Ed Harris
Ed Harris | |
|---|---|
 Ed Harris, 2017 | |
| Doğum | Edward Allen Harris 28 Kasım 1950 Englewood, New Jersey, ABD |
| Meslek |
|
| Etkin yıllar | 1975-günümüz |
| Evlilik | Amy Madigan (e. 1983) |
| Çocuk(lar) | 1 |
Edward Allen "Ed" Harris (d. 28 Kasım 1950; Englewood, New Jersey), dört kez Oscar Ödülü adayı ve Altın Küre ödülü sahibi Amerikalı sinema oyuncusu, yazar ve film yönetmeni. Apollo 13 (1995), Truman Show (1998), Pollock (2000) ve Saatler (2002) filmlerindeki performansları ona eleştirmenlerin beğenisini ve Akademi Ödülü adaylıklarını kazandırmıştır.
Biyografi
İlk yıllar ve özel yaşamı
Harris, New Jersey'e bağlı Tenafly şehrinde doğdu. Annesi Margaret seyahat acenteciliği yapmaktaydı. Babası Robert L. Harris ise ABD'nin ünlü şarkıcısı Fred Waring'in korosunda bulundu ve Şikago Sanat Enstitüsü'nün kitap bölümünde çalıştı.[1] Kendisinden büyük kardeşi Robert, daha küçük olan kardeşinin adı Spencer'dır. Harris presbiteryan kilisesine bağlı orta bir sınıf ailenin çocuğu idi.[2][3][4] 1969 yılında Tenafly Lisesi'ni bitirdi. Lisede Amerikan futbolu oynadı ve takım kaptanlığı yaptı.[5][6] Harris lisede yıldız bir atletti ve bu sayede 1969'da Columbia Üniversitesi'ne devam etti. İki yıl sonra ailesi New Mexico'ya taşındı. Bu arada Harris'te asıl ilgisinin ve yeteneğinin oyunculukta olduğunu keşfetti ve tiyatrolarda bulunmaya başladı. New Mexico Üniversitesi'nin drama çalışmaları bölümüne kaydoldu. Yerel tiyatrolarda birçok başarılı rolden sonra Los Angeles, Kaliforniya'ya gitti ve Kaliforniya Sanat Enstitüsü'nde (California Institute of the Arts) eğitime başladı.
Harris aktris Amy Madigan'la 1983 yılından bu yana evlidir. Çift; Lily adında bir kız çocuğuna sahiptir.
Kariyeri
Harris'in ilk önemli rolü Charles Bronson'ın da rol aldığı Borderline idi. Knightriders filminde motosikletli bir King Arthur benzetmesini oynadı. 1983 yılına gelindiğinde oyuncunun yıldızı parlamıştı. Bu yıl astronot John Glenn rolünü The Right Stuff filminde başarıyla canlandırdı. 12 yıl sonra yine uzay çalışmalarını anlatan Apollo 13 filminde canlandırdığı NASA direktörü Gene Kranz rolüyle En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Oskar ödülüne aday oldu.
Diğer Oscar adaylıkları 1999, 2001 ve 2003 yıllarında The Truman Show, Pollock ve The Hours filmleri ile oldu. David Cronenberg'in A History of Violence filminde acımasız bir mafya çalışanını, Ben Affleck'in yönettiği, Casey Affleck ve Morgan Freeman'ın da rol aldığı Gone, Baby, Gone filminde bir polis memurunu canlandırdı. 2007 yılında National Treasure: Book of Secrets filminde Mitch Wilkinson rolünde göründü.
Harris ayrıca televizyon için çekilen roman uyarlamaları olan Riders of the Purple Sage (1996) ve Empire Falls yapımlarında (2005) oynadı.
Harris 2000 yılında kendisinin başrolünde oynadığı ve yönetmenliğini üstlendiği Amerikalı ressam Jackson Pollock'ın yaşamını anlatan Pollock filmiyle En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar adayı oldu. Diğer bir portre rolünü ise 19. yüzyılda Nikaragua Başkanı oan Amerikalı William Walker'ı canlandırdığı Walker filminde oynadı. Oliver Stone'un Nixon filminde Watergate skandalı figürü E. Howard Hunt rolünü ve Copying Beethoven filminde Ludwig van Beethoven rolünü başarıyla canlandırdı.
Harris, tiyatro kariyerini de bırakmayarak birçok tiyatro yapımında yönetmenlik ve oyunculuk yaptı. Neil LaBute'nin tek kişilik oyunu Wrecks ile New York Halk Tiyatrosu'nda sahne aldı. Wrecks 'in ilk gösterimi İrlanda'da bulunan Cork Everyman Tiyatrosu'nda yapılmıştı.
Ödülleri ve Ödül Adaylıkları
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, Apollo 13 (1995)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Truman Show (1998)
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Pollock (2000)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Hours (2002)
BAFTA Ödülü
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Truman Show (1999)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, The Hours (2003)
Emmy ödülü
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Mini dizi/TV filmi Empire Falls (2005)
Altın Küre ödülü
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Jacknife (1990)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, Apollo 13 (1996)
- Kazandı: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Truman Show (1999)
- Adaylık: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sinema filmi, The Hours (2003)
- Adaylık: En İyi Erkek Oyuncu, Mini dizi/TV filmi Empire Falls (2006)
Filmografi
| Yıl | İsim | Rolü | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1978 | The Rockford Files | Memur Rudy Kempner | |
| Coma | Patoloji doktoru | ||
| 1979 | Lou Grant | Warren/Tamirci | |
| 1980 | Borderline | Hotchkiss | |
| The Aliens Are Coming | Chuck Polcheck | ||
| 1981 | Knightriders | Billy | |
| Dream On! | |||
| 1982 | Creepshow | Hank Blaine | |
| 1983 | Boşluktaki Kahramanlar | John Glenn | |
| Under Fire | Oates | ||
| 1984 | Swing Shift | Jack Walsh | |
| Places in the Heart | Wayne Lomax | ||
| A Flash of Green | Jimmy Wing | ||
| 1985 | Code Name: Emerald | Gus Lang | |
| Alamo Bay | Shang | ||
| Tatlı Düşler | Charlie Dick | ||
| 1987 | Walker | William Walker | |
| The Last Innocent Man | Harry Nash | ||
| 1988 | To Kill a Priest | Stefan | |
| 1989 | Jacknife | David "High School" Flannigan | Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture |
| Abyss | Virgil "Bud" Brigman | Aday gösterildi – Saturn Award for Best Actor | |
| 1990 | Gangsterlerin Arasında | Frankie Flannery | |
| 1991 | Paris Trout | Harry Seagraves | |
| 1992 | Amerikalılar | Dave Moss | Valladolid International Film Festival Award for Best Actor[7] |
| Running Mates | Hugh Hathaway | ||
| 1993 | The Firm | Wayne Tarrance | |
| Needful Things | Şerif Alan Pangborn | ||
| 1994 | Milk Money | Tom Wheeler | |
| Çin Mehtabı | Kyle Bodine | ||
| The Stand | General Starkey | ||
| 1995 | Nixon | E. Howard Hunt | |
| Apollo 13 | Gene Kranz | En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema) Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Supporting Role Southeastern Film Critics Association Award for Best Supporting Actor Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü Aday gösterildi – Chicago Film Critics Association Award for Best Supporting Actor Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture | |
| Just Cause | Blair Sullivan | ||
| 1996 | The Rock | General Francis X. Hummel | |
| Eye for an Eye | Mack McCann | ||
| Riders of the Purple Sage | Jim Lassiter | ||
| 1997 | Mutlak Güç | Seth Frank | |
| 1998 | Physical Graffiti | ||
| Stepmom | Luke Harrison | ||
| Truman Show | Christof | Blockbuster Entertainment Award for Favorite Supporting Actor — Drama En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Sinema National Board of Review Award for Best Supporting Actor Southeastern Film Critics Association Award for Best Supporting Actor Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü Aday gösterildi – BAFTA Award for Best Actor in a Supporting Role Aday gösterildi – Online Film Critics Society Award for Best Supporting Actor Aday gösterildi – Saturn Award for Best Supporting Actor | |
| 1999 | The Third Miracle | Frank Shore | |
| 2000 | Pollock | Jackson Pollock | Director Toronto Film Critics Association Award for Best Actor Aday gösterildi – En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü Aday gösterildi – Satellite Award for Best Actor – Motion Picture Drama |
| The Prime Gig | Kelly Grant | ||
| Waking the Dead | Jerry Charmichael | ||
| 2001 | Akıl Oyunları | Parcher | Aday gösterildi – Satellite Award for Best Supporting Actor – Motion Picture Aday gösterildi – En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema) |
| Buffalo Soldiers | Colonel Berman | ||
| Kapıdaki Düşman | Binbaşı König | ||
| 2002 | Saatler | Richard Brown | Aday gösterildi – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü Aday gösterildi – BAFTA Award for Best Actor in a Supporting Role Aday gösterildi – Broadcast Film Critics Association Award for Best Acting Ensemble Nominared – Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Supporting Actor Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture Aday gösterildi – London Film Critics Circle Award for Actor of the Year Aday gösterildi – Phoenix Film Critics Society Award for Best Cast Aday gösterildi – En İyi Oyuncu Kadrosu SAG Ödülü listesi (sinema) Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Supporting Role |
| 2003 | Radio | Koç Jones | |
| The Human Stain | Lester Farley | ||
| Masked and Anonymous | Oscar Vogel | ||
| 2005 | Empire Falls | Miles Roby | Aday gösterildi – Golden Globe Award for Best Actor – Miniseries or Television Film Aday gösterildi – Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actor in a Miniseries or a Movie Aday gösterildi – Satellite Award for Best Actor – Miniseries or Television Film Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Miniseries or Television Movie |
| Winter Passing | Don Holden | ||
| A History of Violence | Carl Fogarty | National Society of Film Critics Award for Best Supporting Actor | |
| 2006 | Two Tickets to Paradise | Melville | |
| Beethoven'ı Anlamak | Ludwig van Beethoven | ||
| The Armenian Genocide | US Consul Leslie Davis | Belgesel | |
| 2007 | Kızımı Kurtarın | Remy Bressant | |
| Cleaner | Eddie Lorenzo | ||
| Büyük Hazine: Sırlar Kitabı | Mitch Wilkinson | ||
| 2008 | Touching Home | Charlie Winston | |
| Appaloosa | Virgil Cole | Writer, director Boston Film Festival Prize for Best Screenplay Adaptation (with Robert Knott) | |
| 2009 | Once Fallen | Liam | |
| 2010 | Özgürlük Yolu | Bay Smith | |
| Virginia | Şerif Tipton | ||
| 2011 | That's What I Am | Bay Simon | |
| Salvation Boulevard | Dr. Paul Blaylock | ||
| 2012 | Gerçeğin Peşinde | David Englander | |
| Game Change | John McCain | Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Series, Miniseries or Television Film Aday gösterildi – Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor in a Miniseries or a Movie Aday gösterildi – Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Male Actor in a Miniseries or Television Movie | |
| 2013 | Phantom | Demi | |
| Zor Kazanç | Ed Du Bois | ||
| Kar Küreyici | Wilford | ||
| Sweet Vengeance | Şerif Jackson | ||
| Yerçekimi | Houston'daki kontrol merkezindeki görevli | ||
| 2014 | Frontera | ||
| 2015 | Cymbeline | Kral Cymbeline | |
| Run All Night | Shawn Maguire | ||
| The Adderall Diaries | Neil Elliott | ||
| 2016 | In Dubious Battle | Joy | |
| Rules Don't Apply | Bay Bransford | ||
| 2017 | A Crooked Somebody | Sam Vaughn | |
| Anne! | Adam | ||
| Kodachrome | Ben | ||
| Uzaydan Gelen Fırtına | Leonard Dekkom | ||
| 2019 | The Last Full Measure | Ray Mott | |
| 2020 | Resistance | George S. Patton | |
| 2021 | Top Gun: Maverick | Amiral |
Kaynakça
- ^ "Ed Harris Biography - Yahoo! Movies". 24 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "file=/chronicle/archive/2000/01/09/PK101712.DTL Ed Harris Has the Righteous Stuff, Too: Actor plays a particularly convincing priest in 'The Third Miracle' - San Francisco Chronicle 2000-01-09". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "Love the sinner: Harris repents for 'money' roles - Cindy Pearlman, Chicago Sun-Times, 2000-02-06". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ "Ed Harris Biography". 20 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.
- ^ Rohan, Virginia. "North Jersey-bred and talented too", The Record (Bergen County), 18 June 2007. Accessed 25 June 2007. "Ed Harris: Class of 1969, Tenafly High School"
- ^ Stein, Ruthe. They're Ready For Their Close-Ups: Camped out at Oscars, the starstruck wait to sneak a peek 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., San Francisco Chronicle, 25 March 2001. Accessed 31 May 2007. "She's hoping to score a seat near the front and catch the eye of Oscar nominee Ed Harris, who went to Tenafly High School in New Jersey with her mother."
- ^ "Ed Harris-Awards". www.imdb.com. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2011.
