EU
- eu Eski Yunanca "ἐύ","eu" Türkçe anlamı, "iyi" ve "güzel" kelimelerini ifade etmektedir.
- 'EU', İngilizce "European Union" Türkçe "Avrupa Birliği" anlamında.
- .eu, Avrupa Birliği'nin Alan adı uzantısı.
Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.
Portekizce, iki yüz milyonun üzerinde insan tarafından ana dil olarak konuşulan Hint-Avrupa dili. Dünya üzerinde en yaygın altıncı dildir. Beş kıtada konuşulmaktadır. Güney Amerika'da yaklaşık 190 milyon kişi tarafından, Latin Amerika'da ise nüfusun % 34'ü tarafından konuşulmaktadır. Hint-Avrupa dil ailesinin İtalo-Keltik alt grubunun Latin dilleri koluna bağlıdır. İspanyolcaya çok yakın olmakla birlikte İspanyolcadan daha yumuşak ve melodiktir. Sözcük hazneleri %70 ortak olsa da İspanyolcada kullanılmayan burundan seslere Portekizcede çokça rastlanır. Bu sesler aksanlı olduklarında, ã, õ harfleriyle; aksansız olduğunda ise sözcük sonuna konan m harfi ile gösterilir. İtalyanca, Fransızca ve Rumence ile de oldukça benzerlik taşır. Portekizceye en yakın dil ise İspanya’nın Galiçya bölgesinde konuşulan Galiçyaca'dır (Gallego). Dünya üzerinde yayılımı 15. ve 16. yüzyılda Portekiz'in sömürgeleştirme sürecinde hız kazanmıştır.
Vize, bir ülkeye girmek veya bir ülkeden çıkmak için yetkili makamlardan alınması gereken izin.
Avrupa Çevre Ajansı, kısaca AÇA, çevre ile ilgili sağlıklı, bağımsız bilgiler vermekle görevli Avrupa Birliği kurumudur.
.eu, Avrupa Birliği'nin üst seviye alan adıdır. 7 Aralık 2005'te kullanıma açılan bu alan adı, Avrupa Birliği'nde bulunan herhangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kullanılabilir. Bu sınırlamaya 2014 yılında Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) dahil edilerek İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç'te bulunan kişi, şirket veya kuruluşlar için de geçerli hâle gelmesi sağlanmıştır. Alan adı önceden Belçika, İsveç ve İtalya'nın ulusal ccTLD sicil operatörlerinden oluşan bir konsorsiyum olan EURid tarafından yönetilmekteydi. Daha sonra Çek Cumhuriyeti'nin ulusal sicil operatörü de katıldı. Ticari marka sahipleri, siber spekülasyonu önlemek amacıyla bir öncelik süreci aracılığıyla kayıt başvurularında bulunabilirler. Tam kayıt, 7 Nisan 2006'da başlamıştır. 27 Mart 2024 itibarıyla 3.687.760 kayıtlı alan adı barındırır.
Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. 445 milyondan fazla nüfusuyla Avrupa Birliği, dünya ülkelerinin GSYİH'ye (nominal) göre sıralanışında nominal gayrisafi yurt içi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur.
Avrupa Üniversiteler Birliği, 48 Avrupa ülkesinin 800'den fazla yüksek öğretim kurumunu temsil edip, onlara yüksek öğrenim ve araştırma politikaları hakkında işbirliği ve bilgi alışverişi sağlayan bir birliktir.
Avrupa Komisyonu ya da tam adıyla Avrupa Toplulukları Komisyonu, yaklaşık 16.000 personelle desteklenip 27 komisyon üyesinden oluşan Avrupa Birliği politikalarının tasarlayıcısı ve koordinatörü, başka bir deyişle Avrupa Birliği'nin yürütme organıdır. Mevzuat önerileri hazırlayıp, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'ne sunar. Bu organlarca hazırlanan bütçe ve programları uygulamakla yükümlüdür.
Türkiye, 14 Nisan 1987 tarihinde AB'nin öncülü olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) tam üye olmak için yaptığı başvurunun ardından Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülke olarak katılımını müzakere etmektedir.
Avrupa Birliği (AB) bağımsız bir Avrupa Parlamentosu ve 27 üye devletten farklı olan bir sivil servise sahiptir. Bu, AB içindeki üye devletler arasındaki ortak kanunları ve ortak politika içindeki masrafları yönetir. Bu ödemeleri yapmak için 2007 yılı için 116 milyar €'luk anlaşılmış bir bir bütçeye sahiptir ve 2007-2013 dönemi için ise bu 862 milyar € dur.
Lizbon Antlaşması, Fransa ve Hollanda'nın halk oylaması ile reddederek düşürdüğü AB Anayasasını temelde koruyan ve ufak değişikliklerle tekrar ülkelerin onayına sunulan AB Temel Antlaşmasıdır.
Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi marşı, 1823 yılında Ludwig van Beethoven tarafından 9. senfoninin bitiş bölümü olarak bestelenmiş olan Neşeye Övgü adlı müzikal çalışma. Türkçede Neşeye Ağıt, Özgürlüğe Ağıt şekillerinde de adlandırılmaktadır. Adına yazılmış sözleri bulunmasına karşın, sözsüz biçimde Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi tarafından resmî ortamlarda marş olarak çalınmaktadır.
Avrupa Birliği Silahlı Kuvvetleri, Avrupa entegrasyonu henüz askeri alanda çok yol katetmemiş olduğundan dolayı henüz oluşturulmamıştır. Ancak Avrupa Birliği birtakım askeri organizasyon ve barış gücü olarak katıldığı operasyonlarla bir Avrupa Birliği Silahlı Kuvvetleri oluşturma konusunda simgesel adımlar atmıştır. Günümüzde Avrupa Birliği'nde savunma konusu her bir üye ülkenin kendi sorumluluğundadır. Şu an Avrupa Birliği ordusu olarak adlandırılabilecek tek oluşum Avrupa Birliği Savaş Grupları olarak bilinen küçük birliklerdir. Avrupa Birliği güvenlik alanındaki tüm konuları Ortak Dışişler ve Güvenlik Politikası ışığında yürütür. Kararlara katılmama hakkını kullanan Danimarka bu politikanın altına imza koymamıştır ve bu politikanın dışındadır. Bunun dışında Avrupa Birliği Norveç, Türkiye gibi üçüncü ülkelerle de iş birliğine gitmiştir. Avrupa Birliği'nin tek başına ya da üçüncü ülkelerle ortaklaşa oluşturduğu askerî oluşumlardan bazıları;
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, 2005'te kurulan ve merkezi İsveç'in başkenti Stokholm'de bulunan, Avrupa'nın bulaşıcı hastalıklara karşı savunmasını güçlendirmeyi amaçlayan, bağımsız bir Avrupa Birliği kuruluşudur.
Avrupa Birliği'nin gelecekteki genişlemesi, demokratik olan, serbest piyasaya sahip olan ve Avrupa Birliği hukukuna uygun seviyeye gelebilecek olan her Avrupa ülkesine açıktır. Geçmişteki genişleme Avrupa Birliği'ne üye ülke sayısını kurulduğundan beridir altıdan yirmi yediye çıkarmıştır.. Giriş kriterleri 1993'te kabul edilen Kopenhag Kriterleri ve Maastricht Anlaşması'nın 49. maddesinde belirtilir. Bir ülkenin Avrupalı olup olmadığı Avrupa Birliği kurumları tarafından yapılan siyasi değerlendirmeyle ortaya çıkar.
2016 Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği üyeliği referandumu, Birleşik Krallık'ta bilinen adlarıyla AB referandumu ve Brexit referandumu, 23 Haziran 2016 Perşembe günü ülkenin Avrupa Birliği'ne üyeliği konusundaki desteği ölçmek amacıyla Büyük Britanya ve Cebelitarık'ta gerçekleştirilen, bağlayıcı olmayan referandumdur. Referandum sonucunda %51.9 ile AB'den ayrılmaya yönelik oylar birinci çıkmıştır. İngiltere ve Galler'in büyük bölümü ayrılma yönünde oy kullanırken İskoçya, Kuzey İrlanda ve Cebelitarık AB'de kalınması yönünde oy kullanmıştır. Birkaç yıl süreceği tahmin edilen AB'den ayrılma süreci için İngiliz Hükûmeti'nin Avrupa Birliği Antlaşması'nın 50. maddesine göre karar alması gerekmektedir ancak henüz böyle bir karar mevcut değildir.
Avrupa şüpheciliği veya Avrupa Birliği şüpheciliği, Avrupa Birliği'ni eleştiren veya ona karşı olanların siyasi görüşü. Temel kaynağı Avrupa bütünleşmesinin ulus devletleri zayıflattığı düşüncesidir ve bu bütünleşmeyi yavaşlatmayı, durdurmayı veya tersine çevirmeyi arzular. Diğer görüşler ise Avrupa Birliği'nde demokrasi açığı olduğu algısı veya Birlik'in fazla bürokratik olduğu inancıdır.
Eski Sovyet ülkeleri ya da Rus politik tabiriyle Yakın çevre, Sovyetler Birliği'nin Aralık 1991 tarihinde dağılması sonucu ortaya çıkan 15 bağımsız ülkedir. Bunlardan en büyüğü olan Rusya, Sovyetler Birliği'nin ardılı olarak kabul edilir. İlk olarak 11 Mart 1990 tarihinde Litvanya bağımsızlığını ilan etmiş olup bunu daha sonra Ağustos 1991'de Estonya ve Letonya takip etti. Geriye kalan 12 cumhuriyet sonradan ayrıldı. 12 devlet Bağımsız Devletler Topluluğu'nu kurdu ve çoğunluğu KGAÖ'ye katılmış olup Baltık ülkeleri ise NATO ve Avrupa Birliği'ne katıldı.
Avrupa Birliği'nin kurumları, Avrupa Birliği ve Euratom'un yedi ana karar alma organıdır. Avrupa Birliği Antlaşması'nın 13. maddesinde listelenen kurumlar şunlardır:
Avrupa Siyasi Topluluğu (AST), Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından önerilen, AB ülkeleri, Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri, Batı Balkan ülkeleri, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, birlikten ayrılan Birleşik Krallık ve AB katılım müzakereleri dondurulan Türkiye'nin dahil olduğu ülkeleri içeren yeni bir siyasi gruptur.