İçeriğe atla

Edmond Rostand

Edmond Rostand
Edmond Rostand Fransız Akademisi uniformasiyla
DoğumEdmond Eugène Alexis Rostand
01 Nisan 1868(1868-04-01)
Marseilles, Fransa
Ölüm02 Aralık 1918 (50 yaşında)
Paris, Fransa
MeslekOyun yazarı. Şair.
MilliyetFransız
VatandaşlıkFransa

Edmond Eugène Alexis Rostand (Fransızca telaffuz: [ʁɔstɑ̃]; 1 Nisan 1868 – 2 Aralık 1918) Fransız şair ve oyun yazarı. Neo-romantizm akımına bağlıdır ve en çok Cyrano de Bergerac isimli tiyatro oyunu ile bilinir. Rostand'ın romantik tiyatro oyunları ondokuzuncu yüzyılda pek popüler olan natüralist tiyatrodan çok farklıdır. Bir diğer Rostand eseri Les Romanesques bir müzikal komedi olan The Fantasticks'e uyarlandı.

İlk yılları

Rostand zengin ve kültürlü bir Provenceli ailenin oğlu olarak Fransa'nın Marsilya kentinde doğdu. Babası bir ekonomist ve aynı zamanda Marseille Academy ve Institut de France üyesi bir şairdi. Rostand edebiyat, tarih ve felsefeyi Paris, Fransa'daki Collège Stanislas de Paris'te öğrendi.

Kariyer

İlk oyunu olan taşlama türündeki Les romanesques 21 Mayıs 1894'te Théâtre Français sahnesinde gösterildi. Bu eser 1960'larda Tom Jones ve Harvey Schmidt tarafından uzun ömürlü bir Amerikan müzikali olan The Fantasticks olarak uyarlandı. İlk oyunlarından bir diğeri La Princesse Lointaine ozan Rudel ile Tripolili bir kadının öyküsünü temel alıyordu. Bu oyun açılışını Théâtre de la Renaissance'da yaptı. Bu oyunda Melissande rolü, daha sonra Samaryalı bir kadının İncil'de anlatılan hikâyesinden üç bölümün alındığı Rostand'ın La Samaritaine (Theatre de la Renaissance, 14 Nisan 1897) oyununda Photine'i oynayan Sarah Bernhardt tarafından canlandırıldı.

Edmond Rostand 29 yaşındayken Cyrano'nun ilk sergilendiği yıllarda, 1898

Destansı komedi Cyrano de Bergerac'ın (28 Aralık 1897, Theatre de la Porte Saint-Martin) yapımı büyük bir başarıya sahne oldu. Hugo'nun Hernani oyunundan beri hiçbir drama böyle coşkuyla karşılanmamıştı. Oyun büyük hızla İngilizce, Almanca, Rusça ve diğer Avrupa dillerine çevrildi. Öykünün kahramanı için 17. yüzyıl Fransa tarihini resmetti.

L'Aiglon'da muhtemelen işgal altındaki Metternich'teki Schönbrunn Sarayı'nda yaşayan, I. Napolyon ve Marie Louise'in oğlu Reichstadt Dükü'nün mutsuz hayatı hakkında birçok bilgi içeren Henri Welschinger'in Roi de Rome'undan gördüğü, Napolyonik tarihten bir konuyu anlatmayı seçti. Altı sahneden oluşan manzum biçimindeki L'Aiglon, Reichstadt Dükü'nü kendisi canlandıran Sarah Bernhardt'ın kendisine ait tiyatrosunda 15 Mart 1900'de sergilendi.

Rostand 1901'de Fransa Akademisi'ne kabul edilen en genç yazar oldu. Şubat 1910'da gösterilen Chantecler büyük ilgiyle beklendi, yapımında neredeyse aldığı beğeniler kadar büyük zorluklarla karşılaşıldı. Lucien Guitry başrolde oynadı ve Mme. Simone da bir sülünü canlandırdı. Kuşlar ve hayvan yaşamı ile ilgili bir fantezi olan oyunda karakterler orman ve çiftlik sakinleriydi.

Kişisel hayatı

Rostand Akademi'nin de onurlandırdığı Les Pipeaux adlı şiiri 1890'da yayınlanan Rosemonde Etienette Gerard ile evliydi. Çiftin Jean ve Maurice adlı iki çocuğu olmuştu.

Rostand 1900'lerde plörezinin tedavisini ararken geldiği Fransız Kuzey Bask Ülkesi'ndeki Cambo-les-Bains'teki Villa Arnaga'da yaşadı. Yaşadığı ev artık bir miras alanı ve Rostand'ın hayatı, Bask mimarisi ve el sanatları için bir müzedir. Rostand İspanyol gribine yakalandığı için 1918'de öldü ve Cimetière de Marseille'ya gömüldü.

Eserleri

  • Le Gant Rouge, 1888
  • Les Musardises, 1890
  • Les Deux Pierrots, Ou Le Souper Blanc, 1891
  • Les Romanesques, 1894
  • La Princesse Lointaine, 1895
  • La Samaritaine, 1897
  • Cyrano de Bergerac, 1897
  • L'Aiglon: A Play in Six Acts. 1900
  • Chantecler: A Play in Four Acts, 1910
  • La Derniere Nuit de Don Juan, 1921
  • Le Cantique de L'Aile, 1922
  • Le Vol de la Marseillaise, 1922

Kaynakça

  • Edmond Rostand: Cyrano de Bergerac, Nick Hern Books, Londra, 1991. ISBN 978-1-85459-117-3
  • Henry James in vol. 84, syf. 477 seq. The Cornhill Dergisi.
  • Marcel Migeo: Les Rostand, Paris, Stock, 1973. Edmond, eşi Rosemonde ve oğulları Jean ve Maurice Rostand hakkında bilgiler.
  • Kamu malı Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Edmond Rostand ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Işıl Kasapoğlu, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

<i>Cyrano de Bergerac</i> (oyun)

Cyrano de Bergerac, 17. yüzyılda yaşamış Parisli şair, oyun yazarı ve silahşor Savinien Cyrano de Bergerac'ın gerçek hayat öyküsünden esinlenilerek Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış ünlü bir sahne eseridir. Perde sırasıyla 7, 11, 14, 10 ve 6 olmak üzere toplamda 48 sahneden oluşur. İlk dört sahne 1640'ta, beşinci sahne ise 1655'te geçer. Birçok kez sinemaya aktarılmış olan oyun, 1936 yılında bir kez de operaya uyarlanmıştır. 1897'de kaleme alınmış olan bu manzum oyun, Türkçeye ilk kez 1942 yılında Sabri Esat Siyavuşgil tarafından kazandırılmıştır.

Sabri Esat Siyavuşgil,, Türk şair, yazar, psikolog, çevirmen, ansiklopedist.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Bernhardt</span> Fransız oyuncu (1844-1923)

Sarah Bernhardt, Fransız tiyatro oyuncusu. Ününü Avrupa'da 1870'lerde duyurdu ve bunun ardından Avrupa ve Amerika'da aranılan biri oldu. Ünü, ciddi drama aktrisi olarak gelişti ve "Kutsal Sarah" takma adını aldı.

Roxane, Edmond Rostand'ın 1897'de kaleme aldığı Cyrano de Bergerac adlı eserinde, Cyrano'nun aşkını bir türlü anlatamadığı kuzini karakteridir. İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenen oyunda Roxanne karakterini ünlü tiyatro sanatçısı Meral Bilginer canlandırmıştır, oyun 2 sezon sahnelerde kalmış ve kapalı gişe oynamıştır. Oyunun başrollerini Meral Bilginer ile birlikte Bülent Emin Yarar ve Zeynep Erkekli gibi oyuncular paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Emin Yarar</span> Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni

Bülent Emin Yarar, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni.

<i>Cyrano de Bergerac</i> (film, 1950)

Cyrano de Bergerac 1950 ABD yapımı siyah beyaz dramatik bir filmdir. Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand'ın 1897'de yazdığı aynı adlı oyundan senaryosunu Carl Foreman'ın uyarlayıp yazdığı filmin yönetmeni Michael Gordon dur. Yapımcılığını Stanley Kramer'in üstlendiği filmin müzikleri Dimitri Tiomkin'e aittir. Filmin başrollerinde José Ferrer, Mala Powers ve William Prince oynamışlardır.José Ferrer filmdeki "Cyrano de Bergerac" rolü için Oscar ödülü almıştır. Cyrano de Bergerac gerçekte 17. yüzyılda Fransa'da yaşamış bir şahsiyetti. Karizmatik bir şövalye ve düello meraklısı bir silahşor olan Cyrano aynı zamanda da bir şair ve oyun yazarı idi. Bir diğer özelliği de dikkati çekecek kadar heybetli olan burnu idi. Oyun Türkiye'de Prof. Sabri Esat Siyavuşgil'in manzum çevirisi ile tanınmış ve sevilmişti. Türkiye'de gösterilen filmin dublajında da bu çeviri esas alınmıştı. Film Türkiye'de özgün ismi ile gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Klaus Maria Brandauer</span> Avusturyalı oyuncu ve yönetmen

Klaus Maria Brandauer, Asıl adı: Klaus Georg Steng,, dünyaca tanınmış oyuncu, yönetmen ve 1972 yılından bu yana Viyana'daki Max-Reinhardt Semineri'nde profesör. Brandauer, Hollywood film endüstrisinde başarı kazanan az sayıdaki Almanca konuşan oyunculardan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Louis Barrault</span> Fransız sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmeni (1910 – 1994)

Jean-Louis Barrault,, Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu, pandomim sanatçısı, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Rostand</span> Fransız yazar (1891 – 1968)

Maurice Rostand, Fransız yazar, şair ve oyun yazarı.

Durukan Ordu, Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

<i>Cyrano de Bergerac</i> (film, 1990)

Cyrano de Bergerac Cyrano de Bergerac'ın gerçek hayat öyküsünden esinlenlerek, Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand tarafından yazılmış, Jean-Paul Rappeneau'nun yönettiği, Jean-Claude Carrière ve Rappeneau tarafından uyarlanan Fransız komedi-dram filmidir. Film, En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Dominique Sanda</span> Fransız oyuncu (d. 1951)

Dominique Marie-Françoise Renée Varaigne, bilinen adıyla Dominique Sanda, Fransız oyuncu ve eski manken.

<span class="mw-page-title-main">Marcel Pagnol</span> Fransız film yönetmeni (1895-1974)

Marcel Pagnol, Fransız yazar, oyun yazarı ve yönetmen.

Jean-François Poron, Fransız oyuncu ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Myriam Colombi</span> Fransız oyuncu (1940 – 2021)

Myriam Colombi ya da Myriam Feune de Colombi, Fransız tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Georges Banu</span> Fransız yazar (1943 – 2023)

Georges Banu, Rumen-Fransız yazar, tiyatro eleştirmeni ve akademisyen.

Çiğdem Gürel Bilgin, Türk tiyatro oyuncusu, dansçı, seslendirme sanatçısı, koreograf ve şarkıcı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.