İçeriğe atla

Efrasiyab duvar resimleri

Büyükelçilerin Tablosunun Detayı.

Elçilerin Resimleri olarak da adlandırılan Efrasiyab duvar resimleri, Soğd sanatının nadide bir örneğidir. 1965 yılında yerel yetkililerin Moğol öncesi Semerkand'ın eski bölgesi olan Afrāsiāb höyüğünün ortasında bir yol inşa etmeye karar vermesiyle keşfedildi. Şu anda Afrāsiāb höyüğündeki özel bir müzede korunmaktadır.

Batı Türk subayları ve saray mensupları

Batı Türk subayı ve oturan saray mensupları, Afrasiab, MS 7. yüzyıl.

Duvar resmindeki Batı Türkleri, çeşitli ülkelerin elçilerinin aksine hediye taşımazlar. Onlar olay yerindeki görevliler ve yabancı büyükelçilerin askeri eskortları olarak kabul ediliyorlar. Uzun örgülerinden Türk oldukları anlaşılır.[1]

Çeşitli ülkelerden gelen elçiler, her ikisi de Çin'in sözde tebaası olan hem kral Varkhuman'a hem de muhtemelen Batı Türk Kağan'ına saygılarını sunuyor olabilirler. Orada bulunan çok sayıda Türk subayı ve saray mensubu, bu dönemde Semerkant sarayında Batı Türklerinin hakimiyetini gösterebilir.[2][3]

Duvar resminde Batı Türkleri, yüz hatları ve sakalsız yüzlerinden anlaşıldığı üzere Türkleşmiş Soğdlulardan ziyade etnik Türkler, On-oklardır.[4] Duvar resminde sayıları en fazla olan etnik grup onlar ve elçi değil, askeri görevliler.[4] Tasvirleri, MS 6-7. Yüzyıl Türklerinin kıyafetlerine eşsiz bir bakış sunuyor.[4] Genellikle tek bir uzun kumaş halinde bir araya toplanmış 3 veya 5 uzun örgü giyerler.[4] Bileğe kadar uzanan, iki yakalı, monokrom kollu paltoları var.[4] Bu yaka modası ilk kez MS 2.-4. yüzyılda geleneksel bir Türk bölgesi olan Turfan yakınlarındaki Hotan'da görülüyor.[4] Düşük siyah keskin burunlu çizmeleri var. Lapis lazuli veya incili altın bilezikler takarlar.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Library, British (2004). The Silk Road: Trade, Travel, War and Faith (İngilizce). Serindia Publications, Inc. s. 110. ISBN 978-1-932476-13-2. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CB243 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  3. ^ Whitfield, Susan (2004). The Silk Road: Trade, Travel, War and Faith (İngilizce). British Library. Serindia Publications, Inc. s. 112. ISBN 978-1-932476-13-2. 
  4. ^ a b c d e f g Yatsenko, Sergey A. (2004). "The Costume of Foreign Embassies and Inhabitants of Samarkand on Wall Painting of the 7th c. in the "Hall of Ambassadors" from Afrasiab as a Historical Source". Transoxiana. 8. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buhara</span> Özbekistanda bir şehir

Buhara, Orta Asya'nın en eski yerleşim bölgelerinden olan ve günümüzde Özbekistan sınırları içinde bulunan tarihî şehir. Arkeolojik bulgular şehrin tarihinin en az 2500 yıl civarında olduğunu göstermiştir. Şehirde yapılan Arkeolojik kesit çalışmalarında yaklaşık 20 m kadar derinlikteki alt katmanda; kamusal binalar, askeri tahkim yapıları, çanak-çömlek ve madeni paralar gibi çeşitli arkeolojik buluntulara rastlanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bumin Kağan</span> Göktürk Kağanlığının kurucusu

Bumin Kağan veya İllig Kağan, Türk adıyla kurulmuş ilk devlet olan ilk Göktürk Kağanlığı'nın kurucusudur.

Soğdca, Soğutça veya Soğdakça, Orta Asya'da yer alan Soğdiana'da ve Çin'deki Soğd göçmen gruplarının yaşadığı bazı bölgelerde kullanılmış bir Doğu İran dili.

Gan Ying Çinli askeri büyükelçidir. M.S. 97 yılında Çinli general Ban Chao tarafından Roma'ya bir göreve gönderilmiştir. Ban Chao'nun Parthia'nın batı sınırına kadar yolculuk eden 70.000 kişilik sefer kuvvetinin bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Batı Göktürk Kağanlığı</span> Göktürk devletinin ikiye ayrılmasıyla kurulmuş bir Türk devleti

Batı Göktürk Kağanlığı, Göktürk Kağanlığı'nın 582 yılında ikiye ayrılmasıyla bu ülkenin batısında Tardu tarafından kurulan tarihi Türk devletidir. 582-659 yılları arası varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çatalhöyük</span> Konya, Türkiyede bulunan tarihi yerleşim yeri

Çatalhöyük, bugün Konya'nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında, milattan önce 7000 yıllarından itibaren Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda yerleşim yeri olarak kullanılmış arkeolojik kalıntılardır.

<span class="mw-page-title-main">Yugurlar</span> Türk halkı

Yugurlar veya Sarı Uygurlar bir Türk etnik grubu ve Çin'in resmi olarak tanınan 56 etnik grubundan biridir, 2000 nüfus sayımına göre 16.719 kişilerdir. Yugurlar çoğunlukla Çin'in Kansu eyaletindeki Sünen Yugur Özerk bölgesinde yaşamaktadırlar. Çoğunlukla Tibet Budizmine inanmaktadırlar. Yugurların çoğu Türk dili, doğu eyaletlerinde ise Moğolca ve Çince konuşurlar.

Tarım Havzası, 910,000 km² yüzölçümüne sahip Çin'in uzak batısında Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, doğudan batıya 1,000 km boyunca uzanan büyük bir elips şeklinde çökelti havzadır.

<span class="mw-page-title-main">Cueva de las Manos</span>

Cueva de las Manos, Arjantin'in Santa Cruz eyaletinde, Perito Moreno kasabasının 163 km güneyinde bulunan bir mağara ve kaya sanatı sitelerinden oluşan bir komplekstir. Adını, kaya duvarlara çok sayıda kolaj halinde şablonlanmış yüzlerce el resminden almıştır. Sanat, Kolomb öncesi Güney Amerika'nın Arkaik döneminde, MÖ 7.300 ile MS 700 arasında birkaç dalga halinde yaratıldı. Resimlerin yaşı, resmi oluşturmak için mağaranın duvarına boya püskürtmek için kullanılan kemik boruların kalıntılarından, sanat eserinin radyokarbon tarihlemesinden ve stratigrafik tarihlemeden hesaplandı.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ipeği</span> Bizans İmparatorluğunda ipek dokuması

Bizans ipeği, Bizans İmparatorluğu'nda (Byzantium) dördüncü yüzyıldan 1453'teki İstanbul'un Fethi'ne kadar dokunan ipektir.

<span class="mw-page-title-main">Bezeklik Mağaraları</span> Magara

Bezeklik Bin Buda Mağaraları, Çin'in Turfan ve Piçan (Loulan) kentleri arasında yer alan ve 5. yüzyıldan 14. yüzyıla tarihlenen Budist grottolardan oluşan bir komplekstir. Mağaralar kuzeydoğu Taklamakan Çölü'nde, Karahoca antik kalıntılarının da bulunduğu Yanan Dağlar'ın Mutou Vadisi'nde yer alır. Batı Mutou Vadisi'ndeki kayalıklarda yer alan mağaraların ayakta kalanlarının çoğu 10. ila 13. yüzyıllar arasında Batı Uygur Krallığı'ndan kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Astana Mezarlığı</span>

Astana Mezarlığı, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde, Turfan'ın 37 kilometre (23 mi) güneydoğusunda, Karahoca antik kentinden kalma bir antik mezarlıktır. Özellikle 4. yüzyıldan 8. yüzyılın ilk yarısına kadar Karahoca'daki Çinli yerleşimcilerin torunları için mezarlık görevi gördü. Kompleks 10 kilometrekare (3,9 sq mi) alan kaplamaktadır ve 1.000'den fazla mezar içerir. Kurak ortamı nedeniyle mezarlardaki doğal mumyalar da dahil olmak üzere birçok önemli eser iyi korunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Niya harabeleri</span>

Niya harabeleri, Çin'in Sincan eyaletinde, Tarım Havzası'nın güney kenarında, modern Niya ilinin yaklaşık 115 kilometre (71 mi) kuzeyinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Antik site ana dilinde Caḍ́ota Han Hanedanlığı döneminde Çince Jingjue olarak biliniyordu.. Bölgede çok sayıda arkeolojik eser ortaya çıkarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dandan Oilik</span>

Dandan Oilik, ayrıca Dandān-Uiliq, kelime anlamı ile "fildişinden evler", Çin'in Taklamakan Çölü'nde, günümüzün Sincan Özerk Bölgesi olan Hotan'ın kuzeydoğusunda, Hotan ve Keriya nehirleri arasında yer alan terk edilmiş tarihi bir vaha şehri ve Budist sitesidir. Merkezi site 4,5 km2 bir alanı kaplamaktadır; büyük vaha 22 km2'lik bir alana yayılır. Alan, İpek Yolu'nun güney kolu boyunca, altıncı yüzyıldan sekizinci yüzyılın sonunda Tibet ilerlemesinden önce terk edilinceye kadar gelişti.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Mağaraları</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesindeki bir dizi Budist kaya mağarası

Kızıl Mağaraları, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Bay İlçesindeki Kızıl kasabası yakınlarında bulunan bir dizi Budist kaya mağarasıdır. Site, Muzat Nehri'nin kuzey yakasında, Kuça'nın 65 kilometre batısında yer almaktadır. Bu alan İpek Yolu üzerinde yer alan bir ticaret merkeziydi. Mağaraların Çin'deki en eski büyük Budist mağara kompleksi olduğu ve 3. ve 8. yüzyıllar arasında gelişim gördüğü ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kumtura Mağaraları</span>

Kumtura Bin Buda Mağaraları, Çin'in Sincan Özerk Bölgesi'nde yer alan bir Budist mağara tapınak sitesidir. Site antik İpek Yolu üzerinde, Kuçar İlçesi'ndeki Kuça'nın 25 km batısında yer almaktadır. Beşinci yüzyıldan on birinci yüzyıla kadar tarihlenen 112 mağara tapınağı içermektedir. İslami fetihler sırasında ve daha sonra sitenin terk edilmesinden sonra ara sıra gerçekleştirilen yerleşimlerle hasar gören Kumtura, 1902 Otani seferi, Oldenburg ve Le Coq dahil olmak üzere Çin Orta Asyası'na yapılan erken yabancı seferler ile araştırıldı. Sonuncu seferde birkaç duvar resmi çıkarıldı ve bu buluntular Berlin'e götürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Miran</span>

Miran, Kuzeybatı Çin'de, Sincan'daki Taklamakan Çölü'nün güney kenarında bulunan eski bir vaha şehridir. Lop Nur çölünün Altun Shan dağlarıyla birleştiği yerde bulunan Miran, bir zamanlar İpek Yolu olarak bilinen ünlü ticaret yolunun bir durağıydı. İki bin yıl önce dağdan bir nehir akan bir nehir bulunmaktaydı ve Miran'ın gelişmiş bir sulama sistemi vardı. Günümüzde alan, bakımsız yolları bulunan ulaşımın zorluklarla sağlandığı, seyrek yerleşimli, tozlu bir bölgedir. 20. yüzyılın başlarından bu yana yapılan arkeolojik kazılar, MS 2. ila 5. yüzyıllar arasında var olan geniş bir Budist manastır alanını ve MS 8. ve 9. yüzyıllara tarihlenen bir Tibet yerleşimi olan Miran Kalesi'ni ortaya çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Uygur resim sanatı</span>

Uygur resim sanatı, yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğu olan Uygurların duvar resimlerinden başlayarak, minyatürlerle devam ederek gerçekleştirdikleri resim sanatına dair tüm örnekleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yongjia'nın Felaketi</span>

Yongjia Felaketi, Çin tarihinde MS 311 yılında Xiongnu liderliğindeki Han-Zhao hanedanlığı güçlerinin Batı Jin hanedanlığının başkenti Luoyang'ı ele geçirip yağmaladığı bir olayı ifade eder. Bu zaferden sonra Han-Zhao'nun ordusu şehir sakinlerine yönelik bir katliam gerçekleştirerek Jin veliaht prensini, bir dizi bakanı ve 30.000'den fazla sivili öldürdü. Ayrıca sarayları yakıp yıktılar ve Jin hanedanının anıt mezarlarını kazdılar. Bu olay Beş Barbarın Ayaklanması ve On Altı Krallık döneminin başlarında yaşanan önemli bir olaydı ve Batı Jin hanedanının MS 316'da yıkılmasında önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Pencikent duvar resimleri</span>

Pencikent duvar resimleri, Tacikistan'ın antik Soğdya kenti Pencikent'te İslam öncesi döneme ait en ünlü duvar resimleri arasında yer alıyor. Bölgeden çok sayıda duvar resmi ele geçirildi ve bunların birçoğu şu anda Sankt-Peterburg'daki Ermitaj Müzesi'nde ve Duşanbe'deki Tacikistan Ulusal Eski Eserler Müzesi'nde sergileniyor. Duvar resimleri, çoğunlukla Soğd ve Türk elitlerden ve muhtemelen heterojen kökene sahip diğer yabancı tüccar gruplarından oluşan Pencikent toplumunun kozmopolit doğasını ortaya koyuyor. Karşılaştırmalı araştırmalar, Eski Türk kıyafetleri, silah eşyaları, saç stilleri ve ritüel fincanlarla önemli benzerlikler olduğunu ortaya koymaktadır.