İçeriğe atla

Ejderha Teknesi Festivali

Dragon teknesi yarışı

Ejderha Teknesi Festivali (Çince: 端午節; pinyin: Duānwǔ jié), her yıl yaz gündönümünde gerçekleşen geleneksel Çin kökenli bir festivaldir. Festival, Çin takviminin 5. ayın beşinci gününde gerçekleştirilmektedir. Festival sırasında yapılan en yaygın etkinlikler, zongzi yemek ve hazırlama, realgar şarabı içme ve dragon teknesi yarışmasıdır.[1]

Geçmiş

Ejderha Teknesi Festivali

Kökeni

Ay takviminin beşinci ayının uğursuz ve zehirli bir ay olduğuna inanılır ve özellikle beşinci ayın beşinci günü böyle kabul edilirdi.[2]

Beşinci ayın beşinci gününden itibaren yılan, çıyan ve akrep gibi zehirli hayvanların ortaya çıktığına inanılırdı; güya insanlar bu günden sonra kolayca hastalanıyordu. Bu nedenle Ejderha Teknesi Festivali sırasında insanlar bu talihsizlikten kaçınmaya çalışırdı. Bu beladan kurtulmak için beşinci ayın beşinci günü kapılara eğir otu, pelin otu ve sarımsak konurdu. Güçlü kokuları ve şekilleri nedeniyle kötülükleri savuşturduklarına inanılıyordu.

Aynı zamanda insanlar duvara beş zehirli yaratığın (yılan, çıyan, akrep, kertenkele, karakurbağası ve bazen de örümcek) resimlerini asabilir ve bunlara iğne saplayabilirdi.[3] İnsanlar ayrıca beş yaratığın kağıt kesimlerini yapabilir ve bunları çocuklarının bileklerine sarabilirlerdi.[4] Bu uygulamalarla gelişen tören, Ejderha Teknesi Festivali'ni hastalıktan ve şanssızlıktan kurtulma günü haline getirdi.

Qu Yuan'ın bir heykeli Jingzhou'da, eski Chu başkenti Ying'in bulunduğu yerde.

Qu Yuan

Modern Çin'deki en ünlü hikâyeye göre festival, Zhou Hanedanlığı'nın Savaşan Devletler döneminde antik Chu devletinin bakanı ve şairi Qu Yuan'ın (MÖ 340-278) ölümünü anmak için düzenlendi.[5] Chu kraliyet ailesinin bir öğrencisi olarak Qu, yüksek bir konuma sahipti. Ancak kral, giderek güçlenen Qin eyaletiyle ittifak kurmaya karar verdiğinde, Qu karşı geldiği için vatana ihanetle suçlandı ve sürgüne gönderildi. Qu Yuan, sürgünü sırasında birçok şiir yazdı. Qin, Chu'nun başkenti Ying'i ele geçirdiğinde umutsuzluğa kapılan Qu Yuan, Wangluo Nehri'ne atlayarak intihar etti.[2]

Ona hayran olan yerel halkın onu kurtarmak ya da en azından cesedini almak için tekneleriyle yarıştığı ve bunun ejderha botu yarışlarının kaynağı olduğu söylenir.[2][3] Cesedi bulunamayınca halk, balıkların Qu Yuan'ın bedeni yerine yemesi için nehre yapışkan pirinç topları attı. Bunun da zongzi'nin çıkış yeri olduğu söylenir.[5]

Yirminci yüzyıla gelindiğinde Qu Yuan, vatansever bir şair ve halkın bir sembolü olarak kabul edildi. Çin İç Savaşı'ndaki 1949 Komünist zaferinden sonra Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir halk kahramanı ve Çin milliyetçiliğinin bir sembolü olarak tanıtıldı. Tarihçi ve yazar Guo Moruo, Qu'nun bu görüşünün şekillenmesinde etkili oldu.[6]

Wu Zixu

Başka bir hikâyeye göre ise, festival Wu Krallığı'nın bir devlet adamı olan Wu Zixu'yu (MÖ 484'te öldü) anmak için yapıldı.[2] Yue eyaletinin Kralı Goujian tarafından gönderilen güzel bir kadın olan Xi Shi, Wu Kralı Fuchai tarafından çok seviliyordu. Goujian'ın tehlikeli planını gören Wu Zixu, Fuchai'yi uyardı. Buna kızan Fuchai tarafından intihara zorlanan Wu Zixu'nin bedeni beşinci ayın beşinci gününde nehre atıldı. Wu Zixu, ölümünden sonra Suzhou gibi yerlerde Ejderha Teknesi Festivali sırasında anılmaya başlandı.

Çin'de Cao E Tapınağı'nın doğuya bakan ön cephesi, Cao'e Nehri'ne doğru.

Cao E

Jiangsu'nun güneydoğusunda Wu Zixu ve Çin'in başka yerlerinde de Qu Yuan anılsa da, Shaoxing, Ningbo ve Zhoushan şehirleri de dahil olmak üzere Kuzeydoğu Zhejiang'ın çoğu, bunun yerine genç kız Cao E'nin (曹娥; MS 130–144) anısına festival kutluyordu. Cao E'nin babası Cao Xu (曹 盱), Shangyu'da yerel törenlere başkanlık eden bir şamandı. 143 yılında, Ejderha Teknesi Festivali sırasında Wu Zixu'yu anma törenine başkanlık ederken, Cao Xu yanlışlıkla Shun Nehri'ne düştü. Cao E, babasına olan saygı ve sevgisinden, 3 gün boyunca onu bulmaya çalıştı. Beş gün sonra, o ve babası nehirde ölü bulundu. Sekiz yıl sonra, 151 yılında, Shangyu'da Cao E'nin anısına ve onun anne babaya saygı için yaptığı fedakarlığa adanmış bir tapınak inşa edildi. Shun Nehri, onun onuruna Cao'e Nehri olarak yeniden adlandırıldı.[7]

Önceden Var Olan Kutlama

Bazı modern araştırmalar, Qu Yuan veya Wu Zixu'nun hikâyelerinin önceden var olan bir kutlama geleneğine eklendiğini öne sürüyor. Araştırmalara göre Çin'deki etkilerini güçlendirmeye çalışan Konfüçyüsçü akademisyenler bu hikâyeleri destekleyerek kutlamaya eklediler. Zongzi, Qu Yuan ve festival arasındaki ilişki ise ilk olarak erken Han hanedanlığı döneminde kendini gösterdi.[8]

Hem Qu Yuan hem de Wu Zixu'nun hikâyeleri, tarihçiler her iki karakteri de övmek istediğinden Sima Qian'ın Shiji'sine kaydedilerek olaylardan sırasıyla 187 ve 393 yıl sonra tamamlandı.

Tarihçilere göre kutlama, güney Çin'de tarımın, doğurganlığın ve pirincin kutlanması olarak ortaya çıktı.[3][9][10] 1952 gibi yakın bir tarihte, Amerikalı sosyolog Wolfram Eberhard, Çin'in güneyinde, kuzeyden daha çok kutlandığını yazdı.[9]

Başka bir teori de Ejderha Teknesi Festivali'nin ejderha ibadetinden kaynaklandığıdır.[3] Bu teori Wen Yiduo tarafından geliştirilmiştir. Festivalin iki temel geleneğinden destek alınır: ejderha botu yarışı geleneği ve zongzi. Yiyecek başlangıçta ejderha kralına bir adak sunulur, ejderha botu yarışı doğal olarak ejderhaya ve onun yang enerjisine duyulan saygıyı yansıtır. Festival arkadaş ve aile ziyareti geleneğiyle birleştirildi.

Başka bir öneri de, festivalin Doğu Asya tarım toplumlarının kışlık buğday hasadını kutlamasıydı. Böyle zamanlarda tanrılara ve ruhlara yani kadim Yue'de ejderha krallara; antik Chu'da Qu Yuan'a; antik Wu'da Wu Zixu 'ya(bir nehir tanrısı olarak); eski Kore'de dağ tanrılarına düzenli olarak adaklar sunulurdu. Farklı bölgeler arasındaki etkileşim arttıkça, bu benzer festivaller sonunda tek bir kutlamada birleşti.

20. Yüzyılın Başları

20. yüzyılın başlarında Ejderha Teknesi Festivali, beşinci ayın birinci gününden beşinci gününe kadar kutlanır ve aynı zamanda Beş Zehirli Böcek Festivali olarak da anılırdı.

Yu Der Ling, 1911 tarihli anı kitabı Yasak Şehirde İki Yıl'ın 11. bölümünde şöyle yazar:

Beşinci ayın ilk günü hepimiz için yoğun bir gündü, çünkü beşinci ayın birden beşine kadar, daha sonra açıklayacağım, aynı zamanda Dragon Boat Festivali olarak da adlandırılan beş zehirli böcek festivali vardı... Şimdi bu ziyafet hakkında. Ejderha Teknesi Festivali olarak da adlandırılır. Beşinci ayın beşinci günü öğle vakti zehirli böcekler için en zehirli saatti ve kurbağa, kertenkele, yılan gibi sürüngenler çamura saklanır, o saat felçli kalırlar. Bazı tabipler o saatte onları arayıp kavanozlara koyarlar ve kuruyunca bazen ilaç olarak kullanırlar. Majesteleri bana bunu söyledi, ben de o gün her yeri dolaştım ve toprağı kazdım ama hiçbir şey bulamadım.[11]

Çin de 2015 yılında kutlanan Ejderha Teknesi Festivali.

21'inci Yüzyıl

2008'de Ejderha Teknesi Festivali, Çin'de ulusal bir resmi tatil haline getirildi.[12]

Kaynakça

  1. ^ "Dragon Boat Festival" 3 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. China Internet Information Center. 14 Ocak 2018 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ a b c d Wei, Liming; 韦黎明 (2010). Chinese festivals : traditions, customs and rituals. Second edition. Liwen Yue, Lang Tao, 乐利文, 陶朗. Pekin. ISBN 978-7-5085-1699-8. OCLC 645593402. 
  3. ^ a b c d Stepanchuk, Carol (1991). Mooncakes and hungry ghosts : festivals of China. Charles Choy Wong. San Francisco: China Books & Periodicals. ISBN 0-8351-2481-9. OCLC 25272938. 
  4. ^ Liu, L. (2011). 'Beijing Review' Color Photographs. vol. 54, issue 23. pp. 42–43.
  5. ^ a b "Earthquake and floods make for the muted festival". 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  6. ^ "Zikpi, Monica E M (2014)". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ ""The river in which she jumped was renamed as Cao's River"". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  8. ^ Magazine, Smithsonian; Solly, Meilan. "The Legends Behind the Dragon Boat Festival". Smithsonian Magazine (İngilizce). 28 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023. 
  9. ^ a b Eberhard, Wolfram (1952). "The dragon-boat festival". Chinese Festivals. New York: H. Wolff. pp. 69–96.
  10. ^ ""Dragon Boat Festival activities expanded"". 23 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Yü, Der Ling (1911). Two Years in the Forbidden City. T. F. Unwin." 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ ""Dragon Boat Festival keeps the beast at bay"". 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kore</span> Doğu Asyadaki bölge

Kore, Doğu Asya'da bir bölge. 1945'ten beri iki ayrı bağımsız devlete bölünmüş durumdadır: Kuzey Kore ve Güney Kore.

<span class="mw-page-title-main">Konfüçyüs</span> Çinli filozof, eğitimci ve yazar (MÖ 551–479)

Konfüçyüs ya da Kongzi, , Çinli filozof, eğitimci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hamursuz Bayramı</span> Mısır’da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göçünü anan Yahudi bayramı

Pesah, Fısıh veya Hamursuz Bayramı, bir Yahudi bayramı ve festivalidir. Mısır'da kölelikten kurtarılan Antik İsraillilerin göç hikâyesini anar. Pesah, Yahudi takvimindeki Nisan ayının 15. günü başlar, bu tarih Kuzey Yarım Küre’de bahara denk gelir ve bayram 7 veya 8 gün kutlanır. Yahudi bayramları arasında en çok kutlanan bayramlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tufan</span>

Tufan, birçok yerel efsaneye ve kutsal kitaplara göre Tanrı tarafından bir kavmi, milleti ya da tüm insanları cezalandırmak amacıyla gönderildiğine inanılan büyük felaket. Tufanın detayları farklı kültürlerde farklılıklar arz etmekle beraber en çok bilinen şekli Nuh Tufanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

Çin mitolojisi, Çin halk ve kültürünün biriktirdiği mitolojik ve efsanevi söylence, inanç ve tarih anlayışın bütününü tanımlar. Oxford'un Asya Mitolojisi Sözlüğü Çin mitolojisini tanımlarken şu ifadeye yer verir:

Çin mitolojisi, ..., tarih, efsane ve mitin bir karışımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnamca</span> Dil

Vietnamca, Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların % 86'sının ve denizaşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin anadilidir. Yakın tarihe kadar Çin yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır. Sözcüklerde anlam ayrılığı ton ile yapıldığından bu tonları gösteren 5 farklı ayırıcı im bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Qu Yuan</span>

Qu Yuan güney Chu asıllı Muharip Devletler Dönemi, Çinli şairi. Eserlerinin çoğunluğu Chu Ci isimli şiir antolojisinde bulunmaktadır.

<i>Buz ve Ateşin Şarkısı</i> George R. R. Martinin roman serisi

Buz ve Ateşin Şarkısı, Amerikalı yazar George R. R. Martin'in halen devam etmekte olan epik fantezi türündeki roman serisinin adıdır. Martin serinin ilk kitabını 1991 yılında yazmaya başladı ve sonra Taht Oyunları adıyla ilk kez 1996 yılında yayınlandı. İlk üç kitabı art arda yazarak yayımladı. Martin seriyi yedi kitap halinde yayınlamayı planladı ve bunların beş tanesi yayımlandı. Serinin en son yayımlanan kitabı Ejderhaların Dansı (2011) oldu. Martin'in kitabı yazması beş yılını aldı. Altıncı kitabı Kış Rüzgârları hala yazım aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ay Festivali</span>

Ay Festivali veya Ay Keki Festivali, Çinliler ve Vietnamlılar tarafından ortaya çıkarılan popüler bir Ay takvimi hasat festivalidir. Bu festivalin ilk tanımlamaları bundan 3000 yıl önce, Rites of Zhou isimli Batı Zhou Hanedanlığının dinsel ritüellerinin yazılı olduğu bir koleksiyonda bulunmuştur. Bu kutlama Tang Hanedanlığı döneminde popüler hale gelmiştir. Festival, Çin takviminin sekizinci ayının 15. Günü yapılmaktadır. Miladi takvimde bu tarih her yıl değişmekle birlikte, Eylül ayı ve Ekim ayının başı arasında değişmektedir. Çin hükûmeti bu festivali 2006 yılında “değiştirilemez kültürel miras” olarak belirlemiş ve 2008 yılında ise ulusal tatil ilan edilmiştir. Ayrıca bu festival Tayvan’da da ulusal tatildir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Yeni Yılı</span>

Çin Yeni Yılı, geleneksel Çin ay-güneş takviminin başında kutlanan önemli bir Çin festivalidir. Kutlamalar geleneksel olarak ilk günün önceki akşamından ilk ayın 15. günündeki Fener Festivali'ne kadar sürmektedir. Yeni yılın ilk günü 21 Ocak ile 20 Şubat tarihleri arasındaki yeni aya düşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

Çin'de intiharın kültürel uygulama olarak uzun geçmişi vardır. Qu Yuan'ın intiharı vatansever bir eylem olarak kabul edilir ve bunun anılması, yaygın olarak Ejderha Teknesi Festivali'nin temeli olarak düşünülür. Günümüz Çin'de intihar üzerinde çalışmalar, resmi istatistiklerin bazen büyük oranda bağımsız araştırmaların sonuçlarına göre farklılık göstermesine sebep olan siyasi kaygılar nedeniyle oldukça karmaşık bir sorundur. Genel olarak Çin'in komşu ülkeleri Güney Kore ile Japonya'dan daha düşük intihar oranı var. Çin'de bu uygulama ayrıca daha çok kadınların arasında ve en çok Yangtze Havzası'nda yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Japon Yeni Yılı</span>

Japon Yeni Yılı Japon geleneklerine göre düzenlenen yeni yıl festivalidir. Resmi Japon Yeni Yılı, 1873 yılından bu yana Gregoryen takvimi gereği her yıl 1 Ocak'ta Yeni Yıl Günü'nde kutlanmaktadır. Bununla birlikte, geleneksel Japon Yeni Yılı kutlamaları, çağdaş Çin, Kore ve Vietnam Yeni Yılı ile aynı gün hala işaretlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Qingming Festivali</span>

Qingming Festivali, Han Çinlileri ve Malezya ve Singapur'da chittyler tarafından kutlanan geleneksel bir Çin festivalidir. Geleneksel Çin ay-güneş takviminin beşinci güneş döneminin ilk gününde denk gelmektedir. Bu, Bahara ekinoksundan sonraki 15. günde, belirli bir yılda 4 veya 5 Nisan tarihlerinde gerçekleşmesini sağlar. Qingming Festivali'nde, Çin aileleri mezarlıklarını temizlemek, atalarına dua etmek ve ritüel tekliflerde bulunmak için atalarının mezarlarını ziyaret eder. Geleneksel yiyecekler ikram edilir ve tütsü ve kağıt yakılır. Festival, birinin Çin kültüründeki atalarına geleneksel saygılarını sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Holi</span> Hindu bahar festivali

Holi, popüler bir antik Hindu bahar festivali. Festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini, sevgiyi ve bağışlayıcılığı temsil eder. Hindistan'da ortaya çıkmış festival ağırlıklı olarak bu bölgede kutlanır ancak aynı zamanda Hint yarımadası diasporası aracılığıyla Asya'nın ve Batı dünyasının diğer bölgelerine de yayılmıştır.

<i>Raya ve Son Ejderha</i>

Raya ve Son Ejderha, 2021 yılında yayımlanan, Walt Disney Animation Studios yapımı bir bilgisayar animasyonlu fantazi aksiyon filmidir. Stüdyonun elli dokuzuncu filmi olan Raya ve Son Ejderha, Don Hall ve Carlos López Estrada tarafından yönetildi ve geleneksel Güneydoğu Asya kültürlerine dayanmakta. Kelly Marie Tran, Awkwafina, Izaac Wang, Gemma Chan, Daniel Dae Kim, Benedict Wong ve Sandra Oh'ın yer aldığı film, Qui Nguyen ve Adele Lim tarafından yazıldı. Film, babasını geri getirmek ve Druun olarak bilinen kötü ruhları Kumandra ülkesinden kovmak için ejderha mücevherini restore etme umudu ile efsanevi son ejderhayı arayan bir savaşçı prensesi anlatıyor.

<span class="mw-page-title-main">Moreška</span>

Moreška Adriyatik'teki aynı adı taşıyan Hırvat adasındaki Korčula kasabasından geleneksel bir kılıç dansıdır. Yüzlerce yıl öncesine dayanan Moreška dansı genç bir kadının kaderi üzerine bir savaşa giren iki dansçı grubunun hikâyesini anlatan ayrıntılı bir prodüksiyondur. Başlangıçta özel günlerde nadiren gerçekleştirilen Moreška günümüzde ziyaret eden turistler için haftalık olarak yapılır. Savaşan dansçıların tarafları Orta Çağ'daki Reconquista'da İspanyol savaşlarını gerçekleştiren aslen Morolar ve Hristiyanlardı. Bununla birlikte, 19. yüzyılın bir noktasında Korčula'da taraflar Hristiyanlara karşı Hristiyanlar veya Morolar'a karşı Hırvatlar veya basitçe "Beyaz" ve "Siyah" olarak değişti. Ancak sonuçta Morolor'a karşı olan taraf galip geliyor.

<span class="mw-page-title-main">Yinglong</span>

Yinglong, "Duyarlı Ejderha" anlamına gelen eski Çin mitolojisinde kanatlı bir ejderha ve yağmur tanrısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.