İçeriğe atla

Ebubekir Kânî Efendi

Ebubekir Kânî Efendi
DoğumTokat, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1792
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeriEyüpsultan Mezarlığı, İstanbul
MeslekYazar Şair
Dönem18. yüzyıl
TürŞiir
Ebubekir Kani Efendi'nin Eyüpsultan'daki Mezar Taşı.

Ebubekir Kânî Efendi Divan şairidir. Aslen Tokat'lıdır. Mizahi mektupları ve şiirleri ile tanınır. Eflak, Rusçuk ve çevresinde görev yaptığı yıllarda İskerletzade Konstantin Bey'in isteği üzerine yeğeni Alexandre için “Benam-ı Havariyyun-ı Buruc-ı Fünun” isimli bir Türkçe öğrenme ve konuşma kitabı yazdı.[1] XVIII. yüzyılda kaleme almış olduğu bu eser Türkçenin diğer milletlere öğretilmesi konusunda bir model olarak gösterilir.[2] Bir kedinin ağzından sahibine yazılmış ünlü "Hirrename" si yergi ve mektuplarıyla birlikte Münşeat-ı Kânî isimli eserindedir.[3] Münşeat'ın değişik hacimlerdeki el yazma nüshaları çeşitli kütüphanelerde mevcuttur. Eser hakkında bir doktora tezi hazırlanmıştır[4] Yazdığı Arapça, Farsça ve Türkçe şiirler Divan'ında toplanmıştır. İstanbul kütüphanelerinde bazı yazma nüshaları bulunan Divan, Arap harfleriyle yayımlanmış ve eser tenkitli metin hâlinde yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır[5] Ayrıca İlyas Yazar tarafından hazırlanan “Kânî Dîvânı” isimli eser 2012 yılında Kültür Bakanlığı Yayınları arasında neşredilmiştir.[6] Ebubekir Kânî Efendi'nin Silistre'de söylediği rivayet edilen ve insanların kolay kolay değişmeyeceğine dair “Kırk yıllık Kani, olur mu Yani” sözü günümüze kadar ulaşmıştır. Kânî Efendi 1792 yılında öldü. Mezarı Eyüp Sultan'da Beybaba Sokağı üzerinde ve Nişancı Ferudun Paşa Türbesi yakınındadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Haskan, Mehmet Nermi. Eyüpsultan Tarihi, Eyüp Sultan Belediyesi Yayınları, İstanbul, 2009.
  2. ^ Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ebubekir Kânî Modeli. 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. turkcede.org. Erişim Tarihi: 14.10.2016
  3. ^ Münşeat-ı Kânî. 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. katalog.istanbul.edu.tr. Erişim Tarihi: 14.10.2016
  4. ^ Batislam, H. Dilek (2013). "Tokatlı bûbekir Kânî'nin münşeatında "Üslup" yerine kullanılan kelimeler", TÜBAR-XXXIII, s. 45-60.
  5. ^ Eliaçık, Muhittin: Tokatlı Kânî Divanının Tenkitli Metni, Hayatı, Kişiliği, Vazifeleri, Eserleri, Dili, Sanatı ve Üslubu, İst.Ünv., 1992
  6. ^ Yazar, İlyas. Kânî Divanı, T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2012,
  7. ^ Haskan, Mehmet Nermi: Eyüplü Meşhurlar, Eyüp Sultan Belediyesi Yayınları, c.II, s.67, İstanbul 2014

İlgili Araştırma Makaleleri

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Ebussuud Efendi</span> Osmanlı şeyhülislamı ve hukukçusu (1490–1574)

Muhammed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi, Osmanlı şeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki İmâdlı olduğu için "İmadi" olarak da anılır.

Sünbülzade Vehbî, 18. yüzyılın dîvan şairlerindendir. Asıl adı Mehmet olup, Maraş'ta 'Sünbülzadeler' olarak anılan ailenin bireylerindendir.

Osmanlılarda tarih yazıcılığı, Osmanlı Beyliği'nin kuruluşundan 100-150 yıl sonra başlamıştır. Osmanlı tarih yazıcılığının geç başlaması, Anadolu’da Osmanlılardan önce tarih yazıcılığının gelişmemesi ile bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Emîrî</span> Türk tarihçi ve yazar

Ali Emîrî ya da Ali Emîrî Efendi, araştırmacı ve tezkire yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa</span>

Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa II. Abdülhamid döneminde Bahriye Nazırlığı görevinde bulunmuş amiraldir. 1853 yılında Sinop Baskını'nda ölen Bozcaadalı Riyale (tümamiral) Hüseyin Paşa'nın oğludur.

Hoca Sadeddin Efendi, Osmanlı tarihçi, devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Çelebi</span> XVI.yyde Osmanlı sahasında yaşamış divan şairi

Âşık Çelebi, 16. yüzyıl şair, mütercim, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Tâhirü'l-Mevlevî</span>

Tâhirü'l-Mevlevî, şair, yazar, Mevlevî Dedesi, mutasavvıf, gazeteci, müderris, mesnevîhân ve edebiyat tarihçisi.

Saliha Sultan, Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un ve Aşubican Kadınefendi’nin kızı. Sultanlar Abdülmecid ve Abdülaziz üvey kız kardeşi.

<i>Tevârîh-i Âl-i Osman</i> (Âşıkpaşazâde)

Âşıkpaşazâde Tarihi ya da Tevârîh-i Âl-i Osman, 1400 ila 1484 yılları arasında yaşamış bir Vefai dervişi olan Âşıkpaşazâde’nin yazdığı Osmanlı tarihi kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lâmiî Çelebi</span>

Lâmiî Çelebi (1472-1532), divan şairi ve mürit. Asıl adı Mahmut'tur.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi</span> İstanbulun Süleymaniye semtinde yer alan Süleymaniye Kütüphanesi, 1927de açılmıştır. Osmanlı döneminde kurulmuş olan kütüphane, önemli bir İslami koleksiyona sahiptir ve nadir eserler barındırır

Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul'daki Süleymaniye Camii medreselerinde, 1927 yılında kurulmuş olan kütüphane. I. Süleyman'ın oluşturmuş olduğu kütüphane bu kütüphanenin nüvesini oluşturdu.

Zübeyde Fıtnat Hanım, 18. yüzyılda yaşamış bir divan şairidir. Divan edebiyatında kendinden sonra gelen kadın divan şairleri arasında bir zirve olarak görülmüştür Şiirleri kadar nükteleri, kendisi ile Koca Ragıp Paşa ve şair Haşmet çevresinde geçtiği varsayılan latifelerle de tanınmıştır.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

Enderunlu Vasıf (1771-1824) veya Enderunlu Osman Vasıf Bey, Osmanlı divan şairi. 19. yüzyılda muhammes, gazel ve şarkılarıyla tanınan şairin asıl adı Osman'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Hamdi</span> Türk divan şairi, mutasavvıf (1449 - 1503)

Hamdullah Hamdi (doğumu: 1449, Göynük - ölümü: 1503, Göynük) Türk divan şairi, mutasavvıf. Mesnevileri ile tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saçlı Abdülkadir Efendi Cami</span>

Saçlı Abdülkadir Efendi Cami, İstanbul, Eyüp Sultan Camii meydanına yakın bir mesafededir. 16. yüzyıla aittir. Tek kubbelidir. Fevkani bir camidir. Klasik dönem mimari özelliklerini kısmen yansıtmaktadır. Saçlı Abdülkadir Efendinin babasının türbesi üzerine 1538 yılında inşa ettiği asıl cami burası değildir. Yapının sağ tarafına bitişik bulunan ve üzeri şimdi açık olan bölümdür. Vaktiyle harap olup yıkıldıktan sonra şimdiki mekan cami haline getirilmiş. Günümüzde cami olarak faaliyet gösteren mekan 1585-1590 yılları arasında Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi tarafından Darülkurra maksadıyla yaptırılmıştır. Şeyhî lâkaplı, Abdülkadir Efendi I. Süleyman dönemi Şeyhülislâmlarındandır. Babası Sivasî Tekkesi şeyhi Abdürrahim Efendi'dir. Caminin Eyüp Sultan Camii yönünde ve bitişiğinde yer alan türbede üç kabir mevcut. Caminin eski yerinde ise Şeyh Abdürrahim Efendi ve oğlu yani mescidin bânisi Şeyhülislam Saçlı Abdülkadir Efendi’nin kabirleri vardır. Camiyi çevreleyen haziresinde 16.- 19. yüzyıllara ait yüzden den fazla tarihi mezar bulunmaktadır. Bunlar arasında Hoca Sadeddin Efendi ve Samiha Ayverdi'nin İbrahim Efendi Konağı isimli romanın kahramanı İbrahim Efendi'nin mezarı da vardır. Cami, Kalenderhane Caddesi üzerinde ve Eyüpsultan Camii kıble yönüne göre meydanın sağ tarafındadır. Günümüzde faaldir.

Hubbi Hatun, Türk şairdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.