İçeriğe atla

Eduard Roschmann

Eduard Roschmann
Doğum25 Kasım 1908(1908-11-25)
Graz, Avusturya-Macaristan
Ölüm08 Ağustos 1977 (68 yaşında)
Asunción, Paraguay
Diğer ad(lar)ıFederico/Frederico Wegener/Wagner
Tanınma nedeni
  • Riga gettosunun Komutanı'nın Odessa Dosyası'ndaki kurgusal tasviri
Siyasi partiNSDAP
Eduard Roschmann
LakabıRiga Kasabı
Bağlılığı Almanya
Branşı Schutzstaffel
Hizmet yılları1939–45
RütbesiSS-Hauptsturmführer

}} Eduard Roschmann (takma adı "Frederico/Federico Wagner" veya "Frederico/Federico Wegener"; d. Graz, 25 Kasım 1908 - ö. 8 Ağustos 1977, Asunción), Nazi SS örgüt üyesi [1] ve 1943 yılında Riga'daki getto komutanı idi. Çok sayıda cinayet ve diğer zulümlerden sorumluydu.

Gençliği ve kariyeri

Roschmann, Avusturya'nın Graz kentinde bir avukattı.[2] Avusturya'nın Styria bölgesinden gelmiş iyi, tanınmış bir ailenin oğluydu. 1927-1934 yıllarında Roschmann, Anavatan Cephesi üyesi idi. 1927-1934 tarihlerinde "Steyr Vatan Koruma Gücü" adı verilen bir organizasyon ile ilişkili oldu. Bir üniversitede altı dönem geçirdi. 1931 yılına, bir bira fabrikası çalışanı oldu. 1935 yılında kamu hizmetine girdi. 1938'de Nazi Partisi ve ertesi yıl SS'e katıldı. 1941 yılında Güvenlik Polis'ine atandı.

Letonya'daki savaş suçları

SS içinden Güvenlik Servisine (Sicherheitsdienst) atandı. II. Dünya Savaşı'nda Letonya'nın Alman işgalinin ardından, SD ülkedeki tüm Yahudileri öldürme amacı ile Letonya'da varlığını sürdürdü. Bu amaçla SD, Riga'da getto kurdu. 1943 Ocak ayında başlayarak, Riga getto komutanı oldu. Ondan hemen önceki komutan Kurt Krause idi. O zamanlar Roschmann nispeten düşük rütbe olan Unterscharführer rütbesindeydi. Ekim 1944'te üzerinden yaklaşan Sovyet ordularının korkusu ile Letonya'daki toplama kampı sisteminin SS personeli, Riga veya Liepāja'dan gelerek, Danzig deniz yoluyla ülkeden kaçtı.

Arjantin'e kaçış

1945 yılında, Roschmann Graz'da tutuklandı ancak daha sonra serbest bırakıldı. Roschmann, savaşta sıradan bir tutuklu olarak kendini gizledi ve bu sayede 1947 yılında gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı. Eski toplama kampı mahkûmlarının yardımıyla tanındı ve İngiliz askeri polis tarafından tutuklandı. Roschmann suçlanan savaş suçluları için hapis kampına dönüştürülmüş Dachau toplama kampına gönderildi fakat gözaltından kaçmayı başardı. 1948 yılında Almanya'dan kaçmayı başardı. Uluslararası Kızıl Haç tarafından sağlanan bir seyahat belgesi sayesinde İtalya'nın Cenova kentine geldi ve oradan gemi ile Arjantin'e gitti. Roschmann kaçış için Alois Hudal'a başvurmuştur. Hudal, Katolik kilisesinin güçlü bir Nazi yanlısı Piskoposu idi. Roschmann, 2 Ekim 1948 ya da 10 Şubat 1948'de Arjantin'de geldi. Buenos Aires'teki bir ahşap ithalat-ihracat firması kurdu. ilk eşinden boşanmış olmamasına rağmen 1955 yılında Arjantin ikinci kez evlendi. İkinci eşi 1958 yılında onu terk etti ve evlilik daha sonra geçersiz ve de hükümsüz ilan edildi. 1968 yılında, "Frederico Wagner" (bazen "Federico" olarak görülür) adı altında Arjantin vatandaşı oldu.

Cezaları

1960 yılında, Graz ceza mahkemesi cinayet suçundan Roschmann ve tutuklama emri çıkardı ve 1938 ve 1945 yılları arasında en az 3000 Yahudilerin öldürülmesi ile ilgili olarak ciddi insan hakları ihlalleri, zorla Auschwitz'de işçi çalıştırma ve 10 yaşın altında en az 800 çocuk cinayeti ile suçlandı. 1963 yılında Hamburg bölge mahkemesi, Roschmann ve tutuklama emri çıkardı. Bu da Roschmann için daha ciddi bir tehdit ispat etti.

Suçluların iadesi görüşmeleri

Ekim 1976'da, Batı Almanya, Arjantin'deki elçiliği vasıtasıyla II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi cinayetleri suçundan Almanya'ya Roschmann'ın iade talebini iletti. Bu talep, Hamburg Batı Alman savcılığının talebi üzerine dayanıyordu.

Talep Mayıs 1977'de tekrarlandı. 5 Temmuz 1977 tarihinde, Arjantin Devlet Başkanının, Batı Almanya ile bir iade anlaşması var olmasına rağmen Arjantin hükûmetinin talebi dikkate alacağını belirten Arjantin basınında yayımlanan bir bildirisi yayınlandı. Tebliğ, Arjantin Dışişleri Bakanlığı ve Batı Alman Büyükelçiliğinde sürpriz olarak karşılandı.

Arjantin'deli Elçilik, Roschmann'ın tutuklanma talebini haber almamıştı. Roschmann, tebliğ verildiği anda tutuklu değildi. Bunu fırsat bilerek sonradan Paraguay'a kaçtı.

Ölümü

Roschmann 8 Ağustos 1977 tarihinde, Paraguay'ın başkenti Asuncion'da öldü. Cesedi ilk başta sahipsiz olduğu için Roschmann'ın cesedi olup olmadığı konusunda ortaya bazı sorular vardı. Batı Alman Büyükelçiliği, cesedi üzerinde olumlu bir tanımlama yapmak için çalıştı. Paraguay gazetesi ABC Color'a göre, "Federico Wegener" ismi, Roschmann'ın en bilinen bir diğer adını taşıyan kâğıtları taşıyordu.

Kaynakça

  1. ^ Ezergailis, The Holocaust in Latvia, 152. ve 382. sayfa
  2. ^ Rathkalb, Revisiting the National Socialist Legacy, 232. 237. ve 264. sayfa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Paraguay</span> Güney Amerikada ülke

Paraguay Cumhuriyeti, Güney Amerika'da bir ülkedir. Denize kıyısı olmayan bir ülke, güneyi ile güneybatısında Arjantin, kuzeyi ile kuzeydoğusunda Brezilya, kuzeybatısında ise Bolivya ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Josef Mengele</span> Alman suçlu (1911-1979)

Josef Rudolf Mengele, Nazi toplama kampı Auschwitz-Birkenau'da yaptığı acı verici ölümcül deneylerle bilinen bir Alman Nazi doktor. 2 milyon kişinin insanlık suçu işlenerek öldürülmesinden sorumlu tutulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Eichmann</span> Holokostun önemli organizatörlerinden biri olan Alman Nazi komutanı

Otto Adolf Eichmann, Hitler'e sunduğu "Yahudi Sorununun Nihai Çözümü" önerisiyle Holokost'un en büyük organizatörlerinden biri olmuş Alman-Avusturyalı SS-Obersturmbannführer'di.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Holokost Anısı Ödülü</span>

Avusturya Yahudi Soykırımı (Holokost) Anısı Ödülü (Award), ilk defa 2006 yılında Avusturya Yahudi Soykırımı servisi tarafından düzenlendi. Bu ödül her yıl kendini Yahudi Soykırımı'nın Anısı için kanıtlamış olan kişiye verilir.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Schindler</span> Holokost sırasında 1200 Yahudiyi ölümden kurtaran NSAİP üyesi Alman sanayici

Oskar Schindler SUO, Holokost sırasında işgal altındaki Polonya'daki 1200 Yahudi'yi, Bohemya ve Moravya Protektorası'ndaki emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek yaşamlarını kurtarmış Nazi Partisi üyesi bir Alman sanayiciydi. Bu davranışından ötürü 1993'te Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Wolff</span>

Karl Friedrich Otto Wolff, Nazi SS üyesi ve II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS generaliydi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Jeckeln</span>

Friedrich August Jeckeln, Nazi Almanyasında görev yapmış olan Schutzstaffel komutanıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtıyla birlikte işgal edilen Sovyetler Birliği topraklarında üst düzey komutan ve idaresi olarak görev yapmıştır. Jeckeln'in emrindeki Einsatzgruppen ölüm mangaları III. Reich tarafından örgütlenen en geniş birliklerdendi. Jeckeln, 100 binin üzerinde Yahudi, Çingene ve Nazi ideolojisince istenmeyen olarak ilan edilen kişinin yargısız bir şekilde öldürülmesinden bizzat sorumluydu. Nazi Almanyasının yenilgisinin ardından yakalanmış, işlediği savaş suçlarından dolayı Riga'daki Sovyet Askeri Mahkemesinde yargılanmış, suçlu bulunmuş ve 1946 yılında idam edilmiştir.

Dr. Martin Franz Erwin Rudolf Lange, önemli bir Alman Nazi polis memuru idi. Riga, Letonya'da Sipo ve Sicherheitsdienst komutanı olarak görev yaptı. Lange, Wannsee Konferansı katılmış ve büyük ölçüde Letonya'nın Yahudi nüfusunun yok edilmesinin büyük sorumlusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Franz Stangl</span> Nazi komutan

Franz Stangl, II. Dünya Savaşı Nazi Almanyası'nda Sobibor İmha Kampı ve Treblinka İmha Kampı'nın komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Erich Priebke</span>

Erich Priebke, Nazi Almanyası'nda Waffen-SS'de eski bir Hauptsturmführer (yüzbaşı). 1996 yılında İtalya'da, 24 Mart 1944 tarihinde Roma'da Ardeatine mağaralarında yapılan katliama katıldığı savaş suçlarından mahkûm edildi. Partizanların bir saldırısı sonucunda 33 Alman askerinin hayatlarını kaybettikten sonra 335 İtalyan sivil, misilleme olarak öldürülmüştür. II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın yenilgisinden sonra 50 yıl boyunca yaşadığı Arjantin'e kaçmak için yardım aldı.

<span class="mw-page-title-main">Nazi kaçış rotaları</span>

Nazi kaçış rotaları, II. Dünya Savaşı'nın ardından mağlubiyete uğrayan Mihver Devletleri ve özellikle Nazi Almanyasındaki başta Naziler olmak üzere savaş suçluları ve işbirlikçilerinin Avrupa'dan kaçmak için örgütledikleri güzergâhları tarif etmek için kullanılan bir tâbirdir. Söz konusu rotalar, genellikle Latin Amerika ülkelerine doğru olmuş, kaçanlar özellikle Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Şili ve Bolivya'ya saklanmışlardır. Bazı kişilerin ABD, Kanada ve çeşitli Orta Doğu ülkelerine gittiği de bilinmektedir. İlk kaçış güzergâhı Almanya-İspanya-Arjantin, diğer güzergâh ise Roma-Cenova-Latin Amerika idi. Kaçış rotalarını örgütleyen çeşitli kişi ve kuruluşlar önce bağımsız hareket etseler de, zamanla örgütlü hareket etmeye başlamıştır.

Alois Hudal, Roma merkezli Roma Katolik kilisesinde Avusturyalı bir piskopozdu. Otuz sene boyunca, Roma'daki Santa Maria dell'Anima'nın Avusturya-Alman cemaatinin başkanıydı ve 1937 yılına kadar, Avusturya Katolik Kilisesinin etkili bir temsilcisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Nihai Çözüm</span> II. Dünya Savaşında Yahudileri yok etmek için yapılan Nazi planı

Nihai Çözüm veya Yahudi Problemine Nihai Çözüm, II. Dünya Savaşı'nda Yahudileri yok etmek için yapılan Nazi planıdır. 1942'nin ocak ayında Berlin'in yanında Wannsee Konferansı'nda Nazilerin liderliğinde sistematik ve kasten yapılacak soykırımın prosedürleri kesinleşmiştir.

Rollkommando Hamann Temmuz-Ekim 1941'de kırsalda Litvanya Yahudilerinin toplu katledilmesini ve en az 60.000 Yahudinin ölüm cezasına çarptırılmasını sağlayan küçük bir mobil birimdi. Bu birim, Temmuz 1942'den Ağustos'a kadar Letonya'da çok sayıda cinayetten sorumluydu. 1941 yılı sonunda Litvanya Yahudilerinin tahrip edilmesi, Kırsal kesimdeki Rollkommando, Ponary katliamındaki Ypatingas bûrileri tarafından ve Kaunas'daki Dokuzuncu Kaledeki Tautinio Darbo Apsaugos Batalionas tarafından. Yaklaşık altı ay içinde tüm Litvanyalı Yahudilerin yaklaşık % 80'i öldürüldü. Geriye kalan birkaç kişi ise işgücü olarak kurtuldu ve özellikle Vilna ve Kaunas gettosu gibi kent gettolarında yoğunlaştı.

Arajs Kommando, SS-Sturmbannführer Viktors Arājs önderliğinde, Nazi Sicherheitsdienst'e (SD) bağlı bir Letonya Yardım Polisi'nin işbirlikçi birimi idi. Soykırım sırasında ünlü bir ölüm birimiydi.

Søren Kam II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Waffen-SS'sinde bir Danimarkalı komutandı. Danimarka'da cinayet işledi ve Simon Wiesenthal Center tarafından en çok aranan Nazi savaş suçluları arasında yer aldı.

Wolfgang Kügler, Einsatzgruppe'nin bir alt bölümü olan Einsatzkommando 2 için bir SS-Untersturmführer ve bir Teilkommandoführer idi. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Batı Almanya'daki bir mahkemede yargılanmış ve savaş suçlarından suçlu bulunmuştur. Cezasının 8 ay hapis ve para cezası olduğu bildirilmiştir. Ona karşı en ciddi suçlama, Letonya'daki Liepāja sahilinde, çoğunlukla kadınlar ve çocuklar olmak üzere yaklaşık 2.700 Yahudi katliamında örgütlemesi ve komutan olmasıydı. Kügler, bu cinayetler meydana geldiğinde Almanya'da izinli olduğunu ve orada bulunmadığını iddia etti.

Nazi avcısı, Yahudi Soykırımı'na karıştığı iddia edilen eski nazilerin veya kısaca SS olarak bilinen nazilerin silahlı paramiliter örgütü Schutzstaffel üyelerinin ve nazi işbirlikçilerinin izini süren ve bu kişiler hakkında genellikle savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili davalarda kullanılmak üzere delil toplayan kişidir. Önde gelen nazi avcıları arasında Simon Wiesenthal, Tuviah Friedman, Serge Klarsfeld, Beate Klarsfeld, Ian Sayer, Yaron Svoray, Elliot Welles ve Efraim Zuroff bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Minsk Gettosu</span>

Minsk Gettosu, Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni istilasından kısa süre sonra kuruldu. Alman işgâli altındaki Sovyet topraklarındaki en büyük gettolardan biriydi. Neredeyse 100 bin Yahudi barındırdı; bunların çoğu Holokost'ta öldürüldü.