Ekber Haşimi Rafsancani
| Ekber Haşimi Rafsancani | |
|---|---|
 | |
| 4. İran cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 16 Ağustos 1989 - 3 Ağustos 1997 | |
| Dinî Lider | Ali Hamenei |
| Yerine geldiği | Ali Hamenei |
| Yerine gelen | Muhammed Hatemi |
| Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi başkanı | |
| Görev süresi 4 Ekim 1989 - 8 Ocak 2017 | |
| Yerine geldiği | Ali Hamenei |
| Yerine gelen | Mahmud Haşimi Şahrudi |
| Uzmanlar Meclisi başkanı | |
| Görev süresi 25 Temmuz 2007 - 8 Mart 2011 | |
| Yerine geldiği | Ali Meşkini |
| Yerine gelen | Muhammed Rıza Mehdevi Kani |
| 18. İran parlemento başkanı | |
| Görev süresi 28 Temmuz 1980 - 3 Ağustos 1989 | |
| Yerine geldiği | Javad Saeed |
| Yerine gelen | Mehdi Kerrubi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ali Ekber Haşimi Behramani Rafsancani 25 Ağustos 1934 Behreman, Pehlevî İranı |
| Ölüm | 8 Ocak 2017 (82 yaşında) Tecriş, Şemiranat şehristanı, İran |
| Evlilik(ler) | Effat Marashi (e. 1958) |
| Çocuk(lar) |
|
| Dini | On ikici Şii İslam |
| Ödülleri | Fath Nişanı (1. sınıf) |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı | İran |
| Komutası | İkinci komutan, İran İslam Cumhuriyeti Ordusu Genelkurmay Başkanlığı |
| Çatışma/savaşları | Irak-İran Savaşı |
Ali Ekber Haşimi Rafsancani (25 Ağustos 1934; Rafsancan - 8 Ocak 2017; Tahran), İranlı din ve devlet adamı. 1989-1997 arasında İran'nın 4. Cumhurbaşkanı.
İran'ın Kirman ilindeki Rafsancan'da doğdu. Fakir bir fıstık-çiftçisi ailenin oğluydu. 1948'de din eğitimini sürdürmek için Şiilerin kutsal kenti Kum'a gitti. 1958'de Ruhullah Humeyni'nin müridi oldu; zamanla Şiiler arasında ayetullah 'lıktan sonraki en yüksek ikinci derece olan hüccetülislam mertebesine yükseldi. Humeyni gibi o da Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin modernleşme programına karşı çıktı. Humeyni 1964 yılında sürgüne gönderilince ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. 1975-78 arasında solcu teröristlerle ilişkisi olduğu ileri sürülerek yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı.
Şahın devrilmesinden sonra 1979'da Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslami Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığını üstlendi. 1980'de meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı.Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi ikna etti.
Haziran 1989'da Humeyni'nin ölümünden sonra temmuzda oy çoğunluğuyla İran cumhurbaşkanı seçildi. Daha önce pek etkili olamayan yürütme organının yetkilerini artırarak güçlendi. Pragmatik bir politika izleyerek sertlik yanlısı İslamcılara karşı başarı kazandı. İran'ın uluslararası ilişkilerde yalnızlığa itilmesini önlemeye çalıştı. Savaştan çıkan ülke ekonomisini canlandırmak için yabancı sermaye yatırımlarından ve özel girişimden yararlanmak stratejisine uygun olarak, Avrupa'yla ilişkileri yenilemeye çalıştı. 1993'te, oy oranı düşmekle birlikte, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
2005 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmedinejad'e yenildi. İran İslam Cumhuriyeti Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığını yürütmekte iken, 8 Ocak 2017 tarihinde kalp krizi sonucu ölmüştür.[1]
Kaynakça
- ^ "Rafsancani hayatını kaybetti". http://www.odatv.com.tr/. Oda TV. 8 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
|gazete=dış bağlantı (yardım)
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ali Hamaney | Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı 1989– | Sonra gelen: Görevde |
| Önce gelen: Ali Meşkini | İran Uzmanlar Meclisi Başkanı 2007–2011 | Sonra gelen: Muhammed Rıza Mehdevi Kani |
| Önce gelen: Ali Hamaney | İran Cumhurbaşkanı 1989–1997 | Sonra gelen: Muhammed Hatemi |
| Önce gelen: Yedullah Sahabi | İran İslami Şûra Meclisi Başkanı 1980–1989 | Sonra gelen: Mehdi Kerrubi |
|  | |
