İçeriğe atla

Edebiyat teorisi

Edebiyat teorisi, edebiyatta bir eleştiri akımıdır. Sıkı bir anlamda edebiyat doğasının ve edebiyat analiz yöntemlerinin sistematik çalışmasıdır.[1]

Sonuç olarak, "teori" kelimesi bilimsel yaklaşımların çeşitliliği için bir şemsiye terim hâline gelmiştir. Bu yaklaşımların çoğu Kıta felsefesi ve sosyoloji çeşitli kolları tarafından bildirilir.

Edebiyat teorisinin başlıca önemi edebiyatın temel sorulardan birini çözmesidir. Bu soru şöyle: "Edebiyat nedir?"

İlk sistematik edebiyat teorisi olan “Edebiyat Teorisi” adlı eseri edebiyat eleştirmenleri René Wellek ile Austin Warren yazmışlardır. “Edebiyat Teorisi” adlı eser özel bir moda olan edebiyat eleştirisine çok yakındır.[2]

René Wellek 1960'ların başında, adlarını "yapısalcı-taklitçi edebiyat teorisi yapma" sıfatına mahkûm edenlere karşı, Yeni Eleştirmenleri savunmuştur. Bu sebepten dolayı, o bazen, bugünün muhafazakâr edebiyat aydını olarak düşünülür.

Modern edebiyat teorileri

Kaynakça

  1. ^ Culler 1997, p.1
  2. ^ Wellek, René. "Collaborating with Austin Warren on Theory of Literature." Teacher & Critic: Essays By and About Austin Warren. Ed. Myron Simon and Harvey Gross. Los Angeles: Plantin Press, 1976.

Kaynakça

  • EDEBİYAT TEORİSİ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ4 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Adem Çalışkan, “Edebiyat Teorisi Üzerine-1: İlk Belirlemeler / On Literary Theory-1: Preliminary Orientations”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, Volume. 3, Issue: 12,Summer 2010, ss. 89-108.
  • John Lye, “Çağdaş Edebiyat Teorisi”, (Çev.: Dr. Adem Çalışkan), Yedi İklim, Edebiyat, Kültür, Sanat, Aylık Dergi, Cilt: XIX, Sayı: 195, [İstanbul] Haziran 2006, ss. 39-47.
  • Hans Peter Rickman, “Bir Üst-Disiplin Olarak Edebiyat Teorisi” (Çev.: Yrd.Doç.Dr.Adem Çalışkan), Berceste, Aylık Kültür – Sanat – Edebiyat Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 121, Temmuz 2012.
  • Patrick Colm Hogan, “Edebiyat Teorisinin Alanı” (Çev.: Yrd.Doç.Dr.Adem Çalışkan), Berceste, Aylık Kültür – Sanat – Edebiyat Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 122, Ağustos 2012, ss. 25-29.
  • Michael Sprinker (1950-1999), “Prague’tan Paris’e: Edebiyat İncelemesinde Bir Yöntem Olarak Biçimcilik” (Çev.: Yrd.Doç.Dr. Adem Çalışkan), Berceste, Aylık Kültür – Sanat – Edebiyat Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 125, Kasım 2012, ss. 6-11.
  • D.G. Myers, “Edebiyat İncelemesinde Yeni Tarihselcilik” (Çev.: Yrd.Doç.Dr. Adem Çalışkan), Berceste, Aylık Kültür – Sanat – Edebiyat Dergisi, Yıl: 11, Sayı: 126, Aralık 2012, ss. 3-10.
  • Munazza Yaqoob, “Okur ve Metin: Yirmibirinci Yüzyılda Edebiyat Teorisi ve Edebiyat Öğretimi-I” (Çev.: Yrd.Doç.Dr. Adem Çalışkan), Berceste, Aylık Kültür – Sanat – Edebiyat Dergisi, Yıl: 12, S.139, Ocak 2014, ss. 37-39.

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Recaizade Mahmud Ekrem</span> Türk şair ve yazar (1847-1914)

Recaizade Mahmud Ekrem, Türk şair ve yazardır. 19. yüzyıl Osmanlı dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Simurg</span> Pers mitolojisinde bulunan efsanevi kuş

Simurg, Zümrüdüanka veya sadece Anka; kökeni Pers mitolojisi ve edebiyatına dayanan, efsanevi, iyicil bir kuştur. Sênmurw (Pehlevi) ve Sîna-Mrû (Pâzand) diğer isimlerindendir. Eski Mısır mitolojisindeki Feniks ve Türk mitolojisindeki Hüma veya Tuğrul gibi kuşlarla benzer özellikler taşır.

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">12 hayvanlı takvim</span> Asyada ve Çinde yaygın olarak kullanılmış bir takvim

12 Hayvanlı Takvim, Asya'da, özellikle Çinliler ve Türk halkları tarafından yaygın olarak kullanılmış bir takvim. Ayrıca Japonlar, Koreliler, Vietnamlılar, Moğollar ve Mançular da değişik hallerini kullanmışlardır.

Hasan Akay, Türk edebiyatçı ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Estetik</span> Sanatla, güzellikle ve tatla ilgilenen felsefe dalı

Estetik, güzel duygu ya da bedii, güzelliği ve güzelliğin insan belleğindeki ve duygularındaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sonraki Chao (16 Krallık)</span>

Sonraki Zhao, İkinci Chao, Hou Zhao İkinci Zhao ya da Sonraki Zhao, Çin tarihinde 'Beş Hu Onaltı Krallık döneminde Hiung-nuların bir kolu olan Jieler tarafından kurulmuş bir devlettir.

Üslûp ya da biçem; sanatçının özel yapış yolu, yazarın duyuş, düşünüş ayrılığı; cümlelerin uzunluğu, kısalığı; kelimeleri seçişi, yazısının âhengindeki ayrılıklardır. Üslûp için; ifade tarzı, usul, yol da denilebilir. Sanat eserlerinde, insanın düşünüşlerine, duygularına, hayallerine, heyecanlarına verdiği biçim Üslûp'tur.

Makber Abdülhak Hamit Tarhan'ın karısı Fatıma Hanım'ın ölümü üzerine yazdığı şiiri. O yıllarda yeni yeni oturan Avrupai Türk Şiiri tarzının en önemli örneklerinden biri olarak yerini almış, yazılmasından onlarca yıl geçtikten sonra bile birçok şairin esin kaynağı olmuştur. Okurun duygularına seslenen eser metafizik ürpertiyi de Türk şiirine getirmiştir.

René Wellek, bir Çek-Amerikan, karşılaştırmalı edebiyat eleştirmeniydi.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Güneş</span>

Yunus Güneş, Özgün Baskı Sanatçısı, Ressam, Öğretim Üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Korikos</span>

Korykos; Anadolu'nun güneyinde, günümüzde Mersin'in Erdemli ilçesi sınırları içinde yer alan antik bir kent. UNESCO, 2014'te kenti Dünya Mirası Geçici Listesi'ne ekledi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Özçelik</span>

Mustafa Özçelik, Türk şair ve yazar.

Yeni A, 1 Nisan 1972 ile Haziran 1974 arasında yayımlanan Türkçe kültür, siyaset ve sanat dergisi. Daha önce kapatılan A Dergisi'nin devamı niteliğindedir. Sahibi Ferit Öngören, yazı işleri müdürü ise şair Refik Durbaş idi. İlk sayıda ülkenin değişen sorunları ve geniş çaplı etkilerine çözümler getirmek, "burjuva Batı kültürü" ile hesaplaşmak, kültür-sanat dünyasının köklü eleştirisini yapmak gibi hedefler belirlendi. 12 Mart Muhtırası sonrasında kapanan Marksist dergilerin boşluğunu doldurmak için de çeşitli sosyal konulara yer verildi. 27 sayılık dergide dönemin siyasi olaylarının karşıt yansımaları görülmektedir.

Yenilik, 15 Aralık 1952 - Aralık 1957 tarihleri arasında çıkan aylık kültür sanat dergisi. Derginin kurucusu ve yöneticisi Naim Tirali idi. 62 sayı olarak çıkan dergi ilk olarak gazete formatında yayımlandı. İlk yılında 8 sayfadan oluşan “Aylık Fikir ve Sanat Gazetesi” ibaresi geçerli oldu. Ocak 1954 sonrasında ise “Aylık Fikir ve Sanat Dergisi” şeklini aldı, sayfa sayısı da artmaya başladı. Derginin logosu mavi bir zemin içinde beyaz bir yazıdan oluşmaktaydı. Dergide kitap ve dergi reklamları dışında banka ve içki reklamları da bazı dönemlerde görüldü. 5 yıllık yayın hayatında satış ücreti 25 kuruştan 50 kuruşa kadar yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyolojinin dalları</span>

Aşağıdakiler, sosyoloji disiplinine genel bakış ve güncel bir rehber olarak sunulmaktadır:

İbrahim Niyazi Aslanoğlu, Türk derlemeci, halk kültürü araştırmacısı, yayıncı, yazar ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">El örgüsü çorap</span>

El örgüsü çorap, geleneksel yöntemlerle çoğu zaman yünden veya elverişli başka malzemelerden imal edilmiş iplerle elde örülen çoraplardır.

Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Türk yazınına, sanatına, toplum ve insan bilimlerine üstün düzeydeki yapıtları, yaratıcı ve yapıcı etkinlikleriyle önemli katkılarda bulunmuş T.C. uyruklu kişileri değerlendirmek, desteklemek, onurlandırmak ve özendirmek üzere, 1980-1998 yılları arasında Türkiye İş Bankası tarafından çok sayıda sanatçı ve iş insanına verilen ödüllerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.