Efrosini Dukena Kamatera

Efrosini Dukena Kamaterina ya da daha iyi şekilde Kamatera (Yunanca: Ευφροσύνη Δούκαινα Καματερίνα ή Καματηρά, y. 1155 – 1211) Bizans İmparatoru III. Aleksios'un karısı.

Efrosini, 1176 yılına ölen megas droungarios ve pansebastos unvanlarına sahip olan yüksek rütbeli bir devlet görevliyle adı bilinmeyen Kantakuzini çiftinin kızıdır. I. Aleksios'un karısı İrini Dukena ile X. Konstantinos'un akrabasıdır. Her iki erkek kardeşi I. Andronikos'a isyan etmiş, bir tanesi hapsedilmiş, diğeri kör edilmiştir.

Efrosini, geleceğin imparatoru olacak II. İsaakios'un ağabeyi Aleksios Angelos ile yaklaşık 1169 yılında evlenmiştir. II. İsaakios, ağabeyine birçok unvanlar bahşetsede, Aleksios 8 Nisan 1195 tarihinde kardeşini tahttan indirip kendini imparator ilan edip tacı ele geçirmiştir. Bunun için, Efrosini, kocasına aristokrat destekçilerinin oluşturduğu grubu organize ederek yardım etmiştir. Efrosini, sarayın kontrolünü eline almış ve kendisine karşı oluşan muhalefeti bastırmış, kocasının tahtını dağıttığı rüşvetler ile güvence altına almıştır.

Efrosini, politik yetenekleriyle baskın bir kadındı, zevk ve boş işler peşinde koşan III. Aleksios adına imparatorluğu perde arkasında yönetmiştir. Emirler yayınlamış ve hatta Aleksios'un emirlerini kendisine uygun hale getirip değiştirmiştir. Efrosini ve Aleksios süse düşkünlükleri ve akrabalarının devlet harcamaları ile zengin etmeleri konusunda eleştirilmişlerdir. Efrosini'nin erkek kardeşi Vasilios Kamateros ve damadı Andronikos Kontostephanos, onu bakanlarından olan Vatatzes isimli biriyle zina yapmakla suçlamışlardır. III. Aleksios bu suçlamalara inanmış ve Vatatzes'i idam ettirmiştir. Ekim 1196 tarihinde Efrosini'nin imparatorluk kaftanı çıkartılmış ve Nematarea'da rahibe olmaya zorlanmıştır. Fakat akrabaları Aleksios'u onu affetmeye ikna etmişler ve altı ay sonra 1197 yılının baharında geri çağrılmıştır.

1203 yılında Dördüncü Haçlı Seferi ve yeğeni IV. Aleksios'un dönüşü ile yüzleşti. III. Aleksios, Konstantinopolis'ten yüklü bir hazine ve kızı İrini dahil olmak üzere kadım akrabaları ile kaçtı. Efrosini, geride kaldı ve hemen yeni yönetim tarafından tutuklandı.

V. Aleksios Dukas hemen Efrosini'nin kızı Eudokia'nın sevgilisi ve kendisini V. Aleksios olarak imparator ilan eden Aleksios Dukas Murzuphlus ile çekişmeye başladı. Nisan 1204 tarihinde kızı ve V. Aleksios ile kocası III. Aleksios'un iltica ettiği Mosynopolis'e ulaştılar. III. Aleksios, V. Aleksios'u kör ettirdi ve onu idam edecek olan haçlılara terk etti.

Efrosini ve III. Aleksios, Yunanistan boyunca Selanik ve Korint'e kaçtılar ama I. Bonifacio del Monferrato tarafından yakalanıp, esir edildiler. 1209 ya da 1210 yılında kuzenleri Epir Despotu I. Mihail'ın ödediği fidye ile serbest kaldılar, Efrosini hayatının kalanını Arta'da geçirdi. 1210 ya da 1211 yılında öldü.

III. Aleksioscile evlenmiş ve isimleri şunlar olan üç kızları olmuştur:

• İrini Angelina: Evlilikleri (1) Andronicus Contostephanu. (2) Alexius Palaeologos: Bu evlilikten torunu imparator VIII. Mihail.
• Anna Angelina: Evlilikleri: (1)İsaakios Komnenos: İmparator I. Manuil'un büyük yeğeni; sebastokratōr unvanlı.(2) I. Theodoros: İznik İmparatoru.
• Eudokia Angelina: Evlilikleri: (1) Sırp Kıralı I. Stefan Prvovençani (2) İmparator V. Aleksios ve (3) Leo Sgouros: Korint hükümdarı.

Özel

Genel

• Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 
• Garland, Lynda (1999). Byzantine Empresses (İngilizce). 
• Herrin, Judith (2001). Women in Purple: Rulers of Medieval Byzantium (İngilizce). Londra: Phoenix Press. ISBN 1-84212-529-X.