İçeriğe atla

Ebu Dülef

Ebu Dülef (Arapça: اَبُ ضُلَف مِسَر ِبن مُهَلهِل; Abu Dulaf Misar ibn Muhalhil, Abū Dolaf al-Ḵazrajī veya Abū Dolaf al-Yanbūʿī, Mesʿar b. Mohalhel al-Ḵazrajī) Samanoğullarından en güçlü hükümdarı II. Ahmed oğlu II. Nasr'ın zamanında (Hicrî 300 - 331, Milâdi 914 - 944) Çin'e elçilik göreviyle gönderdiği kişidir. Buhara'dan Çin'e kadar bir seyahat etmiş ve bu fırsatla birçok Türk boylarının bulundukları yerlerden geçmiştir.

Ebu Dülef'ın yaptığı iki seyahatla ilgili el yazıları, iki coğrafya risalesi olarak tanınır. Ortaasya Türk kabileleri arasında, Çin ve Hindistan'da 941 - 943 yıllarında yaptığı gezileri anlatan birinci bölüm, Yâkût el-Hamavî'nin yapıtının bünyesi içindedir.[1] Ebu Dülef, ikinci gezisini İran'ın kuzey ve batı bölgelerinde gerçekleştirmiştir.[2]

Buhara'da İsmail Samanî türbesi.

Hicri 7. yüzyıldan kalma diğer belgelerle birlikte 420 sayfa (210 folye) olan el yazması (MS 5229 ismiyle bilinir.), Meşhed'de, Astane Quds Museum 29 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (موزهٔ آستان قدس رضوی) korunmaktadır. El yazması 1923 yılında Meşhed şehrinde Türkolog Ahmed Zeki Velidi Togan tarafından bulunmuştur.

İçerik;

  • İbn'ül-Fakîh (ابن الفقيه الهمذاني‎), aẖbar al-buldan sayfa 1,
  • Abu Dulaf Misar ibn Muhalhil (اَبُ ضُلَف مِسَر ِبن مُهَلهِل), ar-risalatu-l-ūla sayfa 347,
  • Abu Dulaf Misar ibn Muhalhil (اَبُ ضُلَف مِسَر ِبن مُهَلهِل), ar-risalatu-ṯ-ṯnaniat sayfa 362.
  • İbn Fadlan (أحمد بن فضلان بن العباس بن رشيد بن حماد‎) ma šahidat fi baladi-t-turk wa al-ẖazar wa ar-rus wa aṣ-ṣaqalibat wa al-bašġird wa ġirham sayfa 390.

Notlar

  1. ^ Muʿdjam al-buldān III, sayfa 445 - 458
  2. ^ The Cambridge History of İran Vol.IV, sayfa 141 - 143; V. Minorsky, Abu Dulaf Misar bin Muhalhil's Travels in Iran, Cairo-1955, sayfa 14 - 15.

Kaynakça

  • Collection of Geographical Works by Ibn al-Faqih, Ibn Fadlan, Abu Dulaf Al-Khazraji, Fuat Sezgin, Frankfurt am Main, 1987
  • The Places Where Men Pray Together: Cities in Islamic Lands, Seventh Through the Tenth Centuries von Paul Wheatley ISBN 0-226-89428-2

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Teymiyye</span> Şeyhülislam

Takıyyüddin ibn Teymiyye, özellikle Selefileri ve Vehhabîleri fıkıh, şeriat ve diğer İslamî görüşler konusunda etkilemiş olan İslam alimi. Kendinden sonra gelen çeşitli ve ağırlıklı olarak Hanbeli mezhebini benimseyen İslâm âlimlerini ve akımlarını da etkilemiştir. İbn Teymiyye'nin etkilediği isimlerin en önemlilerinden birisi de Muhammed bin Abdülvehhâb'dır.

İbn Fadlan, 10. yüzyılda yaşamış bir Arap din bilgini ve gezginidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeydîler</span>

Alevîler ya da Zeydî-Alevîler Hanedanlığı İran'ın bugünkü Taberistan (Mazenderan, Gilan ve Gülistan eyaletleri) bölgesinde 9. yüzyılda kurulan ve tarihte Elburz Dağları ile Hazar Denizi arasında yer alan Zeydî-Alevî olarak da bahsedilen, Caferîliğe bağlı olan Şiî Türkmen bir emîrliktir. Anadoludaki Alevîlerin büyük bir kısmının kökeni, günümüz İran'daki Taberistan ve Horasan bölgesindeki Türkmen Alevî, yani Ehl-i Beyt Hanedanına dayanmaktadır. Çapraz evliliklerle Arap-Türkmen aşiretleriyle Anadolu topraklarına uzanan ve varlıklarını sürdüren Zeydî-Alevîler isimlerini, soyundan geldikleri Zeyd-'ûl Alevî'den almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çolpon-Ata</span> Kırgızistanda bir şehir

Çolpan Ata veya Çolpon Ata, başkent Bişkek'in 240 km doğusunda, Karakol şehrinin 135 km batısında ve Issık Göl'ün kuzey kıyısında konumlanan, Issık-Göl İlçesi'nin idari merkezi bir turizm şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Çiğil</span> Eski bir Türk boyu.

Çiğil veya Çiyil, 7.yüzyıldan beri Issık gölü etrafında oturan, Çinli tarihçilerin yazdıklarına göre "altı Chu(Çu) boyu"'na ait olan iki boy'dan veya Chumuhun, Chuyue ve Chumi boyları olabilirler, Çiğiller dine aşırı düşkünlükleri ile tanınırlar. İlk gelen bilgilere göre Çiğiller Mani dini, sonraki kaynaklara göre Nestûrî Hristiyanlığın etkisi altında kalmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

İbn el-Fakih el-Hamadani, onuncu yüzyılda yaşamış bir Fars tarihçi ve coğrafyacıdır. Mukhtasar Kitab al-Buldan isminde eseriyle tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Mâce</span>

İbn Mace veya İbn-i Mace el Kazvini, İranlı hadis bilgini ve düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Tus, İran</span> İranda antik bir şehir

Tus Toos veya Tous veya Tus Tūs olarak bilinen, eski Yunanca Susia olarak bilinen İran'da Razavi Horasan eyaletinde antik bir şehirdir. Eskiden Partlar zamanında şehir Susia ismiyle bilinirdi. Yaşlı Pliny lakabıyla tanınan Romalı subay ve ansiklopedi yazarı Gaius Plinius Secundus'a (23-79) göre Susia, kaliteli ünlü baldıranotu ile tanınmıştır.

Mustasım Billâh, 1242 - Şubat 1258 döneminde Abbasi Devleti'nin son hükümdarı ve Irak Abbasileri'nin 37. ve son halifesi.

Abdülhamîd bin Vâsi bin Türk ya da tam adıyla Ebü'l-Fazl Abdülhamîd bin Vâsi' bin Türk el-Huttelî el-Hâsib, dokuzuncu yüzyılda yaşamış Türk matematikçi. Öz geçmişi hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Onunla ilgili iki kayıt vardır, biri Farslı İbn el-Nedim ve diğeri İbn el-Kefti tarafından, fakat bilgiler aynı değildir. Ancak İbn el-Kefti onun adını ʿAbd al-Hamid ibn Wase ibn Türk Jili olarak bahseder. Jili, Gilan anlamına gelir. D. Pingree'ye göre, o Ḵottal 'nın kuzeyinde ve Badaḵšān batısındadır) veya Gilan doğumludur. Abū Barza Fażl b. Moḥammad b. ʿAbd-al-Ḥamīd b. Tork 'un onun torunu olduğu görünür.

<span class="mw-page-title-main">İbn Hazm</span> Arap filozof ve tarihçi

İbn Hazm, Huelva, Endülüslü Müslüman polimat, filozof, tarihçi, fakih ve ilahiyatçı.

İbn-i Hallikân On üçüncü yüzyılda yaşamış olan tarihçi, fakih ve şair. İbn Hallikân soyunu, Abbâsî Devleti'nde çeşitli görevlerde bulunan Belhli olan Budist kökenli Bermekî ailesine dayandırır ancak bazı kaynaklar Arap veya Kürt olduğunu iddia eder.

Muhammed bin Abdullah el-Mehdî veya Muhammed en-Nefsüzzekiyye, Abbasiler'e karşı Medine'de başlatılan isyanın lideridir.

<span class="mw-page-title-main">I. Muhammed (Haşhaşî lider)</span>

El-Môhtadî bin el-Hâdî ; "Elemût İkinci Gizlenen-İmâmı". Hicrî: 530-552 / M: 1136-1157 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezheb'inin Yirmi Birinci İmâm-ı Zamânı.

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Mülcem</span>

İbn-i Mülcem, Havârîc fırkası mensuplarından biri ve Ali bin Ebu Tâlib’in katili.

İbn Huzeyme,, Sahih ibn Huzeyme ile tanınan, hadis ve Şafii mezhebi Fıkıh alimi.

İbn Gazi el-Miknasi (1437–1513) yılları arasında yaşamış Fas'lı İslam hukukçusu ve matematik bilgini. Tam adı "'Ebu Abdullah Muhammad bin Ahmed bin Muhammed İbn Gazi el-Miknasi"'dir. Arapça: محمد بن أحمد بن محمد بن محمد بن علي بن غازي. Günümüze ulaşan Arapça el yazmaları mevcuttur.

Ebu Muhammed Abdulcemil bin Abdulhak bin Abdulvahid bin Muhammed bin el-Haşim bin Bilal el-Haşimi el-Umari el-Adavi, daha iyi bilinen adıyla Ebu Turab ez-Zahiri, Hint İslam alimi ve gazetecidir. Kökleri Arap olmamasına rağmen, Arap olmayan bir ülkede yetişmesine rağmen Arapça bilgisinden dolayı döneminin Sibeyhi olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir Sûlî</span> Türk asıllı Iraklı şair

Ebû Bekr Muhammed b. Yahyâ b. Abdillâh b. Abbâs b. Muhammed b. Sûl-Tegin el-Bağdâdî eş-Şatrancî es-Sûlî, bir Türk alimi ve üç Abbâsî halifesi Müktefî, onun halefi Muktedir ve daha sonra, aynı zamanda öğretmenlik yaptığı Râzî'nin saray arkadaşıydı. Ebû Bekir kitap dostuydu, mektuplar yazdı, editör-şair, tarihçi ve bir shatranj oyuncusuydu. Dönemin biyografi yazarı İbnü'n-Nedîm bize onun "erkeksi bir duruşu" olduğunu söyler. En ünlüleri Kitāb al- Awrāq ve Kitāb al-Shiṭranj olmak üzere birçok kitap yazdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.