İçeriğe atla

Ebu Lü'lüe

Ebu Lü'lüe'nin türbesi.

Firuz en-Nihavendî bilinen adıyla Ebu Lülü veya Ebû Lü'lüe el-Mecusî (Arapça: أبو لؤلؤة المجوسي, Farsça: فیروز نهاوندی‎; d. yaklaşık 600 - ö. 31 Ekim 644), Halife Ömer'i öldüren İranlı köle. Sasani ordusu'nda görev yapan bir generaldi ancak 636 yılında yapılan Kadisiye Muharebesi'nde Sasaniler'in yenilgisi sonucunda esir düşmüştür.

Firuz yakalandıktan sonra Mugire bin Şu'be'ye köle olarak verildi.[1] Askeri yeteneklerine ek olarak, Firuz görünüşe göre yetenekli bir marangoz ve zanaatkârdı.

Ömer'i öldürmesi

Ebû Lü'lüe, Ömer'in yanına gelerek sahibi Mugire bin Şube'nin kendisinden fazla ücret aldığını söylerek bunun azaltılmasını istedi. Ömer de ne iş yaptığını sorunca, Firuz, nakkaşlık, marangozluk ve demircilik yaptığını söyledi. Mesleklerini duyan Ömer, ücretinin fazla olmadığını söyledi. Marangoz olduğunu öğrenen Ömer, Firuz'e bir değirmen yapmasını söyledi. Firuz ise Sana öyle bir değirmen yapacağım ki, dillere destan olacak diyerek Ömer'i tehdit etti.

Bir süre sonra Ömer'i öldürmek için sabah namazına Mescid-i Nebevî'ye gitti ve tam Ömer'in namaz kıldıracağı mihrabın arkasında saf tuttu. Ömer namaz kıldırtmaya başlayınca hançeri ile Ömer'i çeşitli rivayetlere göre üç veya beş kez bıçakladı. Kaçmaya çalışırken 6, 9 veya 13 kişiyi daha bıçakladı ve sonunda kaçamadan yakalandı ve kendisini de hançerleyerek intihar etti.[2]

Türbesi

Ebû Lü'lüe'nin türbesi[3] Kaşan'dan Fins'e giden yol üzerinde, 11. yüzyıldan kalma bir Harezmşah Devleti mimari tarzında inşa edilmiş olup, bir avlu, sundurma ve turkuaz renkli çinilerle dekore edilmiş konik kubbe ve boyalı tavanlardan oluşmaktadır. Yapının orijinal tarihi bilinmemektedir, ancak 14. yüzyılın ikinci yarısında tamamen restore edilmiş ve mezarına yeni bir mezar konulmuştur.[4]

Kaynakça

  1. ^ Saheeh al-Tawtheeq, Seerah wa Hatat al Farooq, page 369
  2. ^ Michael Newton (2014). Famous Assassinations in World History: An Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 585. ISBN 9781610692861. 
  3. ^ Mark Downes (2002). Iran's Unresolved Revolution (illustrated bas.). Ashgate Publishing. s. 7. ISBN 9780754631880. 
  4. ^ Mohammad-Ali E. (28 Haziran 2007), CAIS NEWS: Tomb of Firuzan (Abu-lolo) in Kashan to be Destroyed 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer</span> İslam Devletinin ikinci halifesi, sahabe

Ömer bin Hattab, İslâm peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve İslâm Devleti'nin Ebû Bekir'den sonraki ikinci halifesidir. Ehl-i Sünnet, Ömer bin Hattab'ı zaman zaman "Ömer'ul-Farûk" diye anarlar. Şiiler ise Ömer'in hâlifeliğini tanımazlar. 23 Ağustos 634 tarihinde Râşidîn Halifeliği'nin ikinci hâlifesi oldu ve bu görevi, öldürüldüğü yıl olan 644'e kadar sürdürdü.

7. yüzyıl, 601'den 700'e kadar sürmüş olan yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hun İmparatorluğu</span> 5.-8. yüzyıllarda var olmuş bir imparatorluk

Ak Hun İmparatorluğu, dördüncü yüzyılın başlarında Isığ Gölü çevresinde Avarlar'a bağlı yaşarlarken bu yüzyılın ikinci yarısında Maveraünnehir'e ve Toharistan'a yayılmış Türk devleti. Hükümdarlık 5. yüzyılda Heftal denilen aileye geçtiğinden Eftalitler olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Dört Halife</span>

Dört Halife ya da Râşid Halifeler; Sünnilik'te Râşid halifeler, doğru yola yönlendirilen ve doğru bir model olduğu kabul edilen halifelerdir. Bazıları bu kategoriye Muhammedin torunu Hasan'ın 6 aylık hilafetini de sokarlar. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra ümmete önderlik eden ilk dört halifedir:

İlk Müslümanlar, İslam'ı ilk kabul eden sahabelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">III. Yezdicerd</span>

III. Yezdicerd, III. Yezdigird ya da III. Yezdicürd,, Sasani İmparatorluğu'nun yirmi dokuzuncu ve son hükümdarıdır. 628 yılında oğlu II. Kubâd tarafından öldürülen II. Hüsrev'in (590–628) torunudur. Babası Şahryar'dı ve babaannesi Bizans İmparatoru Mauricius'un kızı Miriam'dı. Ayrıca, Ali'nin torunu Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn'in annesi Şehre-Bânû'nun da babası olur.

<span class="mw-page-title-main">Hâlid bin Velîd</span> Arap asker ve komutan, sahabe (y. 585–642)

Hâlid bin el-Velîd Seyfullah olarak da bilinen Arap komutan. Hudeybiye Antlaşması sonrasında Müslümanlığı seçene kadar Kureyşlilerin saflarında, İslam dinine geçtikten sonra ise İslam devletinin emrinde savaşmıştır. Kureyşlilerin Uhud Savaşı'nda yenilmemelerinde kilit rol oynamış, emrindeki süvarilere yaptırdığı manevra ile Müslümanların yenilmesini sağlamıştır. Müslüman olduktan sonra Bizans ve Sasanilere karşı zaferler kazanmıştır. Bunların en dikkat çekeni Yermük nehri kıyısında Bizans ordusunu bozguna uğrattığı savaştır. İslami kaynaklara göre katıldığı yüzü aşkın savaşta hiçbir yenilgiye uğramamış nadir komutanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bilâl-i Habeşî</span> İslam’ın ilk müezzini

Bilal-i Habeşî, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve ilk müezzini. Habeşistanlı köle bir ailenin çocuğu olarak Mekke'de dünyaya geldi. Annesinin adı Hamâme, babasının adı Rebah'tır.

<span class="mw-page-title-main">Osman</span> İslam Devletinin üçüncü halifesi, sahabe

Osman bin Affan, Hulefâ-yi Râşidîn'den üçüncüsü, İslam peygamberi Muhammed'in cennetle müjdelenmiş sahâbelerinden birisidir. 644 yılından 656'daki öldürülmesine kadar, 12 yıl boyunca halifelik yapmıştır; Hulefâ-yi Râşidîn'den en uzun süre halifelik yapan odur. Şiâ'da halifeliği kabul edilmeyen sahâbedendir; zira Şîa inancına göre hüküm sürmesi gereken ilk halife Ali'dir. Sünni inanca göre Ali ve Osman arasında ayrım yapılmaz. Ümeyyeoğullarından (Emeviler) olan Osman'ın künyesi İslam peygamberi Muhammed'in kızı Rukiyye'den olan oğluna nispetle Ebu Abdullah'tır. Bunun dışında Ebu Leyla olarak anıldığı da olurdu.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

<span class="mw-page-title-main">Ömer'in Fatıma'nın evine saldırması</span>

Ömer, Ali'nin desteğini almak amacıyla Fatıma'nın evine gider ve burada bir dizi olay meydana gelir.

Mugire bin Şu'be, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve Emevîler döneminde devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hucr bin Adiy</span> Ali taraftarlığından dolayı Muaviye tarafından öldürtülen kişi

Hucr bin Adiy veya tam adıyla Ebu Abdurrahman Hucr b. Adiy b. Muaviye b. Cebele el-Kindî el-Kufî, Ali taraftarlığından dolayı Muaviye tarafından öldürtülen kişi.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların İran'ı fethi</span> İslam Devletinin İranı fethi

Müslümanların İran'ı fethi veya Arapların İran'ı fethi, İran'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Sasani İmparatorluğu yıkıldı ve İran İslamlaşmaya başladı.

Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 637 yılında Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği arasında gerçekleşen askeri çatışmanın bir parçasıdır. Çatışma, Ebu Ubeyde bin Cerrah komutası altındaki Râşidîn ordusunun Kasım 636'da Kudüs'ü kuşatmasıyla başladı. Patrik Sophronius, altı ay sonra yalnızca Râşidîn halifesine teslim olmak şartıyla teslimiyeti kabul etti. 637 yılının Nisan ayında Halife Ömer, şehrin teslimini almak için Kudüs'e şahsen gitti. Patrik de Ömer'e teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Kubbe</span> Mezar

Yeşil Kubbe, İslam peygamberi Muhammed'in ve ilk halifeler Ebu Bekir ve Ömer'in mezarlarının üzerine inşa edilmiş yeşil renkli bir kubbedir. Kubbe, bugünkü Suudi Arabistan'ın Medine kentindeki Mescid-i Nebevi'nin güneydoğu köşesinde yer almaktadır. Kubbe, hac ziyaretinden sonra veya önce Mescid-i Nebevi'yi ziyaret etmek bir gelenek olduğu için her yıl milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ziyâd bin Ebih</span>

Ziyâd bin Ebih', Emevîler dönemi devlet adamı.

Ebû Ubeyd b. Mes‘ûd b. Amr es-Sekafî veya kısaca Ebû Ubeyd, Râşidîn Halifeliği ordusunda bir komutandır. Arabistan'ın batısındaki Taiflidir ve Benî Sakif kabilesine mensuptu.

<span class="mw-page-title-main">Utbe bin Gazvân</span> Müslüman general ve sahabe

Ebû Abdillâh Utbe b. Gazvân b. Câbir el-Mâzinî, İslam peygamberi Muhammed'in tanınmış bir sahabesidir. İslam'a geçen yedinci kişidir. Habeşistan'a yapılan hicrete katıldı, ancak Medine'ye ikinci hicreti yapmadan önce Mekke'de Muhammed'in yanında kalmak için geri döndü. Bedir (624), Uhud (625), Hendek (627) ve Yememe muharebeleri de dahil olmak üzere birçok çatışmada savaştı.