İçeriğe atla

Ebû Saîd Hâdimî

Ebû Saîd Hâdimî
DoğumMehmed
1701
Hadim, Konya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1762
MilliyetOsmanlı
VatandaşlıkOsmanlı İmparatorluğu
MeslekHukukçu ve mutasavvıf

Ebû Saîd Hâdimî (1701, Konya - 1762) Osmanlı hukukçu ve mutasavvıftır.

Hayatı

1701 yılında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bulunan Konya'nın Hadim kasabasında doğdu. Babası müderris Fahrürrûm Mustafa Efendi olan Hâdimî'nin soyu İslam peygamberi Muhammed'e dayanmaktadır. İlk öğrenimini babasıyla beraber tamamladı ve 10 yaşına geldiğinde hâfız unvanını aldı. 1720 yılında Konya'da bulunan Karatay Medresesi'nde eğitim hayatına devam etti. 1725 yılında öğretmeni İbrâhim Efendi'nin önerisiyle İstanbul'a gitti. Kazovalı Ahmed Efendi'nin medresesinde tahsilini sürdürdü. Bu medresede 8 yıl öğrenim gördükten sonra memleketi olan Hadîm'e döndü. Babasının ardından Hâdim Medresesi'nde hocalık yapmaya başladı.[1] Kendisi için yeni bir medrese inşa edildi. Babasıyla birlikte ün kazanmaya başlamış olan Hadîm şehri, Ebu Said Hadimi ve çocuklarının faaliyetleriyle birlikte gelişti ve eğitimde önde gelen şehirlerden oldu. Derslerine katılmak isteyenlerin çok olması sebebiyle derslerini Kervanpınar'da açık havada vermeye başladı.[2]

Hadimî'nin faaliyetlerinin dikkat çekmesi üzerine dönemin padişahı I. Mahmud tarafından İstanbul'a çağrıldı. İstanbul'da alimlerin ve padişahın huzurunda ders verdi. Padişahın dersleri beğenmesi ve takdir etmesiyle birlikte padişahın isteği ile Ayasofya Camii’nde bir vaaz verdi. Vaaz sırasında alimlerin beğenisini kazandı. Her ne kadar padişah İstanbul'da kalmasını istediyse de Hadimî doğduğu şehirde kalmayı seçti.[3] Öğrencilerine ders vermeyi teklif olunan makamların üstünde tuttuğu için şehrine geri döndüğü belirtilir.[2]

Ölümü

1762 senesinde hayatını kaybetti, naaşı Hadim mezarlığına defnedildi. Ölümünün ardından Hacı Beşir Ağa ve Osman Rüştü Efendi Ebû Saîd Hâdimî adına kütüphane kurdurdu. 1761 yılında Osman Şühûdî Efendi kitaplarını Hâdimî Kütüphanesi’ne bağışladı.[2]

Hâdim kasabasında 1966 senesinden beri “Hâdimî günleri” tertip edilmektedir. Buna ilave olarak 21 Ekim 1988'den beri Hâdimî sempozyumları Hâdim Belediyesi ile Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü himayelerinde devam ettirilmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Özer, Hasan (22 Aralık 2017). "EBÛ SAÎD MUHAMMED HÂDİMÎ'NİN (v. 1176/1762) HAYATI VE ESERLERİ". İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi. 2 (3): 459-491. doi:10.20486/imad.339779. ISSN 2149-0872. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  2. ^ a b c d "HÂDİMÎ, Ebû Saîd". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Hz Hadimi Türbesi". www.hadim.gov.tr. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülkâdir Geylânî</span> Alim, mutasavvıf

Muhyiddin Ebû Muhammed Abdülkādir b. Ebî Sâlih Mûsâ Zengîdost el-Geylânî ya da daha bilinen adıyla Abdülkādir Geylânî, Büyük Selçuklu Devleti döneminde, günümüz İran'ının Hazar Denizi kıyısındaki Gilan Eyaleti'nde doğan âlim ve mutasavvıf olan Kadiriye tarikatının kurucusu ve İslam filozofu. Türbesi Bağdat'tadır.

Beşiktaşlı Yahya Efendi, Molla Şeyhzade ya da Şeyh Yahya Beşiktaşî, Osmanlı devrinde yaşamış mutasavvıf, alim ve şair. Kanuni Sultan Süleyman devrinde İstanbul’da müderrislik yapmış olan Yahya Efendi, devrinin tanınmış alimlerindendir. Osmanlı sarayı ile yakın ilişkileri oldu ve hayatı boyunca Kanuni tarafından kendisine danışıldı. Emekli olduktan sonra Beşiktaş’ta pek çok bina inşa ettirip dergah ve vakıflar kurdu, bölgeyi ağaçlandırarak mesire yerine dönüştürdü.

Molla Hüsrev d. Karkın - ö. 1480, İstanbul) Fıkıh alimi ve devlet adamı.

Hadim (telâffuz:Hâdim), Konya ilinin 31 ilçesinden biri. Konya'nın güneyinde yer alan ilçe; güneyde Taşkent, kuzeyde Bozkır ilçeleriyle doğuda Karaman ve batıda Antalya ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Vehbi Çelik</span>

Mehmet Vehbi Çelik, Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'nda 1. Dönem ve 4. Dönem Konya, TBMM 1. Dönem Konya milletvekilliği yapmış, IV. İcra Vekilleri Heyeti'nde Şeriye ve Evkaf Vekilliği yapmış bir din ve siyaset adamıdır.

Medrese, Müslüman ülkelerde orta ve yükseköğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adıdır. Medrese kelimesi Arapça ders (درس) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere "müderris", onların yardımcılarına "muid", okuyanlara "danışmend", "softa" veya "talebe" adı verilir.

Abdülhakîm Arvâsî Üçışık , Türk İslam âlimi.

<span class="mw-page-title-main">İlmiye</span>

İlmiye, Osmanlı Devleti'ndeki başlıca dört enstitüden biri. Diğer üçü ise seyfiye, mülkiye ve kalemiyedir. Devlet kontrolünde örgütlü bir sınıf olan ve tepesinde Şeyhülislam'ın bulunduğu ilmiyenin başlıca görevleri dini eğitim ve şeriatin doğru bir şekilde uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Hilmi Tunahan</span> Türk din adamı, İslam âlimi ve mutasavvıf

Süleyman Hilmi Tunahan ; Süleymancılar cemaatinin kurucusu, Türk din adamı, İslam âlimi ve mutasavvıftır.

Mustafa Cenabi, Safiyyüddin, Emir Hasanzade, Osmanlı tarihçisidir.

Karaçelebizade Abdülaziz Efendi, Osmanlı din alimi, kadı, kazasker. şeyhülislam ve tarihçi.

Hasan Fehmi Efendi Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.

Muhammed Kudsi Bozkıri,, Hacı Memiş Efendi olarak da tanınır. 18. ve 19. yüzyıllarda Anadolu'da yaşamış İslam alimi ve velidir.

İbn Kayyim El-Cevziyye, 14. yüzyılda yaşamış Arap tefsir hadis ve fıkıh bilgini. Aynı zamanda İbn Teymiyye'nin en önde gelen ilim talebesi.

Hasan Hüsnü Erdem, Türk din bilgini. Türkiye Cumhuriyetinin 6. Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.

Harputlu İshak Efendi (1803-1892), 19. yüzyılda yaşamış devlet adamı, İslam alimi ve düşünürü.

Efdalzade Hamîdüddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Çivizade Damadı Hamid Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Hocazade Esad Efendi, Osmanlı şeyhülislamı, II. Osman'ın kayınpederi, Akile Hanım'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki medreseler listesi</span>

Bu maddede, İstanbul'daki kayda değer medreseler listelenmektedir.