Efrasiyab, Semerkand

Efrasiyab (Afrāsīāb), günümüz Özbekistan'da MÖ 500 ile MS 1220 yılları arasında yerleşilmiş Semerkant'ın kuzeyinde eski bir yerleşim yeridir. Bugün bir dağlık çim höyük üzerinde emir Timur'un karısı Bibi Hanım Camii yakınlarındadır. Burası savunma amaçlı yüksek bir yer üzerinde kurulmuş, bir nehir vadisinin güneyinde ve kuzeyi geniş verimli bölgedir ve günümüzde Semerkant şehrinin bir parçası olmuştur.^[1]

Hicri 617 Muharrem veya 1220 yılı Mart ayında Semerkant Cengiz Han'ın ordusu tarafından tahrip edilip ele geçirilmiş. Efrasiyab bu olaydan sonra asla kalkınamamış ve şehir yıkkın bir yerleşim yeri olmuştur. 20. yüzyıla kadar bir mezarlık dışında Šāh-e Zenda civarı atık alana dönüşmüştür. Daha sonraları Efrasiyab yapılanmış, medrese ve yaz camii Šāh-e Zenda, kalıntıların kuzey bölgesindeki Hâce Daniyel (Ḵāǰa Dānīāl) mezarı, Hazrat-e Ḵeżr camii (19. yüzyılın ikinci yarısında, 1919 yılında mimar Abdülkadir b. Baki Semerkandi (ʿAbd-al-Qāder b. Bāqī Samarqandī) tarafından yeniden inşa edilmiştir.) gibi tarihî eserler tamir edilmiştir.^[1]

Kazı bilimsel kalıntılar

Efrasiyab, 219 hektar alanı kaplar, kazıbilimsel katmanların kalınlığı 8–12 m. ulaşır.^[2] Yıkkın yerleşim yeri düzensiz bir üçgen şeklinde, doğusunda sulama kanalı Āb-e Mašhad ile sınırlı ve batısında eski çağda bir su hendeği görevini yapmış derin Aṭčapar uçurumu bulunur. Kuzey kesiminde bir kale (90 ila 90 m.) yükselir, doğu cehpesi boyunca yokuşdur. Yıkkın yerleşim yeri toprak yığınları ile çevrilidir ve kale duvarlarına ilişkin kalıntılar dört ardışık yaşla ilgilidir. Efrasiyab kalıntıları 1923 yılından bu yana devlet koruması altında alınmış ve 1966 yılında da bu alan bir devlet arkeolojik korumaya alınmış saha ilan edilmiştir. Uzun yıllardır toplanan kazıbilimsel araştırma buluntularını barındıran, bir Efrasiyab Müzesi kurulmuştur.^[1]

Notlar

^ ^a ^b ^c Encyclopædia Iranica Afrāsīāb The Archeological Site 8 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
^ Darmesteter J., Hang-e Afrasiab, Études Iraniennes, Paris (1883), s. 225-227.

İlgili Araştırma Makaleleri

Karesi, Türkiye'nin Balıkesir ilinin bir ilçesi. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Balıkesir merkez ilçesinin ikiye bölünmesi sonucu ilçe olmuştur. Karesi tarımsal ekonomi merkezi olup oldukça işlek yolların kavşağında bulunan bir ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Elazığ (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Elazığ, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Yukarı Fırat Havzası'nda bulunan, on bir ilçeden oluşan il. Konumu itibarıyla; ili doğudan Bingöl, kuzeyden Keban Baraj Gölü aracılığıyla Tunceli, güneyden Diyarbakır, batı ve güneybatıdan Karakaya Baraj Gölü vasıtasıyla Malatya, kuzey batıdan Erzincan illerinin arazileri çevrelemektedir. İlin sınırları 8.327 km²'si kara, 826 km²'si baraj ve doğal göl olmak üzere toplam 9153 km²'lik alanı kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas</span> Antik Karya kenti, Türkiyede günümüz Bodrum

Halikarnas, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Nusaybin</span> Mardinin ilçesi

Nusaybin, Mardin iline bağlı Suriye sınırında Kamışlı'ya komşu ovada kurulmuş bir ilçedir.

Semerkant, Özbekistan'ın 12 ilinden biri olan Semerkant ilinin yönetim merkezi olan şehir. Zerefşan Nehri vadisinde, başkent Taşkent'in 275 km güneybatısında yer alır. Nüfus açısından Özbekistan'ın en büyük ikinci şehri, tarihi ve sosyo-kültürel açıdan en önemli şehridir. 2500 sene öncesine dayanan tarihiyle dünyanın en eski şehirleri arasında yer alan Semerkant, İpek Yolu'nun önemli bir kavşağında yer almasından dolayı tarih boyunca siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan önemli bir yerleşim yeri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mâverâünnehir</span> Tarihî bölge

Maveraünnehir, Orta Asya'da, Ceyhun ve Seyhun nehirleri arasında kalan tarihi bölge.

Pirlepe veya Perlepe, Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan bir şehir ve belediye merkezidir.

Lüksemburg, bilinen şehir, şehir unvanına da sahip bir komün olmanın yanı sıra Lüksemburg’un başkentidir. Şehrin kuzeyinde Alzette Nehri, güneyinde Pétrusse Nehri ve ortasında Orta Çağ’da Franklar tarafından inşa edilen Lüksemburg Kalesi bulunmaktadır.

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

Eşrefoğlu Camii, Anadolu'daki ahşap direkli camilerin en büyüğü ve orijinalidir. Konya'nın Beyşehir ilçesinin kuzeyinde, İçerişehir Mahallesi'nde yer alır. UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Eşrefoğlu Camii, bir türbe, kervansaray ve hamam ile birlikte külliye şeklinde 1296-1299 yılları arasında Eşrefoğulları Beyliği döneminde Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey tarafından yaptırılmıştır. 2023'te UNESCO Dünya Mirası listesine girmiştir.

Korent ya da Korint, Mora Yarımadası'nı Yunanistan anakarasına bağlayan Korint Kıstağı'nın üstünde yer alan bir Yunanistan şehridir. Korint'in batısında Korint Körfezi, doğusunda da Saronik Körfezi vardır. Eski şehir, Atina'nın 78 km güneybatısında kalır. Eskiden gemilerin kayalıklı tepe üzerinden kızaklarla çekildiği kıstak, artık bir kanalla kesilmiştir.

Radoviş Kuzey Makedonya’nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

Hattuşa ya da Hattuşaş, Hititler'in Geç Tunç Çağı dönemindeki başkentidir. Çorum il merkezinin 82 km güneybatısındaki Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vişegrad, Macaristan</span> Macaristanda bir kasaba

Vişegrad veya Visegrád Macaristan'ın Pest ili'nde bulunan bir kasabadır. Kasaba; başkent Budapeşte'nin 43 km kuzeyinde, Tuna Nehri'nin sağ kıyısında yer almakta olup Macar Kralı Matyas Corvinus' un erken Rönesans yazlık sarayı ve Orta Çağ kalesinin kalıntıları ile ünlüdür.

İçerişehir ya da Eskişehir, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün tarihî çekirdeği olarak bilinmektedir. Haydar Aliyev Vakfı'nın çalışmaları sonucunda UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi'nin 2000 yılında Avustralya'nın Cairns kentinde yaptığı 24. oturumda Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte Dünya Mirası olarak kabul edilen İçerişehir, Azerbaycan'dan listeye dahil olan ilk yapıdır. Bakü'nün en eski kısmı olan İçerişehir, iyi korunmuş kale duvarları ile çevrilidir. 221.000 m² alana sahip olan koruma alanında 1300'den fazla aile yaşamaktadır.

Loropéni Harabeleri, Burkina Faso'da, Gaoua şehrinin 40 kilometre batısında yer alan bir pazar kasabası olan Loropéni şehrinin hemen yanında yer alan bir sit alanıdır ve UNESCO tarafından 2009 yılında Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Bu kalıntılar, ülkenin ilk Dünya Mirası eseridir. Sit alanında 11,130 metre kare alan kaplayan taş duvarlar, antik bir kalenin kalıntılarıdır. Sit alanının tarihi 11. yüzyıla kadar gitmektedir, ancak kalıntıların en belirgin olanları 14. – 17. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. Kalıntıların trans-Sahra altın ticareti sırasında Lohron ya da Koulango insanları tarafından inşa edildiği ve yerleşim yeri olarak kullanıldığı belirlenmiştir.

Afyonkarahisar Ulu Camii, Türkiye'de Afyonkarahisar'ın merkezinde yer alan ahşap direkli anıtsal cami.

Nebî Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. 15. yüzyılda Akkoyunlular döneminde yaptırılmış olan cami ayrıca Peygamber Camii olarak da bilinir.

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

Beçin Kalesi Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan tarihi kale.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.