İçeriğe atla

Ebu Süfyan


Ebu Süfyan bin Harb
Arapçaأبو سفيان بن حرب
DoğumSahr bin Harb
568
Mekke
Ölüm650 (82 yaşında)
Medine
Dinİslam
EvlilikHind bint Utbe
Safiye bint Ebî el-ʿAs
Çocuk(lar)Muaviye bin Ebu Süfyan
Hanzala
Yezid
Amr
Utbe
Anbasa
Muhammed
Remle (kızı)
Cüveyriye (kızı)
Ebeveyn(ler)Harb bin Ümeyye (baba)
Safiyye bint Hazn (anne)

Sahr bin Harb bilinen adıyla Ebu Süfyan (568[1] - 650; Arapça: أبو سفيان بن حرب), Mekke'nin fethi sırasında Müslüman olmuş ve 624-630 yılları arasında Mekke lideri. Tam adı "Ebu Süfyan Sahr bin Harb bin Ümeyye"dir.

568 yılında Mekke'de doğdu. Babası Kureyş'in ileri gelenlerinden Harb bin Ümeyye, annesi de Safiyye bint Hazn'dı. Asıl adı Sahr'dır. İslamiyet'e ve Muhammed'e açıkça cephe aldı, Uhud Savaşı'nda ve Hendek Savaşı'nda Müslümanlara karşı savaşanların komutanı ve Ebu Leheb'in sağ kolu olarak birçok Müslümanı katletti.

Müslümanların Mekke'nin fethi öncesinde Cuhfe'de karargâh kurmalarından sonra, çocukluk arkadaşı olan Abbas'ın tavsiyesiyle Peygamberin huzuruna çıktı. Peygamber'in İslâm'a davetini kabul ederek Müslüman oldu. Bunun üzerine Muhammed de Mekke'nin ele geçirildiği gün Ebu Süfyan'ın evine sığınanlara dokunulmayacağını ilan etti. Bazı Sünni kaynakları samimi bir Müslüman olduğunu bildirmelerine rağmen, özellikle Şiî yazarlar aksini iddia etmişlerdir.

Ebu Süfyan, Müslüman olduktan sonra Suriye seferine ve Yermuk Savaşı'na katıldı. Bu savaşta bir gözünü kaybetti. 652 yılında Medine'de öldü.[2]

Oğlu Muaviye dördüncü halife Ali'ye isyan edip kendisini halife ilan ederek 661 yılında babadan-oğula geçen saltanata dayanan Emevi Devleti'ni kurdu.

Şairliği

Bazı klasik kaynaklarda Ebu Süfyan'ın nazmettiği nakâ'id şiirleri rivayet edilmiştir. Yaşadığı dönemin etkin hiciv şairlerinden birisi olduğunu söylemek mümkündür.[3]

Konuyla ilgili yayınlar

Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.133.

Kaynakça

  1. ^ "EBÛ SÜFYÂN - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019. 
  3. ^ Esat Ayyıldız, Klasik Arap Şiirinde Emevî Dönemine Kadar Hiciv. Ankara: Gece Kitaplığı, 2020. s.133.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abbas bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası ve sahabe

Abbas bin Abdülmuttalib İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve amcası. Muhammed'den üç yaş büyük olan Abbas, zengin bir tüccardı, İslam'ın ilk yıllarında Muhammed'i Mekke'de himaye etti. 624 yılındaki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. İleride Emevî devletini yıkarak adını taşıyacak Abbâsî devletini kuranlar onun soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası

Hamza bin Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in amcası ve süt kardeşidir. Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Künyesi Ebu Umare ve Ebu Ya'la olup, lakâbı "Esedullah", yani "Allah'ın Aslanı"dır. Annesi Hâle, Muhammed'in annesi Âmine'nin amcasının kızıdır. Muhammed'den iki ya da dört yıl önce doğmuştur. Hicret'ten yedi yıl önce, 615'te Müslüman oldu. 625 yılında gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, savaş meydanında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mekke'nin Fethi</span> Müslümanların 630da Mekkeyi ele geçirmesi

Mekke'nin Fethi, 10 Ocak 630 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusunun, Mekkeli Kureyşlilerin elindeki Mekke'yi fethetmesidir. Bu fetih, İslam tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Bu fetih, Müslümanlar ile Kureyş kabilesi arasındaki yaklaşık sekiz yıl boyunca süren savaşların sonunu getirmiş ve Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışını daha da hızlandırmıştır.

Hassân b. Sâbit, hem İslam öncesinde hem de İslam sonrasında şiir söylemiş önemli bir Arap şairiydi. Özellikle Müslüman olduktan sonra Muhammed'i ve Müslümanları desteklemek için söylediği şiirleriyle ün kazanmıştır. Bu yüzden Muhammed'in baş şairi olarak anılmaktadır. Özellikle methiye ve hicviye şairi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Revaha</span> sahabe

Abdullah b. Revâha el-Hazrecî, Sadru'l-İslam döneminin en meşhur şairlerinden birisidir. İslam peygamberi Muhammed'in sahabilerindendir ve İslam'ın müdafaası için şiirler söylemiştir. Döneminde özellikle bu bağlamda söylediği hiciv şiirleriyle tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Ubeyde bin Cerrâh</span> Sahabe, komutan

Ebu Ubeyde bin Cerrāh, İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden ve cennetle müjdelenmiş on sahabeden biridir. İslam tarihinde yeri önemlidir ve Ömer'in halifeliğinde ordu komutanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Habibe</span>

Ümmü Habibe veya Ümmü Habîbe Remle bint Ebî Süfyân İslâm Peygamberi Muhammed'in eşi. "Müminlerin annesi" diye de adlandırılır.

El-Hakem bin Ebü'l-Âs bin Ümeyye, Emevî hanedanının Mervaniler kolunun kurucusu ve dördüncü Emevî Hâlifesi I. Mervan'nın (hk. 684–685) babası ve Osman bin Affan'nın (hk. 644–656) amcasıdır.

Ebü'l As bin Ümeyye, Emevî hanedanı'na adını veren Ümeyye bin Abdüşems'in oğludur.

Ümmü Külsûm binti Muhammed, d.605-610, ö. 630, Medine), Ümmü Gülsüm veya Ümmü Külsüm olarak bilinir, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah ile Hatice bint Hüveylid'in üçüncü kızıdır. Asıl ismi Ümeyye veya Âmine'dir. İlk olarak Peygamber'in amcası Ebu Leheb'in oğlu Uteybe ile evlenmiş, fakat İslâm'dan sonra Ebu Leheb'in baskısıyla kocası ondan boşanmıştır. Üçüncü halife olacak Osman bin Affan'ın ilk hanımı iken vefat eden ablası Rukayye'den bir sene sonra Hicret'in üçüncü yılında (625) Osman'la evlenmiştir. Bu evliliğin; Osman'ın peygamberle akrabalık bağının kopmasına çok üzülmesinden ötürü Allah tarafından vahiyle nikâhlama yoluyla gerçekleştiği nakledilmiştir. Hiç çocuğu olmadığı halde niçin Ümmü Külsûm diye anıldığı belirsizdir. Hicret'in dokuzuncu yılında (630) öldü.

<span class="mw-page-title-main">Hind bint Utbe</span> Ebu süfyanın eşi

Hind bint Utbe, İslam peygamberi Muhammed'e açıktan karşı çıkanlardan birisiydi. Mekke'nin ileri gelenlerinden zengin bir tüccar olan Ebu Süfyan'ın eşidir. İslam tarihinde, Müslüman olmadan önce Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in amcası Hamza'yı Vahşi isimli köleye öldürtmesi ve karaciğerini ısırmasıyla bilinir. Kocasıyla uzun yıllar boyunca Muhammed'le mücadele etmiş nihayetinde 630 yılında Mekke'nin Fethi gününde kocasıyla birlikte müslüman olmuştur.

Utbe bin Rebîa, Kureyş'in ileri gelenlerinden bir pagan.

Lebîd b. Rebî'a el-'Âmirî (ö.660?), Câhiliye döneminin en meşhur şairlerinden biridir. Muallaka şairlerinden biri kabul edilmektedir.

Ka'b bin Eşref, Arap-Yahudi şair. Klasik kaynaklarda Ka'b'ın kentin hahamlarından birisi olduğu kaydedilmektedir. İslam öncesinde söylediği şiirlerden beş beyitlik bir parça günümüze ulaşmıştır.

Tuleyha bin Huveylid bin Nevfel el-Esedî, peygamber olduğunu iddia etmiş Arap şair.

Muhammed, İslam'ı duyurmaya başlamasıyla zaman içerisinde kendisine taraftar topladı ve böylece giderek artan bir nüfuz elde etti. Diğer inançlara mensup bazı kimseler, kendilerini yanlış yolda olmakla itham eden Muhammed'e karşı koydu. Bazı şairler şiirleriyle Muhammed'i hicvederken bazıları ise şiirleriyle insanları ona karşı savaşmaya davet etti. Muhammed muhaliflerini ortadan kaldırmak amacıyla onları öldürttü.

Vahşi bin Harb, Bilâl-i Habeşî'nin kendisi gibi Habeşistanlı bir arkadaşıdır. Azad edilmeden önce Cübeyr bin Mut'im'in kölesiydi. Çok iyi mızrak kullanırdı. 625'te gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, Hind bint Utbe'nin azad edilme ve mükâfat vaadi üzerine Muhammed'in amcası Hamza bin Abdülmuttalib'i öldürerek özgürlüğüne kavuşmuştur. Sonrasında ise Müslüman olmuştur.

Ebû Nevfel Bişr b. Ebî Hâzım el-Esedî (ö.598), Cahiliye döneminde yaşamış seçkin Arap şairlerinden biridir. Savaştan kaçanları erkek olmamakla itham ettiği bir kasidesi vardır.

Ebû Sumâme b. 'Ârim ed-Dabbî, Eski Arap şairlerinden biridir. Klasik kaynaklarda, Muhriz adındaki birisi için nazmettiği bir hicviyesi nakledilmiştir. Şair bu şiirinde, Muhriz'in evine sığınan kişilerin etlerinin yenileceğini iddia etmektedir. Klasik Arap edebiyatında yamyamlığın hicvedildiği bir takım örneklere rastlamak mümkündür. Ne var ki Ebu Sumâme'nin söz konusu kasidesinde mecazi bir anlamın olması da olasılık dahilindedir.

<span class="mw-page-title-main">Medine İslam Devleti</span> İslam peygamberi Muhammedin Medinede kurduğu devlet

Medine İslam Devleti, İslâm peygamberi Muhammed'in ve takipçilerinin Mekke'den Hicret olarak bilinen göçünü takiben Medine şehrine geldiği 622 yılından 632 yılındaki ölümüne kadar Arap Yarımadası'na egemen olan teokratik bir devletti. Medine İslam Devleti, ilk İslâm devleti ve Râşidîn Halifeliği'nin öncüsü olarak kabul edilir.