İçeriğe atla

Ekaterine Dadiani

Ekateriné Dadiani-Chavchavadze
Dadiani'nin Franz Xaver Winterhalter tarafından yapılmış portresi
Doğum19 Mart 1816
Tsinandali
Ölüm25 Ağustos 1882
Eş(ler)iDavit Dadiani (Megrelya Prensi)
Tam adı
Ekateriné Alexandres asuli Dadiani-Chavchavadze
HanedanÇavçavadze
BabasıAlexander Çavçavadze
AnnesiSalomé Orbeliani

Ekateriné Dadiani (Gürcüce: ეკატერინე დადიანი; née Chavchavadze; 19 Mart 1816 - 13 Ağustos 1882), Gürcü aristokrat ve Megrelya Prensliği'ne fiili olarak hükmetmiş son prenses. Megrelya'nın Osmanlı etkisine direnmesinde önemli rol oynamış, hem yurt içi hem de yurt dışında Gürcü sosyetesinin merkezinde olmuştur.

Aile ve evlilik

Ekateriné'nin babası Prens Alexander Çavçavadze
Eşi Davit Dadiani, Megrelya Prensi

Ekateriné, Doğu Gürcistan'ın soylu Çavçavadze ailesindendir. Babası, Rus Çariçe Büyük Katerina'nın vaftiz oğlu ve general Prens Alexander Çavçavadze,[1] annesi ise Doğu Gürcistan'da hüküm sürmüş II. Erekle'nin torununun torunu Prenses Salomé Orbeliani idi. Ablası Prenses Nino, ünlü Rus oyun yazarı, besteci ve diplomat Aleksandr Griboyedov ile evlenirken, kız kardeşi Prenses Sophie, Rus İmparatorluğu Eğitim Bakanı Kont Alexandr Nikolai ile evlendi.[2]

Ekaterine, 19 Aralık 1838'de Megrelya'nın Kalıtsal Prensi Davit Dadiani ile evlendi. Davit Dadiani, 1840'da babası V. Levan Dadiani'nin emekli olmasıyla beraber tahta çıktı.[3]

Ağustos 1853'te Davit öldü ve Ekateriné kocasının sorumluluklarını kısa sürede üstlendi.[3] Rus İmparatorluğu Çarı I. Nikolay, Ekaterine'yi oğlu Niko'nun kral naibi ve Davit'in kardeşleri Prens Grigol Dadiani ve Prens Konstantin Dadiani'den oluşan naiplik konseyinin başkanı olarak atadı.

Kırım Savaşı

Kırım Savaşı'nda Türkler, birliklerinin önemli bir kısmını Megrelya'ya gönderdi ve Ekateriné'yi canını kurtarmak için kaçmaya zorladı. Türk general Ömer Paşa, işgalden kısa süre sonra Ekaterine'ye bir mektup gönderdi. Ömer Paşa, mektupta Ekaterine'nin teslim olmasını ve oğlunun Megrelya'yı Osmanlı İmparatorluğu'na devretmesini talep ediyordu. Paşa'nın mektubunu cevaplandırmayı reddeden Ekateriné, Megrel kuvvetlerinin kontrolünü devraldı ve işgalci Türklere ciddi hasarlar veren karşı saldırılar düzenledi.

Kırım Savaşı, 1856'da imzalanan Paris Antlaşması ile sona erdi ve Ekateriné, Rusya İmparatoru II. Aleksandr'ın taç giyme törenine davet edildi. Törende yeniden kral naibi olan Ekaterine, törene çocukları ve kız kardeşi Nino ile katıldı. Rus anı yazarı KA Borozdin'e göre, Ekateriné "güzelliğinden parıldıyordu" ve "zengin bir şekilde dekore edilmiş kostümünün" içinde olağanüstü görünüyordu. Modern Gürcistan'daki birçok kişi gibi, Ekaterine'ye "Megrelya Kraliçesi" olarak atıfta bulunan Borozdin, taç giyme töreninde herkesin "Ekateriné' ve ailesinden memnun olduğunu" belirtmiştir

Megrel isyanı ve Rusların saldırısı

Ekateriné Kışlık Sarayı'ndaki taç giyme töreninde
Prenses Ekateriné'nin Tsarskoye Selo'daki salonu

Ekateriné, 1856'da kral naipliğini General George Dadiani'ye bıraktı ve Romanov Hanedanı'nın konutu olan Tsarskoye Selo'da yaşamaya başladı. Sarayda "sarayın kadını" olarak anılan Ekaterine, 1857'de Megrel demirci Uta Miqava tarafından düzenlenen köylü ayaklanması nedeniyle Gürcistan'a dönmek zorunda kaldı. 12 Mayıs'ta isyancılar eyaletin başkenti Zugdidi'nin kontrolünü ele geçirdi ve Ekateriné'yi Rusya'dan yardım istemeye zorladı. Doğu Gürcistan'ı zaten halihazırda ilhak etmiş olan Rusya, isyana müdahale etti, ayaklanmayı bastırdı ve Ekateriné'nin çocuklarının eğitimini bahane ederek Ekaterine'nin Saint Petersburg'a taşınmasını istedi. Ekaterine'nin Megrelya'dan ayrılmasıyla beraber, bölgede "geçici" bir Rus askeri otoritesi kuruldu ve prenslik fiili olarak kaldırıldı.[3]

Son yılları

Rusya'ya taşınan Ekateriné, Tsarskoye Selo'daki özel salonunu Gürcü ve Rus aydınların ziyaretine açık tuttu. Yaklaşık on yıl Rusya'da yaşadıktan sonra, kızı Prenses Salomé'nin Fransız kocası Prens Achille Murat ile halihazırda yaşadığı Paris'e taşındı. Hayatının son yıllarını Batı Gürcistan'da geçiren Ekaterine, Martvili'deki Orta Çağ Doğu Ortodoks manastırına defnedildi.

Çocukları

Resim Ad Doğum Ölüm notlar
Prens Niko4 Ocak 1847 22 Ocak 1903 Büyük oğlu
Prenses Salomé 12 Ocak 1848 27 Temmuz 1913 Kızı
Prens Andria 1850 1910 Küçük oğlu

Ekaterine ayrıca çocuklukta ölen dört çocuğu da doğurdu: Maria (1840–1842), Nina (1841–1848), Levan (1842–1844) ve Tamar (1853–1859).

Kaynakça

  1. ^ Kveselava, M (2002), Anthology of Georgian Poetry, The Minerva Group, Inc., 0-89875-672-3, p. 175
  2. ^ Kveselava, M (2002), Anthology of Georgian Poetry, The Minerva Group, Inc., 0-89875-672-3, p. 181
  3. ^ a b c Office of Policy & Analysis, Dadiani Dynasty – David Dadiani Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., The Smithsonian Institution in Association with the National Parliamentary Library of Georgia, retrieved 27 March 2011

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Megreller</span> etnik grup

Megreller, Gürcistan'da Karadeniz'e kıyısı olan Megrelya'nın yerli halkı. Önemli bir Megrel nüfusu da başkent Tiflis’te ve Abhazya’da yerleşiktir. 1990’ların başında, Gürcü-Abhaz savaşı sırasında, ayrılıkçı yönetim tarafından Abhazya’dan göç ettirilen halkın yaklaşık 180.000-200.000 kadarı Megrel'di. Göç edenlerden önemli bir kısmı geri dönebilmiştir. En yakın akrabaları Lazlar olup birlikte Zanlar adıyla ele alınır ve Zan dilinin birbirine yakın iki kolunu konuşurlar.

Aspindza Muharebesi, Gürcistan'da daha önceden Kartli ve Kaheti adlı iki krallığı birleştirip tek devlet hâline getiren Kral II. Erekle'nin Aspindza'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı, 20 Nisan 1770'te kesin zafer kazandığı muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Meryem Ana Blakernai İkonası Katedrali</span>

Meryem Ana Blakernai İkonası Katedrali, Gürcistan'ın Zugdidi şehrinde bulunan, Zugdidi ve Tsalenciha Piskoposluğuna bağlı bir Gürcü Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dadiani hanedanı</span>

Dadiani hanedanı Batı Gürcistan'daki Megrelya Prensliğini yöneten, soylu, dük ve prenslerden oluşan Gürcü hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Niko Dadiani</span>

Nikoloz "Niko" Dadiani veya Nikolay Davidoviç Dadian-Mingrelsky, Megrelya'nın son Prensidir. 1853'ten 1867'ye Megrelya Prensliği yapmıştır. Gürcistan'ın soylu Dadiani Hanedanı'ndan olan babası Davit Dadiani'nin ölümüyle tahta geçmiş ama asla devlet işlerinde kendi başına karar vermemiştir. Saltanatı sırasında ülkeyi fiilen annesi Prenses Ekaterina yönetmiştir. 1857'de Megrelya geçici bir Rus yönetimi altına girmiştir. 1867'de Dadiani resmi olarak tahttan feragat etmiş ve Megrelya doğrudan Rus İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Dadiani, daha çok Saint Petersburg'ta yaşamıştır. İmparatorluk Rus Ordusu'nda bir subay olan Dadiani, 93 Harbi'nde büyük general seçilmiş ve bu rütbeyle emekli olmuştur.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Davit Dadiani</span>

Davit Dadiani, 1846'dan 1853'teki ölümüne Megrelya'nın prensliğini yapmıştır. Dadiani hanedanından gelen Davit, V. Levan Dadiani'nin oğludur. 1840'ta babasının emekli olmasıyla Megrelya'nın fiilen hükümdarı olmuştur. Babası gibi Davit de Rus İmparatorluğu'na bağlı olarak hüküm sürmüş, Rus ordusunda tümgeneral olarak görev yapmıştır. Davit, Megrelya'nın hükûmetini, ekonomisini ve eğitimini modernleştirmek için yoğun çaba sarf etmiştir. Megrelya halkının Dadiani'nin sert yeniliklerine olan hoşnutsuzluğundan bahseden Rus yetkililer, Dadiani'nin istifa etmesi için rüşvet teklif etmiş ama Dadiani istifa etmemiştir. Davit 40 yaşında sıtmadan ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">V. Levan Dadiani</span>

V. Levan Dadiani, 1804'ten 1846'daki ölümüne Megrelya'nın prensliğini yapmıştır. Dadiani hanedanından gelen Levan, Grigol Dadiani'nin oğludur. Babası Grigol Dadiani'nin ölümünden sonra tahta geçmiştir. 1804-1811 yılları arasında yaşı küçük olduğu için annesi Nino Megrelya'yı yönetmiştir. Levan Dadiani hükûmet işlerine pek ilgi göstermemiş ve 1840 yılında oğlu David Dadiani'nin tahta geçmesi için istifa etmiştir. Bununla beraber ölümüne kadar Megrelya Prensi unvanına sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Grigol Dadiani (Kolhideli)</span>

Grigol Dadiani Megrelya'da prenslik yapmış Dadiani hanedanının bir üyesiydi. Megrelya Prensi V. Levan Dadiani'nin oğlu olan Grigol, yeğeni I. Niko Dadiani'nin küçüklüğünde Megrelya'nın naip konseyi üyesiydi. Rus İmparatorluğu'nda subay olarak görev yapan Grigol, Rus-Türk, Kırım ve Kafkasya savaşlarında yer almış ve tümgeneral rütbesi ile emekli olmuştur. Aynı zamanda bir edebiyat tutkunu olan Dadiani, Kolhideli mahlasıyla Romantizm akımından şiirler yazmıştır.

Grigol Dadiani, 1788'den 1791'e, 1794'ten 1802'e ve birkaç aylık aradan sonra 1802'den 1804'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Hükümdarlığı boyunca yüzyıllardır devam eden İmeretililer ve Megreller arasındaki çatışma devam etmiştir. Batı Gürcistan'daki bu çatışmalarda İmereti Megrelya'yı kontrol altına almak, Megrelya ise tamamen bağımsız olmak istiyordu. Grigol'un genişleyen Rus İmparatorluğu ile yakınlaşması, Megrelya'nın 1804'te Dadiani hanedanlığı altında özerk olarak Rusya'ya bağlanmasına neden oldu.

IV. Levan Dadiani 1681'den görevden alındığı 1691'e kadar Megrelya prensliği yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. İstanbul'a gitmek zorunda kalan Levan, hayatının son yılları orada geçirmiştir. Selefisi III. Levan'ın doğal oğlu olan IV. Levan, Megrelya'yı yöneten ilk aile hattının son üyesidir. Sonraki hanedan, Dadiani soyadını alan ve 1867'ye kadar Megrelya'yı yöneten Çikovani'lerdir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

I. Kaihosro Gurieli, 1626'dan 1658'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Görevden alınan selefisi I. Simon Gurieli'nin yerine Megrelya Prensi II. Levan II Dadiani tarafından prens ilan edildi. Kaihosro, İmereti Kralı III. Alexander tarafından devrildi ve sınır dışı edildi. Osmanlı desteğiyle Guria'ya dönüşü, Gurialı bir soylu tarafından öldürülmesiyle son buldu.

V. Giorgi Gurieli 1756-1758, 1765-1771 ve 1776-1788 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir.

V. Mamia Gurieli, 1797-1826 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1797'den 1809'a kadar amcası Prens Kaihosro'nun naipliği altındaydı. Mamia, Guria'nın idaresinde ve eğitim sistemindeki reform çabalarına öncülük eden Avrupalılaşan bir hükümdardı. Osmanlı'ya bağlılığı reddederek, 1810'da Guria'yı Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir prenslik haline getirdi. Amcası Kaihosro ve Guria'nın önde gelen soyluları 1820'de Rus hegemonyasına karşı silahlanmaya başladıklarında bile yeni düzene bağlılığını sürdürdü. Mamia'nın imparatorluğa olan sadakati, Guria'daki ayaklanmaları durdurma konusunda kararsız bir tutum sergilemesine rağmen, Rus hükûmeti tarafından takdir edildi. Mamia'nın kendisi ayaklanmadan sonra giderek daha fazla depresyona girdi ve 1826'da öldü yerine oğlu Davit'i Guria'nın son prensi olarak bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

II. Davit, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1784'ten 1789'a ve 1790'dan 1791'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Solomon</span>

II. Solomon Bagrationi Hanedanı'ndan, 1789'dan 1790'a ve 1792'den 1810'da Çarlık Rusya hükûmeti tarafından tahttan indirilene kadar İmereti'nin son kralıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.