İçeriğe atla

E sınıfı denizaltı (Birleşik Krallık)

Avustralya deniz kuvvetlerine ait bir E sınıfı denizaltı (HMAS AE2)

E sınıfı denizaltı, D sınıfı denizaltıların geliştirilmiş versiyonu olarak ortaya çıktı. Bu sınıfın birinci ve ikinci grupları I. Dünya Savaşı öncesinde başarıyla tamamlandı ve göreve başladı. Sınıfın grupları 100.00 ilâ 106.000 £ arasında değişen bütçeyle hazırlandı. Savaş çıkınca E sınıfı denizaltı grupları Kuzey Denizi'ne, Baltık Denizi'ne ve Çanakkale'ye gönderildi. Çanakkale savaşlarında E sınıfı denizaltıların görevi Osmanlı - Alman ikmalini kesmek, boğazın ele geçirilip Ruslara bağlantı kurmaktı. 1922 yılına doğru tüm E sınıfı denizaltıların görevi sona erdi. Toplamda E sınıfından 58 adet denizaltı üretilmiştir.

Denizaltılar

Grup Denizaltı Açılış Tamamlanma Âkıbeti
1. E19 Kasım 1912 6 Mayıs 1913
E223 Kasım 1912 30 Haziran 1913
E329 Ekim 1912 29 Mayıs 1914
E45 Şubat 1912 4 Nisan 1913
E517 Mayıs 1912 7 Haziran 1913
E612 Kasım 1912 15 Ekim 1913
E72 Ekim 1913 14 Mart 1914
E830 Ekim 1913 13 Haziran 1914
AE122 Mayıs 1913 20 Ocak 1914
AE218 Haziran 1913 10 Şubat 1914
2. E929 Kasım 1913 16 Haziran 1914
E1029 Kasım 1913 10 Ağustos 1914
E1123 Nisan 1914 19 Eylül 1914
E125 Eylül 1914 14 Ekim 1914
E1322 Eylül 1914 9 Aralık 1914
E147 Temmuz 1914 1 Aralık 1914
E1523 Nisan 1914 15 Ekim 1914
E1623 Eylül 1914 26 Şubat 1915
E1716 Ocak 1915 7 Nisan 1915
E184 Mart 1915 6 Haziran 1915
E1913 Mayıs 1915 12 Temmuz 1915
E2012 Haziran 1915 30 Ağustos 1915
3. E2124 Temmuz 1915 1 Ekim 1915
E2227 Ağustos 1915 8 Kasım 1915
E2328 Eylül 1915 6 Aralık 1915
E249 Aralık 1915 10 Ocak 1916
E2523 Ağustos 1915 4 Ekim 1915
E2611 Kasım 1915
E279 Haziran 1917 Ağustos 1917
E28İptal edildi
E291 Haziran 1915 Ekim 1915
E3029 Haziran 1915 Kasım 1915
E3123 Ağustos 1915 27 Aralık 1915
E3216 Ağustos 1916 Ekim 1916
E3318 Nisan 1916 Kasım 1916
E3427 Ocak 1917 Mart 1917
E3520 Mayıs 1916 14 Temmuz 1916
E3616 Eylül 1916 16 Kasım 1916
E372 Eylül 1915 7 Mart 1916
E3813 Haziran 1916 10 Temmuz 1916
E3918 Mayıs 1916 Ekim 1916
E409 Kasım 1916 Mayıs 1917
E4126 Temmuz 1915 Şubat 1916
E4223 Ekim 1915 Haziran 1916
E4310 Kasım 1915 20 Şubat 1916
E4421 Şubat 1916 18 Temmuz 1917
E4525 Ocak 1916 Ağustos 1916
E464 Nisan 1916 Ekim 1916
E4729 Mayıs 1916
E482 Ağustos 1916
E4918 Eylül 1916 14 Aralık 1916
E5013 Kasım 1916 23 Ocak 1917
E5113 Kasım 1916 27 Ocak 1917
E5225 Ocak 1917 13 Mart 1917
E531916 Mart 1916
E541916 Mayıs 1916
E555 Şubat 1916 25 Mart 1916
E5619 Haziran 1916 8 Ağustos 1916
E57[A]10 Mayıs 1917 1917
E58[A]18 Mayıs 1916 1917

Notlar

A. ^ Bu iki denizaltı E57 ve E58 adlarıyla kızağa konulmuş; ancak yeni geliştirilen L sınıfı denizaltıların ilk iki denizaltısı olarak, L1 ve L2 adlarıyla inşa edilmişti.

Kaynakça

  • Robert Hutchinson, Submarines, War Beneath the Waves, from 1776 to the Present Day, ISBN 978-0060819002

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ay sınıfı denizaltı (1974)</span> Türk Donanmasında hizmette olan denizaltı sınıfı

Ay sınıfı, Federal Almanya'nın Howaldtswerke Deutsche Werft AG firmasının Tip 209 sınıfı denizaltılarından Türk Deniz Kuvvetleri'nde ilki 1975 yılında hizmete giren denizaltı sınıfıdır. STM tarafından TCG Doğanay (S-351) ve TCG Dolunay (S-352) denizaltılarına modernizasyonu gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Denizaltı</span> Su altında bağımsız çalışabilen deniz taşıtları

Denizaltı, su altında ve su yüzeyinde hareket edebilen bir deniz aracıdır. Deniz Kuvvetlerinde görev yapan diğer tüm gemiler gibi denizaltılar da ön ada sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Los Angeles sınıfı denizaltı</span>

Los Angeles sınıfı ABD Deniz Kuvvetleri'nde 1976 yılından bu yana görev yapan bir nükleer denizaltı sınıfıdır. İnşa edilen 62 üyesinin 36'sı halen hizmette olan sınıf, bu özelliğiyle dünyanın en kalabalık nükleer denizaltı filosunu oluşturmaktadır. ABD Deniz Kuvvetleri'nde Sturgeon sınıfı denizaltıların yerini alan Los Angeles sınıfı, Seawolf ve Virginia sınıflarıyla birlikte ABD'nin nükleer taarruz gücünün önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Los Angeles sınıfı denizaltılar isimlerini ABD şehirlerinden almaktadır, bu özellikleriyle de ABD Deniz Kuvvetleri'nde denizaltıara deniz canlılarının isimlerinin verilmesi geleneğine son vermiştir.

HMS <i>E11</i>

HMS E11, Kraliyet Donanması'nın 23 Nisan 1914 tarihinde suya indirilen E sınıfı denizaltısıdır. 1915 yılı Çanakkale deniz harekâtlarındaki en etkili denizaltılardan birisidir. Marmara Denizi'ne yaptığı üç akın seferinde 27'si buhar gücü ile çalışan ve 58'i daha küçük yelkenli tekneler olmak üzere farklı büyüklüklerde 80'den fazla gemiyi batırmıştır.

TCG <i>Atılay</i> (S-347)

TCG Atılay (S-347), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Atılay; Almanya, Kiel'deki Howaldtswerke-Deutsche Werft (HDW) Tersaneleri’nde inşa edilmiştir. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. İlk kaynağı 1 Aralık 1972'de, denize inişi 23 Ekim 1974'te gerçekleşmiştir. 23 Temmuz 1975'te Türk Donanması'na katılmıştır. 29 Temmuz 1975'te Türkiye'de sancak töreni yapılarak Türk Deniz Kuvvetleri'ndeki aktif görevine başlamıştır. 28 Şubat 1976 tarihinden itibaren “TCG Sakarya (S-332)” ve “TCG Gür (S-334)”, “TCG Atılay (S-347)” ve “TCG Saldıray (S-348)"in yatak gemisi olarak kullanılmıştır. İlk iki Ay sınıfı denizaltı modernizasyonu kapsamında 2001'de TCG Atılay (S-347) ve TCG Saldıray (S-348)’e Gölcük Tersanesi’nde Sea Lion EDT Sistemi ve Entegre Pasif Sonar (EPS) tadilatı uygulanmıştır. Her iki denizaltı, yapılan modernizasyon ile Sonar ve EDT sistemlerine sahip olmuşlardır. TCG Atılay (S-347), ilk MK. 23 harp torpidosu atışını 9 Haziran 2000'de Münfesih Berk'e yapmıştır. Personel 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 55,9 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri</span>

Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.

HMS <i>B11</i>

HMS B11, B sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Vickers Limited tarafından inşasına 12 Şubat 1906'da, Barrow-in-Furness'ta başlanıldı ve 11 Temmuz 1906 tarihinde inşası tamamlandı. I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtına katılmış ve düzenlediği saldırı sonucu Osmanlı zırhlısı Mesudiye'yi batırmıştır.

<i>Sultanhisar</i> (torpido botu) Osmanlı torpido gemisi

Sultanhisar, Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmete giren torpidobotu.

HMS <i>E20</i>

HMS E20, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Vickers Limited tarafından inşasına 25 Kasım 1914'te, Barrow-in-Furness'ta başlanıldı ve 30 Ağustos 1915 tarihinde inşası tamamlandı. Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtlarına katılan E20, 6 Kasım 1915 günü uğradığı torpido saldırı sonucu battı.

HMS <i>E15</i>

HMS E15, İngiliz Kraliyet Donanması'nda görev yapan bir E sınıfı denizaltıdır. Denizaltı, denize indirildiği yıl olan 1914'te Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yürütülen Çanakkale Savaşı denizaltı harekâtları'na katılmıştır.

HMS E12, E sınıfı denizaltılara mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 5 Eylül 1914'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Ekim 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

HMAS <i>AE2</i>

HMAS AE2, E sınıfı denizaltılara mensup, Avustralya Kraliyet Donanması'na ait bir denizaltı. Vickers Armstrong tarafından inşasına 18 Haziran 1913'te, Barrow-in-Furness'nde başlanıldı ve 28 Şubat 1914 tarihinde inşası tamamlandı. İnşasının ardından kardeş denizaltı AE1 ile birlikte Avustralya'ya hareket eden denizaltı, o tarihe kadarki en uzun mesafeli denizaltı yolculuğunu da gerçekleştirmiş oldu.

HMS <i>E7</i> Birleşik Krallıka ait E sınıf bir denizaltı

HMS E7, E sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir denizaltı. Kraliyet Donanması tarafından inşasına 2 Ekim 1913'te, Chatham Tersanesi'nde başlanıldı ve 14 Mart 1914 tarihinde inşası tamamlandı.

SM <i>UB-14</i> Alman UB I tipi bir denizaltı

SM UB-14, Alman İmparatorluğu'na ait UB I tipi bir denizaltıdır. Bir dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda da görev yapan denizaltı, bu dönemde SM U-26 adını taşımıştı.

Henry Hugh Gordon "Dacre" Stoker, ÜHM KD yaygın olarak filmlerde HG Stoker ya da Dacre Stoker adıyla anılan sinema ve tiyatro oyuncusu olmasıyla birlikte Birinci ve İkinci Dünya Savaş'larında Kraliyet Donanması subayı olarak görev yapmıştır. Ayrıca polo, kroket, hurling ve tenis sporlarında aktif sporculuk yapmış, Osmanlı'ya esir düşmüştür. 77 yaşında iken Wimbledon Tenis Turnuvası'nda rekabet etmiştir. 1962 yılında ise İrlanda'da kroket şampiyonu olmuştur. Yazar Bram Stoker kuzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Saphir (1908 denizaltısı)</span>

Saphir, Fransız Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan Émeraude sınıfına ait denizaltıydı. Ekim 1903'te kızağa konuldu, 6 Şubat 1908'de suya indirildi ve 10 Aralık 1910'da inşası tamamlandı. I. Dünya Savaşı sırasında faaliyet gösteren Saphir, Yüzbaşı Henri Fournier komutasında 28 Ocak 1915 günü Çanakkale Boğazı'na girdi. Bir süre sonra geminin seyir pusulasının bozuk olduğu görüldü. Daha sonra kumsala saplanan denizaltı, buradan kurtulduktan sonra Nara Burnu yakınlarındaki Köse Burnu Kalesi'nin 200 metre kadar açığında yüzeye çıktı. Yakınlardaki İsa Reis gambotu ve Nusret mayın gemisi denizaltıya ateş açtı. Denize atlayan 13 denizci söz konusu gemiler tarafında sudan alındı, denizaltıda kalan 14 kişi ise yaşamının yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik Savaşı</span> Deniz Savaşı

Atlantik Savaşı, tarihteki en uzun, en büyük ve en karmaşık deniz savaşı olarak bilinir. Mücadele, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle başlamış, Mayıs 1945'teki Alman teslimine kadar sürmüştür. II. Dünya Savaşı'nın ilerleyişine göre savaşa dahil olan ülkeler, deniz muharebelerinden geriye çekilmek durumunda kalan ülkeler olmuştur. Atlantik Savaşı'nın ilk dönemlerinde İngiltere, alman denizaltıları (U-bot) karşısında zorluk yaşamıştır, savaşa ABD'nin katılmasıyla ve teknolojik gelişmelerin muharebe sahasına uygulanmasıyla beraber U-bot saldırıları geriletilmiştir.

TCG <i>Preveze</i> (S-353)

TCG Preveze (S-353) 12 Eylül 1989'da kızağa konulmuş, 22 Ekim 1993'te suya indirilmiş ve 28 Temmuz 1994 tarihinde göreve başlamıştır.

TCG <i>Sakarya</i> (S-354)

TCG Sakarya (S-354), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Preveze sınıfı bir denizaltıdır. Sloganı "derinlerdeki sessiz güç"dür. TCG Sakarya, Almanya'da Howaldtswerke Deutsche Werft AG Tersaneleri’nde Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. 28 Temmuz 1994'te denize indirilmiş ve 21 Aralık 1995'te Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 30 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1931-1949 arasında görev yapan TCG Sakarya ve 1948-1975 arasinda görev yapan TCG Sakarya (S-332) denizaltılarına istinaden almıştır.

TCG Çanakkale (S-358), Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet veren Gür sınıfı 2. denizaltıdır. Sloganı "Kahramandır soyumuz, bize kefen biçilmez - Düşmana öğüttür, Çanakkale geçilmez"dir. TCG Çanakkale, Pendik'te bulunan İstanbul Tersanesi Komutanlığı'nda Tip 209 T2. 1400 olarak inşa edilmiştir. 22 Temmuz 1999'de ilk kaynağı atılmış ve 23 Haziran 2002'de denize indirilmiş testlerden sonra 20 Haziran 2004'te Türk Donanması'na katılmıştır. Gür sınıfı denizaltılarda 9 Subay, 31 Astsubay, 2 Uzman Erbaş, 3 Erbaş/Er görev yapmaktadır. 61,2 m. uzunluğundadır. Aktif hizmetine devam etmektedir. İsmini daha önce donanmada 1950-1972 arasında görev yapan TCG Çanakkale (S-333) ve 1973-1998 arasında görev yapan TCG Çanakkale (S-341) denizaltılarına istinaden almıştır.