İçeriğe atla

Eduard Mijit

Eduard Mijit
Эдуард Мижит
Tıva edebiyatçı, şair ve çevirmen
Doğum22 Nisan 1961(1961-04-22)
Torgalıg, SSCB Sovyetler Birliği
Ölüm29 Kasım 2023 (62 yaşında)
MeslekYazar, Şair, Edebi çevirmen, eleştirmen
MilliyetTıva
Örgül adlı tiyatro eseri

Eduard Mijit (Tıva Türkçesi: Эдуард Баирович Мижит; 22 Nisan 1961, Tıva - 29 Kasım 2023[1]), Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır.[2] Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır.[3] "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.[4]

Yaşamı

22 Nisan 1961 yılında Tuva Özerk Sovyet Sosyalit Cumhuriyetinin Ulug-Hem bölgesinin Torgalıg yerleşiminde doğmuştur. A. M. Gorki adlı Edebiyat Enstitüsünü 1993 yılında bitirmiştir. Tıva yayınevinde (Tıvanıñ Nom Ündürer Çeri / Тываның ном үндүрер чери) «Ulug-Hem» dergisinde editörlük yapmakta olup «Tıvanıñ anıyaktarı» (Tıva'nın gençleri / Тываның аныяктары) gazetesinin baş redaktörü olup, Tıva Milli Tiyatorosu V. Kök-ool adlı Sanat-Piyes Tiyatrosunun edebi denetiminde görev almış, Tıva Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı sarayının yanında yer alan Tıva'nın Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nün edebiyat bölümünde eğitim vermektedir.

«Kezerniñ baldızı» (1990), «Buzundular» (1992), «Bödüün оduruglаr» (2006), «Kаzırgılıg kuduktuñ kıygızı» (2002), «Kаrа-Dаgnıñ kаzırgızı» (2004), «Tumаn öttür оtçugаştаr» (2010), adlarında ve başka da kitapları yazmıştır. Tıva Türkçesine A. Puşkinin, A. Çehov'un, A. Ostrovski'nin, V. Şekspir'in, M. tikamatsu'nun, R. Toma'nın, L. Bernstayn'ın, E. Pon'un ve başka yazarların edebi eserlerini çevirmiştir. «Çirgilçinner», «Kım sen, Subedey-Maadır?», «Örgül», «Kara-Dagnıñ kazırgızı», «Kültеgin», «Оytulааş», «Sıın-Çürее» adında piyesleri yazmış, «Оttug-Mıyıstıñ ujurаldаrı» adıyla tiyatroya uyarlanan masal-destanın yazarıdır.[5] Bu eserleri Tıva'nın V. Ş. Kök-ool adlı Sanat Merkezinde sunmuştur.[6] 7 şiir antolojisinin yazarıdır.[7][8][9] Yazarın Türkiye Türkçesine Anne Mukaddestir ve Ana dilim adlı şiirleri İbrahim Atabey ile Aygulya Chuldum-ool tarafından çevrilmiştir.[10]

Bütün Eserleri

  • «Kezerniñ baldızı» (1990),
  • «Buzundular» (1992),
  • «Bödüün оduruglаr» (2006),
  • «Kаzırgılıg kuduktuñ kıygızı» (2002),
  • «Kаrа-Dаgnıñ kаzırgızı» (2004),
  • «Tumаn öttür оtçugаştаr» (2010),
  • «Çirgilçinner»,
  • «Kım sen, Subedey-Maadır?»,
  • «Örgül»,
  • «Kara-Dagnıñ kazırgızı»,
  • «Kültеgin»,[11]
  • «Оytulааş»,
  • «Sıın-Çürее»,
  • «Оttug-Mıyıstıñ ujurаldаrı»

Ödül,mükafat

  • Uluslararası Türk Dili Konuşan Tiyatrolar Festivali Grand Prix'si ödülü sahibi (2000)
  • Tuva Cumhuriyeti Kültür ve Sinema Bakanlığı Ödülü sahibi (2004)
  • "Kultura" gazetesinin ödülü (Moskova)
  • Tuva Cumhuriyeti'nin Onurlanmış Kültür İşçisi
  • Tuva Halk Yazarı (2011)

Kaynakça

  1. ^ "Скончался Народный писатель Тувы Эдуард Мижит - Сибирь || Интерфакс Россия". www.interfax-russia.ru (Rusça). 29 Kasım 2023. 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014. 
  3. ^ Tuva Yazarlar cemiyeti başkanı Eduard Mijit'in telefonları ve adresi http://www.rusprofile.ru/id/4338143 16 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Yazarın biyografisi (Rusça) http://www.sibogni.ru/writers/363/ 16 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2014. 
  6. ^ Yazarın piyes çalışmaları (Tuvaca) http://shyn.ru/?q=article/huler-turaskaal-eves-dirig-kizhi 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Kütüphane veri tabanında Yazarın bazı kitapları http://www.tuvsu.ru:7888/cgi-bin/irbis64r_12/cgiirbis_64.exe?LNG=&Z21ID=&I21DBN=KNIGI&P21DBN=KNIGI&S21STN=1&S21REF=&S21FMT=fullwebr&C21COM=S&S21CNR=20&S21P01=0&S21P02=1&S21P03=A=&S21STR=%D0%9C%D0%B8%D0%B6%D0%B8%D1%82,%20%D0%AD%D0%B4%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B4%20%D0%91%D0%B0%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2015. 
  9. ^ http://тывадыл.рф/index.php?option=com_content&view=article&id=249%3A2013-03-18-13-52-57&catid=5%3A2011-12-14-01-09-28&Itemid=1[]
  10. ^ Yazarın Türkçeye çevrilen şiirleri http://www.kardeskalemler.com/temmuz2013/anne_kutsaldir.htm 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çaa göl (il)</span>

Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

Tuva Türkleri antroponimi — Tıva (Tuva) Türkleri tarafından kullanımı yaygın kişi adları çoğunlukla Türk dili, Tibet dili ve Rus dili menşelidir. Rusçadan da öbür Türk halklarında olduğu gibi faydalanılmıştır. Türkçe isimle birlikte Tibetçe eklentiler de görülür. Tıva dili, köken olarak Türk diline dayandığı için kişi adlarında Türk dili adların yaygın olduğu görülür. Misal olarak «Belek maa» — belek hediye manasına gelir. -maa eklentisi de Tibetçeden gelmiştir. Belekmaa şeklinde yazılır ve söylenir. Anay (Анай) 'kuzucuk', Belek 'armağan', Maadır (Маадыр) 'bahadır', Mergen (Мерген) 'bilge, akıllı', Çeçek (Чечек) 'çiçek', Чечен 'zarif' adları ve manaları böyledir.

Yekaterina Tanova — Tuva Türklerinden şair, öykücü, dramaturg, tercüman. 1930 yılının Mart 27-de Süt-Gölün Karaçıraada doğmuştur.

Kızılenik Kudajı - Tıva yazar, şair, publitsist, çevirmen, piyes yazarı. Tıva Cumhuriyeti Ulus'un Yazarı. SSCB ve Rusya Federasyonu'nun Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Şagdıroğlu Kuular</span>

Nikolay Şagdıroğlu Kuular, Tıva romancı,şair, nesir ustası, çevirmen, Tıva'nın tanınmış yazarı. Rusya'nın Yazarlar ve Gazeteciler Birliği'nin üyesi. Nüfus Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda mühendis, muhabir, "Şın" gazetesinin bölüm başkanı, Tıva kitap yayınevinin editör, Tıva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı, "Ulug-Hem" dergisinin editörlük işlerini yaptı.

Maadırool Hovalıg — Tıva nesir ustası, yazar.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Vladimir Seren-ool, , Tıva Türkleri roman yazarı.

Viktоr Şоgjаpоviç Kök-ооl — Tuva Türkleri arasında ünlü bir oyun yazarı, yönetmen, Tıvа edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Rusya Sovyet Sosyalist Federasyonu Cumhuriyeti'nin önde gelen, Tıvа Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin milli sanatçısı idi.

Ölçey-ool Kungaa-oğlu Monguş — Uluğhem yöresinde Ak-Hem'de doğmuştur. Tıva şair, yazar.

Leonid Çadamba — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı, çocuk edebiyatı yazarı, çevirmen, sosyal aktivist.

Zoya Namzıray Aldınoolkızı, Tuvalı kadın şairdir. Tuva Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir.

Çerligool Kuular — Tıva yazar, şair, nesir ustası, çevirmen, tiyatro yazarı. Tıva Edebiyatının kurucularından. 1940 yılı 10 Aralık tarihinde Bağımsız Tuva Arat Cumhuriyeti'nin Çöön-Hemçik ili Horumdağ ilçesinin Şemi-Aksı'da doğmuştur. Soyadı olan Kuular, Türkiye Türkçesine Kuğular olarak çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Adır-Kejig (köy)</span>

Adır Kejik - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde Azas beldesinde bir köy.

Anton Üyerjaa Batı Hemçik yöresindeki Höndelen'de doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustasıdır.

Şomaadır Kuular Süthöl yöresinde Hör-Tayga'da doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci-yazar, romancı.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

Dоrju Kuulаr, Tıva bilim insanı, profesör, edebiyat tarihçisi, eleştirmen ve filoloji bilimi doktoru. Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin önemli bilim insanlarından birisidir. Tıva Cumhuriyeti 20. YY Önemli Kişileri adlı kitabında adı geçer.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Ondoy</span> Rusya, Altay Özerk Cumhuriyeti, Ondoy Rayonu, Ondoy muhtarlığına bağlı köy

Ondoy köyü — Rusya'da Altay Cumhuriyeti Ondoy rayonunda Ondoy muhtarlığına idaresine bağlı olan köy.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.