İçeriğe atla

Efedrin

efedron ve epinefrin ile karıştırılmamalıdır.
Efedrin
(−)-(1R,2S)-efedrin (üst),
(+)-(1S,2R)-efedrin (merkez ve alt)
(1S,2R)-efedrin molekülünün top ve çubuk modeli
Klinik verisi
Ticari adlarAkovaz, Corphedra, Emerphed
AHFS/Drugs.comEphedrine: Monografi
HCl: Monografi
Sulfate: Monografi
Gebelik
kategorisi
  • AU: A
Uygulama
yolu		By mouth, intravenous (IV), intramuscular (IM), subcutaneous (SC)
ATC kodu
  • C01CA26 (DSÖ) R01AA03 (DSÖ), R01AB05 (DSÖ) (combinations), R03CA02 (DSÖ), S01FB02 (DSÖ), QG04BX90 <!—Farmokinetik özellikler-->
Hukuki durum
Hukuki durum
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%85
Metabolizmaminimal karaciğer
Etki başlangıcıIV (saniye), IM (10 - 20 dak.), ağız yoluylah (15 - 60 dak.)[5]
Eliminasyon yarı ömrü3 - 6 saat
Etki süresiIV/IM (60 dak.), ağız yoluyla (2 - 4 saat) <!—Kimlik belirteçleri-->
Boşaltım%22 - 99 (idrar)
Tanımlayıcılar
  • rel-(R,S)-2-(metilamino)-1-fenilpropan-1-ol
CAS Numarası
PubChem CID
IUPHAR/BPS
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.005.528 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC10H15NO
Mol kütlesi165,236 g·mol−1
3D model (JSmol)
  • O[C@H](c1ccccc1)[C@@H](NC)C
  • InChI=1S/C10H15NO/c1-8(11-2)10(12)9-6-4-3-5-7-9/h3-8,10-12H,1-2H3/t8-,10-/m0/s1 
  • Key:KWGRBVOPPLSCSI-WPRPVWTQSA-N 

Efedrin, anestezi sırasında düşük kan basıncını önlemek için sıklıkla kullanılan bir merkezî sinir sistemi (CNS) uyarıcısıdır.[5] Astım, narkolepsi ve obezite için de kullanılmıştır ancak tercih edilen tedavi değildir.[5] Burun tıkanıklığında faydası belli değildir.[5] Ağız yoluyla veya kas içine, damara veya derinin hemen altına enjeksiyonla alınabilir.[5] İntravenöz kullanımla etkisi hızlı olurken, kas içine enjeksiyon 20 dakika, ağızdan enjeksiyon ise bir saat sürebilir.[5] Enjeksiyonla verildiğinde yaklaşık bir saat sürer ve ağızdan alındığında dört saate kadar sürebilir.[5]

Yaygın yan etkiler arasında uyku güçlüğü, kaygı, baş ağrısı, halüsinasyonlar, yüksek kan basıncı, hızlı kalp atış hızı, iştahsızlık ve idrara çıkamama yer alır.[5] Ciddi yan etkiler inme ve kalp krizini içerir.[5] Hamilelikte muhtemelen güvenli olmakla birlikte, hamilelerde kullanımı yeterince araştırılmamıştır.[6][7] Emzirme döneminde kullanılması önerilmez.[7] Efedrin, α ve β adrenerjik reseptörlerin aktivitesini artırarak çalışır.[5]

Efedrin ilk olarak 1885'te izole edildi ve 1926'da ticari kullanıma girdi.[8][9] Dünya Sağlık Örgütü’nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[10] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.[5] Normalde Ephedra cinsi bitkilerde bulunur.[5] Efedrin içeren diyet takviyeleri, varlığının má huáng tarafından not edildiği geleneksel Çin tıbbında kullanılanlar dışında,[5] Amerika Birleşik Devletleri'nde yasa dışıdır.[5]

Tıbbi kullanım

Efedrin Sülfat (1932), Efedrin Bileşik (1932) ve Swan-Myers Efedrin Inhalant No. 66 (1940 dolaylarında)

Hem efedrin hem de psödoefedrin kan basıncını yükseltir ve bronkodilatör görevi görür, psödoefedrin ise önemli ölçüde daha az etkiye sahiptir.[11]

Efedrin taşıt tutmasını azaltabilir, ancak esas olarak taşıt tutması için kullanılan diğer ilaçların yatıştırıcı etkilerini azaltmak için kullanılmıştır.[12][13]

Efedrinin erken çocukluk dönemindeki konjenital miyastenik sendromda ve hatta yeni bir COLQ mutasyonu olan erişkinlerde bile hızlı ve uzun süreli yanıt verdiği bulunmuştur.[14]

Kilo kaybı

Efedrin

İlaç Etkileşimleri

MAO inhibitörleri, alkol, ergo alkaloidleri, oksitosin, dijital ve halotanla birlikte kullanılmamalıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Ephedrine Hydrochloride 15mg Tablets Summary of Product Characteristics (SmPC)". emc. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  2. ^ "Ephedrine Nasal Drops 1.0% Summary of Product Characteristics (SmPC)". emc. 11 Mart 2015. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  3. ^ "Akovaz- ephedrine sulfate injection". DailyMed. 16 Nisan 2020. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  4. ^ "Title 21: Food And Drugs Part 341—Cold, Cough, Allergy, Bronchodilator, And Antiasthmatic Drug Products For Over-The-Counter Human Use". Electronic Code of Federal Regulations. 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n "Ephedrine". The American Society of Health-System Pharmacists. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  6. ^ Briggs GG, Freeman RK, Yaffe SJ (2011). Drugs in pregnancy and lactation : a reference guide to fetal and neonatal risk (9.9url=https://books.google.com/books?id=OIgTE4aynrMC&pg=PA495 bas.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. s. 495. ISBN 9781608317080. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım). 
  7. ^ a b "Ephedrine Pregnancy and Breastfeeding Warnings". 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2017. 
  8. ^ Debasis Bagchi; Harry G. Preuss, (Ed.) (2013). Obesity epidemiology, pathophysiology, and prevention (2.2url=https://books.google.com/books?id=6oHRBQAAQBAJ&pg=PA692 bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. s. 692. ISBN 9781439854266. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım). 
  9. ^ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. s. 541. ISBN 9783527607495. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022. 
  10. ^ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. hdl:10665/345533 Özgürce erişilebilir. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02. 
  11. ^ Drew CD, Knight GT, Hughes DT, Bush M (September 1978). "Comparison of the effects of D-(-)-ephedrine and L-(+)-pseudoephedrine on the cardiovascular and respiratory systems in man". British Journal of Clinical Pharmacology. 6 (3): 221-5. doi:10.1111/j.1365-2125.1978.tb04588.x. PMC 1429447 $2. PMID 687500. 
  12. ^ Buckey Jr JC (2006). Space Physiology. Oxford University Press. s. 201. ISBN 978-0-1997-4790-0. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022. 
  13. ^ Sanford CA, Jong EC (2008). The Travel and Tropical Medicine Manual E-Book (İngilizce). Elsevier Health Sciences. s. 139. ISBN 978-1437710694. 16 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022. 
  14. ^ Higashida K, Yamada M, Shimohata T (13 Nisan 2021). "Quick and long-lasting responsiveness by ephedrine in an adult woman with congenital myasthenic syndrome associated with a novel COLQ mutation. (2928)". Neurology (İngilizce). 96 (15 Supplement). ISSN 0028-3878. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Efedrin ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Digoksin</span> kimyasal bileşik

Digoksin, çeşitli kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. En sık atriyal fibrilasyon, kalp çarpıntısı ve kalp yetmezliği için kullanılır. Digoksin ağızdan veya bir damara enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Sefotaksim</span> kimyasal bileşik

Sefotaksim, bir dizi bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan 3. kuşak sefalosporin grubu bir antibiyotiktir. Spesifik olarak eklem enfeksiyonları, pelvik inflamatuar hastalık, menenjit, zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, sepsis, bel soğukluğu ve selüliti tedavi etmek için kullanılır. Damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla verilir.

<span class="mw-page-title-main">Valproik asit</span> antiepileptik ilaç

Valproat ve onun valproik asit, sodyum valproat ve valproat semisodyum formları, öncelikle epilepsi ve bipolar bozukluğu tedavi etmek ve migren baş ağrılarını önlemek için kullanılan ilaçlardır. Absans nöbetleri, kısmi nöbetler ve jeneralize nöbetleri olanlarda nöbetlerin önlenmesi için faydalıdırlar. Damardan veya ağızdan verilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kolistin</span> kimyasal bileşik

Kolistin, pnömoni de dahil olmak üzere çoklu ilaca dirençli Gram-negatif enfeksiyonlar için son çare tedavi olarak kullanılan bir antibiyotik ilaçtır.

<span class="mw-page-title-main">Loratadin</span> kimyasal bileşik

Claritin markası altında satılan Loratadin, alerjileri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna alerjik rinit ve kurdeşen dahildir. Loratadin/psödoefedrin olarak bilinen bir dekonjestan olan psödoefedrin ile kombinasyon halinde de mevcuttur. Ağızdan alınır.

Amiodaron, çeşitli kardiyak ritim bozukluklarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiaritmik ilaçtır. Buna ventriküler taşikardi (VT), ventriküler fibrilasyon (VF) ve geniş kompleks taşikardinin yanı sıra atriyal fibrilasyon ve paroksismal supraventriküler taşikardi dahildir. Bununla birlikte, kalp durmasıyla ilgili kanıtlar zayıftır. Ağız yoluyla, damardan veya kemik içinden verilebilir. Ağız yoluyla kullanıldığında, etkilerin başlaması birkaç hafta sürebilir.

Betametazon bir steroid ilacıdır. Romatoid artrit ve sistemik lupus eritematozus gibi romatizmal rahatsızlıklar, dermatit ve sedef hastalığı gibi cilt hastalıkları, astım ve anjiyoödem gibi alerjik durumlar, bebeğin akciğerlerinin gelişimini hızlandırmak için erken doğum, Crohn hastalığı, lösemi gibi kanserler için kullanılır. Ayrıca adrenokortikal yetmezlik için fludrokortizon ile birlikte kullanılır. Ağız yoluyla alınabilir, kas içine enjekte edilebilir veya cilde topikal olarak krem, losyon veya sıvı formlarda uygulanabilir.

Daktinomisin, çeşitli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna Wilms tümörü, rabdomyosarkom, Ewing sarkomu, trofoblastik neoplazma, testis kanseri ve belirli yumurtalık kanseri türleri dahildir. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.

Ranitidin, mide asidi üretimini azaltmak için kullanılan bir ilaçtır. Peptik ülser hastalığı, gastroözofageal reflü hastalığı ve Zollinger-Ellison sendromunun tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Ağız yoluyla, kas içine enjeksiyon veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilebilir. Eylül 2019'da, bir dizi üreticinin ranitidin ürünlerinde olası kanserojen N -nitrosodimetilamin (NDMA) keşfedilmiş ve bu da geri çağırmalara neden olmuştur. Nisan 2020'de bu endişeler nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri pazarından çekilmiş ve Avrupa Birliği'nde ve Avustralya'da askıya alınmıştır.

Akineton markası altında satılan Biperiden, Parkinson hastalığını ve bazı ilaca bağlı hareket bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tardif diskineziler için önerilmez. Ağız yoluyla, damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Lovenox markası altında satılan enoksaparin sodyum, pıhtılaşma önleyici bir ilaçtır. Hamilelik sırasında ve belirli ameliyat türlerini takiben derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) tedavi etmek ve önlemek için kullanılır. Akut koroner sendrom (AKS) ve kalp krizi geçirenlerde de kullanılır. Derinin hemen altına veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Hemodiyaliz sırasında da kullanılır.

Dihidromorfinon olarak da bilinen hidromorfon, orta ila şiddetli ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir opioiddir. Tipik olarak, uzun süreli kullanım sadece kansere bağlı ağrı için önerilir. Ağız yoluyla veya damar, kas veya deri altına enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. Etkiler genellikle yarım saat içinde başlar ve beş saate kadar sürer.

Vasotec markası altında satılan Enalapril, yüksek tansiyon, diyabetik böbrek hastalığı ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ACE inhibitörü ilaçtır. Kalp yetmezliği için genellikle furosemid gibi bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkilerin başlangıcı, ağızdan alındığında tipik olarak bir saat içindedir ve etki bir güne kadar sürer.

<span class="mw-page-title-main">Klotrimazol</span> kimyasal bileşik

Klotrimazol, mantar önleyici bir ilaçtır. Vajinal mantar enfeksiyonları, oral pamukçuk, tinea versicolor ve ayak mantarı ve kasık mantarı dahil olmak üzere saçkıran türlerini tedavi etmek için kullanılır. Ağız yoluyla alınabileceği gibi cilde veya vajinaya krem olarak sürülebilir.

Netilmisin (1-N-etilsisomisin) yarı sentetik bir aminoglikozit antibiyotiktir ve Micromonospora inyoensis tarafından üretilen bir sisomisinin türevidir. Aminoglikozit antibiyotikler, çok çeşitli bakterileri öldürme yeteneğine sahiptir. Netilmisin bağırsaktan emilmez ve bu nedenle sadece enjeksiyon veya infüzyon yoluyla verilir. Sadece gentamisine dirençli olan ciddi enfeksiyonların tedavisinde kullanılır.

Leuprolid olarak da bilinen leuprorelin, prostat kanseri, meme kanseri, endometriozis, rahim fibroidleri ve erken ergenliği tedavi etmek, şiddet uygulayan cinsel suçluların kimyasal hadımını gerçekleştirmek veya transgender hormon tedavisinin bir parçası olarak kullanılan bir hormonun üretilmiş bir versiyonudur. Kas içine veya deri altına enjeksiyon yoluyla verilir.

Dinoproston olarak da bilinen prostaglandin E2 (PGE2), ilaç olarak kullanılan oksitosik özelliklere sahip doğal olarak oluşan bir prostaglandindir. Dinoproston doğum indüksiyonunda, doğum sonrası kanamada, gebeliğin sonlandırılmasında ve yeni doğan bebeklerde ductus arteriosusu açık tutmak için kullanılır. Bebeklerde doğuştan kalp kusuru olanlarda ameliyat yapılıncaya kadar kullanılır. Ayrıca gestasyonel trofoblastik hastalığı kontrol altına almak için kullanılır. Vajina içinde veya damar içine enjeksiyon yoluyla kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Psödoefedrin</span> kimyasal bileşik

Psödoefedrin (PSE), fenetilamin ve amfetamin kimyasal sınıflarından sempatomimetik bir ilaçtır. Burun/sinüs dekonjestanı, uyarıcı veya yüksek dozlarda uyanıklığı teşvik edici bir ajan olarak kullanılabilir.

Verapamil, yüksek tansiyon, anjina ve supraventriküler taşikardi tedavisinde kullanılan bir kalsiyum kanal blokörü ilaçtır. Ayrıca migren ve küme baş ağrılarının önlenmesi için de kullanılabilir. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyonla verilir.

Bumetanid, şişlik ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Bu, kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği veya böbrek problemlerinin bir sonucu olarak şişmeyi içerir. Diğer ilaçlar işe yaramadığında şişlik için işe yarayabilir. Yüksek tansiyon için tercih edilen bir tedavi değildir. Ağız yoluyla veya damar veya kas içine enjeksiyonla alınır. Etkiler genellikle bir saat içinde başlar ve yaklaşık altı saat sürer.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.