İçeriğe atla

Edirne Vilayeti

Vilayet-i Edirne
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti

1867–1922
 

 

Edirne Vilayeti harita üzerinde
Edirne Vilayeti harita üzerinde
Edirne Vilayeti (1900)
MerkezEdirne
Tarih
 - Kuruluş 1867
 - Kaldırılış 1922
Bugün parçasıTürkiye Türkiye

Edirne Vilayeti Osmanlı Devleti vilayetidir. 1877'den önce 8 sancağı vardı. Vilayet 93 ve Balkan Harbinden sonra küçülmüştür. Dedeağaç, Gümülcine sancakları Yunanistan'ın Filibe ile Slimia Bulgaristan'ın olmuştur.

İdari bölünüşü

Edirne Vilayeti 6 sancak, 31 kaza ve 109 nahiyeye ayrılmıştır:[1]

Sancak[1]

Kaza

Nahiyeler

Edirne

Edirne

Üsküdar, Ada, Çona

Ceseri Mustafapaşa

Çermen, Selbügün, Lefke

Kırcaali

Selmanlar, Osmanpaşalar, Hocalar, Yahyalı, Karakayalar, Şaban, Kabarova, Kurucaviran.

Dimetoka

Karacahalil, Kulelibergos, Karakilise, Saltak

Ortaköy

Sarıhazar, Mahmutlu, Timurlar, Kabaağaç, Mandıraca.

Ceseri Ergene

İbriktepe, Ada, Çalıköy

Havza

Karacasalih

Kırkkilise

Kırkkilise

Üsküp, Kavaklı Eskipolis, Koyova, Terzidere, Pınarhisar

Tırnova

Karametin, Denizoba, Yenidere, Çakınahor.

Lüleburgas

Karıştıran, Ahmetbey

Vize

Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa.

Ahtapolu

Vasilkos, Ayastefanos.

Midye

Samakocak

Eskibaba

Merkez, Karahalil, Cengerli, Pınarhisar, Kozcugaz

Tekfurdağı

Tekfurdağı

Ereğli, İnecik, Naipköy, Süleymanpaşa|Naib]], Ortaca Işıklar.

Çorlu

Türbedere, Muratlı.

Malkara

Koz, Hereke, Hamidiye, Azgar.

Hayrabolu

Umurbey (Ömerbey).

Gelibolu

Gelibolu

Bolayır, Sayfur, Eceabat.

Keşan

Karabona, Paşayiğit, Suluca.

Şarköy

Ovamüstecip, Evreşe.

Mürefte

Ganos, Kesenyalı.

Dedeağaç

Dedeağaç

Şahinler, Doğanca, Ferecik, Magri.

Sofulu

Ede, Bitekli, Büyükderbent, Paşmak, Kızlarbala, İpsala.

İnöz

Kocaali.

Gümülcine

Gümülcine

Maronya, Şabhane, Yassı, Kurrayı Cedide (Yeniköy).

Sultanyeri

Ada, Taşlı, Koh, Tekke.

Ahiçelebi

İsmilan, Söğütçük, Tozburun, Boşovik, Çıtak.

İskeçe

Sakarkaya, Yassıören, Çeleblü, Yenice, Yeniköy.

Eğridere

Maşuklulu, Küçükviran, Hotaşlı, Büyükahitler.

Daridere

Şahin, Akpınar.

Sancakları

  1. Edirne
  2. Kırk Kilise (Kırklareli)
  3. Tekfur Dağı (Tekirdağ)
  4. Gelibolu
  5. Dedeağaç (1912'ye kadar)
  6. Gümülcine (1912'ye kadar)
  7. Filibe (1877'ye kadar)
  8. Slimia (1877'ye'kadar)

Nüfus

Şevket Dağdeviren Salname'sine göre Edirne Vilayeti 1892 nüfusu [1]
KazaMüslümanRumErmeniYahudiBulgarDiğerToplam
Edirne36.597 28.256 3.415 7.979 9.239 247 85.733
Mustafapaşa9.152 4.036 32 360 12.224 98 25.902
Kırcaali34.801 - - - - - 34.801
Ortaköy15.681 10.356 - - 3.955 - 29.992
Dimetoka7.504 16.805 188 545 1.243 - 26.285
Uzunköprü13.398 15.698 - - 6.773 - 35.869
Havsa6.830 5.650 - - 1.310 - 13.790
Edirne Sancağı123.96380.8013.6358.88434.744345252.372
Kırkkilise17.802 18.473 739 19.221 70 - 56.305
Lüleburgaz7.340 6.731 218 630 31 - 14.950
Baba-yi Atik (Babaeski)6.213 6.550 - 9 82 - 12.854
Vize10.295 12.110 1 - 1.037 152 23.595
Ahtapoli 540 5.797 - - 2.236 129 8.702
Midye348 6.527 - - 263 - 7.138
Tırnova2.500 2.510 1.500 1.000 2.500 - 10.010
Kırkkilise Sancağı45.03858.6982.45820.8606.219281133.554
Tekfurdağı13.855 18.649 7.657 1.090 - 181 41.432
Çorlu3.613 3.023 3.813 288 295 69 11.101
Malkara11.515 10.330 2.046 - 2.731 525 27.147
Hayrabolu12.746 3.566 26 - 404 - 16.742
Tekfurdağı Sancağı41.72935.56813.5421.3783.43077596.422
Gelibolu13.691 21.780 - 1.756 1.032 - 38.259
Keşan2.160 7.155 - - 909 223 10.447
Şarköy2.936 10.362 - - - - 13.298
Mürefte 2.400 15.125 13 9 - - 17.547
Gelibolu Sancağı21.18754.422131.7651.94122379.551
Gümülcine32.676 8.325 312 674 7.042 - 49.029
Eğridere33.833 - - - - 404 34.237
Darıdere 11.174 5.000 - 5.000 - - 21.174
Cebel16.451 5.000 - 5.000 - - 26.451
İskeçe6.122 6.122 6.122 6.122 6.122 - 30.610
Ahi Çelebi29.111 1.119 - - 6.930 - 37.160
Sultanyeri36.084 - - - - - 36.084
Gümülcine Sancağı165.45125.5666.43416.79620.094404234.745
Dedeağaç8.070 3.161 284 41 9.001 689 21.246
Semadirek15 2.977 - - - - 2.992
Mekri3.000 331 - - - - 3.331
Sofulu/İpsala19.836 13.810 38 8 6.477 666 40.835
Enez2.743 1.828 368 340 100 - 5.379
Dedeağaç Sancağı33.66422.10769038915.5781.35573.783
Edirne Vilayeti431.032277.16226.77250.07282.0063.383870.427
Edirne Vilayeti 1914 nüfusu [2]
KazaMüslümanOrtodoks RumErmeniYahudiBașkaToplam
Edirne53,73136,2224.53613.889109.549
Mustafapaşa11.8576.13456818.559
Seymenli4.5944,2351108.840
Lalapaşa13,9871.87815,865
Dimetoka20,11024.447174986-45,942
Uzunköprü26,48313,71181232-40.856
Edirne Sancağı130.76286.6274.79215.685239.661
Kırkkilise22,02214,154987-38,762
Lüleburgaz14,7773,12564434-18,400
Baba-yi Atik16,7492,1954818,992
Vize10,0204,089-14,109
Demirköy4,0235,110-9,133
Pınarhisar10,9763,126-14,102
Kırkkilise Sancağı78.56731.799641.469113.498
Tekfurdağı19.4844,6189,0931.566-34,924
Çorlu13,8583,4151,6781,21120,202
Malkara24.85714,5232,658-42,214
Hayrabolu19,9143,971193-24,078
Saray16,9902,03514-19,030
Tekfurdağı Sancağı95.10328.56213.6232.781140.448
Gelibolu8.22016,1371,1902.576-28,123
Keşan15,22115,37151-30,644
İpsala11,2967,007--18.303
Şarköy5,60411,009--16,613
Mürefte2,73014,14630-16,876
Enez5,5233,50911-9.266
Eceabat7,39110,29253-17.712
Gelibolu Sancağı55.98577.4711.2462.620137.537
Edirne Vilayeti360.417224.68019.77322,5153.715631,094

Galeri

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2014. 
  2. ^ Osmanlı Nüfusu (1830- 1914), Kemal Karpat, sayfa 170-171

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dedeağaç</span> Batı Trakyada bir şehir

Dedeağaç, Yunanistan'ın Ege Trakyası'ndaki Meriç vilâyetinin merkezi olan bir liman şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Semadirek</span> Yunanistana bağlı ada

Semadirek ya da İslamterek, Yunanistan'ın Meriç iline bağlı, güneybatısındaki Gökçeada'dan 37 km, kuzeyinde Yunanistan ana karasındaki en yakın noktadan 48 km uzaklıkta, Türk-Yunan deniz hududunun sadece birkaç mil batısında kalan bir ada ve bu adanın en büyük yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İskeçe</span> Yunanistandaki bir yer

İskeçe, Ege Trakyası'ndaki aynı adlı vilâyetin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Cebel</span> Bulgaristanın Kırcaali ili, Cebel ilçesine bağlı kent

Cebel veya eskiden Şeyhcuma, Bulgaristan'ın güneyinde, Kırcaali ilinde bulunan, bir şehir ve ilçe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Smolyan, Bulgaristan</span> Bulgaristanın Paşmaklı ili, Paşmaklı ilçesine bağlı kent

Ahi Çelebi veya Paşmaklı, Bulgaristan'ın en güneyinde bir şehirdir. Smolyan ilinin idari merkezidir. Çerna ("Siyah") ve Byala ("Beyaz") ovalarının arasında kuruludur. Rodopların merkezindeki iki ünlü kayak merkezi de buradadır: Pamporovo ve Çepelare.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Vilayeti</span>

Trablusgarp Vilayeti, 1864 yılında gerçekleşen yönetim reformu sonucu Trablusgarp Eyaleti yerine kurulan Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Vilayeti</span>

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Kuşatması (1913)</span> Birinci Balkan Savaşında çatışma

Edirne Kuşatması Birinci Balkan Savaşı esnasında 1912 Ekim ortalarından 26 Mart 1913'e kadar Bulgaristan 2. Ordusu tarafından gerçekleştirilmiştir. Şehrin içinde savunma için bulunan 52.597 asker dışında, 106.000 üzerinde sivil bulunuyordu. Dönemin vilayet matbaası müdürü ve Yeni Edirne Gazetesinin imtiyaz sahibi yazı işleri sorumlusu olan Şevket Dağdeviren, Balkan Savaşı Anılarının 5 Aralık 1912 tarihli bölümünde kuşatmanın başında halkın nüfusunun yaklaşık 150000 kişi olduğunu, bunlardan 57000 kişinin ordu mensubu, 37000 Müslüman, 25000 Rum, 14000 Musevi, 5000 Ermeni, 24000 Bulgar dağılımının içinde de 10000 göçmen olduğunu bildirir.

<span class="mw-page-title-main">Kırcaali Muharebesi</span>

Kırcaali Muharebesi Bulgaristan ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan Birinci Balkan Savaşı'nın bir parçası olan muharebedir. Bulgaristan'ın Haskovo Müfrezesi'nın Yaver Paşa komutasındaki Osmanlı'nın Kırcaali Müfrezesini yendiği muharebe, 21 Ekim 1912'de yapılmıştır. Böylece Kırcaali ve Doğu Rodop Bulgaristan'a kalıcı olarak katılmıştır. Her 21 Ekim'de Kırcaali'de bugünün kutlaması yapılıp bugün şehrin tatil günü kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vidin Sancağı</span>

Vidin Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir sancağı. Merkezi, günümüzde Bulgaristan sınırlarında bulunan Vidin idi.

<span class="mw-page-title-main">Gümülcine Sancağı</span> Edirne Vilayetine bağlı Osmanlı İmparatorluğu Sancağı

Gümülcine Sancağı, Edirne Vilayeti'ne bağlı Osmanlı İmparatorluğu sancağı.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Dağdeviren</span>

Mustafa Şevket Dağdeviren, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Prizren Sancağı</span>

Prizren Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Prizren'di.

<span class="mw-page-title-main">Dedeağaç Sancağı</span>

Dedeağaç Sancağı veya 1878-1884 yılları arasında Dimetoka Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Dedeağaç idi.

<span class="mw-page-title-main">Gelibolu Sancağı</span>

Gelibolu Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Gelibolu idi.

<span class="mw-page-title-main">Edirne (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğunun eyaletlerindan biri

Edirne Eyaleti veya Çirmen Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun eyaletlerindan biriydi. 1826 yılında Rumeli ve Silistre eyaletlerinden alınan topraklar ile kurulmuş olup 1865'teki idari reformdan sonra vilayet haline gelen ilk Osmanlı vilayetlerinden biri oldu ve 1867'de Edirne Vilayeti olarak yeniden düzenlendi. Eyaletin merkezi Edirne idi taşınmıştır.

4. Kolordu, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı dönemi askerî birimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Darıdere</span> Bulgaristanın Paşmaklı ili, Darıdere ilçesine bağlı kent

Darıdere, Bulgaristan'ın güney orta kesiminde bulunan Smolyan ilinde bir kasabadır. Aynı adı taşıyan Darıdere Belediyesi'nin idari merkezidir. Darıdere’nin yüzölçümü 172 km² ’dir, nüfusu ise 12.321 kişiden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Merhamlı Muharebesi</span>

Merhamlı ya da, eskiden Edirne vilayetine şimdi ise Yunanistan'ın Dedeağaç iline bağlı bir yerleşim birimidir. Bulgar ve Osmanlı orduları arasında 14/27 Kasım 1912'de yaşanan Merhamlı Muharebesi Birinci Balkan Savaşı muharebelerindendir. Uzun bir takip sonrası Batı Trakya'da General Nikola Genev ve Albay Aleksandar Tanev yöetimindeki Bulgar ordusu Kırcaali Muharebesi sonrası Gümülcine tarafına geri çekilmeye çalışan askerlerle birlikte 10,000-18.000 arası güçlü Tuğgeneral Mehmet Yaver Paşa komutasındaki Kırcaali Müfrezesi birliklerini sıkıştırır. Merhamlı köyünde sarılıp sıkıştırılıp saldırıya uğrayan Osmanlı birliklerinin, sadece bir kısmı Meriç nehrini geçerek kaçabildi. Kalan kısmı sonraki gün olan 28 Kasım'da teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Töresi Muharebesi</span>

20 Kasım 1912'de gerçekleşen Balkan Töresi Muharebesi(bugünkü Makaza Geçidi'nin olduğu yerde ve çevre köy ve tepelerde), Birinci Balkan Savaşı'nın bir muharebesiydi ve bunun sonucunda Bulgarlar Osmanlı birliklerini neredeyse tamamen Rodoplardan çıkardılar. Doğu Rodoplarda, bir zamanlar Osmanlı'ya tabii olan ancak savaştan hemen önce ve sonrasında Bulgar ordusuna geçen Makedon-Edirne Gönüllüleri-3. Tugayının Doğu Anadolu'dan Osmanlı'ya savaş ilanının hemen ardından gelip Bulgar ordusunda katılan Hınçak ve Taşnak çetelerine bağlı Ermeniler ve Makedon-Bulgar Komitacılar Bulgar ordusunun burada başarı kazanmasında kilit rol oynamıştır.