İçeriğe atla

Ebu Zübeyde

Ebu Zübeyde
Doğum12 Mart 1971 (53 yaşında)
Riyad, Suudi Arabistan
Tutuklanma28 Mart 2002
Faysalabad, Pakistan
CIA
VatandaşlıkSuudi Arabistan
Tutulduğu yerCIA gizli hapishaneleri (Bir süre)
Guantanamo Kampı (Günümüz)
ISN10016
Suçlama(lar)el-Kaide üyeliği
DurumuHerhangi bir yargılama olmaksızın tutukluluğu sürüyor

Ebu Zübeyde (Arapça: ابو زبيدة) veya doğum adıyla Zeynelabidin Muhammed Hüseyin, 12 Mart 1971'de Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da doğan, günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'nin terörizm suçlamasıyla tutukladığı ve herhangi bir yargılama yapmadan Küba'daki Guantanamo Kampı'nda tuttuğu Suudi Arabistan vatandaşıdır.

28 Mart 2002'de, CIA ve Pakistan istihbaratının ortak operasyonu ile ele geçirilmiş ve bir süre CIA gizli hapishanelerinde tutulmuştur. Hapishanede tutulduğu süre boyunca CIA tarafından ağır işkencelere maruz kalmıştır. 83 kez[1] waterboarding'e maruz bırakılmıştır. Yapılan işkenceleri avukatlarına anlattığı sırada kendisine günlerce waterboarding uygulandığını, oksijensizlikten göğüs kafesinin patlayacak gibi olduğunu söyledi. Bunların yanında duvara asıldığını, kafasının defalarca duvara vurulduğunu; çeşitli stres pozisyonlarına sokularak parmak uçları üstünde durmaya zorlandığını, 8 güne yakın uykusuz bırakıldığını ve uykusuz hâldeyken sorguya çekildiğini; küçük kutularda saatlerce tutulduğunu anlattı ve bu işkencelerin resimlerini çizdi.[2][3] Ebu Zübeyde'nin işkence gördüğünü iddia ettiği sorgu kayıtları, CIA tarafından 2005 yılında imha edilmiştir.[4][5][6][7]

Eylül 2006'da CIA'in yakalayıp üst düzey terörist olarak saydığı 10 tutuklu ile birlikte Guantanamo Kampı'na sevk edildi ve burada en tehlikeli suçluların tutulduğu, dış dünyadan tamamen soyutlanmış Kamp Yedi'de tutulmaya başlandı.[8] Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Polonya'nın Ebu Zübeyde'ye 100 bin euro tazminat ödemesine karar verdi. Sebep olarak Ebu Zübeyde'nin Polonya topraklarında bulunan CIA hapishanesinde işkence görmesi gösterildi.[9]

Ebu Zübeyde'nin kardeşi Heşam'a göre Ebu Zübeyde sekiz kardeşe sahiptir. Heşam, ağabeyini hatırladığı kadarıyla "gamsız ve çapkın" olarak tanımlamıştır.[10]

Yaşamı

Ebu Zübeyde, Suudi Arabistan'da doğdu. Ergenlik yıllarında Batı Şeria'ya gitti, İsrail'e karşı mücadele eden Filistinlilerle birlikte hareket ederek eylemlerde yer aldı.[11] Afganistan'a gitmeden önce 20 yaşındayken bilgisayar bilimi üstüne eğitim almak amacıyla Hindistan'ın Maisur şehrinde bir süre hayatını sürdürdü.[12] Daha sonra Afganistan İç Savaşı'na katıldı ve Afganistan Mücahitleri İslami İttifakı tarafında Muhammed Kemal Elzahabi komutasında çatışmalara girdi.[13] 1992'de bir çatışmada havan mermisi sebebiyle kafasına gelen şarapnel parçası yüzünden ağır şekilde yaralandı, hafıza kaybı; bir seneyi geçkin konuşma yetisini kaybetme gibi sorunlar yaşadı.[14][15]

Bu yaralanma sonrası Halden Eğitim Kampı'nda görev üstlendi. Kampa insan kaynağı sağladı, birçok insanı silah altına aldı. Militanlar için pasaport ve evrak işlerini yürüttü.[16] Bu kampta gerçekleştirilen faaliyetler sebebiyle Ebu Zübeyde ve bazı tutuklular ABD'nin gözünde "düşman savaşçı" statüsü kazanmıştır ve Guantanamo Kampı'nda tutulmaları için bu faaliyetler kaynak gösterilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri bu faaliyetlerin ardından 1999 yılında Ebu Zübeyde'yi takibe aldı. Amerika Birleşik Devletleri yetkililerine göre Zübeyde Usame bin Ladin'in günden güne büyüyen gücünde güvenilir yardımcısıydı, Mısır İslam Cihadı'nın eski liderlerindendi, 1998 Amerika Birleşik Devletleri konsoloslukları saldırılarında önemli rol oynamıştı.[17] Zübeyde bu süreç içerisinde Ürdün makamlarınca yapmayı planladığı saldırılar ve önceden yaptığı saldırılar sebebiyle gıbayında idam cezasına çarptırıldı.[18][19] Üst düzey bir Orta Doğu güvenlik analistine göre Ebu Zübeyde, Ladin'in Ürdün ağının lideriydi ve Ladin'in çevresinde bulunan önemli militanlardandı.[20]

6 Ağustos 2001 tarihli "Bin Ladin ABD'ye saldırmakta kararlı" adlı gizli FBI raporunda, 2000 milenyum saldırıları planı kapsamında Los Angeles Uluslararası Havalimanı'na saldıracak olan Ahmed Ressam'ın, Ebu Zübeyde tarafından teşvik edildiğini söylediği geçiyordu.[21] Ahmed Ressam Aralık 2001 tarihinde yargılandı, yargı süresince Ebu Zübeyde'nin ismi geçmedi. Yargı sürecinden sonra Ahmed Ressam, Ebu Zübeyde hakkında söylediği şeyleri reddetti ve baskı altında olarak bunları söylediğini belirtti.[22][23]

Yakalanışı

Amerika Birleşik Devletleri makamlarına göre Ebu Zübeyde, bin Ladin'in en güvendiği kişilerdendi. Bin Ladin'in militan yetiştirdiği kampları yönetiyordu. 11 Eylül saldırılarında Ebu Zübeyde'nin de katkısı vardı.[24][25][26][27] Bu yüzden Ebu Zübeyde'yi yakalamak için CIA operasyonları başladı. 28 Mart 2002'de hem CIA hem FBI subaylarının katıldığı, Pakistan istihbaratının destek verdiği operasyonda bir güvenli evde çatışmalar sonucu ele geçirildi.[28][29][30] İddialara göre Pakistan istihbaratı Zübeyde'nin bulunduğu güvenli evi bulabilmek amacıyla istihbarat satan kişilere belli bir meblağ ödeme yapmıştı, daha sonra bir CIA yetkilisi Ebu Zübeyde için 10 milyon dolar ödeme yaptıklarını söyledi.[31]

Güvenli eve yapılan baskın sonucu çıkan çatışmada Ebu Zübeyde uyluklarından, karnından ve testislerinden yaralanmıştı.[32] Başta kim olduğu tanınmadı, yaralı şekilde diğer militanlarla birlikte bir kamyonetin arkasına konuldu, üst düzey bir CIA yetkilisi onu tanıyana kadar orada kaldı. Teşhis edilmesinin ardından bölgeye yakın bir hastanede tedaviye alındı. Zübeyde'nin tedavisi ile ilgilenen doktora göre Zübeyde'nin yaraları ölümcüldü ve daha önce bu şekilde ağır yaralanan kişiler kurtulamamıştı. Doktorun bu durumu CIA yetkilileriyle paylaşması sonrası CIA, Zübeyde'yi hayatta tutabilmek için Johns Hopkins Üniversitesinden bir doktor getirdi.[33]

Kıyafetleri üstünde yapılan incelemede Suudi Arabistan'a ve Kuveyt'e ait banka kartları ele geçirildi. Güvenli evde yapılan araştırmalar sonucunda Ebu Zübeyde'ye ait günlükler bulundu. Kafasına gelen ve ağır hasar bırakan şarapnel parçası yüzünden hafızasını kaybeden Ebu Zübeyde'nin bu şekilde anılarını korumaya çalıştığı tahmin edildi.

Yapılan müdahaleler sonrası Zübeyde hayata döndürüldü ve CIA'ye teslim edildi.[34] CIA'e teslim edildikten sonra Polonya, Kuzey Afrika, Tayland ve Diego Garcia gibi bölgelerde bulunan CIA gizli hapishanelerinde sorguya çekildi.[35][36][37]

İşkence görmesi

Ebu Zübeyde'nin yakalanması ve tedavisinin olumlu sonuç vermesi sonrası Bush yönetimi, geliştirilmiş sorgulama tekniklerinin Ebu Zübeyde üstünde uygulanıp uygulanmayacağını bir süre kendi arasında tartıştı.[38] Sonuç olarak CIA subaylarına alan açıldı, sorgulama tekniklerine ve daha fazlasına izin verildi.[39]

Ebu Zübeyde, 2019 yılında, sorgu sırasında yaşadıklarını avukatlarına çizerek anlattı. Birçok işkenceye maruz kaldığını belirtti. Bir "köpek kulübesine" konulduğunu, saatlerce hareketsiz şekilde kaldığını söyledi. Cinsel ve dini aşağılamalara maruz kaldı. 83 kez waterboarding uygulandı. İnsan beynine zarar verilecek düzeyde saatlerce bir şeyler dinletildi. Sürekli dayak yedi, günlerce uyuması engellendi ve uykusuz şekildeyken sorguya çekildi. Ebu Zübeyde'nin hamam böceğinden korktuğunu fark eden sorgucular, Ebu Zübeyde'yi saatlerce içine hapsettikleri küçük kutuları hamam böcekleri ile doldurdular.[40] Ebu Zübeyde bir zaman sonra acıdan bilinçsizce çığlık attığını, işkenceden kaçmak için yalanlar söylemeye başladığını belirtti.[41] Çatışmadan sonra yaraları henüz iyileşmediği için ağrı kesici veriliyordu, Bush bu duruma sorgu tekniklerine karşı direnç gösterebileceği düşüncesiyle karşı çıktı ve bunun sonucunda Ebu Zübeyde'ye ağrı kesiciler verilmemeye başlandı.[42][43] Ebu Zübeyde'nin sorgu sırasında söylemiş olduğu şeylerin hiçbirisi doğru çıkmadı fakat bu söylenen şeyler Bush yönetimi tarafından kullanıldı.[44]

Ebu Zübeyde sorgu sırasında sol gözünü kaybetti. Ebu Zübeyde'nin sorgusuna ait video kayıtları CIA tarafından imha edilmiştir.[45]

Kaynakça

  1. ^ Shane, Scott (19 Nisan 2009). "Waterboarding Used 266 Times on 2 Suspects". The New York Times. 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  2. ^ Relman, Eliza. "A Guantánamo Bay detainee's drawings show the brutal CIA torture he endured at a secret US-run prison in Thailand". Business Insider. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  3. ^ Matthews, Dylan (9 Aralık 2014). "16 absolutely outrageous abuses detailed in the CIA torture report". Vox (İngilizce). 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  4. ^ News, A. B. C. "CIA Chief: We Waterboarded". ABC News (İngilizce). 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  5. ^ "Abu Zubaydah's Torture Diary | Andy Worthington". 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  6. ^ "Headlines for March 30, 2009". Democracy Now! (İngilizce). 1 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  7. ^ Fink, Sheri. "Do CIA Cables Show Doctors Monitoring Torture?". ProPublica. 30 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  8. ^ Tate, Peter Finn and Julie (16 Haziran 2009). "CIA Says It Misjudged Role of High-Value Detainee Abu Zubaida, Transcript Shows". Washington Post. 4 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  9. ^ "European court rejects Polish appeal in CIA jail case". news.yahoo.com. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  10. ^ Leopold, Jason. "EXCLUSIVE: From Hopeful Immigrant to FBI Informant - the Inside Story of the Other Abu Zubaidah". Truthout. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  11. ^ "Christopher Dickey: Intelligence The NYPD Way". NPR.org (İngilizce). 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  12. ^ "Pune's Past Jihadi Connections | Eurasia Review". web.archive.org. 19 Şubat 2010. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  13. ^ "Jailed Arab details ties to tortured Canadians - The Globe and Mail". web.archive.org. 15 Eylül 2009. 15 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  14. ^ "FBI, CIA Debate Significance of Terror Suspect". Washington Post. 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  15. ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 14 Mayıs 2009. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  16. ^ Cabot, Tyler (18 Ağustos 2011). "The Prisoner at Guantánamo". Esquire. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  17. ^ "Bin Laden Weakened, Officials Say - The Washington Post | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  18. ^ "Six Muslim militants sentenced to death for plotting to attack". The Independent (İngilizce). 19 Eylül 2000. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  19. ^ "Arabs of Terror Linked to bin Laden - AP Online | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  20. ^ "TRAINEES IN TERROR | The Seattle Times". archive.seattletimes.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  21. ^ "CNN.com - Transcript: Bin Laden determined to strike in US - Apr 10, 2004". edition.cnn.com. 16 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  22. ^ "BIN LADEN VIDEOS SUGGEST LOCATION.(NEWS) - The Cincinnati Post (Cincinnati, OH) | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  23. ^ "Consortiumnews.com". consortiumnews.com. 7 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  24. ^ "Remarks by the President at Connecticut Republican Committee Luncheon". georgewbush-whitehouse.archives.gov. 5 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  25. ^ "Remarks by the President in Address to the Nation". georgewbush-whitehouse.archives.gov. 27 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  26. ^ "Profile: Abu Zubaydah". 2 Nisan 2002. 19 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  27. ^ "World: United States.(News) - Western Mail (Cardiff, Wales) | HighBeam Research". web.archive.org. 25 Ekim 2012. 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  28. ^ Burns, John F. (14 Nisan 2002). "A NATION CHALLENGED: THE FUGITIVES; In Pakistan's Interior, A Troubling Victory In Hunt for Al Qaeda". The New York Times. 28 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  29. ^ "Anti-terror raids yield bonanza for U.S. intelligence | The Seattle Times". archive.seattletimes.com. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  30. ^ "US imposes sanctions on four LeT leaders". Hindustan Times (İngilizce). 28 Mayıs 2008. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  31. ^ The dark side : the inside story of how the war on terror turned into a war on American ideals (Firstition bas.). ISBN 978-0385526395. 
  32. ^ The Guantánamo files : the stories of the 774 detainees in America's illegal prison. Pluto Press. ISBN 978-0745326641. 
  33. ^ Shane, Scott (22 Haziran 2008). "Inside a 9/11 Mastermind's Interrogation". The New York Times. 10 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  34. ^ Froomkin, Dan (18 Aralık 2007). "Dan Froomkin - Bush's Exhibit A for Torture". Washington Post. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  35. ^ "CIA gizli hapishanelerinde transferine dair bir rapor" (PDF). 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  36. ^ News, A. B. C. "EXCLUSIVE: Sources Tell ABC News Top Al Qaeda Figures Held in Secret CIA Prisons". ABC News (İngilizce). 19 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  37. ^ "Secret world of US jails". the Guardian (İngilizce). 13 Haziran 2004. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  38. ^ Mazzetti, Mark (24 Eylül 2008). "Bush Aides Linked to Talks on Interrogations". The New York Times. 28 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  39. ^ "Cheney Admits He 'Signed Off' on Waterboarding of Three Guantanamo Prisoners | Atlantic Free Press - Hard Truths for Hard Times". web.archive.org. 10 Aralık 2015. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  40. ^ Fitzgerald, Dani. "New Castle native who served prison time after blowing whistle on 'enhanced interrogation techniques' shares story with Slippery Rock crowd". The Times (İngilizce). 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  41. ^ Rosenberg, Carol (4 Aralık 2019). "What the C.I.A.'s Torture Program Looked Like to the Tortured". The New York Times. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  42. ^ "Print Article: Gloves off, the screws go on 9/11 suspect". web.archive.org. 16 Mart 2003. 16 Mart 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  43. ^ "United States: Getting Away with Torture? IV. Impunity for the Architects of Illegal Policy". www.hrw.org. 26 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  44. ^ "CNN.com - Abu Zubaydah Warns Again - May 20, 2002". edition.cnn.com. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 
  45. ^ "Key omission in memo to destroy CIA terror tapes". The Seattle Times. 27 Temmuz 2010. 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">11 Eylül saldırıları</span> 2001de Amerika Birleşik Devletlerine yapılan terör saldırıları

11 Eylül saldırıları, radikal İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin 11 Eylül 2001 Salı günü sabah saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı düzenlediği dört koordineli bir terör saldırısı dizisidir. O sabah 19 terörist, ABD'nin kuzeydoğu eyaletlerinden Kaliforniya'ya seyahat etmesi planlanan dört yolcu uçağını kaçırdı. Hava korsanları, ilk iki uçağı New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin "İkiz Kuleler" olarak anılan 110 katlı 2 ofis binalarına, üçüncü uçağı ise Pentagon'a çarptırdılar. Dördüncü uçağın Washington, DC'deki bir federal hükûmet binasını vurması planlanmıştı; ancak uçak, bir yolcu isyanının ardından Pensilvanya'da bir tarlaya düştü. Saldırılarda, hava korsanlarıyla birlikte 2.996 kişi öldü ve terörizme karşı savaş başladı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Gureyb Cezaevi işkenceleri</span>

Ebu Gureyb Cezaevi işkenceleri, Irak Savaşı'nın ilk yıllarında, Birleşik Devletler Ordusu ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı personelinin Irak'taki Ebu Gureyb Cezaevi'nde tutuklulara fiziksel, cinsel, tecavüz, sodomi ve cinayet gibi bir dizi insan haklarını çiğneyecek türden işkenceler gerçekleştirmesi olayıdır. İşkencecilerin, ABD'deki bazı muhafazakâr medya kurumlarından destek almasına rağmen, istismarlar, CBS News'in, Nisan 2004'te işkence anlarına ait fotoğrafları yayımlanmasıyla kamuoyunun dikkatini çekti ve olaylar hem ABD'de, hem küresel kamuoyu'nda kınandı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin</span> El-Kaidenin Suudi Arabistanlı kurucusu (1957–2011)

Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, İslamcı silahlı örgüt el-Kaide'nin kurucu lideriydi. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde insan hakları</span> İnsan hakları

ABD'de insan hakları, ABD Anayasası ve anayasada yapılan değişikliklerle korunur.

<span class="mw-page-title-main">CIA gizli hapishaneleri</span>

CIA gizli hapishaneleri, CIA'nin Amerika Birleşik Devletleri adına kurulmuş varlığı bilinen gizli yerlerdir. CIA'ya göre tutuklular yalnızca teröristlerden ibarettir. 2 Kasım 2005 tarihinde bu gizli yerleri basına sızdıran Washington Post cezaevlerinde insan hakları ihlal eden uygulamaları Amerikan basınına sızdırmıştır. Tahminen bu cezaevlerinden Doğu Avrupa ülkelerinden Polonya ve Romanya'da, Haziran 2004'te İngiliz gazetesi The Observer'in belirttiği üzere el-Tamara cezaevi Fas'ta, "Mulhak el-Mazra" Mısır'da, ayrıca Litvanya, Polonya, Ukrayna, Katar, Suudi Arabistan, Tayland ve diğer ülkelerde de bulunmaktadır. İnsan hakları savunucuları "el-Tamara" ve "el-Masri Mulhak"daki mahkûmların işkenceye uğradığını belirtmektedir. Yaklaşık 100 esirin tutulduğu Afganistan'daki Bagram Üssü, 600 esirden bazılarının serbest kaldığı Küba'daki Guantanamo Kampı ve binlerce esir bulunan Bağdat Havaalanı bilinen merkezlerden bazılarıdır.

<i>Zero Dark Thirty</i> Kathryn Bigelowun 2012 yapımı filmi

Zero Dark Thirty senaryosunu Mark Boal'ın yazdığı, Kathryn Bigelow'un yönetmenliği ve yapımcılığını üstlendiği 2012 yapımı savaş-gerilim filmidir. Film Tarihin en büyük insan avı olarak bilinen, 11 Eylül 2001 saldırılarından sorumlu tutulan El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in on yıl süren takibini ve yakalanışını anlatır. Bu takip sonucunda Bin Ladin Mayıs 2011'de Pakistan'da yakalanmış ve öldüğü duyurulmuştur.

Ebu Ahmed el-Kuveyti veya gerçek adıyla İbrahim Said Ahmed, Peştun kökenli Pakistanlı el-Kaide üyesi ve el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in kuryesidir. Pakistanlı ailesinin Kuveyt'te yaşaması ve burada büyümesi sebebiyle "el-Kuveyti" adını kullanmaktaydı. Amerikan istihbarat birimleri el-Kuveyti'yi tespit ve takip ederek Usame bin Ladin'in Abbottabad'da saklandığı yere ulaşmış, bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta el-Kuveyti de öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Halid Şeyh Muhammed</span> Pakistanlı tutuklu

Halid Şeyh Muhammed, arasında sivillere yönelik saldırıların da bulunduğu çeşitli eylemler sebebiyle terörizm suçlamasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Guantanamo Kampı'nda tutulan Pakistanlı tutukludur. El-Kaide'nin üst düzey yöneticilerinden biri olup, 1999 ile 2001 yılları arasında örgütün propaganda faaliyetlerinin başındaki isimdi. 9/11 Komisyonu Raporu'nda "11 Eylül saldırılarının baş mimarı" olarak tanımlanmış, kendisi de ifadesinde saldırıların tüm sorumluluğunu üstlenmiştir. Şu anda saldırılarla bağlantısı olduğu öne sürülen beş kişiyle birlikte, ölüm cezası istemiyle yargılanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Geliştirilmiş sorgulama teknikleri</span> ABDnin uyguladığı sistematik işkence için kullanılan isim

Geliştirilmiş sorgulama teknikleri, dünya genelindeki "kara bölge" adı verilen gizli hapishanelerde bulunan tutukluları sorgulamak amacıyla Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA), Savunma İstihbarat Teşkilatı (DIA) ve Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerine bağlı çeşitli birimler aracılığıyla Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti tarafından sistematik olarak uygulanan işkenceleri tanımlamak için kullanılan tabir. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush döneminde uygulanan teknikler arasında uzun süreli baskı pozisyonu, kafaya bir başlık geçirerek kapama, sağır edecek derecede yüksek sesler verme, halüsinasyon görülecek kadar uykusuz bırakma, yiyecek ve içecek vermeme, waterboarding, walling, çıplak bırakma, aşırı soğuk suyla ıslatma, tutukluları küçük kutulara koyma ve sürekli olarak tokat atma veya dövme bulunmaktaydı. Bazı durumlarda ise tutuklular, aile fertlerine zarar vermekle tehdit edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in Abbottabad'daki kompleksi</span>

Usame bin Ladin, yerel halk tarafından Veziristan Konağı olarak da bilinen ve Pakistan'ın Hayber Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrine bağlı Bilal Town'da yer alan ve çeşitli yapılardan oluşan bir komplekste bir dönem gizli bir şekilde yaşamıştı. Kompleks, Pakistan Harp Akademisinin yaklaşık 1,3 km güneybatısında, toprak bir yolun sonunda bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ferec el-Libi</span>

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

<i>SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden</i>

SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden, yönetmenliğini John Stockwell'in üstlendiği, aksiyon ve polisiye türlerindeki 2012 yapımı Amerikan televizyon filmi. 1-2 Mayıs 2011 gecesi, Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilmiş olan Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtı konu almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Ladin</span>

Hamza bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

Bin Laden Issue Station veya kod adıyla Alec Station, el-Kaide lideri Usame bin Ladin'i izleme amacıyla Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) çatısında oluşturulan birim. Ocak 1996'da CIA'in Terörizmle Mücadele Merkezi bünyesinde oluşturuldu. 2005 yılında faaliyetleri sonlandırılarak kapatıldı.

Usame bin Ladin, özellikle 11 Eylül saldırıları sonrasında çeşitli popüler kültür ürünlerine konu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Senato İstihbarat Komitesinin CIA tarafından uygulanan işkencelere dair raporu</span>

Senato İstihbarat Komitesinin CIA tarafından uygulanan işkencelere dair raporu, Cumhuriyetçi ve Demokrat senatörlerin bulunduğu Amerika Birleşik Devletleri Senatosu İstihbarat Seçilmiş Komitesi tarafından hazırlanan, Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) gözaltı ve sorgulama sırasında uygulamış olduğu geliştirilmiş sorgulama tekniklerini konu alan rapordur. Rapor, Merkezi İstihbarat Teşkilatının "terörizmle savaş" kapsamındaki faaliyetlerini öncesi, sonrası ve sırasında olarak barındırır. İlk rapor komitede 9'a karşı 6 oyla 13 Aralık 2012 tarihinde kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ölümü</span> El-Kaide liderinin 2 Mayıs 2011de öldürülmesi

Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in ölümü, 2 Mayıs 2011 günü yerel saatle 1.00'den sonra, Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından gizli olarak yürütülen ve Amerika Birleşik Devletleri Deniz Özel Harp Geliştirme Grubuna (DEVGRU) bağlı SEAL özel güçleri ile 160. Özel Harekât Havacılık Alayı birimleri tarafından düzenlenen Neptün Mızrağı kod adını taşıyan harekât kapsamında gerçekleşti. Afganistan'dan kalkan iki hayalet helikopterin taşıdığı 23 harekâtçının gerçekleştirdiği baskında Usame bin Ladin'in oğlu Halid bin Ladin, bin Ladin'in kuryesi Ebu Ahmed el-Kuveyti, el-Kuveyti'nin erkek kardeşi Ebrar ve Ebrar'ın karısı Büşra da öldürüldü. Görevlerini tamamladıktan sonra helikopterlerle bölgeyi terk eden harekâtçıların, yanlarına aldıkları bin Ladin'in cesedini 24 saat içerisinde Umman Denizi'ne bıraktıkları açıklandı.

<i>The Forever Prisoner</i>

The Forever Prisoner 2021 yapımı bir belgesel filmdir. Film, CIA'in gizli hapishanelerinde ve daha sonra Guantanamo Kampı'nda tutulan Suudi Arabistanlı tutuklu Ebu Zübeyde'ye yapılan muameleyi detaylandırıyor. Film Alex Gibney tarafından yönetilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.