İçeriğe atla

Egill'in Sagası

Egils saganın 17. yüzyıla ait bir el yazması kopyasında Egill Skallagrímsson
Egill Skallagrímsson'un hayatının çoğunu geçirdiği Borg'un bir görünümü

Egill'in Sagası, muhtemelen Snorri Sturluson (1179-1241) tarafından, büyük olasılıkla 1220 ile 1240 yılları arasında yazılmış epik İzlanda sagasıdır. Saga türünün önemli temsilcilerinden biridir ve Viking çağının bitişiyle ilgili pek çok bilgi vermektedir. Sagadaki olaylar genel olarak, Egill Skallagrímsson adında İzlandalı bir viking, çiftçi ve skaltın etrafında geçer. İzlandalı bilginler tarafından genellikle "Egla" olarak bahsedilir.

Sagada geniş bir zaman dilimi ele alınır. Olaylar, Norveç'te, 850 yılında Egil'in büyükbabası Kveldúfr ("Akşam kurdu") ve iki oğlunun yaşamlarının anlatılmasıyla başlar. Kveldúfr'un oğullarından biri, Þórólfr, Norveç Kralı 1. Haraldr ile karmaşık ilişkileri olan güçlü bir savaşçıdır. Kveldúfr'un diğer oğlu, Egil'in babası Skalla-Grímr Kveldúlfsson'dur. Kveldúlfr bir çobandır ve adını güneşin batışıyla kurda dönüşmesinden alır. Saganın başında yer alan soyağacı, ailenin içine geçmişte devlerin karıştığını gösterir. Þórólfr'un ölümünün ardından, Kral Haraldr'a olan sadakat yemini dolayısıyla, Þórólfr'un herhangi bir suçu olmadığı hâlde, Skalla-Grímr ve babası Kveldúfr Norveç'i terk ederek İzlanda'ya kaçarlar. Skalla-Grímr, Egil ve Þórólfr adlarındaki iki çocuğunu büyüttüğü Borg adlı şehirde çiftçi ve demirci olarak huzurlu bir yaşam sürmektedir.

Hikâye Egil'in gelecekteki âsiliğine dair belirtiler içeren çocukluğunu anlatarak devam eder. Egil'in tehlikeli tutumu ailesinin toplum tarafından yadırganmasına neden olur ve tekrar huzurlarını kaybederler. 6 yaşındayken ilk büyük belaya bulaşır ve bir baltayla ilk cinayetini işler. Hikâyenin devamında, Egil'in İskandinavya ve İngiltere seyahatleri ile Kral Eric Bloodaxe'e güttüğü kan davası anlatılır. Aynı zamanda diğer kavgalarına, arkadaşlıklarına, ailesiyle olan ilişkilerine ve özellikle erkek kardeşi Þórólfr'a olan düşkünlüğüne, yaşlılığına, Roma Katoliği olarak vaftiz edilen oğlu Þorsteinn'e dair de pek çok ayrıntılı betimlemeler bulunmaktadır. Saga 1000 yılı civarında, birkaç nesli ele alarak sona erer ve Þorsteinn'in de pek çok çocuğu hakkında bilgi verir.

Sagada anlatılan olaylar, Egil'i hayatının çeşitli dönemlerinde -genellikle de savaşlarında- geçmiştir, hatta Egil hayâli olarak şairlik yeteneğini kullanarak kendi hayat hikâyesini de anlatmıştır. Ölmeden önce, iddiaya göre gümüş hazinesini Mosfellsbær yakınlarında bir yere gömen Egil, ona "Silfur Egils" ("Egil'in Gümüşü") adını vermiştir.

Egil, son derece karmaşık ve anlaşılması güç bir karakterdir. Çok boyutlu yaradılışı, ne çirkin ne de hayret verici derecede yakışıklı erkeklerden oluşmayan, çobanlık geçmişine sahip ailesi hakkındaki dengesiz ve tutarsız davranışlarına yansımıştır. Temkinli ve aklı başında davranışlar sergiledikleri sık sık göze çarpsa da delirmiş gibi, şiddet içerikli ve suçlu oldukları da anlatılmıştır. Bu aile asla kralların yükselişini desteklemese de asla açık bir isyan hareketi içinde de olmamıştır. Egil, sagada aynı zamanda benzer isimler ve çeşitli benzer hikâyerleri anlatan bir öykü anlatıcısı olarak da geçmiştir; iki yakışıklı Þórólfr da kahramanlar gibi ölürlerken kardeşleri Skallagrim ve Egil yaşlılık dönemlerinde, kindar bir şekilde, verimsiz bir dönemde ölmüşlerdir. Kveldúlf'un evlatları, kendilerini iki karmaşık kan davasının içinde bulurlar, üstelik ikisi de kendilerine adeta miras olarak bırakılmıştır.

Bir edebiyat ürünü olarak Egil's Saga, Njáls saga ve Laxdæla saga ile birlikte en önemli İzlanda sagalarından biri olarak kabul edilmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Jones, Gwyn. A History of the Vikings (Vikinglerin Tarihi) 1968.
  • Thorsson, Örnólfur, et al. :The Sagas of the Icelanders: a selection, "Egil's Saga: Egils saga" çevirmen: Bernard Scudder (Penguin Classics, 2000).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca</span> İzlandanın resmî dili olan Kuzey Cermen dili.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Knut (İngiltere kralı)</span> 11. yüzyıl Danimarka, İngiltere ve Norveç kralı

I. Knut ya da Büyük Knut, İngiltere, Norveç ve Danimarka Kralı. Çatalsakal Sweyn'in oğlu.

İzlanda tarihi, Norveç ve Büyük Britanya'dan gelen Viking yerleşimcilerle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Njáls saga</span>

Njáls saga İzlanda sagalarının en ünlülerinden biridir. İzlandalılar tarafından sıklıkla "Njála" olarak kısaltılır. Ayrıca "Sagaların kraliçesi" olarak anıldığı da olur.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Erik</span> Norveçli kâşif

Kızıl Erik veya Erik Thorvaldsson, Norveçli kâşif. Orta Çağ ve İzlanda destanı kaynaklarında Grönland'daki ilk yerleşimi kurduğu bilinmektedir. Saçının ve sakalının renginden dolayı büyük olasılıkla "Kızıl" lakabını kazanmıştır. İzlanda destanına göre, Thorvald Asvaldsson'un oğlu olarak Norveç'in Rogaland kentinin Jæren bölgesinde doğdu. Kuzey Amerika'ya ilk kez ayak basan Avrupalı Leif Ericson'un babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heimskringla</span>

Snorri Sturluson tarafından 1220 - 1235 yılları arası yazılan ve Norveç krallarının yaşam öykülerini anlatan saga türü destanın adıdır. Heimskringla 16 bölümden oluşmakta ve her bölüm ayrı bir kralın öyküsünü anlatmaktadır.

Hænsna-Þóris saga, İzlanda sagalarından biridir. Hænsna-Thorir ("Tavuk-Thorir") lakaplı, varlıklı ama tanınmamış İzlandalı bir çiftlik sahibinin hikâyesini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Saga</span> düz yazı türü

Saga, Orta Çağ'da Viking, Cermen ve İzlanda edebiyatında düz yazı anlatım türlerinden biridir. Geniş olarak ele alındığında "saga" terimi, her türlü düzyazı öykü veya tarihî anlatıyı kapsar. Daha dar anlamda ise yazarın, geçmişte yaşanan olayları, hayâl gücüyle yeniden kurguladığı ve okuyucularına estetik bir şekilde aktardığı tarihsel öykülerdir.

İzlanda'daki Yahudilerin tarihi 17. yüzyılda başlamasına rağmen gerçek anlamda göç 1930'lara kadar gerçekleşmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vareg Muhafızları</span>

Vareg Muhafızları, 10. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar Bizans imparatorlarının kişisel korumalığını yapan Bizans ordusunun seçkin birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Runik taş</span>

Runik Taşlar, runik tarzı yükseltilmiş taş yazıtı ama bu terim kayalar ve kaya üzerinde yazıtlar için de kullanılır. Bu gelenek 4. yüzyılda başlamış ve 12. yüzyılda da sürmüştür. En çok İskandinavya'da bulunur, ancak Viking Çağı'nda ziyaret ettikleri yerlere de dikilmiş taşlar vardır. Genellikle ölen erkekler için dikilmiş anıtlardır. Renkleri yıpranmış ve artık belli olmamasına rağmen, genellikle dikildikleri zaman parlak renkliydiler. Kelime olarak "büyülü taş" şeklinde anlamlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Rollo</span> Normandiyanın ilk hükümdarı olan Viking

Rollo Norveç veya Danimarka asıllı Viking soyundan gelen Norman asilzade. Normandiya olarak bilinen Norman yerleşiminin ilk yöneticisidir, onun soyundan gelenler Normandiya Dükü olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ragnar Lodbrok</span> Viking savaşçısı ve kral

Ragnar Lodbrok veya Lothbrok, efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

Ælla İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır. Hükümdarlık dönemine dair kesin bilgiler olmamakla beraber Eski Nors dilindeki Ragnarssona þáttr sagasındaki baş karakterlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">III. Olaf</span> Norveç kralı

III Olaf veya Olaf Haraldsson, Barışçıl Olaf olarak bilinir, 1067'den 1093'teki ölümüne kadar Norveç kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Egill Skallagrímsson</span> Viking çağında yaşamış İzlandalı şair, savaşçı ve çiftçi

Egill Skallagrímsson İzlandalı bir Viking savaşçısı, çiftçi ve şairdir. Esas olarak Egill'in Sagası'nın baş kahramanı olarak bilinir. Egill'in Sagası'nda yaklaşık olarak M.S. 850-1000 arasında yaşananlar anlatılır ve bu saganın M.S. 1220 ve 1240 yılları arasında da yazıldığı düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Skald</span>

Skald veya skáld (Eski İskandinav : [ˈSkald], sonra [ˈSkɒːld] ; İzlandacada: "Şair" anlamına gelen, genellikle Viking Çağı, MS 793-1066'da İskandinav liderlerinin mahkemelerinde beste yapan ve Orta Çağ'a kadar devam eden şairler için kullanılan bir terimdir. Skaldik şiir, Eski İskandinav şiirinin iki ana grubundan birini oluşturur, diğeri ise anonim Eddic şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">Ingólfr Arnarson</span>

Ingólfr Arnarson, bazı kaynaklarda Bjǫrnólfsson denir,, eşi Hallveig Fróðadóttir ve üvey erkek kardeşi Hjörleifr Hróðmarsson ile birlikte genellikle İzlanda'nın ilk kalıcı İskandinav yerleşimcisi olarak kabul edilir. Geleneğe göre 874 yılında Reykjavík'e yerleştiler.

<span class="mw-page-title-main">Gunnhild Kralların Annesi</span>

Gunnhildr konungamóðir ya da Gunnhildr Gormsdóttir, adı genellikle Gunnhild olarak İngilizceleştirilen, İzlanda da yer alan yarı-tarihsel bir figürdür ve Norveç kralı I. Erik’in karısıdır. Erik'ten olan birçok çocuğu onuncu yüzyılın sonlarında Norveç'in ortak hükümdarı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Naddodd</span>

Naddodd, İzlanda'nın keşfiyle tanınan bir Viking.