İçeriğe atla

Edib Efendi Yalısı

Edib Efendi yalısı
Edib Efendi Yalısının İstanbul Boğazı'ından görünümü (Şubat 2013)

Edib Efendi yalısı, İstanbul’da Kandilli burnu üzerine yerleşmiş tarihi bir yalı. 19. yüzyıl başında yapılmıştır. Boğaziçi yapı tarzındaki yalının içi Avrupai bir dekora sahiptir.

Tarihi

Kimi kaynaklarda ilk sahibinin Muammer Paşa olduğu; ondan Kani Paşa’ya geçtiği; 1887’de Edip Efendi tarafından satın alındığı belirtilir.[1] Yalının geçmiş sahiplerinden Edip İbrahim Efendi Osmanlı Devleti’nde Şuray-ı Devlet üyeliği, Defter-i Hakani ve Maliye Nazırlıklarında bulunmuş bir devlet adamıydı ve 1888 yılında öldü. Yalı, onun adıyla anılageldi.[2] Ölümünden sonra yalı, iki oğlu arasında paylaşıldı; zamanla harap duruma gelip terk edildi. Özel bir şirket tarafından satın alındıktan sonra harem bölümü 1986’da, selamlık bölümü 1993’te restore edildi.

II. Abdülhamit devrinde İstanbul’da yaşayan ve Boğaziçi’ndeki hayatı anlatan kitaplar yazan İngiliz aristokrat Dorina Neave bu yalıda yaşamıştır.[3]

Mimari özellikleri

Yapı,selamlık ve harem olmak üzere, birbirine uzun koridorlarla bağlanan iki bölümden oluşmaktaydı. Oda ve salonların içinden geçerek harem köşesinden selamlık köşesine kadar gidilebilir ve tüm kapılar açık olursa bir baştan diğerine kadar görülebilirdi. Daha sonra harem ve selamlık iki ayrı yapı haline getirildi ve ara kapı kapatıldı.[1]

Popüler kültürdeki yeri

Yalı 2014 yılında Paramparça dizisinin çekimlerini gerçekleştirmek amacıyla yalının sahibi Ebru Mengenecioğlu'ndan aylık 50 bin dolara kiralanmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b "Orhan Erdenen, Boğaziçi Sahilleri, Denizce.com sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011". 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2011. 
  2. ^ "Edip Efendi Yalısı, Cengelkoyde.com sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011". 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2011. 
  3. ^ "İstanbul-city-guide.com sitesi, Erişim tarihi:06.09.2011". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2011. 
  4. ^ "İşte Paramparçanın Merak Edilen Yalısı". 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Üsküdar, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan ilçedir. Kocaeli Yarımadası'nın batı kesiminde yer alan Üsküdar, kuzeyden Beykoz, kuzeydoğudan Ümraniye, doğudan Ataşehir, güneyden Kadıköy ilçeleri ve batıdan İstanbul Boğazıyla çevrilidir. İlçe 33 tane mahalleden oluşmaktadır. 2015 yılında gerçekleştirilen İstanbul'da Yaşam Kalitesi Araştırması'nda tüm ilçeler arasında 7. sırada yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Vafi Köşkü</span>

Ali Vafi Köşkü ya da diğer adlarıyla Ayvazpaşazade Yalısı veya Memduh Paşa Yalısı, ilk yapıldığında Ermeni bir bankere aitti ama 1915 yılında Giritli Ali Vafi, köşkü satın aldı. Eskiden bahçesinde para basımhanesi ve suyla çalışan bir asansör olduğu söylenir. Günümüzde halen kiralanarak kullanılmaktadır. Yalının arka kısmında Ali Vafi Korusu bulunmaktadır. 1919'daki yangın sonrasında yalının bir kısmı yandı, 1980'li yıllarda ise aslına uygun olarak yeniden inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Yalısı</span>

Kıbrıslı Yalısı, Kıbrıslı Mehmet Paşa Yalısı veya Kara Vezir Yalısı, İstanbul Üsküdar'da Kandilli Göksu Caddesi'nde bulunan bir yalıdır. İstanbulda Boğaz'a en geniş cephesi olan yalıdır. Sahil uzunluğu 64 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Kont Ostrorog Yalısı</span>

Kont Ostrorog Yalısı veya Server Paşa Yalısı. İstanbul Boğazı'nın Anadolu Yakasında Üsküdar'ın Kandilli semti Göksu Caddesi'nde bulunan kârgir bir yapıdır. 1850 yılında, Adliye Nazırı Server Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Ve 1904 yılında Polonya doğumlu, şeriat hukukunun batılı uzmanı Osmanlı'nın hukuk danışmanı Léon Ostrorog'a satılana kadar bu yapı, Server Paşa Yalısı olarak anılmıştır. Kont Ostrolog, İslam Hukuku üzerine çalışmalar yapmış, Oxford ile Lahey Üniversitelerinde bir dönem öğretim görevlisi olarak hizmet vermiştir. 1900'lü yılların başında, Osmanlı hükûmeti tarafından ülkeye davet edilmiş ve Adliye Nezareti'nde hukuk ve sadaret müşavirliği görevlerinde bulunmuştur. Karısı önde gelen levanten ailelerden birinin kızıydı. Ostrorog'un kişisel eşyaları ve kitapları hala burada sergilenmektedir. Kandilli'de günümüzde de mevcut olan bu yapı, 150 yıldan fazla bir geçmişe sahiptir. Adliye Nazırı Server Paşa tarafından yaptırılmış ve 1904 yılında Kont Ostrolog'a satılarak, ilk kez el değiştirmiştir. 1905 yılında, bu yapının yanında bulunan Ahmet Aşki Paşa Yalısı ile birleştirilerek, genişletilmiştir. Yalının bahçesinde, 1882 yapımı bir hamam aynası, selsebil ve bir çeşme bulunmaktadır. Yalnın bahçesinden, oldukça geniş bir kapı ile salona girilmektedir. Salonun tüm kapıları açıldığında da tüm boğaz ve koru, rahat bir şekilde görünmektedir. İki katlı olan bu ahşap yapının 15 odası bulunmaktadır. Yalının tüm tavanlarında Osmanlı ahşap işçiliğinin ince detayları göze çarpmaktadır. Yalının döşeme parkeleri ise, 1940'ta, Bebek'te yıkılan Köçeoğlu Yalısı'ndan satın alınarak buraya getirtilmiştir. Daha sonraları ise yalı, Rahmi Koç tarafından satın alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hekimbaşı Yalısı</span>

Hekimbaşı Yalısı, Anadolu Hisarı, Beykoz ilçesinde bulunan yalıdır. 1697 yılında Amcazade Hüseyin Paşa tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. İsmini, 1850li yıllarda yalıyı satın alan, I. Abdülmecid dönemi hekimbaşılarından Hekimbaşı Salih Efendi'den almıştır. Hekimbaşı Salih Efendi tarafından satın alındıktan sonra genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Said Halim Paşa Yalısı</span>

Said Halim Paşa Yalısı İstanbul'un Yeniköy semtinde konuşlanmış olan bir yalı. Rıhtımındaki iki arslan heykelinden dolayı "Arslanlı Yalı" ismiyle de anılan bina, neo-klasik tarzda inşa edilmiş olup, 19. yüzyılın son çeyreğine aittir. Üslubuna uygun olarak, daha sakin dış görünüşüne karşın, dekorasyonunda ağır arabesk unsurlar kullanıldığından, küçük bir Arap sarayını andırır. Yapı adını Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın dört oğlundan biri olan Prens Mehmet Abdülhalim Paşa'nın oğlu olan Said Halim Paşa (1861-1921)'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amcazade Hüseyin Paşa</span> 103. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa II. Mustafa saltanatında, 11 Eylül 1697 - 4 Eylül 1702 tarihleri arasında dört yıl on bir ay on altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Cenanizade Mehmed Kadri Paşa</span> 202. Osmanlı sadrazamı

Cenanizade Mehmed Kadri Paşa, II. Abdülhamid saltanatında 9 Haziran 1880 - 12 Eylül 1880 tarihleri arasında üç ay üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Ayrıca 6 Ağustos 1874 - 7 Eylül 1874 ve 11 Şubat 1876 - 4 Şubat 1877 tarihleri arasında İstanbul Şehremini olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzguncuk</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kuzguncuk İstanbul ilinin Anadolu yakasında Üsküdar ilçesinde yer alan bir semttir. Boğaziçi’nin Anadolu kıyısında, Üsküdar, Paşalimanı ile Beylerbeyi arasındaki yerleşme Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda oluşmuş, Boğaziçi’ne açılan bir vadi içinde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yalı</span>

Yalı, İstanbul Boğazı'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Vaniköy</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede semt

Vaniköy İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinin sınırları içinde Boğaziçi'nin Anadolu yakasında Çengelköy ile Kandilli arasındaki bir Boğaz semtidir.

<span class="mw-page-title-main">Kandilli</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kandilli İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinin en kuzeyinde Boğaziçi'i kıyısında bulunan bir semttir. Anadoluhisarı ile Vaniköy arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Amcazade Yalısı</span> 1699 tarihinde yapılmış, İstanbuldaki en eski konut

Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı, İstanbul'da Boğaziçi'nde Anadoluhisarı'nın biraz kuzeyinde bulunan yalı. 1699 tarihinde yapılmış olan yalı İstanbul'daki en eski konuttur. Köprülü ailesinden Sadrazam Amcazade Hüseyin Paşa için yapılmıştır. Orijinali çok daha büyük bir kompleks olan yalıdan günümüze divanhanesi kalmıştır. Karlofça Antlaşmasının taslakları bu yalıda hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Esma Sultan Yalısı</span> İstanbul, Ortaköydeki sahil sarayı.

Esma Sultan Yalısı, İstanbul, Ortaköy'deki sahil sarayı.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı</span>

Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı, Yeniköy, Sarıyer sahilinde kısmen neo-barok tarzında inşa edilmiş ahşap Boğaziçi yalısıdır. 64 odaya sahip olan yapı, Boğaziçi'nin en büyük yalıları arasında yer almaktadır. 1911 yılında II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Burhaneddin tarafından satın alındıktan sonra onun adıyla anılmaya başlamıştır. Mısırlı Ahmet İhsan Bey yalıyı satın alınca adı Mısırlılar yalısı olarak da anılmıştır. Kıbrıslı Yalısı'nın ardından en uzun rıhtıma sahip olan yalının fiyatı 100 milyon avrodur.

Ahmed Fethi Paşa Yalısı, Kuzguncuk, Üsküdar sahilinde geleneksel Osmanlı mimarisiyle inşa edilen ahşap Boğaziçi yalısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhsinizade Yalısı</span>

Muhsinizade Yalısı, Kuruçeşme, Beşiktaş sahilinde bulunan 9 Boğaziçi yalısından biridir; bugün otel olarak hizmet verir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Efendi Köşkü</span>

Abdülmecid Efendi Köşkü, Kuzguncuk’taki Bağlarbaşı Korusu içinde bulunan tarihi köşk.

<span class="mw-page-title-main">Derviş Paşa Konağı</span> Lefkoşada konak ve müze

Derviş Paşa Konağı, Lefkoşa'nın Arabahmet Mahallesi'ndeki tarihi bir konak ve etnografya müzesidir. Günümüzde Kuzey Lefkoşa'da yer alan konak, Beliğ Paşa Caddesi üzerinde bulunmaktadır ve iki katlıdır. Kıbrıs'taki Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Afif Paşa Yalısı</span> Boğaziçinin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalı

Ahmed Afif Paşa Yalısı, Muhayyeş Yalısı ya da Kemal Uzan Yalısı, Boğaziçi'nin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalıdır.