Ebu Bekir Kutluğ Han

Ebu Bekir Kutluğ Han bin Sa'd, 1226'dan 1260'a kadar İran'ın Fars eyaletinde hüküm süren Salgur atabegi idi. Sa'd bin Zengi'nin oğlu ve halefiydi.

Arka plan

1148 yılından beri İran'ın güneyinde yer alan Fars bölgesi Türkmen Salgurlu hanedanı tarafından yönetiliyordu.^[1] Ebu Bekir, Salgurlu atabegi Sa'd bin Zengi'nin oğluydu. Ebu Bekir tahta geçmeden önce, Şiraz'da babasına isyan ederek iktidarı ele geçirmeye çalışmıştı. Ancak yerel birlikler tarafından mağlup edildi ve hapsedildi. 5 Kasım 1226'da ise babasının ölümünden hemen önce Ebu Bekir serbest bırakıldı ve ardından yeni atabeg oldu. ^[2] ^[1]

Saltanat

Ebu Bekir 12 Kasım 1230'da Kiş Adası'nı ele geçirdi ve böylece Basra Körfezi ile Hindistan arasında gerçekleşen ticarete erişim sağladı. Ardından buraya vergi uyguladı. Ağustos 1236'da Abbasi Halifeliğinin bir parçası olan Bahreyn adalarını ele geçirdi. Bu durum bölgedeki Arap yerlileri ile uzun bir mücadeleye girmesine neden oldu. ^[2]

Kuzey İran ve Bağdat'ın İlhanlı hükümdarı Hülagu Han tarafından işgal edilmesinin ardından, oğlu II. Sa'd'ı Bağdat'taki Moğol sarayına göndererek ona bağlılığını sundu. Bu sırada Ebu Bekir 18 Mayıs 1260'ta öldü.^[1]^[2] Onun yerine geçen oğlu II. Sa'd, on iki veya on sekiz gün hüküm sürdükten sonra hastalık nedeniyle Tefriş'te öldü.^[1]^[3]

Modern tarihçi John Limbert'e göre Ebu Bekir'in ölümü, Salgurluların gerilemesinin başlangıcı oldu.^[3]

Yerel anlatılara göre, Ebu Bekir'in veziri Amir Mukarrab, sekizinci İmam Ali er-Rıza'nın (818'de öldü) kardeşi Ahmed'in mezar yerini bulmuştur. Taktığı mühür yüzüğünden Ali er-Rıza'nın kimliği tespit edildi. Daha sonra, Ahmed'in kardeşi Hüseyin'in mezar yeri olduğu iddia edilen bir tepeden ışık çıktığı görüldü. Ebu Bekir tepeyi kazdırdı ve burada elinde Kur'an ve kılıç tutan, zarar görmemiş bir naaş buldular.^[3]

Kaynaklar

Ibrahim, Lutpi (1979). "Al-Baydāwī's Life and Works". Islamic Studies. 18: 311-321. ()
Kamola, Stefan (2019). Making Mongol History Rashid al-Din and the Jamiʿ al-Tawarikh. Edinburgh University Press. ISBN 978-1474421423.
Limbert, John (2004). Shiraz in the Age of Hafez. University of Washington Press. ISBN 978-0295983912.
Spuler, B. (1982–2021). "Abū Bakr b. Saʿd". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul.
Spuler, B. (1982–2021). "Atābakān-e Fārs". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica (İngilizce). Londra ve New York: Routledge & Kegan Paul.

İlgili Araştırma Makaleleri

Salgurlular, 1148-1286 tarihleri arasında İran'ın Fars bölgesinde hüküm süren Türk hanedanıdır. Hanedan adını yirmi dört Oğuz boyundan biri olan Salgur'dan alır. Selçukluların Fars meliki Melikşah b. Mahmûd'un bölgede yaşayan Salgurluların reisi olan, atabeyi Muzafferüddin Sungur b. Mevdûd'un kardeşini suçsuz yere öldürmesi üzerine Atabeg Sungur isyan etti. 1148'de Melikşah'ı yenilgiye uğratıp Şiraz'ı ele geçirdi ve Salgurlular veya Fars Atabegleri adıyla bilinen hanedanın temellerini attı.

Hezarhesbi, Fadlavi ya da Luristan Atabeyliği, Orta Çağ'da (1148-1424) günümüzün İran'ın Luristan ve Fars eyaletlerinde hüküm sürmüş bir Kürt hanedanlığı. Şeref Han hanedanı Fadluya'nın soyundan geldiği için "Fadlavi" olarak adlandırdı ve hanedanın bir Kürt hanedanı olduğunu belirtmiştir.

Şabankara bir İran kabilesiydi. Soylarının Şah Adudüddevle tarafından İsfahan'dan Doğu Fars'a sürülen efsanevi İran Kralı Manüçehr'den geldiğini iddia etmişlerdir. (949–983) Hanedanın başkenti İc idi ve altı bölgeye ayrılıyordu: Zarkān, Iababānān, Burk-Tārum-Khayra, Nayrīz, Kurm-Rūnīz-Lār ve darābdjird. Kabilenin şu alt bölümleri vardı: Ismāīīlī, Rāmānī, Karzuwī, Masūūdī ve shakānī hepsi çoban ve savaşçıydı.

Ebu'l-Hasan Behmenyar ibn al-Marzuban, daha çok Behmenyar olarak bilinir, esasen İbn-i Sina'nın en önde gelen öğrencilerinden biri olarak bilinen İranlı bir bilim adamıdır.

Abiş Hatun ya da Abaş Hatun, Fars atabegi.

Seyyide Şirin Seyyide olarak da bilinen), Rey'in Büveyhî hükümdarı Fahrüddevle'nin eşi olan Büveyhî prenses. Oğlu Mecdüddevle döneminde Rey'in fiili hükümdarıydı.

Essar Tebrizi, Celâyir hükümdarı Şeyh Üveys Celâyir'in methiyecilerinden biri olarak görev yapan Tebrizli bir şairdi. Esas olarak 1376'da tamamlanan Mihr u Mushtari adlı şiiriyle tanınır.

Ebu'l-Hasan Ali ibn el-Hasan, daha çok Fahrüddevle lakabıyla bilinir Cibal, Hemedan (984–997) ve Gürgan ve Taberistan'ın (984–997) Büveyhî emiriydi. Rüknüddevle'nın ikinci oğluydu.

Ebu Talib Rüstem, genellikle Mecdüddevle lakabıile bilinir, 997'den 1029'a kadar Rey Büveyhî emirliğinin son emiriydi. Fahrüddevle'nin en büyük oğluydu. Zayıf bir hükümdar olarak, saltanatının büyük bir bölümünde bir kuklaydı, annesi Seyyide Şirin ise emirliğin gerçek hükümdarıydı.

Bahtiyar, daha çok İzzüddevle lakabıyla bilinir, Irak'ın Büveyhî emiriydi (967–978).

<span class="mw-page-title-main">Muayyadüddevle</span>

Abu Mansur Buya, daha çok Muayyadüddevle lakabıyla bilinir. Hemedan (976–983), Cibal (977–983), Taberistan (980–983) ve Gürgan'in (981–983) Büveyhî emiriydi. Rüknüddevle'nin üçüncü oğluydu.

Arses, krallık adıyla da bilinen IV. Artaserhas, MÖ 338'den 336'ya kadar on ikinci Ahameniş Kralların kralıydı.

Feridun Ahmed Bey, Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa (1565–1579) hükûmeti dönemindeki hizmetleriyle bilinen etkili bir Osmanlı memur, bürokrat, yazar ve subaydı. Kanuni Sultan Süleyman’ın torunu Ayşe Hümaşah Sultan’ın ikinci eşidir. Münşeâtu's-Selâtin, en önemli eseri olup, İslam'ın ilk dönemlerine kadar uzanan iki ciltlik bir derlemedir. Selçuk Aksin Somel'e göre bu eser "Osmanlı tarihinin erken ve klasik dönemlerinin incelenmesi için çok önemlidir".

Ebû Amr Minhâcüddîn Osmân b. Sirâciddîn Muhammed el-Cûzcânî, daha çok Minhâc-ı Sirâc Cûzcânî adıyla bilinen, 1193 yılında Gur bölgesinde Firuzkuh'ta doğan 13. yüzyıl Farslı Din alimi, Kadı ve tarihçiydi.

Ekinci bin Koçkar kısa bir süreliğine Harezmşah bölgesinin Selçuklu valisiydi ve Harezmşah unvanını taşıyordu. Kendisinden sonra gelen Harezmşahların aksine Anuş ategin’im soyundan değildi ve Kıpçak kökenliydi.

Sa'd bin Kutluğ Han veya II. Sa'd, 1260 yılında çok kısa bir süre hüküm süren Salgurlu atabegidir. İlhanlılarla yaptığı bir görüşmenin ardından geri dönerken babası Ebu Bekir Kutluğ Han öldü. Böylece onun yerine tahta geçti. Ancak hastalık nedeniyle yolda Tefriş'te öldü. Yerine küçük oğlu Muhammed bin Sa'd geçti.

Nusreddin Ebu Bekir, 1191'den 1210'a kadar hüküm süren İldenizliler atabegidir. Cihan-pehlevan, el-Melik el-Mu'azzam ve Şehnşah el-A'zam unvanlarını kullandı.

İbn Bezzâz, Safevi tarikatının kurucusu Şeyh Safiyüddin Erdebilî'nin menâkıbnâmesi olan Safvetü's-safâ'nın yazarıdır. Eserin asıl adı Mevâhibü’s-seniyye fî menâkıbi’s-Safeviyye'dir. Yazarın tam adı Tevekkülî bin İsmâil bin Hâc Muhammed el-Erdebilî'dir.

Mübârizüddin Muhammed 1314'ten 1358'e kadar hüküm süren Muzafferî hanedanının kurucusudur. İslam fethi sırasında Horasan'a yerleşen uzak Arap kökenli bir Fars ailesinde doğdu. İlhanlılar'ın hizmetkarlarından Şerefeddin Muzaffer'in oğluydu ve babasının 1314'te ölmesi üzerine babasının makamı Mubariz'e geçti.

Hyspaosines Güney Mezopotamya'da bulunan Harakini krallığının kurucusudur. Başlangıçta Kral IV. Antiohos tarafından tahta çıkarılan bir Selefkî satrapıydı ancak Selefkîlerin İran ve Babil'deki otoritesinin yıkılması ve ardından Partlara geçmesinin ardından MÖ 141'de bağımsızlığını ilan etmiştir. Hyspaosines, MÖ 127 yılında kısa bir süre Part şehri Babil'i işgal etti ve kayıtlarda kral (šarru) olarak kaydedildi. Ancak M.Ö. 124'te Part egemenliğini tanımak zorunda kalmıştır. Aynı yıl ölmüş ve yerine küçük oğlu Apodakos geçmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.