İçeriğe atla

Ebu Muhammed el-Adnani

Taha Subhi Falaha (Arapça: طَهَ صُبْحِي فَلَاحَة; 1976/77-30 Ağustos 2016) olarak bilinen Ebu Muhammed El-Adnani El-Şami (Arapça: أَبُو مُحَمَّد ٱلْعَدْنَانِي ٱلشَّامِي‎), eski IŞİD sözcüsü.[1][2] IŞİD'in lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'ye yakınlığıyla bilinen İdlib doğumlu Adnani, örgütün Suriye'deki önde gelen liderleri arasında yer almaktaydı.[3] Adnani'nin IŞİD'in dış operasyonlarının ana mimarı ve örgütün sözcüsü olarak IŞİD militanlarının hareketlerini koordine ederek ve '‘yalnız kurt’' isimli saldırılarını doğrudan desteklemekteydi.[4][5]

ABD Dışişleri Bakanlığı, 5 Mayıs 2015'te, Adnani'nin yakalanmasına yardımcı olacak bilgileri verenlerin 5 milyon dolarla ödüllendirileceğini açıklamıştı.[6][7]

Militan Geçmişi

IŞİD'in müftülerinden Türki el-Binali tarafından kaleme alınan bir biyografiye göre Adnani, 2000'li yılların başında küresel cihad fikrini benimsedi. İlk öğretmeni Ebu Musab El-Zerkavi'nin lideri olduğu Tevhid Ve Cihad Cemaati'nin kıdemli bir lideri ve müftülerinden olan Ebu Enes El-Şami oldu. Adnani, Ebu Hamza el-Muhacir ile birlikte, 2004 yılındaki İkinci Felluce Savaşı'ndan sonra, Felluce şehrinden en son ayrılanlardan biriydi.[8]

2005 yılının Mayıs ayında Adnani, Irak'ın Anbar Vilayeti'ndeki Koalisyon güçleri tarafından sahte bir adla "Yaser Khalaf Hussein Nazal al-Rawi" adı altında tutuklandı ve 2010'da serbest bırakıldı.[9][10]

Adnani, Irak savaşında geçirdiği süre boyunca savaşçı arkadaşları tarafından büyük saygı gördü. Irak El Kaide'si lideri Ebu Musab El-Zerkavi ve sonradan Irak İslam Devleti ismini alacak yapının ilk lideri Ebu Ömer el-Bağdadi onun hakkında övücü ifadelerde bulunmuştur. Grubun eski bir Alman üyesi olan Harry Sarfo'ya göre. "Her şeyin arkasındaki büyük adamlardan biri Ebu Muhammed el-Adnani'dir. O, örgütün özel kuvvetler biriminin ve güvenlik teşkilatının da en tepesindedir.''[11]

18 Ağustos 2014'te ABD Dışişleri Bakanlığı Adnani'yi, Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist olarak listeledi.[12]

Eski bir IŞİD militanına göre Adnani, 2015 yılında Ürdünlü pilot Muaz el-Keseb'in yakılan ölümüne şahsen katıldı ve IŞİD medya ekiplerini infazı görsel olarak kayda almaları için yönlendirdi.[13]

4 Ocak 2016'da Ebu Muhammed el-Adnani'nin Irak'ın Hadise bölgesine yönelik bir Irak hava saldırısında yaralandığı ve iyileşmek üzere Musul'a taşındığı bildirildi.

IŞİD'in 2011 yılından ölümüne kadar resmi sözcüsü olan Adnani, önemli sayıda konuşma yaptı. Retorik tarzı dikkat çekti. Araştırmacı Ebu Velid el-Selefi, "Bağdadi ve Adnani'nin konuşmalarını birden fazla kez psikolojik olarak analiz ettim ve şöyle bir sonuca ulaştım: Adnani'nin konuşması ruhta coşku uyandırmak istiyor, Ebubekir El-Bağdadi'nin konuşması ise sekinet verici.[14]

Konuşmalarının Listesi

  • "Şimdi Savaş Yaklaşıyor" (25 Ocak, 2012)
  • ''Irak, Vah! Irak'taki Ehli Sünnet'' (24 Şubat 2012)
  • "İslam Devleti Baki Kalacak" (4 Mart 2012)
  • "Seni Yalnızca Bir Şey için Teşvik Ediyorum" (21 Mayıs 2012)
  • ''Saldırılar Daha ölümcüldür" (1 Kasım 2012)
  • "Yedi Gerçek" (30 Ocak 2013)
  • "Öyleyse Onlarla Savaşın Şüphesiz Onlar Müşriktirler" (15 Haziran 2013)
  • "Onları ve Yalanlarını Bir Kenara Bırak'' (20 Haziran 2013)
  • "Rahatsızlık Dışında Size Zarar Veremeyecekler" (30 Temmuz 2013)
  • "Barışçılık Kimin Dinidir?" (30 Ağustos 2013)
  • "Allah Seninle Olsun, Ey Mazlum Devlet" (30 Eylül 2013)
  • "Lider Halkına Yalan Söylemez" (7 Ocak 2014)
  • "O Halde Allah'ın Laneti Yalancıların Üzerine Olsun" (7 Mart 2014)
  • ''Onlar İçin Seçip Beğendiği Dini Temelli Yerleştirecektir'' (3 Nisan 2014)
  • ''Bu Bizim Menhecimiz Değildir, Asla da Olmayacaktır'' (17 Nisan 2014)
  • ''Afedersin El-Kaide'nin Emiri! (11 Mayıs 2014)
  • "Size Gelen İyilik Allah Katındandır" (12 Haziran 2014)
  • "Allah'ın Vaadi Budur" (29 Haziran 2014)
  • "Şüphesiz Rabbiniz Daima Gözetlemektedir" (22 Eylül 2014)
  • ''De ki Kininizle Geberin'' (26 Ocak 2015)
  • ''Öldürürler Ve Öldürülürler'' (12 Mart 2015)
  • "Ey Ümmetimiz Allah'a Çağırana Kulak Verin" (23 Haziran 2015)
  • ''Kafirlere de ki: "Siz mutlaka yenilecek ve cehenneme sürüleceksiniz.'' (15 Ekim 2015)
  • ''Yaşayan Açık Bir Delille Yaşasın, Helak Olan Açık Bir Delille Helak Olsun'' (21 Mayıs 2016)
  • ''Şüphesiz Rabbin Daima Gözetlemektedir'' (22 Eylül 2014)
    • IŞİD'in Batı ülkelerindeki gayrimüslimleri öldürmek için destekçilerine ilk talimatıdır. Bu konuşma, Avrupa'da bir İslami terörizm dalgasına ilham kaynağı olarak kabul edildi.[kime göre?]

Ölümü

İsmi açıklanmayan bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi, "koalisyon güçleri Suriye'nin El-Bab kentinde IŞİD'in üst düzey bir liderini hedef alan bir hava saldırısı düzenledi ve hâlâ öldürülüp öldürülmediğini doğrulanmaya çalışılıyor'' dedi.[15] Yakın tarihlerde bir ABD askeri istihbarat yetkilisi, yapılan saldırıda ağır yaralandığını ve daha sonra öldüğünü duyurdu.[]

30 Ağustos 2016'da IŞİD, Adnani'nin Halep Eyaletinde öldürüldüğünü duyurdu.[16]

ABD Savunma Bakanlığı, 12 Eylül'de Adnani'nin El-Bab yakınlarında 30 Ağustos'ta düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı.[17]

Ölümünden sonra Adnani bir cihatçı olarak hayatını ve 'şehitliğini' öven Rumiyah adlı IŞİD dergisinin ilk sayısının kapağında yer aldı. Dergi'de, Adnani'nin öldürülmesinin, onun yolunu izleyecek ve onun yerini alacak çok sayıda kişiye ilham kaynağı olacağı belirtildi.

Kaynakça

  1. ^ "Isis urges more attacks on Western 'disbelievers'" 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ "Adnani opens fire on everyone" 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ "United Nations Security Council Adds Names of Six Individuals to Al-Qaida Sanctions List" 18 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 15 August 2014.
  4. ^ "IS group unit known as 'Emni' aims to export terror around the world". 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
  5. ^ "How a Secretive Branch of ISIS Built a Global Network of Killers" 30 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  6. ^ "Wanted" 7 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  7. ^ "Rewards for Justice Reward Offers for Information on Islamic State – of Iraq and the Levant (ISIL) Terrorists" 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  8. ^ "HHS Weekly Report: August 18, 2003 - August 24, 2003". PsycEXTRA Dataset. 2003. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  9. ^ Peacey, Jason (2009), "Perceptions of Parliament: Factions and 'The Public'", The English Civil War, Londra: Macmillan Education UK, ss. 82-105, ISBN 978-0-333-98656-1, erişim tarihi: 18 Aralık 2020 
  10. ^ "Iraq, al-Qaeda and a Renewed Caliphate", Iraq and the War on Terror, I.B.Tauris, 2006, ISBN 978-1-84511-205-9, erişim tarihi: 18 Aralık 2020 
  11. ^ Callimachi, Rukmini (3 Ağustos 2016). "How a Secretive Branch of ISIS Built a Global Network of Killers (Published 2016)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  12. ^ "Terrorist Designation of Abu Mohammed al-Adnani". U.S. Department of State. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  13. ^ "The People Behind ISIS Media System Speak in an Al-Arabiya TV Documentary | MEMRI". web.archive.org. 18 Temmuz 2018. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  14. ^ Al-Tamimi, Aymenn Jawad. "An Account of Abu Bakr al-Baghdadi & Islamic State Succession Lines". Aymenn Jawad Al-Tamimi (İngilizce). 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  15. ^ "ISIS says No. 2 leader Abu Muhammad al-Adnani is dead in Syria". NBC News (İngilizce). 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  16. ^ Schmitt, Eric; Barnard, Anne (30 Ağustos 2016). "Senior ISIS Strategist and Spokesman Is Reported Killed in Syria (Published 2016)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 
  17. ^ "Pentagon confirms it killed senior ISIS leader Abu Muhammad al-Adnani". Fox News (İngilizce). 12 Eylül 2016. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Deyrizor çatışmaları (2011-14)</span>

Deyrizor Kuşatması, IŞİD ile Suriye Ordusu arasında Deyrizor şehir merkezi ve civarındaki yerleşim bölgelerindeki çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak ve Şam İslam Devleti</span> Irak, Suriye ve Afrikada faaliyet gösteren Selefi cihatçı silahlı örgüt

Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti, ağırlıklı olarak Afrika'da, ayrıca Irak ve Suriye'de de etkinlik gösteren, bu bölgede hilâfet devleti kurmak amacıyla güvenlik güçlerine ve sivillere karşı eylemler yapan yasa dışı, silahlı ve ele geçirdiği topraklardaki meşruluğu hiçbir ülke tarafından devlet olarak tanınmayan Selefi cihatçı örgüttür. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile aralarında ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Kanada'nın da bulunduğu pek çok ülke ve kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Irak Taarruzu (Haziran 2014)</span> Irak Şam İslam Devletinin Irak ve Suriye saldırıları

Kuzey Irak Taarruzu , IŞİD ve onları destekleyen Sünni aşiretler ve eski Baas partisi mensuplarının Musul'a yaptıkları taarruzla başlayan çatışmalardır. Kuzey Irak'taki IŞİD ilerlemesi, IŞİD'in güneye doğru ilerlemeye başladığı ve Tikrit'e saldırdığı 26 Haziran'a kadar devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irak İç Savaşı (2013-2017)</span>

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Felluce Kuşatması</span>

Felluce Kuşatması, Irak Ordusu'nun IŞİD'i Felluce şehir merkezinde kuşattığı çatışmalardır.

Abdurrahman Mustafa el-Kaduli, bilinen adıyla: Ebu Ali el-Enbari Ebu Ala el-Afri, Irak İslam Devleti üyesi grubun iki numaralı ismi. IŞİD lideri Ebubekir el-Bağdadi'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Irak el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Irak el-Kaidesi veya diğer kullanımıyla Tanzim Kaide el-Cihad fi Bilad er-Rafideyn, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Muhammed el-Cevlani</span> Örgüt lideri

Ahmed Hüseyin el-Şara veya tanınan adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani, silahlı İslamcı grup Şam Fethi Cephesi'nin kurucusu ve lideri olan, daha sonra Şam Fethi Cephesi'ni bir araya getirdiği muhalif gruplarla genişleterek kurduğu Tahrir el-Şam örgütünün kurucusu ve lideri olan Suriyeli, İslamcı. Grubun öncülü olan el-Nusra Cephesi'nin de kurucusu ve lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ahmed el-Elvani</span>

Ebu Ahmed el-Elvani, Irak ve Şam İslam Devleti'nde askeri konsey üyesi ve üst düzey bir komutandır. Saddam Hüseyin'e bağlı orduda subaylık yapan Ebu Ahmed el-Elvani'nin, 2014 sonlarında hava saldırıları sonucunda öldürüldüğü bildirildi. Ancak bu ölüm, ABD ve IŞİD tarafından doğrulanmadı.

Kayla Mueller ya da tam adıyla Kayla Jean Mueller, Amerikalı insan hakları aktivisti ve insani yardım görevlisi. 2013 yılında Suriye İç Savaşı sürerken gönüllü olarak gittiği Halep'te Sınır Tanımayan Doktorlar'a ait hastanenin çıkışında kaçırıldı. Kısa süre sonra Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) tarafından kaçırıldığı anlaşıldı. 500 günden fazla süre IŞİD'in elinde esir kaldı. İşkence gördü ve tecavüze uğradı. 6 Şubat 2015'te öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ölümü</span> Kayla Mueller Operasyonu

Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ölümü veya Amerikan ordusunun verdiği kod adıyla Kayla Mueller Operasyonu. Kayla Mueller Operasyonu Irak ve Şam İslam Devleti lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'yi öldürmek amacıyla yapılmış, Bağdadi'nin esir düşeceğini anlayınca üstündeki bomba yüklü yeleği patlatıp intihar etmesiyle birlikte başarıyla tamamlanmış operasyondur. Operasyon Suriye'nin İdlib iline bağlı Barisha köyünde gerçekleştirilmiştir. Kayla Mueller Operasyonu'nu yöneten General Kenneth Frank McKenzie'ye göre Bağdadi operasyon sırasında Amerikan güçlerinden kaçmak istemiş, tünele sıkışmış; yakalanacağını anlayınca üstündeki bomba yüklü yeleği patlatarak intihar etmiş ve kendisiyle birlikte yanındaki iki çocuğunu da öldürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi</span> 2. IŞİD lideri (1976-2022)

Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi,, eski Irak ve Şam İslam Devleti lideri ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne göre Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ardından gelen ikinci İslam halifesi. 2020 yılının Ocak ayında gerçek adı Emir Muhammed Abdurrahman el-Mevli es-Selbi olarak açıklanmıştır.

Ebu Ömer el-Bağdadi, Ebu Hamza el-Bağdadi veya doğum adı olan Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adlarıyla da bilinir. 7 islamcı örgütün birleşerek oluşturduğu Mücahit Şura Meclisinde liderlik yapan kişilerden birisiydi, Mücahit Şura Meclisinin lağvedilmesinden sonra kurulan Irak İslam Devleti'nin liderliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Fatıma el-Caheyşi</span>

Ni'ma Abd Nayef al-Jabouri doğum adıyla bilinen Ebu Fatıma el-Caheyşi, Irak ve Şam İslam Devleti'nin liderlerinden birisidir. Örgütün Kerkük sorumlusu olmadan önce Irak'ın güneyinde gerçekleştirilen IŞİD operasyonlarının komutanlığını yapmıştır. Örgütün koalisyon güçlerinin müdahalesiyle birlikte kan kaybetmesi sonrası birçok bölgede valilik görevi üstlenmiş, IŞİD hiyerarşisinde yükselmeye başlamıştır. Ebu Bekir el-Bağdadi öldürülmeden önce el-Caheyşi'nin Bağdadi'nin yanındaki militanlardan birisi olduğu, Irak'ta Bağdadi'nin temsilcisi olarak görev yaptığı çeşitli kaynaklarca bildirilmiştir. Ebu Müslim et-Türkmeni'nin 18 Ağustos 2015'te Musul'da Amerika Birleşik Devletleri saldırısı sonucu öldürülmesiyle birlikte et-Türkmeni'nin yerine atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musul Muharebesi (2014)</span>

Musul Muharebesi veya Musul'un düşüşü, IŞİD militanlarının 4 Haziran 2014'te Musul'a saldırmasıyla gerçekleşmiştir. Irak güvenlik güçleri 30 bin asker ve 30 bin polisten oluşmasına karşın sayısı 800 ile 1500 arasında değişen IŞİD militanlarına karşı şehri tutamamıştır. 6 gün süren çatışmalar sonucunda 10 Haziran 2014'te Musul'un tümü, Musul Havalimanı, Musul'daki bankalar ve petrol yönetimi IŞİD'e geçmiştir. 500 bin sivil çatışmalardan kaçmak için Musul'dan göç etmiştir.

Beyci Muharebesi , Irak Silahlı Kuvvetlerinin 29 Ekim 2014'te Beyci'yi geri almak için taarruz gerçekleştirmesiyle başlayan muharebedir.

Ebu el-Hasan el-Haşimi el-Kureyşi, Irak ve Şam İslam Devleti'nin 3. lideridir. 10 Mart 2022'de, Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi'nin ölümünden sonra, IŞİD'in yeni sözcüsü Ebu Ömer el-Muhacir tarafından sesli bir mesajla halife seçildiği ilan edildi. Türkiye, 26 Mayıs 2022'de İstanbul'da tutuklandığını iddia etmiştir. IŞİD, haftalık çıkardığı haber bülteni olan En-Nebe'nin 347. sayısında bu iddiayı yalanlanmıştır. 30 Kasım 2022'de; bir çatışma esnasında öldürüldüğü, yerine Ebu el-Hüseyin el-Hüseyni el-Kureyşi'nin atandığı duyurulmuştur.

DEAŞ topraklarının çekirdeği, örgütün önemli kentsel, kırsal ve çöl bölgelerini kontrol ettiği Irak ve Suriye'de idi. DEAŞ ayrıca Afganistan'da, Batı Afrika'da ve muhtemelen Sahra'da, Somali'de, Mozambik'te, ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde toprak kontrol ediyor ve geçmişte Libya'da, Filipinler'de, Mısır'da ve Yemen'de toprak kontrol ediyordu. Örgütün ayrıca herhangi bir toprak kontrol etmemesine rağmen Hindistan'da, Pakistan'da, Bangladeş'te, Cezayir'de, Irak'ta, Tunus'ta, Kafkasya'da, Suudi Arabistan'da, Türkiye'de ve Azerbaycan'da isyancı hücreleri vardır. Ayrıca 2014 tarihli bir videoda IŞİD, Kürt topraklarını ele geçirmeleri halinde Kürdistan Vilayeti yapacaklarını belirtti. Mart 2019'un sonlarına doğru, Suriye'deki IŞİD bölgesi yalnızca Suriye Çölü'ndeki kuşatma altında 4.000 km2'lik bir cebe indirildi. Bölge, Suriye hükûmet güçleri ve müttefikleri tarafından çevrildi. Suriye ordusu cebe yönelik tarama operasyonları ve hava saldırıları gerçekleştirdi, ancak sınırlı bir başarı elde etti.