İçeriğe atla

Ebû Hâmid el-Gırnâtî

Ebû Hâmid el-Gırnâtî, (y. 1080 – 1170) Endülüslü coğrafyacı ve seyyah.

1080/1081'de Granada'da (Gırnata) doğmuş ve ilk öğrenimini burada yapmıştır. Ebû Hâmid'in hayatına dair bilinenler, eserlerinde kendisi hakkında verdiği oldukça az sayılabilecek bilgiye dayanmaktadır. 1114/1115 yılında Mısır'a gitmiş ve bir müddet sonra Endülüs'e dönmüştür. 1117'de bu defa Sicilya'ya gitmek üzere Endülüs'ten ayrılmıştır. Sardinya ve Sicilya adalarına uğradıktan sonra Mısır'ın İskenderiye şehrine ulaşmıştır. Buradan Kahire'ye geçmiş; bu sırada Kahire'de bulunan ve kendisi gibi Endülüslü olan Ebû Bekir et-Turtûşî'nin derslerine devam etmiştir. 1122'de Şam, Baalbek ve Tedmür'ü (Palmira) gezmiştir. 1123 yılında Bağdat'a gitmiştir. Burada iki Abbâsî vezirinin, Avnüddin ibn Hübeyre ile oğlu Muhammed ibn Yahyâ'nın maddî ve mânevî desteğini görmüştür; daha sonra Bağdat'tan ayrılarak Asya ve Doğu Avrupa istikametinde yeniden seyahate çıkmıştır.[1]

1130'da İran üzerinden Kafkasya ve Yukarı Volga bölgelerine ulaşmıştır. 1135-1136 yıllarında Bulgar topraklarını ve Macar hâkimiyetindeki Başkırt bölgesini dolaşmış ve buradaki müslümanlara dinî bilgiler öğretmiştir. Ardından Bağdat'a dönmek için yola çıkmıştır. Karadeniz ve Azak Denizi'ni geçerek Ukrayna'ya ulaşmıştır. Derbent üzerinden Harezm'e girmiştir. Buhara, Merv, Nişabur, İsfahan, Rey ve Basra'yı gezmiştir. Bağdat'a dönmeden önce hac görevini yerine getirmek üzere Mekke ve Medine'ye gitmiştir. Daha sonra kuzeye doğru Necid çölünü geçip güneyden Irak'a girmiştir. Bu sırada hâmisi Avnüddin ibn Hübeyre Irak'ın gerçek hâkimiydi. 1161'de Musul'da bulunuyordu. Muînüddin el-Erdebîlî'nin ricası üzerine Tuḥfetü’l-elbâb adlı eserini Musul'da tamamlayıp, Mart 1162'de Halep'e geçmiştir. Burada bir yıl kaldıktan sonra, Şam'a dönmüş ve Kasım 1169'da burada ölmüştür.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Özdemir, Mehmet (1994). "Ebû Hâmid el-Gırnâtî". TDV İslâm Ansiklopedisi. 10. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 128-130. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Cübeyr</span> Endülüslü Arap seyyah ve şair

Tam adı; Ebul'l Hüseyn Muhammed İbni Ahmed İbni Cübeyr El-Kinani. Orta Çağ Endülüs asıllı şair ve yazar olarak ün yapmıştır, 539 yahut 540/1144 veya 1145 yılında İspanya'nın Valensiya veya Hatib şehrinde dünyaya geldi. Eldeki kaynaklara göre 740 yılında İspanya'ya gelen arap kabilelerinden birine mensuptu. Babasının kültürlü ve üst düzey bir devlet memuru olduğu, kendisinin de bir süre Muvahhidler'den bir emirin sekreterliği ile Granada valisinin nezdinde kâtiplik yaptığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şafii</span> Şafi mezhebinin kurucusu ve imamı

Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mesûdî</span> 10. Yüzyıl Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin.

Mesûdî veya tam künyesiyle Ebu el-Hasan Ali bin el-Hüseyn bin Ali el-Mesûdî Irak, Bağdat doğumlu Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin. "Arapların Herodotu" olarak da tanınan Mesûdî dünya tarihini konu eden eseri Murûc ez-Zeheb ve Ma'âdin el-Cevâhir ile tanınır. Bu eseriyle birlikte tarih ile coğrafyayı geniş çaplı ve ayrıntılı bir biçimde birleştiren ve aynı eserde sunan ilk Arap olmuştur. Irak başta olmak üzere, Orta Doğu'da Arabistan, Mısır, Suriye, İran, Ermenistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi çevresindeki diğer bölgeleri gezmiş, ek olarak Hindistan, Sri Lanka ve Çin'e seyahat etmiştir. Bu ülkelerin yanı sıra Hint Okyanusu, Akdeniz, Kızıl Deniz ve Hazar Denizi'nde yelken açmıştır. Hayatının büyük bir bölümünü seyahate harcayan Mesûdî, 956 yılı Eylül ayında Mısır, Kahire'de öldü. Her ne kadar İslam dininden coğrafyaya kadar pek çok konuda eser vermiş olsa da eserlerinin birçoğu bugüne ulaşmamıştır.

İbn Havkal veya tam adıyla Ebû'l-Kâsım Muhammed bin Ali en-Nasibi el-Bağdadi, 10. yüzyılın Aridoğulları Devleti'nin ünlü Arap kökenli Nusayri İslam yazarı ve coğrafyacısıdır. 977 yılında Sûret el-Arz isminde Arapça dilinde eserini yazmıştır. Kitabın çevirisinden onun yaşamından çok az bilgi verilmiştir, onun hocası olan İbrahim bin Muhammed el-İstahrî'nin yazdığı Al-Masâlik Al-Mamâlik adlı Arapça dilindeki kitabında onun yaşamına dair bahsedilsede hayatına dair yeterince bilgi içermemektedir.

I. Hâkim (tam adı: Ebû'l-'Abbâs ʿAhmed "el-Hâkim biʿEmr i’l-Lâh" ;, Ellidokuzuncu İslam Halifesi.

Mûstansır uzun adı El-Mûstensir Billâh; Tam Adı: Ebû'l Kâsım Ahmed bin Zâhir el-Mûstensir bi'l-Lâh, Soyadı: el-Mûstensir. 58. İslam Halifesi. el-Mûstensir bi'l-Lâh et-Sânî (İkinci Mûstensir bi’l-Lâh) olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Müktefî</span>

Muktefi veya ʿAlî el-Muktefî Billâh Tam Adı: Ebû Ahmed "el-Muktefî bi’l-Lâh" ʿAlî bin ʿAhmed el-Mu'temid Abbasi halifelerinin onyedincisidir. 902 senesinde halife oldu ve 908'de öldü. Abbasi hakimiyetindeki geniş topraklarda parçalanmalar başlamış ve eyalet valileri birer birer bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamışlardı. Muktefi, bu parçalanmayı durdurdu ve Abbasi hakimiyetini yeniden tesis etti.

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Şeddad</span> Kürt tarihçi ve bilim adamı, Selahaddinin biyografi yazarı (1145–1234)

İbn-i Seddad veya Bahaddin İbn-i Şeddad, Arap yazar ve devlet adamı. Siretü Selahaddin adlı eserin yazarıdır. Tam adı 'Yusuf bin Rafı bin Temim bin Utbe bin Muhammed bin Attab'dir. Künyesi 'Ebu’l Mehaşin' olup lakabı 'Bahauddin'dir.

Ebu's Salt ed-Dânî, Endülüslü bilim insanı.

Mustarşid veya Ebû el-Mansur "el-Mustarşid Billâh", Abbâsî Hâlifelerinin yirmi dokuzuncusudur. 1118–1135 döneminde Bağdat'ta Abbasi halifesi olarak hüküm sürmüştür.

Müttaki ya da tam künyesiyle Ebû İshâk İbrâhîm el-Müttakī-Lillâh bin Ca'fer el-Muktedir-Billâh el-Abbâsî, 940-944 döneminde Bağdat'ta hüküm süren Abbâsî Halifelerinin yirmi birincisidir.

Makrîzî, Memlûk Sultanlığı'nda yaşamış Mısırlı tarihçi, muhaddis.

İbn-i Salah Kürt hadis âlimi ve fakih. Şehrizor'da doğmuştur. Asıl adı Osman bin Abdürrahmân bin Osman bin Mûsâ bin Ebi’n-Nasr el-Kürdî eş-Şehrezûrî’dir. Künyesi, Ebû Amr, lakabı Takiyyüddin'dir ancak, 'İbn-i Salah' diye anılmıştır.

Siraceddin el-Urmevi İran'ın Urmiye şehrinde doğan şafii fıkıh alimi, filozof ve Kelâm bilginidir.

İbn-i Hacib asıl adı Osman bin Ömer bin Ebubekir Mısır'lı olan bazı kaynaklara göre Arap bazı kaynaklar göre Kürt asıllı maliki fıkıh bilgini, dilbilimci ve yazar. Emir İzzeddin Selahi'nin hâcibi olduğu için İbn-i Hacib olarak anıldı. Künyesi Ebu Amr olup, lakabı ise Cemaleddin'dir. Nahiv ilmine dair meşhur El Kafiye adlı eseriyle tanınmaktadır.

Muhammed ibn Hamed Isfahani, bilinen adıyla Imad ad-din el-Isfahani Pers kökenli bir tarihçi, bilgin ve hatipti. Birçok tarihî eser ve değerli bir Arap şiir antolojisi bıraktı. Zengiler ve Eyyûbîler döneminde edebiyatçıydı.

Seyahat Jurnali, Direktör Ali Bey'in 1885 ila 1888 yıllarını kapsayan seyahatinin notlarını içeren, gezi yazısı türündeki eseri. Direktör Ali Bey, bu seyahatinde resmî görevle 1885 yılında İstanbul'dan yola çıkmış ve deniz yoluyla İskenderun'a gelmiştir. Buradan görevini yerine getireceği yerlere gittikten sonra Hindistan ve Mısır üzerinden İstanbul'a dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nasırü'd Devle</span> Hamdânî emiri

Ebu Muhammed el-Hasan ibn Ebu'l-Hayja Abdallah ibn Hamdan al-Taghlibi, daha yaygın olarak basitçe Nasırü'd Devle'nin, Cezire'nin çoğunu kapsayan Musul Emirliği'nin ikinci Hamdânî hükümdarıydı.

Emîrü’l Ümerâ, ; 10. yüzyılda Abbâsî Halifeliği'nde, sahipleri 936'dan sonraki on yılda vezir yönetimindeki sivil bürokrasinin yerini alarak etkili birer naip haline geldiler ve Abbasi halifelerini salt törensel bir role indirgediler. Bu makam daha sonra Büveyhîlerin 11. yüzyılın ortalarına kadar Abbasi halifeleri ve Irak üzerindeki denetiminin temelini oluşturmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.