İçeriğe atla

Ebu Ömer el-Bağdadi

Ebu Ömer el-Kureyşi el-Bağdadi
Irak İslam Devleti lideri
Görev süresi
15 Ekim 2006 - 18 Nisan 2010
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenEbu Bekir el-Bağdadi
Kişisel bilgiler
Doğum Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi
1959
Irak Krallığı
Ölüm 18 Nisan 2010 (50-51 yaşında)
Tikrit, Irak
Dini İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı Irak (Bilinmiyor-2003)
El-Kaide (2006-2010)
Rütbesi Irak İslam Devleti Lideri
Çatışma/savaşları Irak Savaşı
Irak Direnişi

Ebu Ömer el-Bağdadi, (Arapçaحميد داود محمد خليل الزاوي‎, d. 1959, Irak Krallığı - ö. 18 Nisan 2010 Tikrit, Irak) Ebu Hamza el-Bağdadi veya doğum adı olan Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adlarıyla da bilinir.[1] 7 islamcı örgütün birleşerek oluşturduğu Mücahit Şura Meclisinde liderlik yapan kişilerden birisiydi, Mücahit Şura Meclisinin lağvedilmesinden sonra kurulan Irak İslam Devleti'nin liderliğini yapmıştır.[2][3]

Yaşamı

Ebu Ömer el-Bağdadi, Hamid Dawud Mohamed Khalil al Zawi adıyla 1959 yılında Irak Krallığı'nın Anbar ili sınırları içerisinde bulunan yerleşim yeri Hadise'nin Al-Zawiyah köyünde doğdu. Kureyş soyundan geldiği iddia edilmektedir. Gençlik çağlarında Irak Polis Akademisine kaydoldu. Buradan polis olarak mezun olduktan sonra Hadise'de polis memuru olarak görev yaptı. 1993 yılında aşırıcı görüşleri sebebiyle polislikten atıldı. Mesleğini kaybetmesinin ardından bir elektronik eşya tamircisinde çalışmaya başladı, bunun yanında El-Asaf Camisi'nin imamı olarak görev aldı.[4][5]

Irak Savaşı ile birlikte Bağdat'ın Amerika Birleşik Devletleri tarafından işgal edilmesinin ardından isyancı bir grup oluşturup Irak Direnişi içinde bulundu.[6] Direniş devam ederken yabancı Arap militanları evinde bulundurduğu şüphesiyle evi arandı ve tutuklandı. Ayn'ül Esad Hava Üssü'ne götürüldü, bilgisayarına el konuldu. Bu olaydan sonra Ebu Muhammed el-Lübnani ve Ebu Enes el-Shami ile görüşme gerçekleştirdikten sonra Tevhid ve Cihad örgütüne bağlılık yemini etti. Bir süre Anbar'daki çatışmalara katıldı, ardından Bağdat'a gönderildi, Mücahit Şura Meclisi adına çalıştı.

Ebu Ömer el-Bağdadi pek göz önünde bulunan birisi değildi hatta öyle ki Temmuz 2007'de Amerika Birleşik Devletleri askeri sözcüsü Kevin Bergner, Ebu Ömer el-Bağdadi diye birisinin aslında var olmadığını, ortaya çıkan tüm ses kayıtlarının Iraklı başka birisi tarafından ortaya atıldığını söyledi.[7][8] Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de El-Kaide'ye rakip örgütlere göre Ebu Ömer el-Bağdadi diye birisi yoktu. Böyle bir kurgusal karakter oluşturulmuştu, bunun amacı da belirli örgütlere "Iraklı" kimliği kazandırıp halkı kazanmaktı.[9][10]

9 Mart 2007'de Irak İçişleri Bakanlığı, Ebu Ömer el-Bağdadi'nin Bağdat'ta yakalandığını iddia etti fakat daha sonra yakalanan kişinin Ebu Ömer el-Bağdadi olmadığı anlaşıldı.[11][12] Bu olaydan iki ay sonra 3 Mayıs 2007'de yine açıklama yapan Irak İçişleri Bakanlığı, el-Bağdadi'nin Bağdat'ın kuzeyinde çıkan çatışmalarda Amerikan ve Irak ordusunun ortak operasyonuyla öldürüldüğünü açıkladı. Bu iddia da kanıtlanamadı.[13] 23 Nisan 2009'da Agence France-Presse, el-Bağdadi'nin yakalandığını bildirdi.[14] Bu haberden 5 gün sonra 28 Nisan 2009'da Irak hükûmeti el-Bağdadi'nin fotoğrafları olduğunu iddia ettiği fotoğrafları yayımladı. Irak İslam Devleti bu durumu reddetti ve Ebu Ömer el-Bağdadi'den ses kayıtları, videolar gelmeye devam etti.[15][16][17]

Ölümü

18 Nisan 2010'da, Tikrit'in 10 kilometre güneybatısında bulunan eve Amerikan ve Irak ordularının ortak operasyonuyla öldürüldü. Operasyon sırasında kendisine Irak İslam Devleti savaş bakanı unvanını vermiş Ebu Eyyub el-Mısri ve Ebu Ömer el-Bağdadi'nin çocukları da öldürüldü, 16 kişi de tutuklandı.[18]

Ölümleri Irak Başbakanı Nuri el-Maliki Bağdat'ta yapılan basın toplantısında duyurdu ve gazetecilere Ebu Ömer el-Bağdadi ve Ebu Eyyub el-Mısri'nin cesetlerinin fotoğraflarını gösterdi. Saldırının füze kullanılarak yapıldığını açıkladı, saldırının ardından birçok bilgisayara el konduğunu; Usame bin Ladin ve Eymen ez-Zevahiri'ye gönderilmiş maillerin ele geçirildiğini söyledi. Bu açıklamaların ardından Irak İslam Devleti'ne yakın kaynaklar ölümleri kabul etti. Ebu Ömer el-Bağdadi'nin yerine daha sonra Irak ve Şam İslam Devleti'ni kuracak olan Ebu Bekir el-Bağdadi geçti.[19]

Kaynakça

  1. ^ Al-Qaeda names mystery man to succeed Zarqawi. Agence France Presse. 13 June 2006.
  2. ^ Burns, John F.; Filkins, Dexter (13 Haziran 2006). "A Jihadist Web Site Says Zarqawi's Group in Iraq Has a New Leader in Place". The New York Times. 16 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  3. ^ Filkins, Dexter (16 Haziran 2006). "U.S. Portrayal Helps Flesh Out Zarqawi's Heir". The New York Times. 16 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  4. ^ "Report: Al-Qaida in Iraq leader identified with photograph - International Herald Tribune". web.archive.org. 9 Mayıs 2008. 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  5. ^ "Who is Abu Omar al Baghdadi? | FDD's Long War Journal". www.longwarjournal.org. 14 Eylül 2008. 18 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  6. ^ "Assessing AQI's Resilience After April's Leadership Decapitations | Combating Terrorism Center at West Point". web.archive.org. 25 Şubat 2013. 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  7. ^ Gordon, Michael R. (18 Temmuz 2007). "Leader of Al Qaeda group in Iraq was fictional, U.S. military says". The New York Times. 29 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  8. ^ "Senior Qaeda figure in Iraq a myth: U.S. military". Reuters (İngilizce). 18 Temmuz 2007. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  9. ^ "MEMRI: Latest News". web.archive.org. 8 Nisan 2008. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  10. ^ "U.S.: 'Slain' al-Qaida target in Iraq was fictional | World | Chron.com - Houston Chronicle". web.archive.org. 25 Nisan 2010. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  11. ^ "Iraqi ministry: Militant leader arrested in Baghdad - CNN.com". web.archive.org. 14 Mart 2007. 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  12. ^ "Al Jazeera English - News". web.archive.org. 12 Mart 2007. 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  13. ^ "U.S. says terrorist in Jill Carroll kidnapping killed - CNN.com". edition.cnn.com. 25 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  14. ^ "AFP: Iraq says Qaeda boss captured". wayback.archive-it.org. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  15. ^ "Qaeda-linked Islamic State in Iraq denies head captured". Reuters (İngilizce). 12 Mayıs 2009. 26 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  16. ^ "Iraqi security forces insist detainee is al-Qaeda leader - Monsters and Critics". web.archive.org. 28 Ekim 2011. 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  17. ^ "al-Baghdadi - Reputed Insurgent Leader to Iraqis: Join Us - News : WorldAnalysis.net". web.archive.org. 1 Ağustos 2009. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  18. ^ "Al Qaeda's two top Iraq leaders killed in raid". Reuters (İngilizce). 19 Nisan 2010. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  19. ^ Shadid, Anthony (16 Mayıs 2010). "Iraqi Insurgent Group Names New Leaders". 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ebu Musab ez-Zerkavi</span> Irak ve Şam İslam Devletinin (IŞİD) kurucusu Ürdünlü cihatçı terörist

Ebu Musab ez-Zerkavi ya da gerçek adıyla Ahmed Fadıl en-Nazal el-Haleyle, çeşitli İslamcı ve cihatçı silahlı örgütlerin üyeliğini, kuruculuğunu ve liderliğini yapmış Ürdünlüdür. Çeşitli devletler ve uluslararası kuruluşlar tarafından terör örgütü olarak tanımlanan, Tevhit ve Cihat Cemaati ile el-Kaide'ye bağlı ardıl örgütleri Irak el-Kaidesi ve Mücahit Şura Meclisinin kurucu lideri olarak Irak Savaşı'ndaki direnişçi unsurlardan biri olarak faaliyetlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Irak ve Şam İslam Devleti</span> Irak, Suriye ve Afrikada faaliyet gösteren Selefi cihatçı silahlı örgüt

Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti, ağırlıklı olarak Afrika'da, ayrıca Irak ve Suriye'de de etkinlik gösteren, bu bölgede hilâfet devleti kurmak amacıyla güvenlik güçlerine ve sivillere karşı eylemler yapan yasa dışı, silahlı ve ele geçirdiği topraklardaki meşruluğu hiçbir ülke tarafından devlet olarak tanınmayan Selefi cihatçı örgüttür. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile aralarında ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Kanada'nın da bulunduğu pek çok ülke ve kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi</span> IŞİDin lideri

Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.

Abdurrahman Mustafa el-Kaduli, bilinen adıyla: Ebu Ali el-Enbari Ebu Ala el-Afri, Irak İslam Devleti üyesi grubun iki numaralı ismi. IŞİD lideri Ebubekir el-Bağdadi'nin sağ koludur.

Taha Subhi Falaha olarak bilinen Ebu Muhammed El-Adnani El-Şami, eski IŞİD sözcüsü. IŞİD'in lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'ye yakınlığıyla bilinen İdlib doğumlu Adnani, örgütün Suriye'deki önde gelen liderleri arasında yer almaktaydı. Adnani'nin IŞİD'in dış operasyonlarının ana mimarı ve örgütün sözcüsü olarak IŞİD militanlarının hareketlerini koordine ederek ve '‘yalnız kurt’' isimli saldırılarını doğrudan desteklemekteydi.

Mücahit Şura Meclisi, Irak Direnişi sırasında ortaya çıkan, en az altı Sünni cihatçı Selefi ayaklanmacı grubun oluşturduğu yasa dışı silahlı çatı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Irak el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Irak el-Kaidesi veya diğer kullanımıyla Tanzim Kaide el-Cihad fi Bilad er-Rafideyn, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

Kasım 2006 Medine es-Sadr saldırıları, 23 Kasım 2006'da, Irak'ın başkenti Bağdat'ta, Şii nüfusun yoğun olarak yaşadığı Medine es-Sadr semtinde gerçekleştirilen altı bombalı araç ve iki havan saldırısı. Irak İslam Devleti militanlarınca düzenlendiği belirtilen saldırılarda en az 215 kişi öldü, 250'den fazla kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Tevhit ve Cihat Cemaati</span> feshedilen militan cihatçı grup

Tevhit ve Cihat Cemaati, Irak ve Ürdün'de faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür. 1999'da, Ürdün'den Afganistan'a hareket eden Ebu Musab ez-Zerkavi'nin, el-Kaide'ye bağlı olarak burada askerî eğitim vermeye başlamasıyla kuruldu. 28 Ekim 2002'de, oluşuma bağlı kişiler tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu Laurence Foley'in öldürülmesi, örgütün ilk silahlı faaliyetiydi. Mart 2003'te Irak'ın İşgali ile başlayan Irak Savaşı'yla birlikte çeşitli bombalı saldırılar düzenlemeye başladı. 17 Ekim 2004'te İnternet ortamında yayınladığı bildiriyle el-Kaide'ye bağlılık yemini eden örgüt, Irak el-Kaidesi adını aldı.

Ebu Eyyub el-Mısri veya diğer tanınan adıyla Ebu Hamza el-Muhacir, Irak el-Kaidesi, Mücahit Şura Meclisi ve Irak İslam Devleti'nde yöneticilik yapan Mısırlı İslamcı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Muhammed el-Cevlani</span> Örgüt lideri

Ahmed Hüseyin el-Şara veya tanınan adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani, silahlı İslamcı grup Şam Fethi Cephesi'nin kurucusu ve lideri olan, daha sonra Şam Fethi Cephesi'ni bir araya getirdiği muhalif gruplarla genişleterek kurduğu Tahrir el-Şam örgütünün kurucusu ve lideri olan Suriyeli, İslamcı. Grubun öncülü olan el-Nusra Cephesi'nin de kurucusu ve lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ölümü</span> Kayla Mueller Operasyonu

Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ölümü veya Amerikan ordusunun verdiği kod adıyla Kayla Mueller Operasyonu. Kayla Mueller Operasyonu Irak ve Şam İslam Devleti lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'yi öldürmek amacıyla yapılmış, Bağdadi'nin esir düşeceğini anlayınca üstündeki bomba yüklü yeleği patlatıp intihar etmesiyle birlikte başarıyla tamamlanmış operasyondur. Operasyon Suriye'nin İdlib iline bağlı Barisha köyünde gerçekleştirilmiştir. Kayla Mueller Operasyonu'nu yöneten General Kenneth Frank McKenzie'ye göre Bağdadi operasyon sırasında Amerikan güçlerinden kaçmak istemiş, tünele sıkışmış; yakalanacağını anlayınca üstündeki bomba yüklü yeleği patlatarak intihar etmiş ve kendisiyle birlikte yanındaki iki çocuğunu da öldürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi</span> 2. IŞİD lideri (1976-2022)

Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi,, eski Irak ve Şam İslam Devleti lideri ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne göre Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ardından gelen ikinci İslam halifesi. 2020 yılının Ocak ayında gerçek adı Emir Muhammed Abdurrahman el-Mevli es-Selbi olarak açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Fatıma el-Caheyşi</span>

Ni'ma Abd Nayef al-Jabouri doğum adıyla bilinen Ebu Fatıma el-Caheyşi, Irak ve Şam İslam Devleti'nin liderlerinden birisidir. Örgütün Kerkük sorumlusu olmadan önce Irak'ın güneyinde gerçekleştirilen IŞİD operasyonlarının komutanlığını yapmıştır. Örgütün koalisyon güçlerinin müdahalesiyle birlikte kan kaybetmesi sonrası birçok bölgede valilik görevi üstlenmiş, IŞİD hiyerarşisinde yükselmeye başlamıştır. Ebu Bekir el-Bağdadi öldürülmeden önce el-Caheyşi'nin Bağdadi'nin yanındaki militanlardan birisi olduğu, Irak'ta Bağdadi'nin temsilcisi olarak görev yaptığı çeşitli kaynaklarca bildirilmiştir. Ebu Müslim et-Türkmeni'nin 18 Ağustos 2015'te Musul'da Amerika Birleşik Devletleri saldırısı sonucu öldürülmesiyle birlikte et-Türkmeni'nin yerine atanmıştır.

Beyci Muharebesi , Irak Silahlı Kuvvetlerinin 29 Ekim 2014'te Beyci'yi geri almak için taarruz gerçekleştirmesiyle başlayan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Hibhib</span>

Hibhib, Irak'ın orta kesimlerinde, Bakuba'nın 8 kilometre kuzeybatısında bulunan köy. Irak'ın işgali süresince ve sonrasında Amerikan güçleri tarafından kullanılan Beled Hava Üssü'ne yirmi mil uzaklıktadır. Köyün nüfusunu ağırlıklı olarak Sünni Araplar oluşturmaktadır. Tevhit ve Cihat Cemaati, Irak el-Kaidesi, Mücahit Şura Meclisi gibi el-Kaide'ye bağlı örgütlerin liderliğini yapan ve birçok bölgede faaliyet gösteren Irak ve Şam İslam Devleti'nin kurucusu sayılan Ebu Musab ez-Zerkavi, 7 Haziran 2006'da Amerikan kuvvetlerince Hibhib köyünde öldürülmüştür ve köy bu şekilde tanınmıştır.

Halid Mustafa Halife el-Aruri, bilinen diğer adlarıyla Ebu el-Kassam, Ebu Eşref ya da Ebu Cebel, Filistin kökenli Ürdünlü el-Kaide üyesidir.

Ebu Abdurrahman ya da diğer tanınan adıyla Ebu Abdurrahman el-Iraki, Irak Direnişi'ndeki direnişçiler arasında yer alan Irak asıllı Kanadalı İslamcıdır. Ebu Musab ez-Zerkavi'nin liderliğindeki Irak el-Kaidesi'nin ikinci ismi olarak tanımlanmış ve ez-Zerkavi'nin ölümüyle sonuçlanan saldırıda ölenler arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">2003 İmam Ali Türbesi saldırısı</span>

2003 İmam Ali Türbesi saldırısı, Irak'ın Necef şehrinde yer alan ve hem Ali'nin defnedildiği yer hem de bir Şii camisi olan İmam Ali Türbesi'ne, iki bombalı araçla gerçekleştirilen intihar saldırısıdır. Saldırıda, aralarında Irak İslam Devrim Konseyi lideri Muhammed Bakır el-Hekim'in de yer aldığı en az 95 kişi hayatını kaybetti. Saldırının, ilerleyen dönemde Ebu Musab ez-Zerkavi'nin liderliğindeki Tevhit ve Cihat Cemaati ile ilişkili olduğu tespit edilirken saldırganlardan biri, ez-Zerkavi'nin eşlerinden biri olan Esra'nın babası Yasin Cerrad'dı.