İçeriğe atla

Ebü’d-Derdâ


Ebü’d-Derdâ
Arapçaأبو الدرداء
DoğumEbü’d-Derdâ’ Uveymir b. Kays b. Zeyd el-Hazrecî
Medine
Ölüm652
Şam, Raşidun Halifeliği
Defin yeriBabü's Sağir Mezarlığı
Dinİslam
EvlilikÜmmü’d-Derdâ
Çocuk(lar)Bilâl, Yezîd, Derdâ ve Nesîbe
Ebeveyn(ler)Kays bin Zeyd (baba)
Çağıİslam'ın erken dönemi
BölgesiHicaz ve Şam
OkuluŞam kıraat ekolü
İlgi alanlarıFıkıh, Kıraat, Hadis

'

Ebü'd-Derdâ, (ölümü 652), İslam peygamberi Muhammed'in sahabisi. Önde gelen bir Kur'an ilimleri otoritesi ve öğretmeni olarak bilinir. Şam şehrinin fetihten sonra ilk kadılığını yapmıştır. Eşi de ünlü bir sahabi olan Ümmü'd-Derdâ'dır.

Yaşamı

Ebü'd-Derdâ'nın İslam geleneğindeki nesep adı Uveymir bin Zeyd bin Kays bin A'işa bin Ümeyye idi, ancak doğum adı Amir olmalıdır.[1] Babasının adı da kaynaklarda Sa'lebe, Amir, Abdullah ve Malik olarak geçmektedir. Yesrib'in Hazrec kabilesinin Belharis ailesine mensuptu.[2] Peygamber Muhammed'in 622'de onun şehrine hicretinden sonraki 624'teki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. Uhud Muharebesi'ne katıldığı rivayetleri ise şüphelidir. Medine'de ensar ile muhacir arasında bir kardeşlik bağı kurulunca Selman-ı Fârisî ile kardeş olmuştur.[2]

Kendi rivayetine göre Ebü'd-Derdâ, müslüman olmadan önce bir tüccardı, ancak daha sonra ibâdetini engellediği için ticareti bıraktı. Daha sonra Kur'anı ezberlemiş ve peygambere arz etmiştir.[3]

Halife Ömer'in (hd. 634-644) talimatıyla Suriye valisi Muaviye, Ebu el-Derda'yı Şam'ın ilk kadısı olarak atadı. Orada, Kur'an öğretmek için sık sık öğrencileri şehrin camisinde bir araya getirirdi. Bu nedenle tarihçi Arthur Jeffery'ye göre Şam okulunun gerçek babası olarak kabul edilir. 652 yılında Şam'da öldü ve eşi Ümmü'd-Derda'nın yanına şehrin Babü's Sağir Mezarlığı'na defnedildi.[3]

Kaynakça

  1. ^ "EBÜ'd-DERDÂ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. 
  2. ^ a b Jeffery 1960, ss. 113–114.
  3. ^ a b Jeffery 1960, s. 114.

İlgili Araştırma Makaleleri

7. yüzyıl, 601'den 700'e kadar sürmüş olan yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Ali</span> İslam Devletinin dördüncü halifesi ve Şiilerin birinci imamı

Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki halifesi. İslam peygamberi Muhammed'in damadı ve amcası Ebu Talib'in oğlu olan Ali, Muhammed'in İslam'a davetini kabul eden ilk erkek kişidir. Sünni İslam'a göre Ali, dört halifenin sonuncusu, Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisidir. Şii ve Sünni İslam arasındaki farklılaşmanın ana nedeni Muhammed'in gerçek vârisinin kim olduğu konusundaki görüş farklılığından ileri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fatıma</span> İslam peygamberi Muhammedin küçük kızı

Fatıma bint Muhammed, Fatımatü'z-zehra, İslam peygamberi Muhammed'in kızı, Ali bin Ebu Talib'in eşi.

Abdüluzza bin Abdülmuttalib veya bilinen adıyla Ebû Leheb, Abdülmuttalib bin Haşim'in oğlu ve İslam peygamberi Muhammed'in on iki amcasından biridir. Yaşamında İslam dinine ve Muhammed'e çok şiddetli muhalif bir tavır almıştır. Kur'an'da, peygamberler dışında adı geçen nadir kişilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hatice bint Hüveylid</span> İslam peygamberi Muhammedin ilk eşi

Hatice bint Hüveylid, İslam peygamberi Muhammed'in ilk eşidir. Müslüman olmadan önceki lakabı, "temiz, pak, arınmış" anlamlarına gelen Tâhire idi.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Ümmü Mektum</span> İslam peygamberi Muhammedin sahabesi (? - 636)

Abdullah bin Ümmü Mektum, İslam peygamberi Muhammed'in gözleri görmeyen sahabesidir.

İlk Müslümanlar, İslam'ı ilk kabul eden sahabelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mus'ab bin Umeyr</span> sahabe

Mus'ab bin Umeyr, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesidir. Mekke'deki Kureyş kabilesinin Abdüddar boyuna mensuptur. 614 yılında İslam'ı kabul etti ve 625 yılında Uhud Muharebesi'nde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Abbas</span>

Abdullah bin Abbas, Tefsir ve fıkıh alanlarında otorite kabul edilen ve çok sayıda hadis rivayet eden İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu olan sahabe.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Eymen</span>

Ümmü Eymen, Muhammed'in babası Abdullah bin Abdulmuttalib'den miras kalan Habeşli bir cariyedir. Muhammed'e dadılık yapmıştır. Hatta bir rivayete göre Ümmü Eymen Muhammed'i emzirmiş ve süt anası olmuştur. Asıl adı Bereke’dir ve oğlunun ismine dayanarak Ümmü Eymen lakabıyla anılmıştır. Muhammed'e yaptığı çok hizmetten dolayı Muhammed "Ümmü Eymen, anamdan sonra anamdır" demiştir. Muhammed onu daha sonra azat etmiş ise de, Ümmü Eymen ayrılmayıp onun hizmetinde devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Hafsa bint Ömer</span> Muhammedin eşi, Ömer bin Hattabın kızı

Hafsa bint Ömer, İslam peygamberi Muhammed'in eşi ve ikinci İslam halifesi Ömer bin Hattab'ın kızıdır. Kocası Huneys bin Huzafe el-Ensari'nin 625'teki Uhud Muharebesi'nde ölmesi üzerine dul kalmış ve babası Ömer bin Hattab'ın girişimi ile İslam peygamberi Muhammed ile evlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Habibe</span>

Ümmü Habibe veya Ümmü Habîbe Remle bint Ebî Süfyân İslâm Peygamberi Muhammed'in eşi. "Müminlerin annesi" diye de adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Seleme</span>

Ümmü Seleme İslâm peygamberi Muhammed'in eşlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Hind bint Utbe</span> Ebu süfyanın eşi

Hind bint Utbe, İslam peygamberi Muhammed'e açıktan karşı çıkanlardan birisiydi. Mekke'nin ileri gelenlerinden zengin bir tüccar olan Ebu Süfyan'ın eşidir. İslam tarihinde, Müslüman olmadan önce Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in amcası Hamza'yı Vahşi isimli köleye öldürtmesi ve karaciğerini ısırmasıyla bilinir. Kocasıyla uzun yıllar boyunca Muhammed'le mücadele etmiş nihayetinde 630 yılında Mekke'nin Fethi gününde kocasıyla birlikte müslüman olmuştur.

Erkam bin Ebü'l Erkam, İslam peygamberi Muhammed'in ilk Müslüman olan sahabelerinden.

Muhammed devrinde Müslümanlar ile temas kuran gayrimüslimler bu maddede listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü Gülsüm bint Ali</span>

Ümmü Gülsüm bint Ali,, Muhammed'in torunu, Ali ile Fatıma'nın kızı. Sünni ve bazı Şii kaynaklara göre Ömer'in eşidir.

Bu maddede, MS 601 ila MS 700 tarihleri arasında İslam tarihindeki önemli olaylar zaman çizelgesi olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Babü's Sağir Mezarlığı</span> Suriyenin Şam şehrinde tarihi bir mezarlık

Babü's Sağir Mezarlığı Suriye'nin başkenti Şam'da bulunan tarihi bir mezarlık. Kadim Dımaşk'ın kapılarından Babü's Sağir'in güneyi boyunca uzanır ve İslam dünyasında tanınmış pek çok kişiliğin mezarlarını barındırır. Bunlar arasında İslam peygamberi Muhammed'in meşhur sahabisi Bilal ve üç eşinin ziyaret türbeleri, Ali'nin iki kızının türbeleri, Emevi halifeleri Muaviye ve I. Velid'in türbeleri sayılabilir.