İçeriğe atla

Edvard Munch

Edvard Munch
Genel bilgiler
Doğum adıEdvard Munch
Doğum12 Aralık 1863(1863-12-12)
Ådalsbruk, Løten, Norveç
Ölüm23 Ocak 1944 (80 yaşında)
Oslo, Norveç
UyrukNorveçli
AlanıResim
Katıldığı akımlarDışavurumculuk
Ünlü yapıtlarıÇığlık, Madonna, Ayrılık, Vampir
İmzası

Edvard Munch, (IPA: [ˈɛdvɑʈ muŋk]), (12 Aralık 1863, Løten, Hedmark, Norveç - 23 Ocak 1944, Oslo, Norveç), özellikle Çığlık başlıklı tablosuyla tanınan Norveçli dışavurumcu ressamdır.[1]

Ruhsal ve duygusal konuları işlediği resimleriyle tanındı.[2] Alman Dışavurumculuğu akımının gelişmesine önemli katkıları oldu. Başlangıçta resimlerinde egemen olan içe dönük ve karamsar havanın yerini, yaşamının son yıllarına doğru yaşama sevinci almıştır.[2]

Hayatın Frizleri adlı serinin bir parçası olan Çığlık (1893; ilk adı ile Umutsuzluk), tablosunda Munch hayat, aşk, korku, ölüm ve melankoli gibi öğeleri işledi. Diğer pek çok eserinde olduğu gibi bunun da birçok versiyonunu yaptı. 1994 ve 2004 yıllarında iki versiyon çalındı, her ikisi de tekrar bulunmuştur.[3]

Çığlık

2012 yılının mayıs ayında Çığlık tablosu 119,9 milyon dolara satılarak, açık arttırma yoluyla satılan en pahalı sanat eserlerinden biri olmuştur. Orijinal adı Doğanın Çığlığı olan bu resim, Munch'un 1893 ile 1910 arasında yaptığı aynı konudaki dört eserden biridir. Figür, ince uzun elleriyle kafatasına benzeyen kafasının iki yanını tutmaktadır, gözleri fal taşı gibi açıktır, ağzındaki açıklık sessiz bir çığlık gibi görünür. Figürün meşum halindeki korku ve dehşet, kompozisyonda tekrarlanan dalgalı şekillerle aksettirilmiştir. Ana figürdeki ve arkada köprü boyunca yürüyen iki kişideki muğlaklık, nedeni belirsiz bir tehlike duygusuna dayandırılır. Girdap gibi dönen çizgiler ve doğal olmayan güçlü endişe duygusuna vurgu yapar. Munch, daha güçlü renklerle endişe duygusunu vurgular. Munch, daha sonra bu resmin ilham kaynağını şöyle açıklamıştı: "Yolda iki arkadaşımla yürüyordum, güneş batıyordu, birdenbire gökyüzü kan kırmızısına büründü, kendimi tükenmiş hissederek, durakladım ve parmaklıklara yaslandım, koyu mavi fiyordun ve şehrin üzerinde kan ve dil şeklinde alevler vardı, arkadaşlarım yürümeye devam ettiler ve ben korku içinde tir tir titreyerek kalakaldım, doğanın içinden geçen sonsuz çığlığı içimde hissetim"[4]

Edvard Munch'un ünlü tablosu, Çığlık

Kaynakça

  1. ^ Eggum 1984, s. 15.
  2. ^ a b Eggum 1984, s. 16.
  3. ^ Gibbs, Walter (10 Mart 2005). "Arts, Briefly; Munch Theft Confessions". The New York Times. 22 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2010. 
  4. ^ Sanatın Kısa Öyküsü. hep kitap. s. 33. ISBN 978-605-192-242-3. 

Kullanılan kaynaklar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Odd Nerdrum, Norveçli figüratif ressam. Rembrandt ve Edvard Munch ekolünün özgün bir takipçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Vincent van Gogh</span> Hollandalı ressam

Vincent Willem van Gogh, Hollandalı ard izlenimci ressamdır. Batı dünyası sanat tarihinin en tanınmış ve en etkili şahsiyetlerinden biridir. On yıldan biraz fazla bir süre içinde aralarında 860 yağlı boya tablonun da olduğu 2.100 kadar resim ve çizim çalışması üretti ve bunların çoğu yaşamının son iki yılında yapıldı. Bunların arasında manzaralar, natürmortlar, portreler ve otoportreler bulunmaktadır ve modern sanatın temelleri sayılan cüretkâr renkler ile canlı, fevrî ve ifade dolu fırça darbeleriyle ayırt edilirler. 37 yaşında yıllardır süren psikolojik rahatsızlığı ve yoksulluğun ardından trajik bir biçimde kimilerine göre intihar, kimilerine göre bir cinayet sebebiyle silahla yaralandıktan otuz saat sonra hayata veda etti.

<span class="mw-page-title-main">Oslo</span> Norveçin başkenti

Oslo, Norveç'in başkenti ve en büyük şehridir. Oslo aynı zamanda şehrin bulunduğu eyaletin adıdır. Kopenhag ve Stockholm'ün ardından İskandinavya'nın dördüncü büyük şehridir. Dünyanın en pahalı şehirleri arasındadır. 673.469 nüfusa sahip şehrin yüzölçümü 454 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dışavurumculuk</span> Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı

Dışa vurumculuk (ekspresyonizm), doğanın olduğu gibi temsili yerine duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da pozitivizm, naturalizm ve empresyonizm akımlarına karşı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl gerçekçilik ve idealizmine karşıt anti-natüralist öznelliğe sahip bir bakış açısı içerir. Ayrıca kuzeyli, Cermen halk sanatı biçimleri ve kabile sanatları da etkilendiği diğer kaynaklardır. Dışa vurumcu sanatın amacı, sanatçının duyguları ve iç dünyasını renk, çizgi, düzlem ve kütle aracılığıyla dışa vurmasıdır. Bu duyguları daha iyi yansıtabilmek için sanatçı geleneksel kuralların dışına çıkarak gerçeğin biçimini bozma yöntemini kullanır ve sanatçının öznel duygularına dayanmaktadır.

<i>Çığlık</i> (tablo)

Çığlık, Norveçli ressam Edvard Munch tarafından yapılan 1893 tarihli tablo. Eserin Norveççe adı Skrik (Çığlık), ilk kez sergilendiği Almanca adı ise Der Schrei der Natur'dur. Tablodaki ıstırap çeken yüz, sanatın en ikonik imgelerinden biri haline gelmiştir ve insanın kaygısını sembolize ettiği düşünülmektedir. Çığlık da dahil olmak üzere Munch'un eserleri dışavurumcu hareket üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur.

<i>Guernica</i> (tablo)

Guernica, Pablo Picasso tarafından 1937'de yapılan, İspanya İç Savaşı sırasında Nazi Almanyası'na ait 28 bombardıman uçağının 26 Nisan 1937'de İspanya'daki Guernica şehrini bombalamasını anlatan, 7,76 m eninde ve 3,49 m yüksekliğinde anıtsal tablodur. Saldırı sırasında 250 ila 1600 kişi ölmüş, çok daha fazla sayıda kişi de yaralanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Grieg</span>

Edvard Hagerup Grieg, romantik dönemin Norveçli bestekâr ve piyanistiydi.

<i>Uyuyan Venüs</i> Giorgione ve Tiziano tablosu

Uyuyan Venüs, İtalyan Rönesans dönemi ressamı Giorgione'nin nü tablosu. Tablonun, Giorgione'nin 1510'daki vefatından sonra bir diğer rönesans ressamı olan Titian tarafından tamamlandığına inanılır. Bu iddia ilk kez Vasari tarafından ortaya atıldı. Resim şu anda Almanya'nın Dresden kentindeki Gemäldegalerie'de sergilenmektedir.

The Impossible Astronaut, Büyük Britanya bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun altıncı sezonunun ilk bölümüdür.

Day of the Moon Büyük Britanya bilimkurgu dizisi Doctor Who 'nun altıncı sezonunun ikinci bölümüdür. Seride, Mark Sheppard tarafından canlandırılan Canton Everett Delaware karakterinin ikinci kez görüldüğü bölümdür. Önceki bölümü olan "The Impossible Astronaut" ise bundan bir hafta önce yayımlanmıştır ve bu bölümün önceki kısmı niteliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Sessizlik (Doctor Who)</span> Doctor Who dizisinde kurgusal bir tarikat veya hareket

The Silence ya da Türkçe adıyla Sessizlik, İngiliz bilimkurgu dizisi Doctor Who'da bir tarikat veya harekettir. Üyeleri tekil olarak Sessiz diye adlandırılır. Yürütücü yapımcı Steven Moffat tarafından oluşturulmuştur. "Sessizlik yayılacak" repliğiyle ortaya çıkan Sessizlik, ilk kez 6. sezonun "The Impossible Astronaut" adlı bölümde görünmüştür. Kökenleri ve asıl amacı 2013 Noel özel bölümü "The Time of the Doctor"da belli olmuştur.

<i>Maratnın Ölümü</i>

Marat'nın Ölümü, Jacques-Louis David tarafından 1793 yılında çizilen tablo. David tabloda, yakın dostu ve devrimci lider Jean-Paul Marat'nın ölüm sahnesini betimlemiştir. Tuval üzerine yağlı boya ile yapılan tablo, günümüzde Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Kökenoğlu Rıza Efendi</i>

Kökenoğlu Rıza Efendi, Osman Hamdi Bey'in Mevlevi dervişi kıyafetleri içinde bir erkeği resmettiği 1871 tarihli tablodur.

<span class="mw-page-title-main">Dagny Juel</span>

Dagny Juel-Przybyszewska, Norveçli yazar. Ünlü sanatçılarla olan ilişkileri ve dramatik ölümüyle tanınır. Edvard Munch'un resimlerinin pek çoğuna modellik yapmıştır. Munch ve kısa süre August Strindberg ile ilişki yaşamıştır. 1893'te Polonyalı yazar Stanisław Przybyszewski ile evlenen Dagny Juel'in bu evlilikten iki çocuğu oldu. Otuz dördüncü doğum gününden üç gün önce 1901'de Tiflis'teki bir otel odasında vuruldu. Dagny Juel'in yaşamını konu alan yapıtlardan biri olan, Gürcü yazar Zurab Karumidze'nin Dagny or a Love Feast (2011) adlı romanı 2016'da Dagny veya Aşk Şöleni adıyla Türkçeye çevrilmiştir.

Romolo Romani, soyut sanatın önceli ve İtalyan sanatında avangardın kurucularından İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Öztoprak</span>

Abdurrahman Öztoprak Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Nabiler</span>

Nabiler, 1888 ile 1900 yılları arasında etkin olmuş, izlenimcilik ve akademik sanattan soyut sanat, sembolizm ve diğer erken dönem modernist hareketlere geçişte önemli bir rol oynamış genç Fransız sanatçılardan oluşan grup. Grubun üyeleri arasında Pierre Bonnard, Maurice Denis, Paul Ranson, Édouard Vuillard, Ker-Xavier Roussel, Félix Vallotton ve Paul Sérusier vardı. Bu sanatçıların pek çoğu 1880'lerin ikinci yarısında Paris'teki Académie Julian'de öğrenciydi. Gruptaki ressamlar Paul Gauguin ve Paul Cézanne'ın eserlerini beğeniyor, resim sanatını yenileme isteğini paylaşıyordu, ancak bireysel tarzları birbirinden oldukça farklıydı. Onlara göre bir sanat eseri doğanın betimlemesi değil, metaforların ve sembollerin sanatçı tarafından oluşturulmuş bir sentezi olmalıydı. 1900'de son sergisini düzenleyen grup üyeleri, bu tarihten sonra kariyerlerine bireysel olarak devam etti.

<i>Zeytin Ağaçları</i> (Van Gogh serisi)

Vincent van Gogh, çoğu 1889'da Saint-Rémy-de-Provence'da olmak üzere en az 15 zeytin ağacı resmetti. 1889 yılı Mayıs ayından 1890 yılı Mayıs ayına dek kendi isteğiyle burada bulunan bir akıl hastanesine yattı; burada hastanenin bahçesini ve duvarlarının dışına çıkma izni olduğunda, yakındaki zeytin ağaçları, selviler ve buğday tarlalarını resmetti.

Munch Müzesi, 2020'den beri Munch olarak pazarlanan, Norveç'in Oslo kentindeki Bjørvika'da Norveçli sanatçı Edvard Munch'un yaşamı ve eserlerine adanmış bir sanat müzesidir.

Pål Enger, Norveçli eski profesyonel futbolcu ve soyguncu.