İçeriğe atla

Edvard Beneš

Edvard Beneš
Edvard Beneš, 1942
2. ve 4. Çekoslovakya Cumhurbaşkanı
Görev süresi
2 Nisan 1945 - 7 Haziran 1948
Yerine geldiğiEmil Hácha
Yerine gelenKlement Gottwald
Görev süresi
18 Aralık 1935 - 5 Ekim 1938
Yerine geldiğiTomáš Garrigue Masaryk
Yerine gelenEmil Hácha
Sürgündeki Çekoslovakya Cumhurbaşkanı
Görev süresi
Ekim 1939 - 2 Nisan 1945
Çekoslovakya Başbakanı
Görev süresi
26 Eylül 1921 - 7 Ekim 1922
Yerine geldiğiJan Černý
Yerine gelenAntonín Švehla
Çekoslovakya Dışişleri Bakanı
Görev süresi
14 Kasım 1918 - 18 Aralık 1935
Yerine geldiğiYeni makam
Yerine gelenMilan Hodža
Kişisel bilgiler
Doğum 28 Mayıs 1884(1884-05-28)
Kožlany, Bohemya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
(şimdi Çekya)
Ölüm 3 Eylül 1948 (64 yaşında)
Sezimovo Ústí, Çekoslovakya
(şimdi Çekya)
Partisi Çekoslovak Nasyonal Sosyalist Partisi
Evlilik(ler) Hana Benešová
Mesleği Diplomat

Edvard Beneš (d. 28 Mayıs 1884, Kožlany, Bohemya – ö. 3 Eylül 1948, Sezimovo Ústí, Çekoslovakya), Çekoslovak bağımsızlık hareketi lideri, Dışişleri Bakanı ve Çekoslovakya ikinci Cumhurbaşkanı. Beneš yetenekli bir diplomat olarak biliniyordu.

Prag'ın Vinohrady ilçesinde gençlik yıllarını geçirdi. 1896'dan 1904'e kadar bir dil bilgisi okuluna gitti. Bu süre zarfında Slavia Praha takımında futbol oynadı. Prag'daki Charles Üniversitesi Felsefe Fakültesi çalışmalardan sonra Paris'e gitti ve Sorbonne Üniversitesi'nde Siyaset ve Sosyal Bilimler (Ecole Libre des Sciences Politiques) Bağımsız Okulu'nda çalışmalarını sürdürdü. Dijon bölgesindeki ilk lisansını tamamladı. 1908 yılında Doktora derecesini aldı. Daha sonra Prag Ticaret Akademisi'nde üç yıl boyunca öğretmenlik yaptı. 1912 yılında felsefe alanında yaptığı Habilitasyon sonra Charles Üniversitesi'nde sosyoloji öğretim görevlisi oldu.

Edvard Beneš I. Dünya Savaşı sırasında yurt dışında bağımsız bir Çekoslovakya'nın önde gelen organizatörlerinden biriydi. "Maffia" olarak adlandırılan Çek bağımsızlık yanlısı ve Avusturya karşıtı gizli direniş hareketini düzenledi. Eylül 1915 yılında Paris'e sürgüne gitti. 1916-1918 yılları arasında Paris'te Çekoslovak Ulusal Konseyi Sekreteri oldu.[1]

1920-1925 ve 1929-1935 arası Parlamento üyesi ve 1918-1935 yılları arasında itibaren Çekoslovakya'nın ilk ve en uzun görev yapan Dışişleri Bakanı oldu. Çekoslovakya'yı Versailles Antlaşması görüşmelerinde temsil etti. 1921 yılında profesör ve 1921-1922'de ülkenin Başbakanı oldu. 1923-1927 yılları arasında Milletler Cemiyeti (1927-1928 yıllarında komitenin başkanı olarak hizmet etti) üyesiydi. 1922 Cenova, 1925 Locarno, 19630 Lahey ve 1932 yılında Lozan gibi uluslararası konferanslarda ünlü ve etkili bir figür oldu.

Çekoslovak Ulusal Sosyalist Partisi'nin (1925 yılına kadar Çekoslovak Sosyalist Partisi olarak adlandırılıyordu) güçlü bir Çekooslovakist bir üyesi olarak Slovakların ve Çeklerin ayrı etnik olduğunu dikkate almadı.

1935 yılında Çekoslovakya'nın kurucusu ve babası olarak adlandırılan Cumhurbaşkanı Tomáš Garrigue Masaryk'in yerine seçildi. Nazi Almanyası'nın 1938 yılında Almanca konuşulan bölge olan Sudetenland'ı alma iddialarına karşı çıktı. Ekim ayında, Südet Krizi Avrupa'yı savaşın eşiğine getirdi. Münih Anlaşması imzalandı ve Almanya tarafından Sudetenland'ı hemen ilhakı ve askeri işgali için izin vermek zorunda bırakıldı. Anlaşmada Çekoslovakya'nın katılımı olmadan devam bu Anlaşma sonrasında Benes, Alman baskısı altında 5 Ekim 1938 tarihinde istifa etmek zorunda kaldı ve Emil Hácha Devlet Başkanı seçildi. Mart 1939 yılında, Hácha hükûmeti sırasında Almanlar Çek Cumhuriyetinin kalan topraklarını işgal etti ve Slovakya Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etti.

22 Ekim 1938'de Londra'ya sürgüne gitti. Kasım 1940 yılında Londra Blitz'de, Benes, eşi, yeğenleri ve ev personeli ile beraber Buckinghamshire'da Aylesbury yakınlarında Aston Abbotts'ta The Abbey'ya taşındı.

II. Dünya Savaşı'nın sonunda Prag Taarruzundan sonra Beneš ülkeye döndü ve cumhurbaşkanı olarak eski konumunu yeniden kazandı. 28 Ekim 1945 tarihinde Millet Meclisi tarafından oy birliğiyle cumhurbaşkanı seçildi. 19 Haziran 1946 tarihinde resmen Cumhurbaşkanı olarak ikinci dönem için seçildi. 1947'de başbakan olarak Komünist lider Klement Gottwald başkanlığında bir koalisyon hükûmetine başkanlık etti. 7 Haziran 1948 tarihinde Cumhurbaşkanlığı görevinden istifa etti ve Gottwald yerine getirildi.

1947 yılında sağlık durumu kötü olmuştu. 3 Eylül 1948 tarihinde Çekoslovakya'da Sezimovo Ústí'de villasında doğal nedenlerden dolayı öldü. Villanın bahçesinde eşi (2 Aralık 1974 yılına kadar yaşamıştır) kendisi ile birlikte gömüldü.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ PRECLÍK, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 str., vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karviná) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, pages 40 - 90, 124 - 128,140 - 148,184 - 190
Siyasi görevi
Önce gelen:
Yeni makam
Çekoslovakya Dışişleri Bakanı
1918-1935
Sonra gelen:
Milan Hodža
Önce gelen:
Tomáš Garrigue Masaryk
Çekoslovakya Cumhurbaşkanı
1935-1938
1945-1948
Sonra gelen:
Emil Hácha
Klement Gottwald
Önce gelen:
Emil Hácha
Sürgündeki Çekoslovakya Cumhurbaşkanı
1940-1945
Sonra gelen:
Makam kaldırıldı
Ödüller ve başarılar
Önce gelen:
Mareşal Ferdinand Foch
Time Dergisi Kapağı
23 Mart 1925
Sonra gelen:
George Harold Sisler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya</span> Orta Avrupada 1918 ile 1992 arasında varlığını sürdürmüş devlet

Çekoslovakya, Orta Avrupa'da 1918 ile 1992 arasında varlığını sürdürmüş ülke. 1 Ocak 1993'te Slovakya ve Çek Cumhuriyeti adlı iki bağımsız devlete bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Václav Havel</span> Çek Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Vaclav Havel,, Çek tiyatro yazarı, düşünce insanı, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tomáš Garrigue Masaryk</span> Çekoslovakyanın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı (1918-1935).

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Radola Gajda</span>

Radola Gajda veya Rudolf Geidl Çek komutan ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Prag Kalesi</span>

Prag Kalesi, Çekya'nın başkenti Prag’da yer alan bir kaledir. Bohemya ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu kralları ve Çekoslovakya ve Çekya devlet başkanları bu mekanda ofisler bulundurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya'nın İşgali</span>

Çekoslovakya'nın İşgali (1938-1945), Münih Antlaşması sonucu Almanya'nın, Südetler olarak bilinen bölgeyi işgal etmesiyle başlamıştır. 16 Mart 1939'da Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal ederek II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ülkenin varlığına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Emil Hácha</span>

Emil Hácha, Çek avukat, 1938 yılından 1939 Çekoslovak Slovakya'nın üçüncü Cumhurbaşkanı. Mart 1939'dan itibaren Alman Himayesi altındaki Bohemya ve Moravya Protektorası'na başkanlık etti.

<span class="mw-page-title-main">Antonín Švehla</span>

Antonín Švehla Çek siyasetçi. Çekoslovakyalı politikacı. Üç dönem Çekoslovakya başbakanı olarak görev yapmıştır. Birinci Çekoslovak Cumhuriyetinin en önemli siyasi kişilerinden biri olarak görülür. Kendi önerdiği Pětka içinde baskın durumda olan Çekoslovak Çiftçi ve Köylü Cumhuriyetçi Partisi'nin lideriydi. Švehla ayrıca Pětka'nın sloganı olan "Anlaşacağımız üzerine anlaştık." sözünü de söylediği düşünülür

<span class="mw-page-title-main">Sürgündeki Çekoslovakya Hükûmeti</span>

Sürgündeki Çekoslovak Hükûmeti, Çekoslovakya Geçici Hükûmeti ya da Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi nin gayriresmî unvanı. İlk olarak İngiliz hükûmeti tarafından tanınan bu geçici hükûmet, sonraları Müttefik Devletler'in de resmi muhatabı haline gelecekti. Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi, Çekoslovakya eski Cumhurbaşkanı Edvard Beneš tarafından, Paris'te Ekim 1939'da kurulmuştu. Diplomatik tanınma konusunda Fransa ile yapılan görüşmelerin akametle sonuçlanması ve akabinde Nazilerin Fransa'yı işgali neticesinde, oluşturulan bu komite, 1940 yılında Londra'ya sığınmak zorunda kaldı. Nazi bombardmanı başlayınca, Komite 1941'de Buckinghamshire-Aston Abbots'a taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Milan Rastislav Štefánik</span>

Milan Rastislav Štefánik, Tomáš Masaryk ve Edvard Beneš ile birlikte 1918-19'da Çekoslovakya'nın kurulmasına öncülük eden Slovak astronom ve general.

<span class="mw-page-title-main">Klement Gottwald</span>

Klement Gottwald 1929'dan 1953'teki ölümüne kadar Çekoslovakya Komünist Partisi'nin lideri olan Çekoslovak komünist politikacı. 1945'e kadar Genel Sekreter, 1945'ten 1953'e kadar Başkanlık yaptı. 1948'den 1953'e kadar Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Ulusal Konseyi</span>

Çekoslovak Ulusal Konseyi, I. Dünya Savaşı sırasında Çek ve Slovak göçmenler tarafından anavatanlarını Avusturya-Macaristan'dan kurtarmak için kurulan bir organizasyondu. Savaşın sonlarına doğru, Çekoslovak Ulusal Konseyi resmi olarak geçici hükûmet statüsü kazandı ve konsey üyeleri Birinci Çekoslovakya Cumhuriyeti'nde üst düzey mevkilerde görevlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Josef Dürich</span>

Josef Dürich, Eski Çek Partisi ve daha sonra Tarım Partisi'nde görev almış, Birinci Dünya Savaşı sırasında Çekoslovak Ulusal Konseyi'nin aktif üyesi olarak Birinci Çekoslovakya Cumhuriyeti'nin kurulmasında rol oynamış yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Slansky</span>

Rudolf Slansky, Çekoslovakya'nın komünist siyasetçisi. II. Dünya Savaşı'nın ardından komünist partinin genel sekreterliği görevinde bulunan ve Çekoslovakya'daki komünizm hareketinin önde gelen isimlerindendir.

Mayıs Krizi, 1938'de Alman birliklerinin Çekoslovakya'ya doğru harekete geçtiği ve bunun Avrupa'da yakında bir savaşın patlak vereceğine işaret ettiği yönündeki haberlerin yol açtığı kısa süreli bir uluslararası gerilim dönemiydi. Gerçek bir askeri yığınak tespit edilmediğinde yüksek endişe hali kısa sürede yatışmış olsa da, krizin sonuçları geniş kapsamlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antonín Zápotocký</span> Çek siyasetçi ve yazar (1884-1957)

Antonín Zápotocký 1948'den 1953'e kadar Çekoslovakya başbakanı ve 1953'ten 1957'ye kadar Çekoslovakya cumhurbaşkanı olarak görev yapan Çek komünist politikacı ve devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti, genellikle halk arasında Birinci Cumhuriyet olarak anılır, 1918'den 1938'e kadar var olan etnik Çekler ve Slovakların oluşan ilk Çekoslovak devletiydi. Ülke genellikle Çek ve Slovakya'nın bir bileşimi olan Çekoslovakya olarak adlandırılıyordu; halefi devletler için yavaş yavaş en yaygın kullanılan isim haline geldi. Devlet, eskiden Avusturya ve Macar topraklarından farklı yönetim sistemlerini miras alan eski Avusturya-Macaristan topraklarından oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti, 30 Eylül 1938 ile 15 Mart 1939 arasında 169 gün yaşadı. Bohemya, Moravya, Silezya, Karpat Rutenya ve Slovakya'nın özerk bölgelerinden oluşuyordu.