türklerinden bilim insanı, ilk Tıva Türk'ü profesörü, filolog, yazar. Tuva Devlet Üniversitesi'nin Tıva dili ve edebiyatı bölümünün kurucusu ve ilk bölüm başkanı.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kara-Höl sumu</span>

Kara-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim durumunda bir belediye idari birimidir. Belde, belediye anlamında sum sözü kullanılmakta olup sumun idari merkezi de Kara-Höl köyüdür. 2020 yılı nüfusu 1348 kişidir. İdari merkez ve beldenin tek yerleşim yeri Kara-Höl'dür.

<span class="mw-page-title-main">Sarıg-Höl(sum)</span>

Sarıg-Höl sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

Köjeldey Borbakoğlu Monguş — Çağdaş Tuva edebiyatında adı geçen Tuva Türk'ü yazarı, şair,öğretmen, gazeteci.

Çürgüy-ool Dorju (Tıva Türkçesi: Чүргүй-оол Михаил оглу Доржу, Çürgüy-ool Mihail oğlu Dorju; 16 Ekim 1949, Tıva - 9 Ekim 2018, Tuva asıllı yazar, dilbilimci ve yayıncıdır.