İçeriğe atla

Ederlezi

Şarkı ve Dans Topluluğu "Śląsk" ve Goran Bregović'in "Wedding & Funeral Orkestrası" ile Jübile konseri.

Ederlezi, Balkanlardaki Çingene azınlığa ait, popüler bir halk şarkısıdır.

Adını Balkanlarda ve dünyanın dört bir yanında yaşayan Çingenelerce kutlanan bahar festivalinden alır. Geleneksel olarak 6 Mayıs'ta kutlanan Ederlezi, baharın gelişini ifade eder. Bulgaristan ve Sırbistan'da Aziz George Festivali olarak bilinen Ederlezi'nin, Balkanlarda görülen diğer yazılışları (Herdeljez, Erdelezi) Türkiye'de kutlanan hıdrellezden türetilmiştir.

Eski Yugoslav rock müzik grubu Bijelo Dugme, bu şarkının Sırp-Hırvatça versiyonunu aynı melodi ama epey farklı sözler kullanarak albümlerine almıştır. 1988 tarihli Ćiribiribela albümünde "Đurđevdan je a ja nisam s onom koju volim" başlığı altında piyasaya sürülmüştür. Ayrıca Kroke tarafından yapılan başka bir şarkı versiyonu da vardır. Ederlezi'yi asıl ününe kavuşturan, Emir Kusturica'nın filmi Çingeneler Zamanı'nda Goran Bregović tarafından uyarlanan "Ederlezi (Scena Djurdjevdana Na Rijeci)" başlıklı versiyonunun kullanılmasıdır. Kazakistan müziğiyle alakası olmamasına rağmen Borat filminde de kullanılmıştır.

Bregović, Polonyalı şarkıcı Kayah ile, Lehçe sözleri olan, "Nie ma, nie ma ciebie" başlıklı bir uyarlama daha yapmıştır.

Sezen Aksu, 1997 tarihli Düğün ve Cenaze albümünde de "Hıdrellez" başlığıyla bu şarkıya yer vermiştir. Türkçe sözlerin yazarı Sezen Aksu ve Pakize Barışta'dır.

Yunanca sözleri olan bir diğer uyarlama, Του Αη Γιώργη (Aziz George'un) de Bregović tarafından, Yunan şarkıcı Alkistis Protopsalti ile birlikte kaydedilmiştir. Yunanca sözler, Lina Nikolakopoulou tarafından yazılmıştır.

Bulgar müzik grubu Ku-ku band ve solisti Slavi Trifonov, şarkının Bulgarca (başlığı "Гергьовден" Aziz George Günü), Sırp-Bulgarca (başlığı "Свети Георги" Aziz George) ve Roman-Sırp-Bulgarca (başlığı "Erdelezi") sözleri olan versiyonuna çeşitli albümlerinde yer vermişlerdir.

Sözler

Romanca sözlerTürkçe çevirisiBijelo Dugme aranjmanıTürkçe çevirisi

Sa me amala oro khelena
Oro khelena, dive kerena
Sa o Roma daje
Sa o Roma babo babo
Sa o Roma o daje
Sa o Roma babo babo
Ederlezi, Ederlezi
Sa o Roma daje

Sa o Roma babo, e bakren chinen
A me, chorro, dural beshava
Romano dive, amaro dive
Amaro dive, Ederlezi

E devado babo, amenge bakro
Sa o Roma babo, e bakren chinen
Sa o Roma babo babo
Sa o Roma o daje
Sa o Roma babo babo
Ederlezi, Ederlezi
Sa o Roma daje

Tüm arkadaşlarım hora oynuyor
Hora oynayıp bugünü kutluyorlar
Tüm Roma, anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Tüm Roma, ah anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Ederlezi, Ederlezi
Tüm Roma, anneciğim

Tüm Roma, kuzu avlıyor baba
Ben hariç, zavallı ben, ayrı oturuyorum
Çingene günü, günümüz
Bizim günümüz, Ederlezi

Bize, baba, bir kuzu verirler
Tüm Roma, baba, kuzu avlıyor
Tüm Roma, baba, baba
Tüm Roma, ah anneciğim
Tüm Roma, baba, baba
Ederlezi, Ederlezi
Tüm Roma, anneciğim

Proljeće na moje rame slijeće
Đurđevak zeleni
Đurđevak zeleni
Svima osim meni

Drugovi odoše a ja osta
Nema zvijezde danice
Nema zvijezde danice
Moje saputnice

Ej kome sada moja draga
Na đurđevak miriše
Na đurđevak miriše
Meni nikad više

Evo zore evo zore
Bogu da se pomolim
Evo zore evo zore
Ej đurđevdan je
A ja nisam s onom koju volim

Njeno ime neka se spominje
Svakog drugog dana
Svakog drugog dana
Osim đurđevdana

Bahar omzuma iniyor
Mügeler açıyor
Mügeler açıyor
Ben hariç herkes için

Yollar gitti, ben kaldım
Sabah Yıldızı da yok
Sabah Yıldızı da yok
Yol arkadaşım!

Şimdi sevgilim kime
Müge gibi kokuyor?
Müge gibi kokuyor?
Artık asla bana kokmayacak

İşte Güneş doğuyor, gün ağarıyor
Tanrı'ya şükürler olsun
Güneş doğuyor, gün ağarıyor
Ay, Hıdrellez oldu
Bense sevdiğimle değilim

Onun adı anılsın
Hıdrellez hariç
Diğer tüm günlerde
Diğer tüm günlerde

Yunanca aranjmanıTürkçe çevirisiBulgarca aranjmanıTürkçe çevirisi

Απ' τους ώμους να, η Άνοιξη περνά,
γύρω φτερουγίζει,
ξεχνάει εμένα.
Μέρα της χαράς ποια ζωή φοράς;
Δρόμο δρόμο παίρνεις
χωρίς εμένα.

Του ουρανού πουλιά πάρτε με αγκαλιά
το βουνό γεμίζει κεριά αναμμένα
Nα κι η Πούλια ξημερώνει το Θεό παρακαλώ
μα το φως που δυναμώνει
δε μου φέρνει
δε μου φέρνει
'κείνον που αγαπώ.

Το όνομα του ανθός, ευωδιάς βυθός,
πείτε στα κορίτσια να μην το λένε
μέρα σαν κι αυτή στ' Άη Γιωργιού τ' αφτί,
που όλα τα τραγούδια για αγάπη κλαίνε.

Omuzlarından bak, bahar geçiyor,
Her tarafı titretip,
Beni unutuyor
Neşe günü, hangi hayatı taşıyorsun?
Yola çıkmışsın,
Bensiz.

Gökyüzünün kuşları, beni kucağınıza alın
Dağ yanan mumlarla dolu
İşte, sabah yıldızı orada, kayıyor, Tanrıya yalvarıyorum
Ama güçlenen ışık
Bana getirmiyor
Bana getirmiyor
Sevdiğim adamı.

Adı çiçek, engin kokusu
Kızlara söyle, ağızlarına almasınlar
Böyle bir günde, Aziz George'un kulağında
Tüm şarkılar aşk için ağlıyor.

Пролетта на рамото ми кацна,
жива и зелена, (x2)
скоро е Гергьовден.
Слънце пак мечтите съживява,
млади и горещи, (x2)
скоро е Гергьовден.

Припев:
Е-е-е-е-е-е-е Свети Георги ще помолим
с нас по пътя да върви,
Свети Георги, тебе молим е-е-е-е
дай ни сила с наш'та орис пак да се преборим!

Други пътища ще ни повикат,
заедно ще тръгнем, (х2)
дойде ли Гергьовден.
И над нас звезди ще се посипят,
мъката ще скрият, (х2)
дойде ли Гергьовден.

Припев: (х3)

Bahar kondu omzuma,
Canlı ve yeşil, (x2)
Aziz George Günü'ne az kaldı.
Güneş yine düşleri diriltiyor,
Genç ve sıcak, (x2)
Aziz George Günü'ne az kaldı.

Nakarat:
E-e-e-e-e Aziz George, senden isteyeceğiz
Yolda bizimle konuşmanı,
Aziz George sana yalvarıyoruz e-e-e-e-e-e
Kaderle yine savaşmak için bize güç ver!

Bizi başka yollar çağıracak,
Beraber gideceğiz, (x2)
Aziz George günü geldiğinde.
Üstümüzde de yıldızlar yayılacak,
Hüznü saklayacaklar, (x2)
Aziz George günü geldiğinde.

Nakarat: (x3)

Türkçe aranjmanı

Bahar oldu aman, al kese astım gül dalına
Adadım yarin adına, iki göz oda

Dağ yeşil, dallar yeşil; uyandılar bayrama
Her gönül şen, bir benim bahtım kara

Kokuyor buram buram fulyalar, vakit tamam
Bir bana uğramadı bu bahar bayram

Ağlama hıdrellez, ağlama be bana!
Acı ektim, yerine aşk yeşerecek, yeşerecek
Başka bahara

Ne yolu var, ne izi; tanıdık değil yüzü
Dileğim Allah'tan, aşk, sözün özü

Sevdiğim yok, eşim yok
Ağardı bir gün daha
Ey benim şans yıldızım, gülümse bana!

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Şarkı Söylemek Lazım</i> (albüm)

Şarkı Söylemek Lazım, Sezen Aksu'nun 8 Mayıs 2002 çıkışlı on yedinci stüdyo albümüdür.

<i>Düğün ve Cenaze</i>

Düğün ve Cenaze, Sezen Aksu'nun 22 Aralık 1997 çıkışlı on dördüncü stüdyo albümüdür. 280.000 tirajla o güne kadar en az satan Sezen Aksu albümü olmuştur.

<i>Deli Kızın Türküsü</i>

Deli Kızın Türküsü, Sezen Aksu'nun 17 Eylül 1993 çıkışlı on birinci stüdyo albümüdür.

<i>Sezen Aksu 88</i>

Sezen Aksu '88, Türk şarkıcı Sezen Aksu'nun sekizinci stüdyo albümüdür. 22 Şubat 1988'de Fono Müzik tarafından yayımlandı. 1986 yılında yayınlanan Git albümünden sonra bu şirketten çıkardığı ikinci albüm olmuştur. Sen Ağlama (1984) ve Git (1986) albümlerinin büyük başarısından sonra bu albümde de çoğunluğu Onno Tunç olmak üzere Garo Mafyan, Ara Dinkjian ve Atilla Özdemiroğlu gibi müzisyenlerle çalıştı. Metin Altıok'a ait "Kavaklar" adlı şiir ve Kayahan'a ait "Bir Kuş Uçur " adlı parçanın sözleri haricinde Sezen Aksu, albümde yer alan parçaları Aysel Gürel ile birlikte yazdı. İstanbul'da yer alan Stüdyo Gelişim İstanbul'da gerçekleşen kayıtlar yedi ay kadar sürdü. On iki parçadan oluşan albümden ilk olarak albümle aynı gün "Geçer" adlı parçanın video klibi yayınlandı.

<i>Firuze</i> (albüm)

Firuze, Sezen Aksu'nun 2 Temmuz 1982 çıkışlı beşinci stüdyo albümüdür.

<i>Kusura Bakma</i>

Kusura Bakma, Sezen Aksu'nun 1976 çıkışlı ikinci 45'liğidir. Sadece 50 tane satan ilk kırkbeşlikten sonra Sezen Aksu'yu Türkiye'ye bu kırkbeşlik tanıttı. Kusura Bakma ve Yaşanmamış Yıllar isimli 2 şarkı da kısa sürede Sezen Aksu'yu ilgi odağı haline getirdi. Sözleri ve müziği Aksu'ya ait olan Kusura Bakma, "Adı Bende Saklı" albümünde sanatçının yeni yorumu ve Murat Yeter'in düzenlemesiyle yer aldı. Yaşanmamış Yıllar ise aynı yıl Bulgar şarkıcı Lili Ivanova tarafından seslendirilmiş "Утеха" şarkısından alındığı halde 45'liğin üstünde söz yazarı Aksu'nun ve düzenlemeci Dilek'in adlarıyla yetinilmiş, Aksu'nun "Allahaısmarladık" albümünün 2006'da yapılan yeni baskısında ise besteci yerine "Bilinmiyor" yazılmıştır.

Onno Tunç, asıl adıyla Ohannes Tunçboyacıyan,, Türkiye Ermenisi müzisyen ve bestecidir. Hazırladığı düzenleme ve bestelerle 1980'ler ve 1990'larda Türk pop müziğinin öne çıkan isimlerinden biriydi. 1945, Bir Zamanlar Deli Gönlüm, Sen Ağlama, Git, Geri Dön, Değer mi, Hadi Bakalım, Gir Kanıma, Vurulmuşum Sana, Şinanay, Seni İstiyorum, Şov Yapma, Olay Olay, İyisin ve Ben Yoldan Gönüllü Çıktım gibi bestelerle Türk müzik tarihindeki öne çıkan isimlerden biri hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Goran Bregović</span>

Goran Bregović,, Bosnalı Sırp-Hırvat besteci, gitarist ve şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Ortaçgil</span> Türk vokalist

İbrahim Bülent Ortaçgil, Türk şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Tilbe</span> Türk şarkıcı ve söz yazarı

Yıldız Tilbe ,Türk şarkıcı-şarkı yazarıdır.

<i>Anadilim Aşk</i>

Anadilim Aşk, Kıbrıslı-Türk şarkıcı Işın Karaca'nın ilk solo albümü. 28 Kasım 2001 tarihinde Universal - Power Records etiketiyle çıktı. 12 tane Sezen Aksu bestesinin yer aldığı albümdeki şarkıların ikisi hariç tamamının sözleri de Sezen Aksu'ya ait. Albümün çıkış parçası Tutunamadım oldu. Zaman zaman konserlerinde veya katıldığı programlarda "Hangi aklı başında şarkıcı Tutunamadım diyerek çıkış yapar?" şeklinde bir espriyle anlatır çıkış parçasını. Ama asıl çıkışını ikinci klibi Başka Bahar ile gerçekleştirir. Aslında Sezen Aksu vokalisti olarak daha önce de tanınmaktadır ama Başka Baharla tüm Türkiye tanır Işın Karacayı. Klipte bolca dans eder Karaca. Sözü ve müziği Sezen Aksu'ya ait olan şarkı, müzik listelerinde 1 numaraya kadar yükselir. Türkiye pazarındaki bu başarısından dolayı 2002 yılında OGAE yarışmasında Türkiyeyi temsil etmiştir. Yarışmada hiç puan alamayarak sonuncu olmuştur. Üçüncü klip albümün iddialı slowlarından Aramıza Yollara gelir. Klibi Waleed Nassif çeker ve klip Türkiye'nin ilk High Definition olarak çekilen klibi olma özelliğini taşımaktadır. Klipte ayrıca Toprak Sergen de Işın Karaca'ya eşlik etmektedir. Birde Doğum Günün Kutlu Olsun Oğluma klip çekilir fakat bu klip o dönemde müzik şirketi ile anlaşmazlıktan dolayı yayınlanmaz.
Albüm çok sevilir ve ilk baskısı hemen tükenir. Bunun üzerine albümün Tutunamadım Remix ilaveli ikinci basımı piyasaya çıkar. Fakat bu baskıda hemen tükenir ve uzun bir aradan sonra 2006 yılında Seyhan Müzik Etiketiyle tekrar müzik marketlerdeki yerini alır.

<i>Sevgiliye</i> (Aşkın Nur Yengi albümü) Türk şarkıcı Aşkın Nur Yenginin ilk stüdyo albümü

Sevgiliye, Türk şarkıcı Aşkın Nur Yengi'nin ilk stüdyo albümü. 30 Ocak 1990'da Fono Müzik tarafından yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Güner</span> Türk müzisyen ve gitarist

Aziz Fuat Güner, Türk müzisyen, gitarist, Türk pop-rock müziğinin en önemli gruplarından MFÖ'nün üyesidir.

<i>Deniz Yıldızı</i> (albüm)

Deniz Yıldızı, Sezen Aksu'nun 24 Haziran 2008'de yayınlanan stüdyo albümü.

<i>Yürüyorum Düş Bahçelerinde...</i> Albüm

Yürüyorum Düş Bahçeleri'nde..., Sezen Aksu'nun 5 Haziran 2009 tarihli albümüdür. Bu albümünde, başka sanatçılara verdiği 26 şarkı ile 3 yeni şarkısı bulunmaktadır. Albümün basılan ilk 100.000 adeti 3 gün içinde tükenmiştir.. 2 CD'den oluşan albümde bir de hediye olarak Cevdet Erek'in "Katkısız" adlı DVD'si bulunmaktadır.

<i>Med Cezir</i> (Levent Yüksel albümü)

Med Cezir, Türk şarkıcı Levent Yüksel'in 21 Mart 1993 tarihinde yayınlanan ilk albümüdür. Albüm Tempa & Foneks etiketiyle yayınlandı. Türk pop tarihinin klasik albümleri arasına giren albüm dönemin en çok satan albümlerinden birisi olmuştur. Ekim 1992 tarihinde albümün kayıtlarına başlandı. Beş ay kadar süren albümün kayıtlarında birçok müzisyen yer aldı. Albümle birlikte "Yeter Ki Onursuz Olmasın Aşk" adlı parça yayınlandı ve büyük bir çıkış yakaladı. 10 parçadan oluşan albümde yer alan tüm parçalar hit oldu. Altı parçanın video klip olarak yayınlandığı albüm best of oldu. Albümde yer alan sekiz parçanın sözü Sezen Aksu'ya aittir. "Dedikodu" adlı parçanın sözleri Orhan Veli'nin şiiridir. Albümde Levent Yüksel ve Sezen Aksu'nun yanı sıra Uzay Heparı, Fahir Atakoğlu ve Onno Tunç gibi sanatçıların müzisyenlerde şarkıların bestelerini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Đurđevdan</span>

Đurđevdan, Гергьовден veya Jurjevo Gregoryen takvime göre 6 Mayıs, Jülyen takvimine göre 23 Nisan'da kutlanan, Yorgi'ye ithaf edilmiş, Hristiyanlara özgü bir Balkanlar bayramıdır. Hıdrellez bayramının Hristiyan karşılığıdır. Yorgi, Ortodoks kiliselerindeki en önemli Hristiyan azizlerinden biridir. Bu bayram da baharın gelişini kutlama geleneğiyle özdeşleşmiştir. İnanışa göre Aziz George inancı uğruna ölmüştür. İkonalarda genelde bir atın üzerinde ejderha öldüren bir adam olarak betimlenir.

<i>Ayselin</i>

Aysel'in, Türk söz yazarı Aysel Gürel anısına yapılan bir saygı albümü. 25 Haziran 2013'te Doğan Music Company tarafından satışa sunuldu ve Gülşen'in Beni Durdursan mı? albümüyle birlikte Türkiye'de yılın en çok satan albümü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sarışın (şarkı)</span>

"Sarışın", Sezen Aksu'nun Sezen Aksu'88 albümünün ilk teklisidir. Klibi 22 Şubat 1988 tarihinde yayınlanmıştır. Sözleri Aysel Gürel'e müziği Ara Dinkjian'a düzenlemesi Onno Tunç'a ait şarkıdır. Night Ark grubu Homecoming olarak seslendirdi. Eleftheria Arvanitaki ve Antique Dinata Dinata olarak seslendirdi. Yunanca sözlerini Lina Nikolakopoulou yazmıştır. Demis Roussos Fransızca olarak söylemiştir.

Mustafa Sandal şarkıları listesinde, Türk pop müzik şarkıcısı Mustafa Sandal'ın, günümüze kadar yer aldığı albümler, bestelediği müzikler yer almaktadır.